Tíminn - 12.10.1952, Qupperneq 8

„ERÍÆ\T YFIRLITi( t DAG:
Yesturlönd tnj Mið-Asía
36. árgangur.
Reykjavík,
12. október 1952.
Merkjasöludagiir
Skátaíélögin hér í Reykja
vík og víð's vegar út um land
hafa í dag hina árlegu
merkjasölu til styrktar skáta
félagsskapnum. — Merkin
kosta 5 krónur og 2 krónur.
Félagsskapur skáta er
mjög vinsæll hér á landi og
erlendis og margar milljónir
ungmenna skipa sér undir
mérki hans.
Tilgangur skátastarfsins er
sá, að hafa þroskandi og göfg
andi áhrif á æskuna, æfa
skapgerð hennar, auka mann
dóm og þroska hina góðu eig
inleika mannsins. Einnig
kennir skátastarfið æskunni
að bera virðingu fyrir þjóð-
legum og andlegum vcrðmæt
um.
í tómstundum sínum læra
skátarnir á ýmsan hátt að
hjálpa sér sjálfir. og vera
hjálpsamir. Vera viðbúnir
ýmsu, sem að höndum ber.
í starfi sínu kynnast Þeir
jákvæðu viðhorfi til lífsins,
végna skátalaganna og fé-
lagsanda skáta, sem vinnur
að þvi, að auka vináttu og
bræðralag meðal félaga
sinna og þjóða i milli.
Skilningur almennings á
skátahreyfingunni hefir far
ið vaxandi með hverju ári.
Skátarnir eiga skilið, að
starfi þeirra sé gaumur gef-
inn, og er ekki að efa, að al-
menningur mun sýna skiln-
ing sinn á þessari æskulýðs-
hreyfingu i dag, með þvi að
taka skátunum vel og kaupa
merki þeirra.
231. biað.
- i.u :i 11..,:.1
r»r!
A hvaða aldri eru g
estár
gí ízt
Fyrir tuttugu árum voru
hér á landi færri hjónavígsl-
ur en í nokkru öðru landi
Norðurálfunnar. En nú er ís
land komið ofarlega á list-
ann. Árið 1950 voru, 8,5
hjónavígslur á hvert þúsund
íbúa, og voru hjónavígslur þá
a.ðeins tíðari í Júgólsavíu,
Vestur-Þýzkalantíi, Austur-
ríki, Danmörku og Lúxem-
búrg.
Hjúskaparslit eru nú fátíð
Leikflokkur flunnars Hansens sýnir „Vér morðingjar“ eftir ar| en var r^rn' síðustu alda
Guðmund Kamban í fcrtugasta sinn í Iðnó í kvöld. Myndin met °S íram a þessa öld.
er af Gísla Ilalldórssvni og Ernu Sigurleifsdóttur í leiknum.
___________________•_______________________________________ Menn ekki eins marg-
giftir og áður.
Á árunum 1948—1950 voru
85 af hverjum þúsund brúð-
guma aö kvænast í annaö
sinn, en þrír í þriðja sinn eða
oftar. Brúðir voru 63 af þús-
ískyg*|ltcgHí* íjwldá sisigraii síúlkna hefir
Bslleiiídiísa'ssm síSaslliöisiía araíng
Hraðþurrkari, s@m ge
ur bjargað haustheyinu
i undi að kvænast í annað
,, ^ . . • sinn, en ein í þriðja sinn eða
Hægt að flyíja lianil ems Og jopjiakcrril oftar. Áður fyrr var meira
.... . , * , . . „ . ~ - , . !um, að menn voru þrí- og
milb lieraða ©g þnrrka hundruð heyhesta jfjórkvæntir. Ann 1850-1855
Segja má, að óvenjulega jöfn og góö hcyskapartíð liafi kvæntust ellefu karlmenn af
vcrið í öllum sveitum landsins allt fram á haust, c^g hey hverJu þúsundi í þriöja sinn
nær alls staðar náðst óhrakin áður en haustsnjóar féllu.
I>ó var frá Því skýrt hér í blaðinu i gær, að dálítið af heyj-
um hefði orðið úti og lent undir snjó i Fljótum í haust.
eða oftar.
Giftingarlíkur eftir
aldursílokkum.
Hagstofan hefir reiknað út
.*
Ottast um olíuflutn-
ingaskip á ytri
höíninni í gær
Hvassviðri mikið af suö-
austri var í gær og herti veðr
ið i Reykjavík, er á daginn
leið.
