Tíminn - 20.09.1953, Blaðsíða 4

TÍMINN, sunnudaginn 20. september 1953.
212. blaff.
Snæbjörn Jónsson:
I K I L R Æ Ð A
Það er eins og vera ber að ekki komist það blað í hend peg. Fyrsta stórframlag hans
rafn Stephans. G. Stephans1 ur nema fárra manna hér til okkar -mála, var bók hans
er mjög á vörumjheima, og þessir fáu skilji Icelandic Verse, er út kom
;ons
nanna þetta ár, þegar við!ekki allir ensku, geri ég það vorið 1930 og inniheldur þýð- Rang''eihnsur hefir kvatt
íöldum aldarafmæli hans. lekki að tillögu minni, að ingar sjálfs hans á íSienzk-, 1J0 s og Bef eg hunum orðlð:
(nnan fárra daga, á sjálfan
ifmælisdaginn, er mælt að
’æntanlegt sé fyrsta bindið
if Andvökum hans í hinni
íýju útgáfu, og engrar bók-
ir munu nú hinir beztu les
sér vinnustundum bændafólks og ann-
j arra þegna þjóðfélagsins. Hvers
, . , ... , . , .... i vegna er það, að fólkið flýr frá
hun verði birt her í þyðingu, um skaldskap fra elztu tim-; > NÚ f mesta annatíma sveitanna' framleiðslunni og í þorpin? Þessu
því ekki vildi ég sjá hana um fram a þennan dag. Sama er i:tnt tími til að taka blað og þarf ekki að svara, það iiggur ljóst
SVO busalega þýdda sem flest ário korn út annað ágætt penna og pára niður hugsanir sín- fyrir, hitt vita allir, að margir þeir
það, er nú sést þýtt í blöð- ljóðasafn íslenzkt á ensku; ar, því að nauðsynlegt er að beita menn, sem mest hvetja fólkið til
um okkar og tímaritum. En en hversu gott Og lofsvert buga og allri orku að heyskapn- að byggja sveitirnar, eru sjálfir
( hins er að vænta, að rit- sem það er, mun það ekki um- Prá honum er engin frístund fiúnir á mölina, sem kaiiað er, og
tndur bí(|a af jafn-mikilli j stjóri Tímarits Þjóðræknis- fjarri sanni að Einar H. Kvar dl, ef sæmilega á að'fára, og hugs rnundu ekki vilja fara í sveit og
íftirvæntingu. Skiftir miklu' félagsins birti bæði hana og an hefði rétt fyrir sér, þó að að yetraring ^hnnd^Si^^ftoaðf * ^ hV&ð 3Cm 1 b°ðl Væn
náli að vel 'takist um útgáf-jkvæði það, er Kirkconnell hann tæki djúpt í árinni, er semTwm-ÖJ’einn'bóndU-œður’‘tfú I Nú fyrir nokk.u síðan talaði ein-
ma, sem er fjarska' langt'hnýtir aftan í hana og ekki hann sagði að bók Kirkconn- Pyrr er afkoma sveitanna ekki hver frú Lára Sigurbjömsdóttir l
:!rá að vera vandalaust verk, jer henni síðra. Á meðal Vest ells væri „fjarskalega miklu trygg en hver 0g einn getur bjarg- útvarpið um daginn og vegimi. sítb
oví að í mörgu þarf um að ur-íslendinga eru nú nokkr- betri“; voru þó í hinni bók- að sjáifum sér, þótt komi meira en hvað sagði nú írúin, en mest tal-
ir ágætir ljóðþýðarar, og.má inni þýðingar sem hann bein meðalharður vetur, en á því hefir, a<5i hún um, hvað nauðsynlegti
þar á meðal nefna ritstjór- hnis dáði, eins Og þýðing verið °§ er enn stór misbrestur, iværi að koma börnum kaupstað-
ann sjálfan, Einar bróður Jakobínu á „Norðurljósum“ j ’ lunna 1 syelt vflr sumartímann.
