Tíminn - 08.01.1946, Blaðsíða 1

RITST JÓR ASKHIFSTOFUR:
EDDUHÚSI. Lindargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9 A
Síml 2323
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
30. árg.
Rcykjavík, þriðjutlagiun 8. jamiar 1946
2. lilafS
Trúnaðarráð Dagsbrúnar lýsir áhrifum stjórn
arstefnunnar á lífskjör verkamanna
Sú breyting: verður á útgáfu
Tímans um nokkurt skeið, að
hann mun koma út á hverjum
degi, nema á mánudögum, og
verða fjórar síður daglega.
Morgunblaðið lýsir áhrifum hennar
á afkomu útgerðarinnar
.
Framsóknarmenn hafa á undanförnum árum sífellt hamrað á því í ræðu og riti, hvílíkur voði
þjóðinni allri stafar af dýrtíðinni í landinu. Andstæðingar þeirra hafa hins vegar gersamlega
lokað augunum fyrir þessum háska. Þeir brutu niður alla varnargarða sumarið 1942, er Sjálf-
stæðismenn og kommúnistar fóru með stjórn landsins í sameiningu, og núverandi ríkisstjórn
h.efir eflt hana og magnað stórum þau misseri, sem hún hefir setið að völdum.
Skýringin á þessari þjóðhættulegu stjórnarstefnu er nærtæk. Kommúnistar stefna bókstaf-
lega að því að sigla atvinnulífinu í strand og leiða hrunið 'yfir þjóðina í von um að geta náð
undirtökunum í því öngþveiti, sem þá skapaðist, en Sjálfstæðisflokkurinn ber fyrst og fremst
fyrir brjósti persónulegan hag fárra einstaklinga, sem í skjóli verðbólgunnar og ríkisstjórnar-
innar hafa skapað sér aðstöðu til þess að raka fe í eigin vasa með hvers konai aðferðum, Iög-
legum og ólöglegum, þótt meginhluti þess, sem alþýða manna ber úr býtum, sogist jafnóðum í
óseðjandi hít dýrtíðarinnar. Alþýðuflokkurinn Iiefir svo dinglað með, tröllriðinn af trúnni á
mátt blekkinganna og hræðslunni við atkvæðamissi, sem hann hefir líka fengið smjörþefinn af
þessi síðustu ár.
Á hinn bóginn er nú svo komið, að öll alþýða þessa lands finnur glögglega, hvernig að henni
er búið, og sjálft trúnaðarráð Dagsbrúnar hefir nú orðið til þess að kveða upp úr um það fyrir
verkamannanna hönd í mjög merkilegu plaggi, er það hefir látið frá sér fara um kjör þeirra
undir verndarvæng „nýsköpunar“stjórnarinnar.
Vitnisburtliir
trúiiaðarráðsins.
Eins og kunnugt er sam-
þykkti trúnaðarráð Dagsbrúnar
það nýlega á fundi að leggja
•til við almennan félagsfund, að
kaup- og kjarasamningum, sem
gilt hafa að undanförnu, verði
sagt upp og krafizt nýrrar
kauphækkunar, og var stjórn-
inni falið að undirbúa tillög-
ur um samninganefnd af því
tilefni. Er það Alþýðuflokkur-
inn, sem mest hefir róið
undir um þetta og barizt fyrir
því, að þetta spor yrði stigið.
Þessari ályktun trúnaðarráðs-
ins fylgdi löng og allrækileg
greinargerð, þar sem rök eru
að því færð, hvers vegna verka-
mönnum sé nauðsyn að bera
þessar kröfur fram og halda
þeim til streitu, þrátt fyrir það
ískyggilega útlit, sem nú er um
rekstur og afkomu atvinnuveg-
anna. Er þessi greinargerð svo
athyglisvert plagg og talandi
tákn þess, hvernig dýrtiðar-
kvörnin er að mala lands-
mönnum bölvun og vandræði á
vandræði ofan, að ekki er að ó-
fyrirsynju að ræða það nánar,
VERKFALL
í Sandgerði
Ekkcrt stjórnarblað-
aima bcfir sagt frá því
Síðan um áramót hefir staðið
yfir verkfall hjá landverka-
mönnum og sjómönnum í Sand-
gerði og Garði. Sáttasemjari
ríkisins hefir unnið að því und-
anfarna daga að korna á sam-
komulagi, en árangurslaust.
Meðan verkfallið stendur yf-
ir, getur vitanlega engin útgerð
hafizt frá Sandgerði.
