Tíminn - 13.07.1950, Blaðsíða 3

150. blað
TÍMINN, fimmtudaginn 13. júlí 1950
3
Er það úr móð að bera
sig eftir björginni?
Eftir dr. Jón Dúason.
Nú er það úr móð, að bera
sig eftir björginni.
Áður var það svo, að fiski-
Reykjanes
Ályktanir norrænu
menningarnefnd-
arinnar
Hinn 4.—6. júlí hélt nor-
ræna menningarnefndin
fundi í Reykjavík í boði ís-
°§ j landsdeildar nefndarinnar. í
fundarhöldunum tóku þátt
suður fyrir
liggja úti.
Hvaða vit mundi nú vera í j fulltrúar frá Danmörku, Finn
skipin okkar leituðu aflans því, að tala við svona menn j iancli, íslandi, Noregi og Sví-
hvar sem var kringum allt um veiðar við Grænland? Að' þjóð.'
landið. Þá var skútuöldin og vísu eru logn og stillur langt - f ..
legið úti. Við á norðanskipun um meiri þar en í veðrahamn I un inum, var og a"
um rendum t.d. í fyrstu túrun um hér, og annað heiðbjört S nú háUað værTrík nalS
um ekki færi fyr en við vor- j vornóttín þar en vetrarmyrkr ’
um komnir vestur fyrir land. j ið á vertíðinni hér. En þar ^11 6 & samvinnu
Nú er þetta allt orðið breytt. sem það stendur hvergi skrif Norðurlandanna í mennmgar
Nú ákveður útgerðarmaður- að og samþykkt að ónáða málumogfá tilþess fjárhags
inn og skipshöfnin hvar veið'skuli fiskinn við Grænland legan stuðmng frá ríkisvaldi
in skuli stunduð og sú ákvörð, má hann líka e'ga sig. Við er j f)^£2:ra an a-
° 1 ' Nefndin tók sérstaklega til
athugunar þau vandkvæði, er
un er óhagganleg. Guð og j um upp úr því vaxnir, að elta
náttúran á að hlýða þefm, og
senda fiskinn eða síldina
þangað, sem þeir hafa sam-
þykkt að hirða hana. Vilji
guð og náttúran ekki senda
björgina þangað, sem þeir
hafa ákveðið, þá hafa þeir
hreinar hendur, þvi þeir hafa
kastað veiðiáhöldunum í sjó-
inn eða beðið þolinmóðir eft
ir að björgin kæmi til þeirra.
Og þá er það ekki þeirra sök,
að ekki aflast, og rikið verð-
ur að taka ábyrgð á aflaleys-
inu.
Afli brást algerlega fyrir
Vestfjörðum í vetur, en mok^
afli var fyr’r sunnan land.
Það stóð víst ekki í neinni
reglugerð eða félagssam-
þykkt, að bátar af Vestfjörð
um ættu að leita þangað og
jjeir sátu því heima og lögðu
sig ekki í það harðrétti að
liggja úti og draga fisk fyrir
sunnan land. Hvernig var
ber ábyrgðina á því, að þau
hlýði.
í 26 ár hafa Færeyingar
mokaflað við Grænland frá
því snemma í maí og fram í
október. Síðan vetrarvertíð-
inni lauk hér við land í vor
eru nú
og allan þennan tíma hefir
verið sjóveður, logn, björt nótt
og mokafli hvern dag við
Græniand. Enn eru fæst ísl.
síldarskipin farin á veiðar, og
þau lítiö fengið sem komin
Á víðavangi
fiskigöngurnar, og höfum
tekið unp það lag að skipa i tungan og fjarlægðin hafa í
fiski og síld að koma þangað,! för með sér hvað snertir hin
sem okkur er þóknanlegt að menningarlegu tengsl milli
ve ða þessi kvik ndi. Og^íkið ;Islands °S hinna Norðurland-
! anna, og var bent á, að sér-
stakar skyldur hvili á þeim
löndunum, er meiri fólks
fjölda hafa, til að styrkja
menningarsambandið við ís-
land. Rætt var um, hvaða ráð
stafanir skyldi gera í þessu
liðnir 2y2*~mánuður j anSnamiði, og var ákveðið að
1 athuga moguleika a þvi, að
halda föst sumarnámskeið á
íslandi i þeim efnum, sem sér
i staklega þykir æskilegt að
I kynna sér þar, eins og í jarð-
i fræði, íslenzkri tungu, ís-
i lenzkum bókmenntum og rétt
eru úr höfn. Allan þennan .. .
tíma hafa menn ekkl haft, arsofm Nefndin ræddl fnnlg
tóm til að hirða mokaflann i raðstafanir 11 að auka á hm
um Norðurlöndunum þekk-
ingu á íslandi og þýðingu
þess.
