Tíminn - 01.06.1954, Síða 3

121. blaff.
TÍMINN, þriajudaginn 1. júní 1954.
3
I slendingalDættir
Sjötugur: Guðmundúr Krisrjánsson
ð
V'
Frjálsíjtfóttamót
á Akureyri
Vormót 1 írjáLsíþróttum
fór fram á Akureyri 15.—16.
Héraðsvaka menningar-
samtaka Héraðsbúa
Dagana 1. til 3. apríl sl. skólaskyldu lengur en til 14
héldu hin nýstofnuðu menn-
maí s. 1. og náðist athyglis jingarsamtök á Fljctsdalshér-
verður árangur í nokkrum I ^ói fyrstu Héraðsvöku sina,
'greinum. Kalstján Jóhanns jað Egilst-öðum.
y son setti ísl. met í 5000 m. Fundir hófust kl. 3 hvern
Guðmundur Kristjánsson eina dóttur, Bjcrgu, sem nú Maupi og Vilhjálmur Einars dag, og stóðu fram yfir mið-
sjálfseignarbóndi á höfuðból er 10 ára og er yndi og eftir son nýtt drengjamet í þrí
inu Núpi í Oxarfirði er 70 læti allra á heimilinu.
ára í dag.
Mjög hefir Guðmundur
: I æsku var Guðmundur ó bætt jörð sína. Nýræktin er
líkur þeim börnum, er brjóta'ca. 15 ha. og heyfengur hefir
og týna barnagullunum sín fjórfaldast. Öll útihús hafa
um. Á þeim árum voru þó J verið endurbyggð úr stein
steypu og nýtízkuvélar not
aðar við heimilisstörfin. Áð-
ur var steinsteypt íbúðarhús
að Núpi, sem hefir nvi verið
raflýst. Allur búskapur er
barnaleikföngin ekki verð
mikil, öll heimafengin:
kindahorn, leggir og skeljar.
En Guðmundi þótti áreiðan
lega miklu vænna um þessi
barnagull, en börnum þykir með miklum myndarbrag og
nú um skrautleg útlend leik gestrisni mikil. Á sumrin eru
föng, sem keypt eru í búðum
dýrum dómum. Hann gæddi
þau lífi — hornin voru lif
andi sauðfé, ær, lömb og
sauðir, leggirnir hestar, skelj j
árnar kýr og kálfar. Hann
var sjálfur stórbóndinn, sem
átti þetta allt. Féð þurfti að
íáta út snemma á morgn
ana og reka í haga. Á reið
hestunum var hægt að þeysa
til kirkjunnar á sunnudög
um eða á önnur mannamót,
og ekki mátti gleymast að
láta inn kýrnar þegar kom
inn var mjaltátími. Ef eitt
hvað vantaði af fénu á kvöld
in var hann ekki í rónni fyrr
en allt með tölu var komið
f gullastokkinn. Þessi
þar oft til sumardvalar börn
og unglingar héöan frá Rvík
cg una vel hag sínum, enda
er mikil náttúrufegurð á
Núpi og brekkur, „blána af
berjum hvert ár.“ Er Núpur
tvímælalaust fegursta og far
stökki
Úrslit urðu annars þessi:
nætti og skiptust á erindi,
umræður og margs konar
skemmtiatriði. Samkomur
þessar-voru ágætlega sóttar,
100 m. hlaup: sek. kom fðik fjr öllum sveitum
1. Leifur Tómasson KA 11.4 uéraðsins, og varð þröngt
2. Stefán Hermannss. MA 11.4 husnæði og ónógt mjög til
3. Friðl. Stefánsson KA 11.5
. baga. Er það eitt af áhuga-
4. Haukur Böðvarsson MA 11.61 málum þessara nýstofnuðh
1500 m. hlaup: mín. | félagssamtaka á Héraði, að
1. Einar Gunnlaugss. Þ 4:25.4 beita sér fyrir því, að upp
2. Kristinn Bergsson Þ 4:36.2 rísi sameiginlegt félagsheim-
3. Ingimar Jónsson KA 4:42.0 iii fyrir allt Fljótsdalshérað,
þar sem samkomur slíkar
Stangarstökk: m. sem þessi geti farið fram á
1. Valgarður Sigurðss. Þ 3.45 viðunandi hátt.
Akureyrarmet: 3.37 m.
m.
Helgi Elíasson, fræðslumála
'stjóri var gestur fundarins,
flutti þar erindi um
Þrístökk:
1. Vilhj. Einarsson MA 14.45 og flutti þar
(Austurlandsmet), dr.met ísl. íræðslu °S skólamál við ágæt
2. Friðl. Stefánsson MA 13.64 ar undirtektir fundarmanna.
sælasta bújörð í Öxarfirði og 3. Hörður Lárusson MA 12.57 Onnur erindi, er umræður
þótt víðar væri leitað. Sá 4. Helgi Valdemarss. MA 12.55 spunnust af, voru erindi
m.
einn ljóður er á, að sagt er að
þar eigi heima huldufólk, er. Spjótkast:
stundum hafi gletzt við á U- Eriðl. Stefánsson MA 50.00
búendur og valdið búsifjum, 2. Haukur Jakobsson KA 48.10
ef ábúendur hafa ásælst veiði
rétt þess í tjörn, sem er
skammt frá bænum. En ekki
hefir Guðm. beðið tjón af
þessum sökum, svo teljandi
sé, enda nýtur hann vinsælda
rurr nágranna, og mun ekki held
þyggja og reglusemi hefir ur hafa styggt huldufólkið
einkennt allt líf Guðmundar
til þessa dags og orðið hon
um heilladrjúg, aukið búsæld
hans og sjálfstæði, svo hann
ér nú i fremstu bænda röð
horður þar.
