Tíminn - 26.01.1946, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
PRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
< PRENTSMIÐJAN EDDA hj.
RITSTJÓRASKRIPSTOPUR:
EDDUHÚSI. Lindargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOPA:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9A
Síml 2323
AFGREIDSLA, INNHKIMTA
30. árg.
Rcykjavík, laugardagiiui 26. jamiar 1946
18. blað
Hvaða þýðingn getur það haft, að úrslitavaldið í bæjar-
stjórninni sé í höndum stórhuga umbótamanns?
Þetta er nýja Mjólkurstöðin
aðstaða Hjalta Jónssonar tryggði
framgang Sogsvirkjunarinnar
íhaldsmenn leggja nú mikið' kapp á þann áróður, að fullkom-
inn glundroði muni skapast í bæjarstjórninni, ef enginn flokkur
hefir þar meirihluta. Með þessum hætti gera þeir sér vonir um,
að einhverjir þeirra mörgu kjósenda, sem eru óánægðir með
stjórn íhaldsins, kjósi það samt áfram sem skárra af tvennu
illu.
í
;»•
Það hefir verið eitt þrálátasta árásarefni gömlu bæjarstjórnarflokkanna, að ekkert væri gert til umbóta á sviði
mjólkurmálanna. Hin nýja glæsilega Mjólkurstöð, sem hefir verið byggð við Suðurlandsbrautina, ber merki
um annað, þar sem hún er eitt af veglegustu stórhýsum bæjarins. Kauj) á vélum til stöðvarinnar hafa nú
verið tryggð í Danmörku og munu þær koma hingað í sumar og haust. Stöðin mun taka til starfa næsta vetur
og verða ein fullkomnasta mjólkurstöð, sem reist hefir verið á Norðurlöndum. Starfræksla hennar mun ekki
aðeins gera það mögulegt að bæta vinnslu mjólkurinnar á margan hátt, heldur ýmsar aðrar þýðingarmiklar
umbætur, eins og t. d. að mjólkin verði aftur seld á flöskum og send heim til þeirra, er þess óska. Jafnhliða
eru í undirbúningi ýmsar aðrar ráðstafanir til að tryggja gæði og góða meðferð mjólkurinnar. Bændurnir
hafa vissulega sýnt þann skilning, að það sé bæði þeirra hagur og neytenda, að framleiðsluvörur þeirra séu
vandaðar og líki vel. Þess vegna hafa þeir ráðist í byggingu þessa mikla mannvirkis, sem er áreiðanlega
stærsta fyrirtækið, er ráðist hefir verið í hér í bænum til þessa dags, til að tryggja heilbrigði bæjarbúa. Á
sama tíma hefir íhaldsmeirihlutinn í bæjarstjórninni nær ekkert gert á þessu sviði, nema að rógbera bændurna
og tefja fyrir þcssari framkvæmd, m. a. með synjun á lóð undir stöðina. Þeirrar ólíku afstöðu munu kjósend-
urnir vel minnast á sunnudaginn kemur.
Stuðningsmenn B-listans verða að varast blekk-
ingar andstæðinganna um „dauðu atkvæðin”
Ef þeir láta blekkjast af hoiiuin, getur farið eins o«' 1943, en annars
er kosning' Pálma Haimessonar viss
Andstæöingarnir kappkosta mjög þann áróöur, að kosning
Pálma Hannessonar sé vonlaus og atkvæðin, sem falla á B-listann,
verði því „dauð atkvæði.“ Stuðningsmenn B-listans þurfa að
vera vel á verði gegn þessum áróðri, því að hann átti meginþátt
í ósigri Framsóknarflokksins í bæjarstjórnarkosningunum 1942,
og getur haft svipaðar afleiðingar aftur, ef menn láta blekkjast
af honum
Til þess að gera sér fulla
grein fyrir þessum áróðri, er
gott að taka dæmi frá bæjar-
stjórnrkosningunum 1942. Til
þess að fá þá fulltrúa kjörinn,
þurfti Framsóknarflokkurinn að
fá 1140 atkv, en hann fékk ekki
nema 1074 atkv. Það vantaði
ekki nema 66 atkvæði til þess,
að efsti maður flokksins næði
kosningu.
Ástæðan til þess, að flokkur-
inn missti þannig fulltrúann,
var ekki sízt sú, að um 100—
200 stúðningsmenn hans létu
glepjast af áróðrinum um von-
leysi listans og kusu því Al-
þýðuflokkinn. En þessi at-
kvæðaviðbót kom Alþýðuflokkn-
um ekki að neinu liði. Alþýðu-
flokkurinn fékk 3 menn kjörna,
en til þess þurfti hann ekki að
fá nema 3420 atkvæði. Öll
atkvæðin, sem flokkurinn fékk
þar fram yfir eða um 800 komu
honum ekki að neinu gagni og
þar á meðal þau 100—200 at-
kvæði, sem hann fékk frá Fram-
sóknar f lokknum.