Ákveðið var að láta fram
fara í samráði við undirnefnd
ir norrænu félaganna athug-
un á hinum norræna þætti í
starfsemi æðri og lægri
menntastofnana á Norður-
löndum og á möguleikum til
að efla þann þátt
nesmgar með þolinmæði og; 2% mánuð, sem er frá því að J Nefud^ Ukvað að st^ðJa
þrautseigju á veiðileysu sína ' vetrarvertíð lýkur og þangað væ. y . ’ ,®e 0a . 11
hér í flóanum. Aldrei höfðujtii síldveiðar byrja? S'gling- a bokmenntafundmum i Oslo
þeir gengist undir það við i in á Grænlandsmiö tekur að-
máttarvöldin, að l’ggja úti J eins viku eða minna. Þar er
eða fara lengra á þilskipum j íslaus höfn opin öllum þjóð-
við Grænland, einungis
vegna tilhugsunarinnar um
gróða af síld. Þetta tilhuga-
líf útgerðarmanna við síld-
hægt að ætlast til þess afiina er orðið þjóð vorri dýrt,
þeim, að þeir færu að liggja'ekki aðeins 5 undanfarin síld
úti eins og Færeyingar eða | arleysisár, heldur einnig
skútukarlarnir forðum? Með < þetta vor og öll vor síðan
an Færeyingar drógu vitlaus 1924, að veiðarnar við Græn-
an fisk á Selvogsbanka og fyr land hófust. Hví má ekki
ir sunnan land, sóttu Akur- j veiða við Grænland þann ca.
Hverjir berjast á
Volgubökkum?
í Þjóðviljanum 4. júlí s.
1. voru þrjár stórar frétta-
greinar á fyrstu síöu blaðs
ins. Þær fjalla allar um
hagsmunamál Rússa, og
tvær myndir, sem birtar
eru á sömu síðu, eru sett-
ar þar í áróðursskyni fyrir
Rússa. Forystugrein sama
blaðs er einn g í þágu
Rússa. Öll 5. siða blaðsins
og nálega helmingur þeirr
ar 6. er um leppstjórn
Rússa í Norður-Kóreu. Á
8. síðu er ráðist á Marshall
hjálpina og vita allir, fyrir
hverja það er gert. Jafnvel
í framhaldssögunni er
kommún stískur áróður í
alþjóðamálum. Hefir þá
verið talinn mestur hlut-
inn af lesmáli þess blaðs,
fyrir utan auglýsingar og
íþróttafréttir, sem telja
má, að séu hði ,,íslenzka“
efni blaðs ns að þessu
sinni. Svo þykjast þeir
Þjóðviljamenn verða öld-
ungis forviða, ef einhverj-
ir minnast á Rússatrú
þeirra og kallar það að
„berjast á Volgubökkum“!
★
Árni Eylands
hefir nú gerst til þess að
vekja upp í Timariti ungra
íhaldsmanna, hina gömlu
„ölmusu“ kenningu um
bændastéttina, sem gaml-
ir íhaldsmenn fluttu fyrir
aldarfjórðungi um það
leyti, sem lögfekt voru jarð
ræktarlög ríksins og löng
vaxtalág lán til landbún-
aðarins. Þá var það við-
kvæðið í herbúðum íhalds
flokksins, að Framsóknar-
flokkurinn vildi gera alla
3. maí til 1. júní s.l. og ko'ma
ályktunum þessum á fram-
j færi við viðkomandi stjórnar
völd og stofnanir. En á þeim
bændur að „ölmusuinönn-
um“, Bændur svöruðu fyr-
ir sig 1927, 1931 og oft síð-
an. Nú er hinn nýi boðberi
„ölmusu“-kennínganinnar
vegsamaður hástöfum í
blöðum Sjálfstæðismanna
fyrir Stefnis-grein sina.
