Tíminn - 22.12.1949, Blaðsíða 5

275. blað
TÍMINN, fimmtudaginn 22. desember 1949
Fimmtud. 22. des.
Stefnuteysi Sjálf-
stæðisflokksins
afhjúpast
Seinasti starfsdagur þings-
ins fyrir jóiin leiddi það.
glöggt í ljós, hvért traust og
hald er í Sjálfstæðisflokknum
sem stjórnarflokki. Dagur-
inn sýndi það glögglega, að
flokkurinn er ekki aðeins ó-
fær um að stjórna landinu,
heldur getur hann ekki einu
sinni stjórnað sjálfum sér.
Þessi starfsdagur þingsins
hófst- með því, að forsætis-
ráðherrann kvaddi sér hljóðs
utan dagskrár og lýsti yfir
því, áö ekki væri neinna til-
lagna að vænta frá stjórn-
inni fyrir áramótin um mál-
efni bátaútvegsins, Raun-
ve^ulega hefií: þó sjijórnin !
haft nær fjögurra vikna tíma !
til undirbúnings, þar sem i
myndun hennar var ákveðin
nokkru fyrir seinustu mán-
aðamót. Þá þegar átti stjórn-
in að hefjast handa um und-
irbúning þessa máls og mátti
raunar aldrei takast stjórn-
arstarfið á hendur, nema að ,
hún teldi sig hafa úrræði ]
á hendi til að tryggja lausn
þess fyrir áramót. í stefnu-
yfirlýsingu þeirri, sem for-
sætisráðherra birti þinginu,
taldi stjórnin sig líka hafa
þetta úrræði, þ. e. að fara
troðnar slóðir fyrst um sinn.
Síðan hefir allt farið í und-
andrætti og handaskolun hjá
henni, unz forsætisráðherra
tilkynnti í fyrradag, að vand-
inn væri meiri en stjórnin
hefði reiknað með og hún
gerði sér enn ekki neina
grein fyrir því hvað hún ætti
að leggja til. Afleiðing þessa
er sú, að útgerðin heldur á- |
fram að búa við fulla óvissu,'
sem óhjákvæmilega hefir það
í för með sjér, að dráttur 1
verður á því, að rekstur henn 1
ar geti hafizt.
Þessi vinnubrögð stjórnar-
innar stafa ekki af því, að
hún sé meirihlutastjórn, því
að hún á alveg eins fyrir það
að geta gert sinar eigin til-
lögur og staðið síöaa með
þeim eða fallið. Þessi vinnu- j
brögð stafa eingöngu af því,'
að Sjálístæðisflokkurinn hef- i
ir tekið á sig vanda, án þess
að gera sér grein fyrir hver,
hann væri eða hvernig ætti
að leysa hann. Þetta er afleið
ing þess, að Sjálfstæðisflokk- ;
urinn er ekki fær um að.
stjórna.
Eftir að forsætisráðherra
hafði birt þessa uppgjafa- j
yfirlýsingu stjórnarinnar,!
steig f j ármálaráðherra í stól-
inn og flutti fjárlagaræðuna.
M. a. lagði hann álierzlu á
tvennt: þingið mætti ekki
samþykkja nein útgjöld utan
fjárlaga og ríkið mætti vart
við því, að tekjur þess yrðu
rýrðar, þar sem greiðsluhall-
inn á þessu ári yrði um 36
millj. kr.
Strax eftir að ráðherrann
hafði flutt þessa ræðu sína,
gafst honum og Sjálfstæðis-
flokknum kostur á að standa
við hana í verki.
Næsta málið á dagskrá var
nefnilega launauppbótin til
opinberra starfsmanna. Þar
var um að ræða tfliögu, er
svaraði til 12 miilj. kr. auk-
MERKILEG LJOÐABOK:
Gengin spor
Gengin spor, Ijóð eftir
Guðrúnu Árnadóttur frá
Oddsstöðum. — Útgefandi:
Minningarsjóður Hlöðvers
Arnar Bjarnasonar. — Rvík
1949.
