Tíminn - 22.06.1946, Blaðsíða 2

2
TÍMIXiV, laiigardaginn 22. Júni 1946
109. blað
Lautiardatfur 22. jjúní
Þar stoðar hvorki
búktal né sjónhverf-
ingar
Morgunblaðið leggur erfiða
þraut fyrir það af fólki, sem
fylgt hefir Sjálfstæðisflokknum
að málum, er mark tekur á þvi
blaði. Dag eftir dag leggur það
á borðið hin iskyggilegustu
sönnunargögn fyrir þjóðhættu-
legu innræti kommúnista, ein-
ræðisdraumum þeirra, skilyrðis-
lausri þjónkun við erlent stór-
veldi og sífelldri viðleitni til
þess að koma atvinnuvegunum
á kaldan klaka og skapa and-
lega „upplausn í landinu. Þeir
eru nefndir landráðamenn og
meira og minna sterk rök færð
fram því til stuðnings, að þessi
nafngift fái staðizt. Þeir eru
sagðir bíða færis, að ofurselja
okkur rússneskri kúgun og inrf-
leiða hér stjórnarfar, sem svo sé
háttað, að enginn maður megi
um frjálst höfuð strjúka, eng-
inn hugsa frjálsa hugsun né
láta skoðun sína í ljós í ræðu
eða riti, nema hún samræmist
vilja valdhafanna.
En jafnframt berjast ritstjór-
ar Morgunblaðsins um á hæl og
hnakka við að brýna það fyrir
fólki, hversu mikil nauðsyn það
sé, að núverandi ríkisstjórn
hljóti sem beztan dóm kjósend-
anna við þær kosningar, sem
standa fyirr dyrum.
Eigi að síður er það á hvers
manns vitorði, að ráðherrar
kommúnista fara með ýms
þau mál, sem sízt skyldi, ef
það er rétt, sem Morgunblaðið
segir um þeirra innsta eðli. Þeir
fara með skólamálin í landinu
og hæla sér óspart af því, hve
vel þeir hafi komið ár sinni fyr-
ir borð "á því sviði. Þeir fara
með flugmálin, enda þótt það
séu fyrst og fremst flugvellirnir
og flugsamgöngurnar, sem er-
lend stórveldi kynnu að hafa
hug á að ná tangarhaldi á, og
einnig þessa aðstöðu sína hafa
þeir notað sér eftir föngum og
meðal annars skipað einn inn-
lifaðasta og sanntrúaðasta
Moskvu-kommúnista landsins
flugmálastjóra. Þeir fara með
útvarpsmálin, og ekki þarf að
segja neinum, sem á útvarp
hlýðir að staðaldri, hvernig
þeir hafa notað ríkisútvarpið
til þess að flytja stöðugan áróð-
ur í fréttaformi og á annan hátt
fyrir sig og samherja, hérlendis
og erlendis.
Getur nú fundizt svo einföld
sál í málaliði Morgunblaðs-
manna, að það vakni ekki í
leynum hugans skrítnar spurn-
ingar, þegar hlið við hlið á
sömu síðu þessa Sjálfstæðis-
málgagns er lýst landráða-
stefnu kommúnista og nauðsyn
þess að standa nú fast saman
um ríkisstjórnina, svo ekki
steðji nú að henni nein hætta
Sé svo, þá hlýtur hún að vera
ákaflega einföld í sinni póli-
tísku trú.