Tvö stór olíuflut.ningaskip
voru á ytri höfninni í Reykja
vík, og var um skeið óttast
um, að svo kynni að fara, að
festar héldu þeim ekki. Var
annað við olíustöð B. P. í
Laugarnesi, en hitt lá fyrir
föstu á sundunum.
Þrjú erlend flutningaskip
urðu að fresta þrottför sinni
úr Reykjavíkurhöfn í gær
vegna hvassviðris. Var það
bandarískt herflutningaskip
og tvö þýzk flutnineaskip.
Öll voru þessi skip létthlað-
in og hættulegt að koma
þeim út úr höfninni í hvass-
viðrinu.
Sýsiiaig' Velurliða
vel sótt
Málverkasýning Veturliöa
Gunnarssonar i Listamanna
skálanum hefir verið ákaf-
lega vel sótt, og í gær var
listamaðurinn þegar búinn
að selja 21 mynd.
SÝning Veturliða verður
opin fram yfir helgi klukkan
1—11 daglega.
Flest sumur er Það hins olíukostnaði þurrka hundruð
vegar svo, að í einhverjum hesta á sólarhring af stöðnu 1 giftingarlíkur eftir aldurs
landshlutum verða hey úti hrýtstheyl. Um þaW gildir jflokkum, og eru nýjustu töl-
að hausti, lenda undir snjó, allt öðru máli en um safaríkt urnar þær, að af hverju þús-
flæðir eða þurrka gefur ekki sncmmslegið hey, sem þarLundi karla nítján ára og
til að ná þeim. að pressa úr safann. Vélar yngri kvænist aðeins einn,
þessar munu kosta 8—1300 en af hverju þúsundi stúlkna
Auðvelt að þurrka slíkt liey. clollara. Ég álít því, sagði Á- ’ giftist nítján.
í sambandi viö þetta hefir gúst að lokurn, að það þurfi! Flestir karlar kvænast
blaó'ið átt tal við Ágúst Jóns mjög sjaldan eða aldrei aó 25—29 ára, 94 af þúsundi, en
son rafvirkjameistara í koma fyrir, að hey verði úti á konur 20—24 ára, g'iftasÞ 99
Reykjavík, sem flestum frem haustin, svo framarlega sem ‘ af þúsundi. Karlar, sem
ur hefir gerzt brautryðj andi búið sé að ná þvi upp, og komnir eru yfir sextugt,
um vélþurrkun á heyi og ým hafi heýfengur sumarsins kvænast 2 af þúsundi, en þá
islegt annað, sem að fóður- verið rýr er þó nokkur bú- eru giftingar kvenna orðnar
öflun lýtur, og sagði hann í bót að slíkum haustheyfeng, ’ harla fátíðar. 50—59 konur
því sambandi: þótt kostarýr sé. Igiftast tvær af þúsundi.
— Ég lít svo á, að það ætti
sjaldan að þurfa að koma til 1 ‘
þess að hey verði úti á hausti
af þessum sökum. Til eru
mjög hraðvirkir, auðveldir og
tiltölulega ódýrir véllnxrrk-
arar, sem geta þurrkað tugi
eða hundruð hesta af haust-
heyi á dag, og á ég þar við
Tölur, sem nægiá.
í þessum skýrslúm hagstóf
unnar eru einni’g tölui’ um ís-
lenzkar ptúlkur, . er gifzt
hafa hér á landi útlendum
mönnum árin 1941—1950.
Kemur í ljós, qð þðer eru
hvorki meira né minría en
652. 334 hafa gifzt Banda-
ríkjamönnumý 113 Bretum
og 98 Norömönnum, en
miklu færri mönnum af öðr
um þjóðernum.
Þessar tölur hljóta að ægja
hugsandi mönnum. Megnið
af þessu eru ungar stúlkúr,
sem hverfa úr landi fyrir
fullt og allt og eru þjóðfélag
inu með öllu glataðar éftir
að það hefir variö tugum
miljóna til uppeldis1 þeirra.
Orsök þessa er Eð langméstu
leyti umgengní'íólks við er-
lent herlið og fíúgvallarstarfs
menn í landinu, og manntap
það, sem þjóðin 'Héfir orðið
fyrir - af ' þessum sökum,
CFi-amhald é 7. slðu)..
hraðþurrkunarvél á borö við
þá, sem Klemenz Kristjáns-
son á Sámsstöðum á.
Auóveldur í flutningi.