Stöðugt eru einhverjir að
senda frá sér ljcðakver, —j
margir, karlar og konur. Oft!
fá þessar sendingar kaldar1
kveðjur, enda eru þær ærið
oft am.k. veigalitlar. Þó er'
það víst, að stundum eru
kveðjurnar aðrar en vera'
bæri, því tíðast eru þetta al- j
veg meinlaúsar bækur, en1
það verður ekki með sanni
sagt um allar þær sögur, sem 1
út koma og engri andúð
mæta. Einkum er einhliða'
fordæming mjög varhuga-
verð, þar sem í hlut eiga ung j
ir höfundar. Þeim á að vísu!
að segja til syndanna, en það
á að gera á þann hátt, að til
leiðbeiningar megi verða.
Slíkt er greiði við ungan höf-
und.
En hér kemur það kver. hið
fyrsta frá hendi höfundar,
sem ég ætla að hvergi muni
fá kaldar kveðjur. Tildrcgin
til útkomu þess eru með þeim
hætti, að þau ein út af fyrir
sig mundu girða fyrir það,
En tildrögin eru þau, að móð
ir missir uppkominn einka-
son sinn, hinn mesta atgervis
og efnismann, son, er hún
hafði unnað hugástum, og
hann móður sinni á sama
hátt. Svo var þessi ungi mað-
ur vel látinn, aö allir, er til
hans þekktu, treguðu hið svip
lega fráfall hans. í félags-
skap jafnaldra sinna hafði
hann starfað mikið, og hann
hafði verið þeim ákaflega
kær. Þegar hann hvarf,
fundu þessir góðu drengir, að
aldrei mundu þeir geta
gleymt honum; og af því að
þeir áttu hugsjón æskunnar,
fannst þeim þeir verða að
reisa honum þann minnis-
inna útgjalda fyrir ríkið ái
ári. án þess að einn eyrir
væri ætlaður til þeirra á fjár-
lögum eða tekna væri aflað
á móti. Samkvæmt kenning-
um fjármálaráðherra í fjár-
lagaræðunni átti Sjálfstæðis-
flokkurinn að vera andvígur
samþykkt tillögunnar á þess-
um grundvelli. En hvað skeð-
ur? Hálfur Sjálfstæðisflokk-
urinn greiddi tillögunni at-
kvæði og sjálfur fjármála-
ráðherrann sat hjá og fékkst
aldrei til að segja neitt um
það, hvort hann var með’
henni eða móti. Það mun eins
dæmi í þingsögu allra landa,
að fjármálaráðherra sitji
þannig hjá um tillögu, sem
hefir stórfelld útgjöíd fyrir
ríkið í för með sér. Jafnvel
Jóhann Þ. komst aldrei svo
langt í ráðaleysinu og kjark-
leysinu og voru menn þó farn
ir að vona, að ekki yrði kom-
ist aftur úr honum í þeim
efnum.
Þegar afgreiðslu launaupp-
bótarinnar var lokið, kom til
umræðu frv. frá ríkisstjórn-
inni um að framlengja dýr-
tíðarskattana óbreytta í eitt
ár. Framsóknarmenn fengu
samþykkta breytingartillögu
þess efnis, að framlengingin
gilti aðeins til 1. febrúar, þar
sem þeir vildu ekki að svo
stöddu binda þessa tekjuöfl-
Stóríbúðaskattur-
inn og Landvörn
Blaðið „Landycrn“ birtir
nýlega þrjú dæmi um rang-
varða, að hann skyldi enn! læti stf ríbúðaskattshugmynd
munast. þegar þeir væru ekki arinnar:
lengur til þess að halda minn : ] Hjón með eitt barn hafa
ingu hans á lofti. Þeir stofn- j 20 fermetra íbúö og þurfa
uðu sjóð til minningar um að borga skatt
hann, og af litlum efnum sín- í Aths.: Sá íbúðin haganlega
um (ungir menn ráða sjald-j tPlK-nuS eru þetta 5 herbergi
an yfir miklu fé) hafa þeir nuk eldhúSS og baðs. Svefn-
síðan verið að efla þann sjóð. b,'rbgre’j barnaherbergi og 3
og vakað yfir honum. Nærri j stoíur. ' Virðist þægileg íbúð
5e^a’ a5 Slík °g °2 þyi'ftu að leigja eina stof-
una til að losna við allan
skatt. Ef til vill óþægindi að
ið höfðu yfir gröf allra sinna þvj fyrlr hjónin, ef fjárhag-
jarðnesku vona og nú höfðu I
SEXTUGUR:
Halldór Jébnnsson
ástúð
eldra
snart syrgjandi for-
foreldrana, sem stað- í
urinn er svo rúmur, að þau
til einskis að horfa annars en j hata ekkl vlg meiri tekjur að
endurfunda í nýrri veröld. Þá gera
var bað að móðurinm, sem j En hvers ejga hjðn með 4
gefist hafði sú dýra gjöf að i boni sem búa í einni stof*
geta ort, hugkvæmist að hún og smáeidhúsi að gjalda? Hef
kunni að geta lagzt á sveif- j jr. þjóðfélagið engar skyldur
ina með þessum vinum sonar 1 gagnvart þeim?