Ætti h’num vegsamaða og
vegsamendum hans sé
fyllilega ljóst, hvað þeir
eru að gera?
★
Alþýðublaðlð
segir, að Hermann Jónas-
son hljóti að hafa fylgst
mjög illa með ^Jieimsvið-
burðum siðustu áratugi, ef
hann hafi ekki orðið var
við hinar miklu þjóðnýting
arframkvæmdir jafnaðar-
manna stjórnanna í öðr-
um löndum. En fleiri hafa
þá fylgst illa með en H. J„
þar á meðal Alþýðublaðið
sjálft.þvi að litið hefir ver
ið um slíkar þjóðnýtingar-.
fréttir í því blaði á þessum
tíma, og gætu Reykvíking
ar sannfært sig um það
með því, að líta yfir fyrri
árganga blaðsins á Lands-
bókasafninu. Eða hvar eru
hinar miklu þjóðnýt’ngar
framkvæmdir í Danmörku,
Noregi, Svíþjóð, Ástraliu
og Nýja-Sjálandi. Á þetta
er ekki bent erlendu jafn
aðarmannaflokkunum til
lasts. Þeir hafa komist að
raun um, að til eru ýmsar
raunhæfari aðferðir til að
bæta kjör alþýðu manna
og þær aðferðir hafa þeir
notað. í Bretlandi hefir að
vísu fram farið þjóðnýting
kolanáma o. fl. og má vera
að hún haldizt og verði
brezku þjóðinni tU góðs, en
of snemmt er enn að ræða
um það mál.
Kappreiðar SINDRA
Hestamannafélagið Sindrij Freyja var yngsti keppand-
efndi til kappreiða hjá Pét- ■ inn, aðeins 6 v. Hún er dóttir
ursey, laugardaginn 24. júní kynbótahestsins Þokka frá
s.l. Veður var hið bezta og Brún, og er efnilegt hlaupa-
fjöldi áhorfenda. Guðlaugur ; hross. Það skal tekið fram að
sínum en þeir næðu heim íaim frá 1. maí til 1. okt., ef fun*dfvar umlaað rættfhvaða ■ Jónsson verzlunarmaður í Vík | 4 hestar hefðu þarna verið
Ie.g.r yæru heppilegastar til! setti samkomu þessa með j reyndir til viðbótar, ef ekki
að auka útbreiðslu Norður- i ræðu> Þar sem hann einkum ^ hefðu óvænt óhöpp komið
landabókmennta á Norður- talaði um þátt hestsins í þjóð
löndum ! lífst>aráttu okkar Islendinga
Nefndin mun leggja til við á umlidnum árum og öidum,
menntamálaráðherra Norður sv0 á hvern veS viðskipti
landa, að þeir taki til með- manna við Þarfasta þjóninn bóncJ. . péturse heíir Ýnt
ferðar á fundi sínum í Hels- J ^afnan hafa venð- hesið , félaginu með því að lána land
ingfors á þessu ári tiltekin var kvæðlð Fakar eftir Finar | undir völlinn og sömuleiðis
mál, er nefndin telur hafa ®enedlktsson, Þvi næst hófst! íand fyrir stóra hagagirðingu
sérstaka þýðingu fyrir sam- > stokkkeppni hestanna. Reynd
bólið að kveldi. Og hvað ekki lengur. Það verður vand
komu þeim þessir kolbrjáluðu séð hvað hamlar því, að
Færeyingar við. Akurnesing- ' menn hirði aflan þarna þann
ar töldu sig hafa undlrgeng- langa tíma, sem líður frá lok
ist, að bera sig eftir björg-! um vertíðar og til þess, að
inni, ef hún gengi í greipar síldveiði byrjar, nema það
þeirra, en ekki að sækja hana iFramh-aid á 6. siðu.)
Vaxandi vöruflutningar
hjá Flugfélagi íslands
Flugvélar Flugfélags ís-
lands fluttu samtals 8,276
farþega á fyrra árshelmingi
pessa árs. Fluttir voru 6,983
farþegar innanlands og 1,293
milli landa. Póstflutningar
félags'ns námu 20,447 kg. og
vöruflutningar 69,625 kg.