Hefðu þessir 100—200 menn
ekki Iátið blekkjast af vonleys-
isáróðrinum og kosið með Fram-
sóknarflokknum, hefði efsti
maöur listans náð öruggri kosn-
ingu. En vegna þess, að þeir létu
blekkjast, missti flokkurinn
fulltrúann og atkvæði þessara
manna komu Alþýðuflokknum
heldur ekki að neinu gagni.
Slíkt má ekki koma fyrir aft-
ur. Nú ætti líka síður að-þurfa
að óttast þetta, því að úrslit
haustkosninganna 1942 og önn-
ur þróun í stjórnmálum síðan
gefur glöggt til kynna til kynna,
að Alþýðuflokkurinn fær 2
fulltrúa, kommúnistar 5 og
baráttan verði um 8. mann
íhaldsins og Pálma Hannesson.
Alþýðuflokkurinn og kommún-
istar eru vonlausir um að fá
fleiri fulltrúa og þau atkvæði,
sem einhverjir stuðningsmenn
B-listans kynnu að kasta á þá,
yrðu því „dauð atkvæði“ og
eingöngu til hjálpar íhaldinu.
Stuðningsmenn B-listans
verða að varast að láta enn
blekkjast af þessum áróðri and-
stæðinganna. Ef þeir kjósa allir
B-listann, er kosning Pálma
Hannessonar viss. En láti þeir
blekkjast eins og síðast, getur
það hvort tveggja gerzt,að Pálmi
Hannesson nái ekki kosningu
og atkvæðin komi ekki öðrum
flokkum heldur að gagni.
Stuðningsmenn B-listans!
Látið ekki blekkingar andstæð-
inganna villa ykkur sýn! Fylkið
ykkur fast um B-listann! Þá er
kosning Pálma Hannessonar
viss!
í tilefni af þessum áróðri
mætti benda á það, að í ýms-
um bæjarstjórnum á laridinu
hefir ekki verið neinn flokks-
legur meirihluti undanfarin
kjörtímabil t. d. á Akureyri.
Ekki hefir þó borið á neinum
glundroða þar, heldur mun það
vera dómur allra hlutlausra
manna, að Akureyri hafi verið
miklu betur stjórnað en Reykja-
víkurbæ.
Einna lærdómsríkast er þó að
skírskota til þess eina tilfellis,
þegar íhaldið missti, þó ekki
væri nema um stundarsakir,
meirihlutann í bæjarstjórninni
hér í Reykjavík.
Það gerðist haustið 1932, þeg-
ar Hjalti Jónsson neitaði að
vinna með íhaldinu, nema það
hætti fjandskap sínum gegn
Sogsvirkjuninni og áhugaleys-
inu fyrir útgerðinni í bænum.
íhaldið, sem gat þá ekki lengur
stjórnað bænum einsamalt, varð
annað hvort að ganga að
umbótaskilyrðum Hjalta, ell
egar að verða að missa stjórn
bæjarins í hendur andstæðing-
anna.
Vegna þess, að Hjalti Jónsson
starfaði þennan stutta tima sem
óháður umbótamaður, er hafði
úrslitavaldið í sínum höndum,
tókst að hrinda fram Sogsvirkj-
uninni og gera það helzta, sem
gert hefir verið af hálfu bæj-
arstjórnarinnar til eflingar út-
gerðinni í bænum.
Kjósendur geta markað það
jlöggt af þessu, hvílíka þýðingu
það gæti haft, ef umbótamaður
úns og Pálmi Hannesson kæm-
ist í bæjarstjórnina og hefði úr-
'Iitavaldið þar í sínum höndum.
Meðan samstarf íhaldsins og
tommúnista helst er að visu ekki
’.íklegt, að Pálmi gæti notið þess-
arar aðstöðu, en hann þá getað
;kapað þeirri sambræðslu mik-
ð aðhald með heilbrigðri gagn-
:ýni og flutningi umbótamála.
Svo getur líka farið, þótt sam-
’.tarf íhaldsins og kommúnista
sé elskulegt um stund, að það
eigi fyrir sér að rofna og þá
gæti Pálmi haft sömu aðstöðu
Dg Hjalti Jónsson hafði 1932.
Reykvískir kjósendur! Það
getur því oltið á óumræðanlega
miklu fyrir Reykjavikurbæ, fyr-
ir atvinnumál hans og uppeld-
ismál hans, að Pálmi Hannesson
nái kosningu. Það getur þýtt
nýja og stórfellda umbótasókn
í sögu bæjarins, alveg eins og
aðstaða Hjalta Jónssonar mark-
aði þýðingarmikil spor í fram-
farabaráttu Reykvíkinga.