síns. Hún safnar saman ljóð- 2. Roskin hjón búa í 140
urn smum og lætur þeim í té ferm húsi, börnin farin að
handritið að þeir gefi kvæð- helman> og verða að borga
in út sjóðnum til eflingar.
Þetta eitt er, eins og ég
sagði, nóg til þess, að um
Sextíu ára er í dag, 22. des.
Halldór Jóhannsson frá Haugi
í Miðfirði, nú til heimilis á
Hvammstanga. Hann er sön-
ur hjónanna Jóhanns bónda
Ásmundssonar á Haugi og
síðari konu hans, Arndfsai
skatt.
Aths-: Ef þau fá gott fólk
í húsið til sin, er þeim lífið
Jcaldar kveðjur mundi með I stórum ánægjulegra en að Halldórsdcttur, og var hanr
engu móti geta verið að ræða-1 rclta um hálftóm herbergi og einkabarn þeirra. Halldór ei
Þó að kverið væri svo lítil- sökkva sér ofan í endurminn- fjórði maður, í beinan karl-
siglt, að ekkert væri lofsvert ingar liðna tímans og hugsa le£g> frá séra Bjarna Jóns-
hægt um innihald þess að um forgengilega húsmuni. Og syni a Mælifelli, sem lézt áíið
segja, þá mundi hverjum sem betur fer er enn til mik- 1809, en frá þeim présti «ri
sæmilegum manni finnast, að ið af góðu fólki á íslandi og miklar ættir komnar. Jóhánr.
það minnsta, sem hann gæti. eins hér í Reykjavík, þótt það a Haugi átti nokkur börn i)jeð
gert, væri að þegja.
é varla á húseigendum að fyrri konu sinni, og fóru þae
_ . * - I skilia systkin til Ameríku. Af halt-
að snvoÞaséástatUtÞaðlXnú! Í Ekkja með einni veikl-1 bræðrum Halldórs þar %ð
aflir bóklæsir menn fvrir aðri dóttur býr 1 200 ferm''nafnkunnastur Asmundur. P
frám iafnskiótt og beir siá húsnæði, verður að borga 25 Jóhannsson, fasteignasali, 1
nam, jainskjott og peir sja skatt 1 Winnipeg, sem nú er um ^að
nafn hofundanns. Þegar pus- 1 I
Borgfirzk Ijóð komu út fyrir j Aths.: Sé þetta dæmi ekki 1
réttum tveim árum, seldust uppdigtað, er vitleysan ekki * o„rði við veniulee sveíia-
þau svo, að Þau voru ein af öll eins. Er fyllsta ástæða tvftugsafflui.
bil hálfáttræður að aldri;?
Halldór ólst upp í föðfir
fremstu sölubókum ársins, og að bjarga aumingja mæðgun j
fór hann til náms í Flens-
það var ekkert sem meiri at- um frá að hýrast 1 þessum I kól bar einr
hygli vakti en kvæði þau, er stóra hússkrokk og þorf á að ..„Jl, '10n0‘ innn‘ TJmf„.a1v„,
Guðrún Árnadóttir átti í fyrirbyggja þvílíka fásinnu.
þeim. Því kemur nú engum'
vetur, 1908—1909. Hæfilélkai
hans til náms voru ágætir.
... Ef þjóðfélagið skipti sér námiff mun hann hafa stuno
td bufur’ ^Í!.fA™^emi eitthvað af þessum þjóðlífs- ! að af mestu alúð og meff
myndum blaðsins, álítur það,1 prýðilegum árangri. En skóla
að kommúnisminn sé kominn gangan varð ekki lengri. Mur.
til valda á íslandi.