Ekkert stjórnarblaðanna hefir
enn sagt frá þessu verkfalli,
þótt það sé búið að standa í
rúma viku. Forsætisiráðherr-
ann mun ekki kæra sig um, að
því sé haldið á loft, að loforð
stjórnarinnar um vinnufrið sé
þannig efnt í hans eigin kjör-
dæmi.
auk þess sem það sýnir, að
verkamönnum í Reykjavík er
ljóst, að það eru ekki þeir, sem
fleyta rjómann ofan af, þótt
fjáraustur sé mikill á báðar
hendur. Gróðirm rennur í ann-
arra vasa en þeirra, þótt þeir og
aðrar vinnustéttir landsins
muni sennilega fá að taka á sín-
ar herðar sinn skerf af byrð-
unum, ef samstjórn Sjálfstæðis-
manna og kommúnista, með
hinu ábyrgðarlausa undirspili
Alþýðuflokksins, tekst að grafa
grunninn til fulls undan öllum
heilbrigðum atvinnurekstri
Greinargerð trúnaðarráðsins
hefst á því, að bent er á það,
hvað kaup verkamanna hefir
hækkað í krónutali á verðbólgu-
árunum. Síðan segir orðrétt:
„Samt sem áður hefir það
komið í ljós, að þrátt fyrir þessa
grunnkaupshækkun veitist þeim
verkamönnum; sem eiga við
lægsta grunnkaupið að búa, æ
erfiðara að framfæra fjölskyld-
ur sínar.
Það, sem þó hefir gert þeim
það auðveldara en ella, er hin
mikla eftirvinna, sem verka-
menn hafa orðið að vinna, en
slík eftirvinna er í engu sam-
ræmi við viðurkenndan og
samningsbundinn rétt verka-
manna til þess að geta lifað af
átta stunda vinnudegi.
Samtímis þessu er verkamönn-
um sú staðreynd Ijós, að núver-
andi verzlunar- og innflutn-
ingshættir koma hart niðúr á
þeim (sem og öllum almenu-
ingi), þar sem fáeinir einstakl-
ingar, er sitja að innflutning-
um, græða árlega ótaldar milj-
ónir, löglega og ólöglega, sem
teknar eru úr vasa verka
manna og annarrar alþýðu og
veldur stórkostlegri og áfram-
haldandi rýrnun á tekjum laun-
þeganna.
Verkamönnum er og sú stað-
reynd ljós, að fjölmargir laun-
þegar og annað alþýðufólk sæta
áfram afarkostum húsaleiguok-
urs og húsnæðisvandræða, er
eiga einna drýgstan þátt í þvi að
gera framfærslu reykvískra
verkamannafjölskyldna mikhi
kostnaðarsamari en annars
staðar á landinu.
Þá er verkamönnum sú staö-
reynd einnig ljós, að margir
reykvískir verkamenn (og aðrir
launþegar) eiga við óþolandi
kiör að búa á sviði fæðissölu-
mála, sem rýra tekjur þeirra
’angt fram yfir það, er áður
hefir þekkzt og er tilfinnanleg-
ast fyrir þá verkamenn, cr búa
við lægst grunnkaup.“
Þannig hljóðar rökstuðning-
urinn fyrir kröfum þeim, sem
trúnaðarmannaráðið ber nú
fram um kauphækkun handa
verkamönnum.Gegnir það vissu-
lega furðu, að ekki skuli hafa
verið kveðið upp úr með það
fyrr af hálfu - verkamanna,
hverifig á þessum málum þeirra
hefir verið haldið. En af þess-
um staðreyndum mætti þeim
líka verða ljóst, að það er ram-
skökk stefna og gerir illt verra
að hækka kaupið, heldur á fyrst
(Framhald á 4. síðu).
Framsóknarmenn!
Kosningar til bæjar- og sveitarstjórnar utan kjörstaða eru
byrjaðar. Þér, sem verðið fjarverandi fram yfir kjördag, kjósið
strax hjá næsta hreppstjóra, sýslumanni eða borgarfógetanum
í Reykjavík. Vegna póstferða í ýms héruð, er áríðandi, að at-
kvæðin verði send nú þegar.
í Reykjavík er kosið í Hótel Heklu.
Framsóknarmenn, sem farið að heiman fyrir kjördag, 27. janú-
ar, munið að kjósa áður en þið farið, hjá næsta hreppstjóra eða
sýslumanni.
Leitið upplýsinga hjá kosningaskrifstofu Framsóknarflokks-
ins í Reykjavík (opin 10—10), Edduhúsinu, Lindargötu 9 A. —
Símar: 6066 og 2323.
NazistaforingjarnLr fyrir réttinum í Nilrnberg
Mynd þessi er frá réttarhöldunum í Niirnberg. Fremstir á myndinni, (taiið frá vinstri) eru þeir Göring, Hess,
Ribbentrop og Keitel, en í næstu röð Dönitz, Raeder og Baldur von Schirack.
