Tíminn - 30.05.1946, Blaðsíða 1

i
RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
PRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 23S3 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA hJ
RITST J ÓRASKRIFETOFUR:
EDDUHÚSI. Lir.dareötu 9 A
Símar 2363 og 4373
AEGREIÐSLA, INNJHhlMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9 A
Slml 2323
30. árg.
Reykjavík, fimmtudagiim 30. maí 1946
95. blaO
íslenzkum kon-
um meinað a
senda sveltandi
mönnum sínum
björg
Stöðugt má nú heyra
hvatningar um aukna aðstoð
til þeirra þjóða, sem búa við
mestan bjargarskort. Meðal
þeirra þjóða, sem eru einna
1 verst staddar í þessum efnum,
eru Þjóðverjar. Það er því í
fyllsta máta undarlegt, að ís-
lenzkar konur, giftar þýzkum
mönnum, sem . nú eru í
Þýzkalandi, skuli ekki fá að
senda mönnum sínum björg í
hinu sveltandi landi. En
þannig er þessum málum
komið nú. Rauði Kross ís-
lands treystir sér ekki til að
taka við sendingum héðan til
Þjóðverja, sem giftir eru ís-
lenzkum konum, og hefir orð-
ið að neita þeim um að greiða
fyrir sendingum til manna
þeirra í Þýzkalandi.
Tíminn hefir snúið sér til
skrifstofu Rauða Krossins og
fengið upplýsingar um að þetta
er rétt. Er sú ástæða færð fram,
að Rauði Krossinn hér verði að
sækja það undir vinsemd danska
Rauða Krossins, hvort nokkrar
sendingar komast héðan til
Þýzkalands. En danski Rauði
Krossinn hefir sett það skilyrði,
fyrir fyrirgreiðslu við sendingar
frá íslandi, að þær séu aðeins
sendar til íslendinga í Þýzka-
landi. Verður sú mannúðarstarf-
semi danska Rauða Krossins,
að neita að koma björg til
hungraðara Þjóðverja, vart skil-
in nema á einn veg, að stofnun-
in telji ekki allar nauðstaddar
þjóðir eiga sama rétt til að njóta
mannúðarstarfsemi stofnunar-
innar.
Það verður að teljast sjálfsagt,
að íslenzk stjórnarvöld skerist
hér í leikinn, og reyni að hjálpa
hinum íslenzku konum til að
koma sendingum til manna
þeirra. Væri það ekki nema lítil
bót fyrir þann ómannúðlega
þjösnaskap stjórnarvaldanna að
neita þessum mönnum um land-
vistarleyfi.
jjBarátta Framsóknarflokksins hefir neytt stjórnar-
liðið til að vinna að framgangi mikilvægra umbóta
Rógurinn um
stjórnarandstöðunnar:
Gott samkomulag á Parísarfundinum
SJÓMANNADAGUR-
INN á sunnudaginn
Keppt í róðri, suiidi og
reiptogi á laugardag
Sjómannadagurinn verður
næsta sunnudag og efnir sjó-
mannadagsráðið til hátíða-
• halda þann dag, sem hagað
verður svipað og hátíðahöld-
um undanfarinna sjómanna-
daga, en þetta er 9. sjó-
mannadagurinn, sem haldinn
er hátíðlegur. Henry Hálf-
dánarson formaður sjó-
mannadagsráðsins og Guð-
mundur Oddsson fram-
kvæmdastjóri þess skýrðu
blaðamönnum í gær frá til-
högun hátíðahaldanna.
Á laugardaginn fara fram
kappróðrar. Þá verður einnig
keppt í stakkasundi, björgunar-
sundi og reiptogi. Veðbanki verð-
ur starfandi í sambandi við
kappróðurinn, sem hefst kl. 3
e. h. Á sunnúdaginn verða fjöl-
breytt úti-hátíðahöld, sem að
mestu leyti fara fram á Austur-
velli að þessu sinni og verða
(Framhald á 4. síðuj.
Þótt lítið samkoinulag næðist á fundi utanríkismálaráðherranna í París, sem haldinn var nýlega, fór- f jarri því,
að ráðherrunum kæmi illa saman utan fundanna. Hér á myndinni sjást þeir Molotoff (á miðri myndinni) og
Byrnes (aðeins til hægri) vera að skála við ungar blómarósir í einni af veizlum þeim, er þeim voru haldnar. Er
ekki annað sjáanlegt á myndinni en að samkomulagið sé hið bezta.