Hinir munu vera miklu fleiri,
sem á annað borð eru ekki hætt-
ir að hugsa, er leggja fyrir
sjálfa sig spurningar, sem
þessa: Er það ekki hreinn voði,
að menn, sem eru eins og Morg-
unblaðið lýsir kommúnistum,
hafi ítök í stjórn landsins —
fari þar meira að segja með
mörg hin mikilvægustu mál og
ráði yfir og misnoti hinar þýð-
ingarmestu stofnanir? Eru
Sjálfstæðismenn ekki að leika
úíÍatiaHgi
Siðfræði Jóns Pálmasonar:
Heiðra skaltu skálkinnf
svo hann skaði þig ekki
Þegar Þjóðverjar höfðu her-
numið Noreg og sett leppstjórn
sína til valda i landinu, gengu
erindrekar hinnar harðviguðu
leppstjórnar milli manna og
sýndu þeim fram á það, að þeir
hefðu bezt af að styðja Quisling
og ræningjaflokk hans. Ef þeir
gerðu það, fengju þeir völd og
metnað, auð og önnur þessa
heims gæði. En ef þeir ekki
beygðu sig í auðmýkt og gengju
til starfa fyrir leppstjórnina, þá
skyldi að þeim þjarmað á allan
hátt, ef þeir þá fengju lífi að
halda.
Þessir erindrekar reyndu að
berja inn í fólkið lífsskoðun þá,
sem felst i því að heiðra skálk-
inn, svo að hann skaði menn
ekki. Norðmenn stóðust þessa
raun, og sagan mun'ávallt skipa
þeim á fremsta bekk, fyrir þann
manndóm.
Frambjóðendur Sjálfstæðis-
flókksins, og þó einkum „smal-
arnir“, hafa svipaða aðferð í
kosningaáróðri sínum úti um
byggðir landsins.
í hverju blaði ísafoldar eru
greinar helgaðar einstökum
kjördæmum, þar sem siðfræði
Quislinganna norsku er prédik-
uð.
hér háskalegasta leik, sem get-
ur haft hinar voveiflegustu af-
leiðingar fyrir frelsi þjóðarinn-
ar og heill landsins barna á
komandi tímum? Hver er kom-
inn til þess að segja, að unnt
verði að stemma stigu við uppi-
vöðslu kommúnista i landinu,
þegar þeir eru búnir að hreiðjra
um sig árum saman í valda-
aðstöðu og grafa undan við-
námi þjóðarinnar, ef látið er
fljóta að þeim ósi, sem verða
vill?
Slíkar spurningar eru aðeins
eðlilegt viðbragð hvers hugsandi
manns, sem les hugvekjur
Morgunblaðsins um háskasemi
kommúnista. Menn hljóta að
sjá og skilja, að núverandi for-
ustumenn Sjálfstæðisflokksins
hafa ekki dregið rökréttar á-
lyktanir af þeim staðreyndum,
er þeim virðast þó svo augljós-
ar, um hættuleg stefnumið
kommúnista. Og er þá nema
réttmætt, þótt fólkið, sem veitt
hefir Sjálfstæðisflokknum
brautargengi, reyni að hafa vit
fyrir þeim angurgöpum, sem
fengið hafa kommúnistum
lyklavöldin, og kjósi að þessu
sinni þann eina flokk, er ekki
hefir hlaðið undir kommúnista
og lyft þeim upp í ráðherra-
stólana — kjósi Framsóknar-
flokkinn? Ekki sízt, þar sem
stjórnarsamstarf Sjálfstæðis-
manna hefir vart fætt af sér
þá blessun, að mikils væri
misst, þótt því yrði fljótlega
lokið eftir þessar kosningar.
Morgunblaðið getur spreytt
sig á því að gefa mönnum skýr-
ingar á þessari torræðu gátu,
sem það hefir lagt fyrir lesend-
ur sína, ef það vill ekki, að
hún verði æði mörgum Sjálf-
stæðismönnum svo þung raun,
að þeir verði að þessu sinni við-
skila við sinn gamla flokk og
skilji Ólaf Thors eftir liðvana
í Glæsivallaveizlu kommúnista.
Búktalið og sjónhverfingarn-
ar, er Sjálfstæðisflokkurinn
auglýsti á dögunum á kosninga-
samkomum í Reykjavík, kemur
hér ekki að haldi, því að fólkið
krefst rökvísra skýringa.