Segjum nú, að t. d. einn
slíkur hraðþurrkari væri til
í hverri sýslu eða landsfjórð
ungi, og einhver sveit yrði sér
staklega hart úti í þessu til-
llfci. Þá mætti auðveldlega
flytja hann þangað og
þurrka á örfáum dögum það
hey, sem úti er. Vél þessi er
á gúmmíhjólum, og má
tengja hana aftan í jeppa
eins og kerru og aka með
hana hvert á land sern er,
Þar sem vegir eru .sæmilegir,
og má aka með hana á allt
að 80 km. hraða. Einnig er
auðvelt að flytja hana á vöru
bíl. Hún er létt og meöfæri-
leg, og henni fylgir mótor,
sem knýr hana, og einnig
mætti láta dráttarvél knýja
hana.
Haustheyið létt.
Þannig mætti með
litlum
Útvarpið hafnar af-
skiptum stjórnarvalda
í gær barst blaðinu enn á ný vfirlýsing frá útvarpsráði
varðandi átökin milli þcss og Iíjörns Ólafssonar ráðherra
u;n les’.ur dansauglýsinga í auglýsingatíma útvarpsins.
Neítar útvarpsráð þar eindregið vaidi útvarpsráðherra til
að bjóða eða banna, hvað birt sé i útvarpi. Yfirlýsingin er
á þessa leið:
ráðherra geti sett reglugerð-
í tilefni af „greinargerð frá ir um starfsemi útvarpsins,
monr.tam Uaráðuneytinu urn innan ramma laganna, eða
dansauglýsingabannið“ vill hifct. að hanh geti með ein-
ötvarpsráð enn tai:i þetta földu embættisbréfi afnumið
fram: þær regiugerðir og sagt fyrir
Útvarpsráð hefir áður Ijós- um dagskrárefni, þvert ofan
lega bent á þær ieglur um i lög.
dausauglýsingar, sem í gildi Útvarpsráð er ekki að deila
eru ot skylt hefir verið að um dansauglýsingár, til né
fara eftir síðastliðin ár. Thlut frá, enda lýst yfir því ský-
un ráðhsrra er ekki sú, a'ð laust, að það' hefir ekki tekið'
þessum reg'lum yrðí nú fram efnislega afstöðu um breyt-
fylgt, helclur er íhlutun ráð- ineu á þeim auglýsingaregl-
herrans bann við hverskon- um, sem nú gilda. ef slíkt
ar auglýsingum um dans- væri undir það borið. En út-
leiki. Bréf um þetta sendi varpsráð neitar því. að út-
hann útvarpsstjóra, en leit- varpsráðherra eða ríkisstjórn
aði í engu álits útvarpsráðs in geti með einu embættis-
Mývetninga
reist í gær
jfc. >
Frá fréttaritara Tímans
í Mývatnssveit.
í gær var veriö að reisa
! hið nýja félagsheimili Mý-
i vetninga að .Bkútustöðum.
,Hófst vinna við þáð í vor, og
! hefir verið unnið mikið í sjálf
| boðavinnu. Er ráðgert að
gera húsið fokhelt í haust
! og. vinna síðan eítthvað að
innréttingu í vetur.
j Um þessar múndir ér einn-
ig verið að leggja nýjan veg
um túnið á Skútustöðúm, en
þjóðvegurinn hefir áður leg-
ið um hlað gamla bæjarins
milli samkomuhússins og
kirkjugarðsins. Nú er vegur-
urinn lagður niðri við tjörn-
ina beint í gegnum túnið. Á
að ljúka því verki í haust, og
er fé tekið til láns til þess,
því að engin fjárveiting er
til þess.
né samvinnu við það um
láusn málsins.
Það er tvent mjög ólikt, að
bréfi boðið eða bannað, hvað
birta skuli í útvarpinu. Þetta
er kjarni málsins.
Einn dó úr sól-
steikju, en 11
úr kali
I*að myndi sjálfsagt
þykja ótrúlegt í suðlæg'um
löndum, að fólk deyi úr sól
steikju á íslandi. En dæmi
eru þó til þess.. í nýjum
skýrslum hagstofunnar seg
ir frá því að maður hafi ár
ið 1947 dáið úr ofhita, eða
sólsteikju hér á landi.
Á árunum 1946—1950
biðu ellefu menn bana af
kali, þar með sennilega tald
ir þcir. scm hafa orðið úti,
og á sama tíma varð áfeng-
iseitrun 23 að bana, og
einn dó af deyfilyfjanautn.