Farþegaflutningur F. í. er
nokkuð minni en á sama tíma
á. 1. ár, og er orsökina aðal-
lega að rekja til hins langa
verkfalls flugvirkja, en það
stóð yfir í rösklega 3y2 mán-
uð sem kunnugt er. Vöruflutn
ingar með flugvélum félags-
ins hafa hins vegar aukizt
all verulega það sem af er
þessu ári, eða nálægt 40%
miðað við sama tíma í fyrra.
Eru vöruflutningar í lofti að
verða sífellt stærri þáttur í
rekstri F. í„ og er nú daglega
flutt mikið af alls konar varn
ingi til staða víðsvegar um
land, jafnt sem til og frá út-
löndum.
í júní mánuði fluttu flug-
vélar Flugfélags íslands 3,353
farþega; 3,100 í innanlands-
flugi og 253 á milli landa. Þá
voru flutt samtals 5,844 kg. af
pósti og 18,268 kg. af vörum.
Flugveður var sérstaklega
hagstætt í mánuðinum, enda
flugu flugvélar félagsins alla
daga mánaðarins.
Um s. 1. mánaðarmót hóf
Flugfélag íslands reglubundn
ar flugferðir frá Akureyri til
Siglufjarðar, Óiafsfjarðar,
Kópaskers, Egilsstaða og ísa-
fyrir þá er æfingar stóðu yfir.
Þá skal hér þakkaður sér-
staklega sá velvilji og fyrir-
greiðsla er Sigurjón Árnason
vinnu Norðurlanda.
voru 12 hross, sem kepptu í 3
Á dagskrá nefndarinnar , fl°kkum á 300 m. sprettfæri.
voru einnig nokkur mál, sem ! Urslit urðu Þau að í I. flokki
hreyft hefir verið á fyrri si^raði JePPJ> 22 v- á 25>2 sek-
fundum, en hafa ekki verið, eigandi Björn Guðbrandsson,
útrædd ennþá í nefndinni.
Loftsölum. 2. varð Blakkur
Georg Andrén prófessor 19 v“ á 25>6 sek- eigandi Jó
verður áfram formaður nefnd hann Eiríksson, Felli
arinnar þar til næsti reglu-
legur fundur veður haldinn,
en gert er ráð fyrir, að sá
fundur verði í Kaupmanna-
höfn i marz eða apríl 1951.
Varaformaður eftir J. Nörre-
gárd, prófessor, frá Dan-
mörku var kosinn Harald
Eldin, rektor, frá Svíþjóð.
fjarðar. Til Siglufjarðar er
flogið daglega en einu sinni
til tvisvar i viku til hinna
staðanna. Grumman flugbát
II. flokkur: Freyja, 6 v„
25,1 sek„ eigandi Kjartan Guð
mundsson, Brekkum. 2. Þrá-
inn, 9 v„ 25,3 sek„ eigandi
Anton Guðlaugsson, Vík.
III. flokkur: Gráni, 16 v„
25,3 sek„ eigandi Sigurbergur
Magnússon, Steinum. 2. Vin
meðan á æfingatíma hest-
I anna stóð.
HestamannafélagiÖ Sindri
er stofnað 10. júlí 1949, það
nær yfir Mýrdals- og Eyja-
fjallasveit. Félagsmenn eru
nú 30 og standa vonir til að
þeim eigi eftir að fjölga veru-
lega framvegis.
Það er álit flestra að þessar
fyrstu kappreiðar félagsins,
sem jafnframt eru þær 1. í
Mýrdal svo kunnugt sé — hafi
tekist vel og timi hrossanna
góður, þegar litið er á allar
ur, 11 v„ 25,6 sek„ eigandi aðstæður. Hlaupabraut hest-
Þorlákur Björnsson, Eyjarhól anna iiggur mnt talsverðum
halla og hefir það eðlilega
dregið nokkuð úr flýti þeirra.
Þá var timi til æfinga nijög
stuttur og takmarkaður. —
um.
í úrslitakeppni sem 6 hest-
ar tóku þátt í, sigraði Freyja
á 25,2 sek. 2. varð Þráinn á
sama tíma, en aðeins sjónar-
ur félagsins er notaður til mun á eftir. 3. Blakkur á 25,3
þessara ferða. ‘ sek. —
Dómnefnd skipuðu Jón
Hallgrímsson, Tómas Jónssou
og Björn Gissurarson.