Einkum er þetta áberandi í
Austur-Húnavatnssýslu og
Strandasýslu.
í tveimur síðustu blöðum ísa-
foldar hafa komið greinar um
alþingiskosninguna í Austur-
Húnavatnssýslu. í þeirri seinni,
sem er undirrituð Húnvetning-
ur, og mun vera eftir Jón for-
seta sjálfan, er því óhikað haldið
fram, að enginn þingmaður hafi
veitt eins vel úr ríkissjóði og
fyrrverandi alþm. Austur-
Húnvetninga, og af þeim ástæð-
um, og því, að hann hafi verið
kosinn forseti, beri Austur-
Húnvetningum að kjósa hann á
ný. Setjum svo, að hann hafi
verið eins drjúgur til fjárafla
og hann vill vera láta. En
hvers konar siðfræði er þá þetta,
sem Jón Pálmason boðar?
Það eru ekki málefni þjóð-
arinnar í heild, sem talað er um.
Vegna stefnumála Sjálfstæðis-
flokksins þarf ekki að kjósa Jón,
enda mun hann því vel kunnug-
ur, að fjárglæfrastefna núver-
andi ríkisstjórnar á sér fáa for-
mælendur. — Nei, það er aðeins
vegna þess, að hann telur sig
nokkru ötulli að ná bitum úr
ríkissjóði en aðra stjórnarliða.
Eða innrætið, sem liggur á bak
við þá hótun J. P. og smala hans
að kjósi Húnvetningar Gunnar
Grímsson, þá skuli stjórnarliðið
sjá um, að engin fjárveiting fá-
ist til héraðsins.
Hvers konar menn heldur J.
P., að Húnvetningar séu?
Hefir hann reynslu fyrir því,
að bezt sé að kitla lægstu hvat-
ir mannssálarinnar, fégræðg-
ina og hégómagirnina — sbr.
forseta-umtalið —, þegar afla á
kjörfylgis meðal Húnvetninga?
Við kjörborðin 30. júni n. k.
svara Austur-Húnvetningar því,
hvort hótanir og fémútur eru
happasælastar til kjörfylgis hjá
þeim, og dómur sögunnar um
siðferðisþrek okkar fer eftir
þeim úrskurði, er við fellum þá
sjálfir.
Ekki er ólíklegt, að til viðbót-
ar siðfræði þeirri, er J. P. boðar
okkur Húnvetningum, þá komi
ýmsir líka auga á hroka og
skammsýni þess manns, er
skyndilega hefir komizt í valda-
aðstöðu. Það er eins og J. P.
haldi, að núverandi stjórnar-
samvinna haldist um öll ókom-
in ár.
Á fundi á slcagaströnd þ. 16.
þ. m. fullyrti Jón, að núverandi
stjórnarsamvinna héldist eftir
næstu kosningar. — Það þurfti
að fylgja hótuninni eftir. — En
hvað ætli Þorsteinn Dalasýslu-
maður, Pétur Ottesen, Jón á
Reynistað, Gísli Sveinsson og
Björn Ólafsson segi sínum kjós-
endum? Ætli þeir lofi sínum
kjósendum því sama og J. P.?
Það er hætt við, að eitthvað
annað syngi i þeirra tálknum.
Eða Hannibal hinn vestfirzki og
Gylfi Þ. Gísiason, svo að tveir
Alþýðuflokksmenn séu nefndir?
Enginn veit, hvað ofan á verð-
ur eftir kosningar, en allir vita
af ísafold, hvert siðalögmál Jóns
Pálmasonar er um meðferð rík-
isfjár, og allir sjá, að J. P. álítur
okkur Austur-Húnvetninga
standa á því þroskastigi, að bezt
eigi við okkar innræti að heiðra
skálkinn, til að njóta mola, er
falla af borðum hans.