Stuðningsmenn B-listans!
Gerið ykkur fyllstu grein fyrir
þessu þýðingarmikla hlutverki,
sem Pálmi Hannesson getur
haft í bæjarstjórninni.
Glæsilegur fundur
Stuðningsmenn B-listans
héldu fund í Listamannaskál-
anum í gærkvöldi, og var fullt
hús áheyrenda.
Átta menn fluttu ræður, karl-
ar og konur, og var þeim tekið
með mesta fögnuði. Var auð-
heyrt á fundarmönnum, sem
allmargir hafa ekki verið í
Framsóknarflokknum ennþá, að
þeir voru ákveðnir að láta B-
listann sigra á sunnudaginn.
Athngið vel kjör-
seðllinn, sem er á
f jórðti síðn í lilaÖ-
inu í dag.
x-B
Það, sem Lenin
sagði 1920
Hendrik Ottoson, einn
fyrsti kommúnistinn hér á
landi, segir í Þjóðviljanum
síðastl. miðvikudag:
„Nokkru eftir 1918 fóru
að heyrast raddir um það,
að ísland myndi tæplega
fá haldið hlutleysi sínu á
sama hátt og áður. Lenin
mun hafa orðið fyfrstur
manna til að benda á
þessa staðreynd (1920), en
fáir íslendingar tóku hann
alvarlega.“
Þessar upplýsingar skýra
vafalaust fyrir mörgum
það hlutverk, sem Brynj-
ólfur, Einar og aðrir læri-
sveinar Lenins rækja hér.
Allt frá 1920 hefir Rússum
verið ljós hin mikilvæga
lega íslands og því viljað
tryggja sér áhrif hér. Hin
taumlausa Rússadýrkun
þeirra skýrir það svo enn
betur, hverra erinda þeir
ganga.
í kosningunum á sunnu-
daginn eiga kjósendur að
sýna andúð sína á þeim
flokki, sem er berlega í er-
lendri þjónustu, og einnig
þeim flokkum, er hafa með
samstarfi við hann lyft
forkólfum hans til æðstu
trúnaðarstarfa í landinu.
Þeir eiga að skipa sér um
frambjóðendur B-listans,
því Framsóknarflokkurinn
einn hefir hreinan skjöld
í þessu máli.
Rangfærslur borgarstjðrans
Svar frá Guðlaugi Rósiukranz yfirkennara
í útvarpsumræðunum í gær-
kvöldi og Morgunblaðinu í dag
heldur Bj. Benediktsson borg-
arstjóri því fram að ég hafi sagt
að hér í Reykjavík hafi verið
byggðar 400 íbúðir á vegum
verkamannabústaðanna. Þetta
er ekki rétt, en ég sagði að
byggðar hefðu verið rúmlega
400 íbúðir samkvæmt lögum
um verkamannabústaði á öllu
landinu, en taldi þar ekki með
þær íbúðir sem nú eru í smíðum.
en þá væri það miklu meira.
Þá vildi borgarstjórinn gere
lítið úr framkvæmdum Bygg-
ingarsamvinnufél. Reykjavíkur
og sagði að það hefði byggt „sem
næst 5 íbúðir á ári“ oe ekki vær*
byrjað að byggja nema á nokkr
um þeim lóðum sem félagif
fékk í vor. Þetta er blekking
Bygging er hatin á öllum lóðun
um nema þeirri lóð, sem efnit
til bygginganna var geymt á.
Enn get ég frætt borgarstjór-
ir félagsmenn, því félagið hefir
jafnan byggt fyrir alla þá fé-
lagsmenn, sem þess hafa óskað,
þegar sá fjöidi, sem samkvæmur
er lögum um byggingarsamvinnu
félög, hefir óskað að mynda
lánaflokk. í vor voru þeir nokk-
uð fleiri sem óskuðu að byggja,
3n þá varð að minnka bygging-
irflokkinn, frá því sem upphaf-
lega hafði verið gert ráð fyrir,
meðal annars af því að félagið
fékk ekki loforð fyrir nægilega
mörgum lóðum. Ástæðan til
)ess að fáir hafa sum árin ósk-
ið eftir íbúð er sú, að í félagi
jkkar eru yfirleitt launþegar,
em ekki hafa miklar fjárhæðir
\anda á milli, en hins vegar
lýrt að byggja, svo það eru fáir
em haft hafa 40—55 þúsund
:rónur til þess að borga út í
búð, eins og þarf að gera ráð
,'yrir. Félagið fær ekki ríkis-
ábyrgð fyrir meira en 60% af
byggingarkostnaði og getur því
ann um það, að það hefir ekki | ekki lánað meira. En féiags-
staðið á stjórn félagsins um að j menn þurfa sjálfir að leggja hitt
láta framkvæma byggingar fyr- I (Framhaid á 4. slðu).