hans, Sigurður Júi. Jóhann- Einars Benediktssonar. Það’jf15 staöar.hír um sloðir he.?' kTt Tá'siónaTTS TúT'nní
oroio mjoe; goo srasspretta o0, nvt- k-osti na sjcnaimioi iiuaiinnar*
esson, Pal Bjarnason o. f . ;var ætlun Kirkconnells að ing hefir yfirleitt verið góð° þótt Meðai annars taldi hún ^ott að
Það er ótrulega mikið efni sækja Alþingishátíðina, og í segja megi, að þörf hefði verið á k°ma sem svaraði 3 börnum á
sem Kirkconnell hefir þjapp húsi mínu var þá látið standa heldur meiri þurrki. Samt er þetta hvert heimili og láta stúlku fylgja
að saman í hinni snjöllu og autt herbergi með uppbúnu með beztu sumrum. Það er viða 111 að hugsa um börnin og svo að
hlýju ræðu sinni (hlýleikinn rúmi (en annars fátæklega oröið fljótslegið, þótt ennþá sé hjálpa húsmóðurinni. En má ég
er jafn til Stepans sjálfs og búið húsgögnum), sem hon-,nokkuS mikii orfaslægja. Hún spyi'ja: Ætli það verði mikill tínd
fósturjarðar hans) og hann Um var ætlað Hvað sem um minnkar samt með hverju ári og afgangs hjá stúlkum hvern dag,
talar (eða ritar) af fjarska heimafólk var, mundi hann fvlf'Z ^ Sa 2? STbSií’SÍ'■3
cUiininrv; ó onc, ýc 1 . , ... tveggja ei', að ollum þykir semt sjalía sig og þrju born? Þar ao
djupum s g a s gu Is- varla hafa unað ser þar ílla, ganga að vinna án Véianna, og Svo 'aukl er víða sem ekkert húspláss
lands, sogu Stephans, skald- því að Sir William og Lady er alls ekki hægt að borga fólki er til þess að bæta við heiium
skap hans og manninum Craigie bjuggu þá í húsinu, það kaup, sem það getur fengið hóp af fólki, þótt annað væri fyrir
sjálfum. Það er hlýtt hjarta'og í þeim mundi hann hafa við önnur störf, sem krefjast miklu hendi. Gaman væri nú að vita,
sem slær á bak við alla þessa fundið viðeigandi sálufélaga. minni fórna, og er nú rétt að at- hvort frúin vildi taka stúlku meS
frásögn og túlkun. Ef vera Rúmið stóð enn í sama horn- lluga Þetta aðeins nánar. Tökum Þrjú böm á sitt heimili jafn lang-
kynni að einhverstaðar jnu beo-ar Sir William kom dæmi af vegavinnu. Þar er unn-:an tima á ári, eins 0g húh vill láta
væri gloppa í frásögninni,1 næst til íslands og þá svaf 16 aðeins íimm daga 1 viku' Þa má þau dveljaa svcifaheimUum; Geit.T
c,-, oA ó “ °° ,pa S nefna Skrifstofuvinnu, vinnu í búð- ur vel venð, að hun væn íus til
væn hun helzt su, að a með^ann i þvi. En Kirkconnell um og á verkstæ3um. Þar mun al þess, enda sennilegt, að hún hafl
ai peirra orsaka, ei raku kom aldrei, og Vestur-íslend mennt vera unnið frá kl. 8,30 á yfir að ráða ekki minna húsplásst
Stephan og marga aðra ingar skildu vel ástæðuna: j morgnana til kl. 6. Állir sjá nú, en almennt gerist á sveitabæjum,
hinna drengilegustu manna ^ Hann hafði fórnað fé sínu hver reginmunur er á svona vinnu °s máske hún viti um mörg heim-
úr landi, nefnir hann í upp fyrir okkur og ekki haft efni eða við framieiðsiustörfin. svo 111 í Reykjavík og víðar, sem væru
talningu sinni ekki kirkj -' á að takast svo dýra ferð á koma 011 friin> marga daga á fullu fús til sömu fórna. Sennilega íræð-
una; en íslenzka kirkjan var' hendur Icelandic Verse varð kauPr hjá öllu fólki, sem hefir ir hún útvarpshlustendur um það
þá í sannleika hræðileg! hann vitanlega að gefa út á I mánaðarkauP> en við landbúnað 1 næsta erindi, sem hun flytur um
íerðir þeirra Guðmundar myrkrastofa. Hún gefur svojeigin kostnaðí og hann hafðT ogJf’7ZT verður að vinna aIla ^ °g ^
litla hugmynd um hana frá-.fyrst íent í höndum fjárdrátt j
sögn Magnúsar Jónssonar í armanna með hana og þeir
iæta frá hinni fyrri og
nargt að skýra, fyrir nú ut-
tn það, að af sumum kvæð-
im verður að prenta tvo eða
leiri texta. Takist útgef-
tndanum verkið vel (eins pg
úð verðum að vona), er
rann góðs maklegur,. en al-
^arlega ágalla og ávantanir
nundi erfitt að fyrirgefa.
Það er tími til kominn að
arið verði að gefa höfuð-
>káld þjóðarinnar betur út
>n tíðkazt hefir nú um hríð.
^ar er fátt stórlega vel gert
tnnað en útgáfa Matthíasar
^órðarsonar af Jónasi Hall-
h'ímssyni, Jóins Helgasonar
tf Bjarna Thorarensen og
Hnns Sigmundssonar af
lólu-Hjálmari. Sumar hafa
itgáfurnar verið bein sví-
■ irðing.