En það er fleira, sem kemur
fram 1 greininni í ísafold frá 13.
júní, sem sýnir álit J. P. á kjós-
endum sínum. Það áiit, að við
séum svo aumir að láta okkur
vel líka, ef aðeins síldarbræðsla
er byggð á Skagaströnd eða
brú lofað á Blöndu, þótt öllum
fjármálum þjóðarinnar sé siglt
í voða og hagsmunum og heiðri
bændastéttarinnar og dreif-
býlisins yfirleltt misþyrmt á
flestan hátt.
Jón Pálmason heldur einnig,
að við séum svo heimskir, að
það megi telja okkur trú um
það, að á tveimur árum hafi
hann í eigin persónu, og að-
eins af J?ví, að hann sat á Al-
þingi, fengið höfn og síldar-
bræðslu á Skagaströnd, 5 milj.
króna framlag til nýbyggingar
Höfðakaupstaðar, fyrirheit um
brú á Blöndu, mjólkursamlag á
Blönduósi, byggingu rafstöðvar,
ásamt ríflegu framiagi til vega
í sýslunni.
Þessu eigum við að kingja sem
hreinum sannleika. Mikil má
vera þolinmæði Húnvetninga, ef
þeir ætla að auka veg Jóns fyrir
það álit hans á okkur, sem fram
kemur í slíkum skrifum.
Skagastrandarhöfn hefir verið
í smíðum frá því rétt eftir 1930.
Síldarbræðslan var ákveðin á
Skagaströnd af öðrum aðilum
en Jóni, og áður en núverandi
stjórnarsamvinna hófst. Milj-
ónaframlagið til nýbyggingar
Skagastrandarkauptúns er nú
víst ekki ennþá nema bollalegg-
ingar Nýbyggingarráðs, sem
skipað er einum manni úr hverj-
um landsmálaflokki. Brúin á
Biöndu er, eftir því sem hann
sjálfur segir, aðeins fyrirheit.
Kannske það eigi að afturkalla
fjárveitinguna, ef hans tign,
háttvirtur forseti sameinaðs
þings, yrði ekki endurkosinn?
Mjólkursamlagið á Bíöndu-
ósi er að engu leyti verk Jóns
Pálmasonar. Framkvæmdin var
ákveðin af aðalfundi S. A. H.
vorið 1945, og Jón var alls ekki
upphafsmaður tillagnanna.
Auðvitað reyndi Jón að
hnupla málinu, þegar allir hér-
aðsbúar voru orðnir sammála
um það, og gerði sig hlægilegan
á s. 1. hausti, með því að boða
almennan fund um málið, sem
þegar hafði verið afgreitt.
Fyrirhuguð rafstöðvarbygging
mun alls ekki ákveðin ennþá.
Blekkingavaðallinn um fram-
kvæmdir Jóns er því nærri því
eins mikil móðgun við greind
héraðsbúa, eins og álit hans
virðist vera á skapgerð okkar.
Jóni til afsökunar skal það
játað, að hann virðist ekki einn
um það af frambjóðendum Sjálf
stæðisflokksins, að treysta á, að
geta or’ðið fékjörinn.
í sama blaði ísafoldar og
þessi þokkalega grein Jóns er,
þá skrifar Kristján Einarsson
langa grein, um hvað hann
ætli að gera fyrir Strandasýslu,
ef hann komist á þing. Þá á
Strandasýsla að fá úr ríkissjóði
árlega, hvorki meira né minna,
að því er manni virðist, en tí-
falda þá upphæð, er hún hefir
fengjö undanfarandi ár.
Það skal ekkl smátt skammt-
að smjörið hér við Húnaflóa.
Ef allir frambjóðendur stjórn-
arflc^tkanna gefa svipuð kosn-
ingaloforð, þá er ekki ólíklegt,
að meira en 17 millj. króna
tekjuhalli verði á fjárlögum árs-
ins 1947.
Þessir sómamenn virðast lítt
muna það, að á árinu 1945
Fráleit ráðstöfun, sem mælist
illa fyrir.