(Framh. á 6. siðu.)
ar hendi sé með öllu ómerki-
leg, enda eru hér öll þau
kvæði, sem áffur komu í
(Framhald á 7. síðu.)
un við allt árið. En ekki var að hækka útgjöldin utan fjár
frv. stj órnarinnar um fram- j laga og að flytj a tillögur um
lengingu fyrr fram komið, en niðurfellingu á tekjustofnum kvæntist 'hann ágætri konr
það hafa stafað af því,; aff
faðir hans lézt haustið 1909
og tök Halldór þá við búsfor-
ráffum með móður sinni, i
stað þess að halda áfrarr.
skólanámi. Fáum árum; síðai
ýmsir þingmenn stjórnar-:og þetta strax eftir að fjár-
flokksins, eins og Jóhann Haf málaráðherranij hafði lýst
stein, Ingólfur Jónsson og afkomu ríkissjóðs með hinum
Katrín Sigurðardóttir, byrj- dekkstu litum. Og fjármála-
uðu að flytja tillögur um að ráðherrann kepptist við að
einstakir liöir yrðu felldir nið éta stefnuyfirlýsingar sínar
ur. Eysteinn Jónsson benti ofan í sig ýmist með hjásetu'' Jau'ðO ■ára‘hJÚSkaparatmœL
þá á það hlægilega ós^mræmi eða með algerri undanlats- j £ sfðastj sumri
Halldör og Guðrún bjuggu
þar í sveitinni, Guðrúnu -Jón-
asdcttur. Hún er elzt af bcri.
um hjónanna Jónasar Jóns-
sonar og Önnu Kristófersdótl
ur á Sýðri-Reykjum, sen,
bæði eru enn á lífi, og átti.
á Haugi til ársíns 1947, en þa
létu bau af búskan og flutt-
i vinnubrögðum stjórnar- ' semi við yfirboðsmennina i
flokksins, að stjórn hans legði flokknum.
til að dýrtíðarskattarnir allir J Því verður vissulega ekki
neitað, að það gagn hlýzt ustT til'Hvammstanga° Þóaff
f ..................bau hefðu ekki stórt bú, vai
kepptust siðan við að leggja , Thors, að hún leiðir það til
til, að einstakir þættir þeirra fullnustu í ljós, aö Sjálfstæöis
væru þegar felldir niður. Sjálf , flokkurinn er stefnulaus og
stæöisflokknum varð þá felmt úrræðalaus. Hann er flokk-
við og fékk þingfundi ur, sem ekki er einu sinni
frestað til þess að geta skot-;fær um að stjórna sjálfum
ið á flokksfundi. Eftir flokks- j sér, svo aö fram komi nokk-
fundinn drógu þingmennirn- ur heildarstefna, nema þegar
ir breytingartillögur sínar tii
baka gegn þvf loforði stjórn-
arinnar, að hún myndi verða
á móti lengri framlengingu
umræddra skatta en til 1.
febrúar.
Þannig var í höfuðdráttum
myndin af vinnubrögðum
stjórnarflokksins seinasta
starfsdag þingsins fyrir jólin.
Hann var algerlega stefnu-
laus í útvegsmálunum. Á
fjármálasviðinu kepptust svo
einstakir þingmenn hans við
um það er að ræða að verja
hagsmuni braskaranna. Þessi
lærdómur um Sjálfstæðis-
flokkinn getur greitt nokk-
uð fyrir lausn vandamálanna,
því að allt of margir hafa
trúað því, að þaðan væri ein-
hverrar forustu og lausnar
að vænta. Sú trú þessara
manna hrynur nú til grunna
Fyrir þessa menn er þá ekki
annað að gera en að leggja
lóð sitt á metaskálarnar ann-
arsstaðar en hjá Sjálfstæðis-
fiokknum.
búrekstur beirra á margar.
hátt til fyrirmyndar. Meðferð
á öllum skepnum var þai
áeæt. oa hví aéður arður af
búinu. Jcrð sína bættu bau
til muna og ÖP umgengni vai
bar miög géð. jafnt utai,
bæiar sem innan. Eiei varc
beim hmnum barna auðið, er,
bau hafa alið unp nokkur
fósturhörn og bar að auki
hafa börn og unelingar ofi
dvalið ð heimili beirra um
Jenerí effa skemmri -tíma. a
heimili þeirra er gott að
koma. har er öllum gott ac
vera. oe mareir hafa not.1'0
n-r greiðasem.
beí*-rT bi-'na.
Halidér Jóhannsson er sér-
stakt prúðmenni i allri frftm •
, (Framh. á 6, ■sU' :.)