Um Stephan, lífs og liðinn,
íefir verið ritað meira en
'lest skáld önnur, og yfir
töfuð betur, enda sumt af
oví með ágætum, eins og rit-
Triðj ónssonar og Guðmund-
tr Finnbogasonar, svo að
útthvað sé til tekið. Sumt j Alþingissögunni
refir verið
gutl, margþvælt stagl um
íömu kvæðin og sömu erind-
n, svo að ætla mátti að
fíkki væri af miklu að taka,
rrétt eins og það var siður
neðan Guðmundur Friðjóns
er ekki hægt.
um
árang-
yfirborðslegt j urslausar tilraunir þing-
eyskra manna til þess að fá
lögleitt hér dálítið brot af
Eg lield þaS sé ekki nema eðli-
rúðu hann, svo að það sem j legt, að allt fóik og þá sérstakiega
hann átti þá eftir, fór til þess æskan hafi opin augu og eyru fyrir
að koma bókinni á prent ann Þessu. Svo kemur nú aiit auglýs-
ars staðar. En sjaldan er ein ingafarganið af aiiskonar skemmt
trúfrelsi. Um þessa orsök báran stök É<r bofói unum> sem fólkið er eggjað á að
landflóttans liggja iíka fyrir|höndum sölu þess hÍuta upp- sækja og muna nú eftir að koma'
bókfestir vitnisburður ýmsra lagsins, sem hingað kom, og
Marga undrar, hvað lítiö hefir
verið talað um síðustu kosningar
síðan þeim lauk. Það virðist vera,
að allir hafi verið orðnir þreyttir.
á öllu því endemis nöldri og nagi,
sem blöðin voru full af fyrir kosn-
ingarnar, enda er það mjög eðli-
legt, því satt að segja var margfc
af því leiðinlegt og lélegt.
þeirra manna er vestur flutt meginhluta andvirðis
Þar virðast allir flokkar vera á
einu máli, þótt um fátt sé sam- ! Margir urðu hissa, þegar úrslit
þess komulag. Þó held ég að Sjálfstæð- fréttust úr Vestur-Skaftafelisýsiu,
r hafðl íki lagÖ1T ífi’ *>> að é* yarð hann að taka í bókum,1 isflokkurinn sé þar fremstur í =
ilvee- á hillnna að stae-asf,'held. atakanlean en orðiK,,,- u* _________________
n<S ána“,
ig „Gamla heyinu“. Þar var^ust nafnlausar
„Klerka
Í3Ó af ærnu öðru að taka, og unni
sumt er tæki þessu
nema ef til vill „Ekkj-jupptalningu hans. En Kirk-
mni“). Og þó að Stepan sé'connell dregur þetta líka
nikill, getur þó Guðmundur' greinilega fram síðar í ræðu
illa daga staðið við hlið' sinni.
nans án þess að smækka. j Watson Kirkconnell er nú
Það fór svo vel á því sem Um aldarfjórðungsskeið
þess
ina.
að greiða með skuld-
dveg á hilluna að stagast held, ataKaniegn en oro i þvl þá komu erfiðleikatímarn flokki eins og flestu því, sem mið- stórlega” að sýslaj sem er" bænda-
■ýnkt og heilagt á „Ekkjunni ,gamals manns í nokkrumjir og dollarar fengust ekki til,ur fer- ; hérað, skuh heidur vilja senda á
1 þing embættismann, sem ekki er
Mér líkar yfirleitt vel við bún- þó framleiðandi, heldur en bónda,
Svona er nú bessi sava ‘aðarmaiastJórarrn. Hann virðist sem er viðurkenndur dugnaðar-
fram [ skreytni“ er einn liðurinn í jyjér þykir leitt ef ég hefi sagt alltaf veia a verði fyrir Þændurna, 0g athafnamaður. svona lúta þeir
hér nokkuð það, er próf
Brjefi til vinar“ j vísum, er á sínum tíma birt
í Fjallkon-
fals og
til að heyja og setja vel iágt stundum kjósendur sveitanna.
. á, vera tryggir með hey. Þetta er Má telja það slæmt, og sýna sljóan
Kilkconnell elða aörir kynnu gott og blessað og veitir ekki af. hugsunarhátt. Og sama má segja
að telja að hefði átt að liggja . f erindi, sem hann flutti fyrir Um Rangæinga. Ég get vorkennt
í þagnargildi. Sjálfum finnst nokkru síðan, sagði hann dæmi af þeim og um leið skammast mín
mér rétt að þetta verði heyr- I l3æncium> sem voru að ferðast um Íyrir að vera Rangæingur vegna
umkunnugt. Hann var
verða mátti, að íslendinga- j (hann er nú hátt á sextugs- nokkru síðar gerður heiðurs- ! ukorfur * 7“ ^\ ehjáslæmt verzlunkrkfjórann á Hellu,
iagunnn á Gimli 3. f. lriri. f. 1R9S1 'félaúi Bókmenntafél^sin.J ““ ert hugsar. um landbun£
^ar helgaður minningu
itephans. Guttormur J.