Sú ráðstöfun að láta Esju
taka upp millilandaferðir hefir
vakið gífurlega gremju um land
allt. Flutníngaþörfin er geysi-
leg, og mikil vandræði munu
steðja að fólki vegna þessarar
furðulegu ákvörðunar. Sam-
gönguvandræðin voru ærin fyr-
ir, þótt þetta bættist ekki ofan
á. Esja var á sínum tíma smíð-
uð til þess að leysa samgöngu-
örðugleika fólksins í dreifbýl-
inu, og hún er þess skip. Það
var ein af heillaríkum ákvörð-
unar Skúla Guðmundssonar,
meðan hann gegndi ráðherra-
embætti, að ráðast í Esjukaup-
in. Án Esju hefðu margir áreið-
anlega verið illa settir á liðnum
árum. Nú hefir Emil Jónsson
samgöngumálaráðherra ákveðið,
að Esja skuli send til Danmerk-
ur með fólk, sem vill skemmta
sér um sumartímann. Það er
grátbrosleg staðreynd fyrir for-
mælanda Alþýðuflokksins, sem
skrökvaði því í útvarpið á dög-
unum, að Framsóknarmenn
hefðu verið á móti Esjukaup-
unum, enda þótt þeir færu einir
með stjórn landsins, þegar þau
voru ráðin. Eða átti sú saga að
breiða yfir það hneyksli, sem
samgöngumálaráðherrann hefir
nú gert sig sekan um með þess--
ari ráðstöfun sinni á Esju?
I
Mannflokkun.
í tíð núverandi stjórnar hefir
verið tekin upp nýstárleg mann-
flokkun. Stjórnarvöldin hafa
tekið sér fyrir hendur að skipta
landsfólkinu í tvo hópa með
misjöfnum rétti. Þetta kemur
meðal annars fram í kjötlögun-
um og þeirri stefnu í trygginga-
málum og rafmagnsmálum, sem
varð ofan á á síðasta þingi. For-
svaranlegt mætti það téljast, ef
hér væri farið eftir efnahag
manna — þeir, sem betur væri
stæðir, nyti ekki jafngóðra
kjara og hinir fátækari. En svo
er ekki. Það er ekki það, sem
miðað er.
Það, sem ríkisstjórnin og
hennar menn leggja til grund-
minnkuðu erlendu innstæðurn-
ar um nálægt 156 milj., fjárlög
ársins 1946 afgreidd með 17
millj. króna tekjuhalla og rík-
isábyrgð varð að gefa atvinnu-
rekendum í báðum aðalvinnu-
stéttum þjóðarinnar fyrir at-
vinnurekstrinum, auk 200 millj.
kr. lántökuheimildar og ákveð-
inna ríkisábyrgða í fjárlögum
1946 um 200 millj. kr.
.Slíka smámuni er ekki vert að
tala um. En hversu lengi getur
okkar unga lýðveldi risið undir
slíkri fjármálastjórn?
Það *er hætt við, að þeir, sem
nú telja fyrir öllu, að þingmað-
urinn geti fengið úr ríkissjóði
sem hæsta fjárveitingu, eða
miklast af því, að þingmaður
sinn sé forseti — með vissum
hlunnindum til áfengiskaupa
— vakni við vondan draum,
þegar ríkissjóður er tómur, at-
vinnuvegirnir stöðvaðir vegna
vegna vaxandi verðbólgu og
fólkið samanþjappað í fáeinum
kaupstöðum atvinnulaust, þrátt
fyrir alla nýsköpunina.
Þá munu þeir lýðskrumarar
fá sinn dóm, sem i fullu ábyrgð-
arleysi og algerlega gegn betri
vitund hafa nú í frammi hvers
konar áróður og blekkingar í
því skyni að reyna að afla sjálf-
um sér pólitísks stundarávinn-
ings.
Blönduósi, 18. júní 1946.