Stjórnarblöðin hækka fiskverðið
á pappírnum
Vanræksla stjórnarinnar í markaðsmálum
Ríkisstjórnin lét birta tilkynningu á laugardaginn um lág-
marksverð á fiski og túlka stjórnarhlöðin hana á þá leið, að
stjórnin hafi enn hækkað fiskverðið um 10—12%. í fyrra aug-
lýstu stjórnarblöðin, að stjórnin hefði hækkað fiskverðið um
15%. Eftir þessu að dæma, ætti fiskverðið nú að vera um 30%
hærra en það var, þegar stjórnin kom til valda, en útgerðar-
menn og sjómenn munu ekki verða varir við slíka verðhækkun,
nema í-Málkum stjórnarblaðanna!
Sannleikurinn er sá, að fisk-
verðið var 45 aura kg., þegar
stjórnin kom til valda, en er
50 aurar samkv. þessari siðustu
auglýsingu stjórnarinnar. Síð-
astliðinn vetur mun verðið víða
hafa orðið um 50 aurar, þegar
verðuppbótin var meðtalin, en
nú er hún engin. Hér er því
raunverulega ekki um neina
verðhækkun að ræða, nema í
dálkum stjórnarblaðanna.
Við þetta bætist svo það, að
stjórnin hefir ekki tryggt neina
kaupendur að aflanum fyrir
þetta verð, nema þá að litlu
leyti. Stjórnin hefir ekki aðeins
vanrækt að afla nýrra mark-
aða, t. d. í Bandarikjunum og
Mið-Evrópu, — því að för Einars
Olgeirssonar var ekki farin í
þeim tilgangi, •— heldur hefir
hún einnig vanrækt að halda
i gömlu markaðina, t. d. í Bret-
landi. Þvert á móti hefir hún
með óhyggilegum aðförum i
sambandi við togarakaupin
soillt fyrir fisksölunni þar, eins
og einn af samningamönnum
hennar hefir upplýst. Til við-
bótar komu svo rógskrif Þjóð-
viljans um Breta.
Fyrst nú, sem er vitanlega
eftir dúk og disk, mun fyrsta
sendinefndin, sem stjórnin
sendir utan í markaðsleit, vera
að leggja upp í ferðalag til
Mið-Evrópu. Það var þó eitt af
loforðunum í stjórnarsáttmál-
anum, að stjórnin skyldi kapp-
kosta að afla nýrra markaða.
Hefði rétt verið á þessum
málum haldið, átti það að liggja
fyrir í byrjun vertíðarinnar, hve
mikið fiskmagn væri hægt að
selja og fyrir hve hátt verð. Þá
hefði verið hægt að byggja á
þeim upplýsingum nauðsynleg-
ar ráðstafanir til að tryggja
heilbrigðan rekstur útgerðar-
innar. En stjórnin hefir alveg
vanrækt þetta. Af þessu má vel
marka hina raunverulegu um-
hyggju hennar fyrir útgerðinni.
Útvarpið auglýsir
tollalækkun
Fyrsta fréttin i innlendum
fréttum á laugardagskvöldið
hljóðaði á þá leið, að ríkis-
stjórnin hefði lækkað toll á
kornvörum og aðflutningsgjald
á sykri. Munu margir hafa
haldið, að ríkisstjórnin hefði nú
loks gert alvöru úr því loforði
sinu að gera raunhæfar ráðstaf-
anir til að lækka dýrtíðina.
Það rétta var hins vegar hitt,
að stjórnin hafði hér ekki gert
Samf ylking
kommúnista og
íhaldsmanna í
Dagsbrún
Stjórnarkosning fer fram í
verkamannafélaginu Dagsbrún
um 20. þ. m. Kommúnistar og
íhaldsmenn hafa þegár komið
sér saman um að leggja fram
sameiginlegan lista og fá í-
haldsmenn að eiga einn full-
trúa I stjórninni. Er það Svein-
björn Hannesson, sem er 12.
maður á lista Sjálfstæðisflokks-
ins í bæjarstjórnarkosningun-
um.
Alþýðuflokksmenn taka ekki
þátt í þessari samfylkingu og
munu sennilega leggja fram sér-
stakan lista.
Þessi samfylking íhalds-
manna og kommúnista, er full-
komin sönnun þess, að sam-
vinna þessara flokka muni hald-
ast áfram í bæjarstjórninná
eftir bæjarstjórnarkosningarn-
ar, enda eru góðar heimildir
fyrir því, aS þegar hafi verið
um hana samið.
Framboð
f næstu blöðum Tímans verð-
ur sagt frá framboði Framsókn-
armanna í kauptúnum og kaup-
stöðum utan Reykjavíkur.
annað en að framlengja lög um
tollalækkun, sem fyrst voru sett
fyrir einum 4 árum og hafa ver-
ið framlengd stöðugt síðan.
Tollalækkunin, sem útvarpið
auglýsti þannig eins og hún
væri ný af nálinni, var búin
að gilda í fjögur ár!
Skyldi útvarpið verða látið
birta meira af slíkum fréttum
til að auglýsa dýrð stjórnarinn-
ar nú fyrir kosningarnar?