Óánægjan yfir fjármálaspillingunni mun
ffjótlega rjúfa stjórnarsamvinnuna og
Framsóknarflokkurinn mun þá hafa for-
ustuna um viðreisnarstarfið
Fyrir nokkru síðan var skýrt frá því hér í blaðinu, að forkólfar
stjórnarflekkanna hefðu flestir mikinn áhuga fyrir því að halda
stjórnarsamvinnunni áfram. Forkólfar Sjálfstæðisflokksins vilja
halda stjórnarsamvinnunni áfram til þess að geta tryggt heild-
sölum og öðrum bröskurum óskerta okurmöguleika. Forkólfar
kommúnista vilja lialda stjórnarsamvinnúnni áfram til þess að
geta látið verðbóiguna vaxa enn, svo að hrunið, sem þeir telja
bezta jarðveginn fyrir byltinguna, verði ekki umflúið. Forkólfar
Alþýðuflokksins dindlast svo með, því að þeir þora yfirleitt ekki
að hafa aðra aðstöðu í innanlandsmálum en kommúnistar. Ólafur
Thors hefir líka mjög ríkulega fullnægt eftirsóttustu skilyrðum
þeirra og veitt þeim væn og þægileg embætti.
Viöskiptasamn-
ingur við Sovét-
rikin gerður
Þann 28. þ. m. var undirrit-
aður i Moskvu viðskiptasamn-
ingur milli Sovietríkjanna og
íslands. Var samið um sölu á;
verulegu magni af saltsíld, fryst- j
um fiski, síldarlýsi og nokkru í
af þorskalýsi, en frá Rússum i
munu íslendingar fá timbur og
kol. ' i
í íslenzku samninanefndinni
voru Pétur Thorsteinsson sendi-
fulltrúi íslands í Moskvu, Ár-
sæll Sigurðsson, framkvæmdastj.
Eggert Kristjánsson, stórkaupm.,
og Jón Stefánsson, skrifstofu-
stjóri Síldarútvegsnefndar.
Esja verður látin fara þrjár
ferðir til Kaupmannahafnar
Skipaútgerðin hcfur rekstur ferðaskrifstofu
£
Samgöngumálaráðherra boðaði tíðindamenn útvarps og biaða
á fund sinn í gær. Þar skýrði hann þeim frá því að opnuð verði
næstu daga ferðaskrifstofa og Esja muni fara þrjár ferðir til
Danmerkur í sumar með fjögra vikna millibili.
Afli Akranessbátanna
Frá fréttaritara Tímans
á Akranesi.
Allir bátar, sem gerðir voru
út á línuveiðar í vetur frá Akra-
nesi eru nú hættir veiðum fyrir
nokkru. Aflahæsti báturinn varð
Egill Skallagrímsson, skipstjóri
Ragnar Friðriksson. Aflaði hann
643.165 kg. i'92 róðrum. Sigurfari
aflaði 618.875 kg. í 90 róðrum
Fylkir aflaði 572.235 kg. 87
róðrum. Svanur aflaði 559.060
kg. í 89 róðrum. Sjöfn aflaði
549.980 kg. í 85 róðrum. Farsæll
aflaði 517.010 í 71 róðri. Keilir
aflaði 511. 260 kg. í 77 róðrum.
Ágústa aflaði 491.120 kg. í 83
róðrum. Haraldur aflaði 475.280
kg. í 80 róörum. Ásbjörn aflaði
461.620 kg. í 79 róðrum. Hrefna
aflaði 435.185 kg. í 75 róðrum.
Ver aflaði 426.760 kg. i 68 róðr-
um. Ármann aflaði 423.540 kg.
í 66 róðrum. Ægir aflaði 421.615
kg. í 79 róðrum. Aldan aflaði
405.695 kg. í 66 róðrum. Frigg
aflaði 391.650 kg. í 57< róðrum.