3uttormsson flutti þar kvæði
im hann, en ræöur fluttu
oeir séra Einar prófastur
Sturlaugsson og prófessor
77atson Kirkconnell. Hefir
véra Einari sagst vel og er
::æða hans prentuð í Heims-
Ikringlu 5. og 12. ágúst; en
::æða Kirkconnells í Lög-
öergi 20. s. m. Það er hún
sem er tilefni þessa greinar-
korns. Hún er með þeim yfir
ourða-ágætum að máske
ber hún af öllu því, sem nú
er til um Stephan G.
Stephansson á prenti. Hafði
próf. Kirkconnell, eins og
kunnugt er, áður plægt
sama akurinn, og ýkjulaust
er það, að enginn hafi af
meiri prýði en hann eða
aldri, f. 1895) búinn að vinna félagi Bókmenntafélagsins
svo mikið fyrir ísland og ís-
lenzkar bókmenntir að á með
al enskumælandi þjóða er
það fortakslaust hann, sem
næst kemst Sir William
Craigie, og það er tími til
kominn að á þessu sé vakin
athygli íslenzkrar þjóðar. Og
það er lika kominn tími til
annars — tími til þess að
hans mikla, merkilega og ó-
eigingjarna starf sé á þann
hátt viðurkennt að honum sé
boðið í heimsókn til íslands
Hvort þaö er Háskólinn, sem
það gerir, eða Alþingi og rík-
isstjórnin, skiptir varla miklu
máli, en þó mætti það sýn-
ast meiri sæmd, aö málið
væri tekið upp.á Alþingi.
í þessari ræðu sínni hefir
hann sagt frá því, með hverj
meiri staðfestu haldið á um hætti kynni hans af Vest
sláttinn s. 1. sumar. Varð svo hey- þess, að þeir skuli aðhyllast meira
sem ekk
landbúnað og er
: mjög. Hitt finnst mér eðlilegt, að þar að auki taglhnýtingur auð-
Aðra viðurkenningu minnist bændafólkið langi til að bregða sér valds og íhalds, en vinsælan og
ég ekki að íslendingar hafi ■ frá liversdagserfiði og önnum, eins góðan héraðslækni og ágætan
i og aðrar stéttir þjóðfélagsins. Það
. I má ekki missa einn dag til skemmt
ana, þótt það vinni alla daga ars-
sýnt honum.
Þetta sama vor heimsótti
ég þú Ásmund Jóhannsson og íns, en hundruð og þúsundir fólks,
síra Rögnvald Pétursson þar' sem ekki vinnur að framleiðslu og
sem þeir bjuggu hér í bæn- hefir frí frá vinnu allt að einum
um — á Amtmannsstíg, ef ég Þriðja hiuta ársins, getur leikið
man rétt. Ekki man ég hvert jsér á íullu kaupi- 11111 Það fæst en§-
var helzta umræðuefnið, en
eitthvað var rætt um Watson í
lofti orðstír hins íslenzka
skálds. Lögberg birtir ræð-
una á ensku, eins og sjálf-
sagt var að gera, en þó að
ur-Islendingum hófust og
hverjum hann kynntist fyrst.
Það var þegar hann var kenn
ari við Wesley College í Winni
Kirkconnell og lét ég orð falla
á þá leið, að hann væri merki
legur maður. Síra Rögnvald-
ur svaraði hægt og seint: „Já,
hann er nú svo merkilegur
maður að það yfirgengur okk
ar skilning“. Þau orð hafa
ekki liðið mér úr minni, því
vel vissi ég að síra Rögnvald-
ur var ekki fleiprari. Og ekki
var hann heldur neinn heim-
alningur.
Ég held að þelr menn geri
vel, sem stuðla að því, að við
rækjum í þessu máli (og öll-
(Pramh. á 6. síöu.)
inn. Eg var liálf hissa, að búnaö-
armálastjórinn skyldi ekki á þetta
| minnast og gera samanburö á
bónda. Hvað er þarna að baki? Ég
held helzt hugsunarlaust fólk, sem
iætur ginnast af fögrum loforðum
og lítiö siðbætandi skemmtunum.
Ef þetta er menning sveitanna, þá
eru þær á hraðri leið til þess að
verða sínir eigin böðlar."
Rangvellingur
sinu.
hefir lokið máli
Starkaður.
Greiðið blaðgjaldið
Mimið að bLaðgjald þessa árs
er fallið í gjaldda^a.
Innheimta Tímans