Hannes Pálsson, Undirfelli.
vallar við þessa nýstárlegu
flokkun þegnanna, er aðallega
tvennt: Hvar á landinu þeir búa
og hvort þeir reka einhverja at-
vinnu á eigin ábyrgð. Þeim er
skipað skör lægra en öðrum.
Þeir, sem hafa þrjá menn í
vinnu við búskap, smáiðnað. út-
gerð eða annað, eru orðnir
annars flokks borgarar. Þeir
fengu ekki að njóta góðs af
kjötlögunum, og raunar enginn,
sem átti kind. Þeim er ætlaður
óæðri réttur samkvæmt trygg-
ingalöggjöfinni, eins og stjórn-
arflokkarnir gengu frá henni.
Þeir eru til dæmis ekki slysa-
tryggðir. Fólkiö, sem býr úti á
landinu, á aftur á móti að borga
rafmagnið hærra verði, þegar
það fær loksins rafmagn. Þetta
þykir mörgum að vonum kynlegt
réttlæti..
\
!
Ef kjötlagaréttlæti gilti
í byggingamálum.
Það er ekki óhugsandi, að
stjórnarflokkunum kynni að
detta í hug að taka þessa mann-
flokkun sína upp á fleiri sviðum.
Segjum, að þeir vildu í alvöru
leysa eitthvað úr húsnæðisvand-
ræðunum eða hjálpa einstakl-
ingunum til þess að gera það.
Gerum ráð fyrir, að rannsókn
færi fram í þessu efni og leiddi
í ljós, að há vinnulaun stæðu
í vegi þess, að menn gætu byggt
yfir sig. Síðan yrði gripið til
þess úrræðis að greiða úr ríkis-
sjóði svo sem helming vinnu-
launa við íbúðarbyggingar. Um
þetta yrðu gefin út lög, sem á-
kvæðu, að þeir, sem sjálfir eru
vinnuseljendur, þ. e. launþegar,
fengju ekki niðurgreiðslu á
vinnulaunum við húsbyggingar.
Þeir væru sviptir rétti, sem aðr-
ir þegnar nytu. Þetta væri sama
og að meina launþegum með
öllu að byggja yfir sig. Þetta
þættu sennilega harðir kostir.En
hér væri á sömu forsendu byggt
og þegar bændur voru útilokað-
ir frá að njóta góðs af kjötlög-
unum. Mörg fleiri dæmi mætti
nefna um það, hvernig þessi
nýja mannflokkun riklsstjórnar-
innar er, og það réttlæti, sem
hún er byggð á. •
Framboð harmoníkuspilarans.
Það er enn umtalsefni margra,
hvaða sóma forystulið Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík
gerði þingeyskum Sjálfstæðis-
mönnum með framboði har-
móníkuspilarans. Þykir mörg-
um flokksforingjarnir leggja
einkennilegt mat á sjálfsvirð-
ingu manna í þessu héraði sem
fóstrað hefir ýmsa mætustu
syni þjóðarinnar. Einkanlega
þykir þetta framboð harmóniku-
spilarans kynleg ráðstöfun, þar
sem vitað er, að vinsæll maður
í héraðinu, er lengi hefir verið
br j óstvörn Sj álf stæðisf lokksins
og frambjóðandi hans, var bú-
inn að safna meðmælendum
til framboðs.
Herðum sóknina
Framsóknarmenn í Reykja-
vík! Munið það, að takmarkið
er: Pálmi Ilannesson á þing.
Nú eru síðustu forvöð að hefj-
ast handa fyrir alla þá, er vilja
vinna og tryggja kosningu
Pálma Hannessonar, kosningu
fyrsta Framsóknarþingmanns-
ins í höfuðborg landsins. Eng-
inn má láta sitt eftir liggja, því
að kosningin getur oltið á örfá-
um atkvæðum. Enginn má láta
það dragast úr hömlu að gera
alt, sem í hans valdi stendur til
þess að stuðla að auknu fylgi
Framsóknarfl. 1 bænum.