Víkingur aflaði 373.265 kg. í
69 róðrum. Hermóður aflaði
74.155 kg. í 18 róðrum. Leifur
heppni aflaði 62.590 kg. í 17
róörum. Höfrungur aflaði 33.770
kg. í 11 róðrum Þorsteinn aflaði
(Framhald á 4. síOu).
Flugvélar Loftleiða
fóru 990 ferðir
síðastliðið ár
Félagið á 8 flugvélar
Flugfélagið Loftleiðir h. f.
hélt aðalfund sinn í Kaupþing-
salnum síðast liðinn sunnudag.
Formaður félagstjórnarinnar,
Kristján Jóh. Kristjánsson,
framkvstj. gaf skýrslu um starf-
semi félagsins á liðnu ári, og
um hag félagsins, sem er mjög
góður. Allur rekstur félagsins
hafði aukizt stórlega á árinu.
Voru farnar 990 flugferðir, sam-
tals 194.930 km. Fluttir voru
4327 farþegar, 8969 kg. af pósti
og 36.863 kg. af öðrum farangri.
Sjúkraflug voru farin samtals
24 á árinu.
Flugvélar félagsins hafa lent
á 60 stöðum víðsvegar á land-
inu, en föstum áætlunarferðum
hefir verið haldið uppi til Vest-
ur- og Norðurlands. Á árinu
voru farnar 168 ferðir til ísa-
fjarðar, 55 ferðir til Patreks-
fjarðar, 42 ferðir til Siglufjarð-
ar, 29 til Þingeyrar, 25 ferðir til
Flateyrar, 19 til Borgarness, 16
til Bíldudals og færri til nokk-
urra annarra staða. Ein af flug-
vélum félagsins annaðist síld-
arleit í fyrra sumar bg flaug
hún 200 klst. í því skyni.
Félagið á nú 8 flugvélar, en
Það er Skipaútgerð ríkLsins,
sem rekur þessa ferðaskrifstofu
fyrst um sinn. Forstöðumaður
hennar verður Þorleifur Þórðar-
son.
Tilgangur skrifstofunnar er að
veita ókeypis upplýsingar um
ferðir, gististaði o. þ. h. innan-
lands og síðan erlendis. Þar
munu líka verða seldir farseðlar
milli landa að einhverju leyti.
Þá mun skrifstofan að öðrum
þræði hjálpa til að skipuleggja
orlofsferðir launafólks.
Gert er ráð fyrir að Esja fari
til Kaupmannahafnar 26. júní,
24. júlí og 17. ágúst, en milli
þessara utanferða annist skip-
ið strandferðir. y
Mörgum mun þykja það
furðulegt, að Esja er þannig tek-
in 4frá strandferðunum, þar sem
óneitanlega er mikið verkefni.
Að sönnu hefir allt far með þeim
skipum, sem verið hafa í förum
milli íslands og Danmerkur ver-
ið upppantað fram á haust, en
fullvíst er hins vegar, að margir,
sem þar hafa átt lofað far, ferð-
ast loftleiðis. Svo mikið er víst,
að með þessari ráðstöfun er illa
komið við þarfir fólks í þeim
héruð>um, sem ekki eru inni í
samgöngukerfi landsins og búa
við dýrar og stopular flugsam-
göngur.
þrjár þeirra eru enn ókomnar til
landsins og er hin nýkeypta
Skymaster-flugvél ein þeirra.
Stjórn félagsins var öll end-
urkosin, en hana skipa: Krist-
ján Jóh. Kristjánson, forstjóri,
Ólafur Bjarnason, skrifstofustj.,
Alfred Elíasson, flugmaður, Óli
J. Ólason, kaupm. og Þorleifur
Guðmundsson, afgreiðslumaður,
ísafirði.
Einræðisandinn
skýtur upp kolli.
Þessi frásögn Tímans, að for-
kólfar stjórnarflokkanna óski
eftir áframhaldandi stjórnar-
samstarfi, hefir orðið til þess, að
einn af rithöfundum Mbl. hefir
rekið upp óp mikið. Hann segir
m. a., að Framsóknarflokkurinn
hafi með þessu lýst yfir gjald-
þroti sínu og að þingmenn hans
t
ætli qið vera þýðingarlausir menn
á næsta kjörtímabili. Það sé því
ekki til neins að kjósa þá.
Þessi túlkun á áðurgreindri
frásögn Tímans lýsir mætavel
hugarfari einræðisdýrkandans.
Þar sem einræðið drottnar, t. d.
í Rússlandi, má með nokkrum
rétti kalla stjórnarandstöðuna
gjaldþrota .og foringja hennar
þýðingarlausa menn. í lýðræðis-
rikjunum er þessu allt öðru vísi
varið. Þar hefir stjórnarand-
staðan oftast haft mjög mikil
áhrif. Hver heldur t. d. að
Churchill sé þýðingarlaus mað-
ur? Þannig mætti nefna hundr-
uð erlendra dæma um hin þýð-
ingarmestu áhrif stjórnarand-
stöðunnar í lýðræðisríkjum.
Áhrif stjórnarandstæðinga.
Dæmi um áhrif stjórnarand-
stöðunnar er hins vegar alveg
óþarfi að sækja til annara landa,
því að þjóðin hefir þau greini-
legust fyrir augum frá tíð núv.
stjórnar. Ríkisstjórnin hefir
hvað eftir annað orðið að beygja
sig fyrir sókn Framsóknarflokks-
ins. Næstum öll helztu fram-
faramálin, sem afgreidd voru á
seinasta þingi, voru ávöxtur af
baráttu Framsóknarflokksins.
Það má t. d. nefna raforkulögin
og lögin um strandferðaskipa-
kaupin, er stjórnarliðið hafði
i
svæft fyrir Framsóknarmönnum
á þinginu 1944. Það má nefna
lögin um aðstoð við íbúðabygg-
ingar, sem stjórnarliðið neydd-
ist til að samþykkja vegna bar-
áttu Framsóknarmanna. Það má
nefna lögin um aukið lánsfé til
landbúnaðarins, sem stjórnar-
liðið neyddist til' að samþykkja
gegn vilja sínum af sömu á-
stæðu. Það má nefna aukna rík-
Isábyrgð varðandi saltfisksöluna,
framlög til verbúðabygginga og
margt fleira. Það er og líka víst,
að stjórnarliðið hefði gengið enn
meira á rétt bænda og lækkað
afurðaverðið stórlega, ef það
hefði ekki óttast mótspyrnu
Framsóknarflokksins.
Það er því síður en svo, að
Framsöknarflokkurinn sé á-
hrifalaus og þýðingarlaus, þótt
hann sé í stjórnarandstöðu.
Hann hefir haft mikil áhrif til
gagns fyrir umbjóðendur sína og
þessi áhrif aukast vitanlega í
sama hlutfalli og fylgi flokksins
eykst í kosningunum.
St j ór narandstaðan
í stjórnarflokkunum.
Þetta er þó ekki eina hlið
málsins. Þótt forkólfar stjórn-
arflokkanna vilji halda stjórn-
arsamvinnunni áfram, vill fjöldi
liðsmannanna það yfirleitt ekki.
Stjórnarandstaðan fer ört vax-
andi innan allra stjórnarflokk-
anna, eins og framboðin í
Reykjavík sýna bezt. Alþýðu-
flokkurinn hefir orðið að setja
manrg sem er fjandsamlegur
fjármálastefnu stjórnarinnar í
efsta sæti listans. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefir orðið að setja
Björn Ólafsson í tiltölulega ör-
uggt sæti á listanum eftir að
hafa neitað honum um það í
fyrstu. Og kjósendur kommún-
istaflokksins í Reykjavik hafa
hrakið Brynjólf Bjarnason til
Vestmannaeyja, því að þeir
kenna óvinsældum stjórnarsam-
vinnunnar um hrakfarir flokks-
ins í bæjarstjórnarkosningun-
um í vetur og vilja því ekki hafa
ráðherra á framboðslistanum.
Alþýðan á ekki samleið
með bröskurunum.
Þótt forkólfar stjórnarflokk-
anna vilji það ekki, bendir
þannig flest til þess, að stjórn-
arsamvinnan muni fljótlega
gliðna. Andstaðan gegn undir-
lægjuhætti stjómarinnar við
braskarana í verzlunar- og hús-
næðismálum vex svo hröðum
skrefum. Þegar verðbólgan og
dýrtíðin halda áfram að auk-
ast og kostur launþega tekur að
(Framhald á 4. siðu).