Guðmundur er fæddur í
Vikingavatni i Kelduhverfi 1.
júnx árið 1884. Foreldrar
hans voru Kristján Kristjáns
son bóndi þar og Jónína Þór
arinsdóttir systir Björns föð
ur Þórarins skólameistara á
Akureyri. Ólst Guömundur
Upp hjá foreldrum sínum á
samt tveim systkinum, Birni,
síðar kaupfélagsstjóra Kf.
Norður-Þingeyinga á Kópa
skeri og Guðrúnu, sem nú er
gift og búsett hér í Reykja
Vík.
Vorið 1914 kvæntist Guð
mundur Björgu Indriðadótt
ur stórbónda aö Keldunesi í
sömu sveit. Höfðu þeir feðg
árnir á Víkingavatni félags
búskap þar íxæstu ár. Stóðu
þær fyrir búinu unga hús
íreyjan og systir þeirra
bræðra og blómgaðist búið
mjög á þessum árum. Er
Björn tók viö kaupfélags
stjórastarfi og flutti til Kópa
skers vorið 1917 hélt Guð
mundur áfram búskap á Vík
ingavatni með miklum mynd
arbrag. Voru þau hjónin
mjög samhent um alla bú
sýslu. Þrjú börn þeirra upp
komin eru nú öll flutt hing
að til Reykjavíkur, Björn
starfsm. hjá S.Í.S., Jónína
kaupkona og Guðrún skrif
stofumær. Konu sína missti
Guðm. árið 1925 og bjó eftir
það með systur sinni næstu
5 ár. Árið 1932 kvæntist
Guðm. í annað sinn Árdísi
Pálsdóttur bónda að Svína
dal í Kelduhverfi. Vorið 1938
keypti Guðmundur jörðina
Núp í Öxarfirði og hafa þau
hjónin búið þar síðan rausn
Sveins Jónssonar á Egilsstöð
m um raforkumál Héraðsins,
erindi Ingimars Sveinssonar
á Egilsstöðum um búnaðar-
ára aldurs, eða skólasetu-
tíma fram yfir 6 mánuði ár
livert.“
b) „Fundurinn telur rétt að
skora á stjór nfræðslumála
skora á stjórn fræðslumála
verði í skólum verknám, sem
sé í nánum tengslum við at-
vinnulíf þjóðarinnar.“
c) „Fundurinn telur ekki
rétt, eins og nú standa sakir,
að jeggja niður landspróf mið
skóla, þar sem það jafnar að
stóðu unglinga í sveitum og
kaupstöðum til langskóla-
náms.“
2. „Fundur Menningarsam-
taka Héraðsbúa er mótfall-
inn því að reistir séu, — ef
annars er kostur — heima-
vistarskólar á Flj ótsdalshér-
aði, sem færri en þrír hrepp
ar standi að.“
Allar þessar tillögur voru
samþykktar samhlj óða..
Auk framangreindra til-
lagna og ályktana voru gerð
ar eftirfarandi samþykktir:
1
III. í Iiandritamálmu.
Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir skelieggri afstöðu
3. Pálmi Pálmason Þ .. 47.50 mál&og erindi Þórarins Þór- og st3°rnar til tillagna
4. Vilhj. Einarsson MA 47.00
110 m. gr.hl.
1. Vilhj. Einarsson MA
2. Ingimar Jónsson KA
3. Gísli B. Hjartarson Þ
sek
arinssonar, skólastjóra á Eið
um um félagsmál. Fjörugar
umræður urðu um öll þessi
erindi.
18.5
19.5
Dana um lausn handritamáls
ins.“
IV. Samgöngumál.
sek. j
400 m. hlaup:
1. Leifur Tómasson KA
2. Haukur Jakobsson KA 55.7
3. Kristinn Bergsson Þ 58.0
4. Bened. Friðbj.s. UMSE 59.5
Þá fluttu þessir erindi á 1. „Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir hinum bættu flug-
Pálsdóttir, samgöngum við Héraðið, sem
jHéraðsvökunni:
Frú Guðrún
5000 m. hlaup: mín.
1. Kristján Jóh. UMSE 15:07.8
íslándsmet 15:11.8.
Langstökk:
1. Vilhj. Einarsson MA
2. Friðl. Stefánsson MA
3. Leifur Tómasson KA
m.
6.65
6.61
6.11
með asælni eða oröið því til
meins á nokkurn hátt.
Eins og áður hefir verið
sagt, þá hefir Guðmundur
alla ævi unnið að sveitabú
skap að undanskildum átta
árum, er hann vann að skrif
stofustörfum hjá bróður sín
um á Kópaskeri. Hefir búskap
ur hans lánast sérstaklegá vel
vegna meðfæddrar árvekni
hans.og hriðusemi, dugnaðar
og hygginda. En hann hefir
einnig gætt fjármuna ann
arra,. er honum hefir verið
trúað fyrir, eins og sinna eig
in. Hann heíir veitt forstöðu
Sparisjóði Norður-Þingey
inga frá árinu 1919 og hefir
það starf með höndum enn.
Sjóðurinn hefir aukist mjög
þessi ár og mun iiú vera um ur vel liðtækur að hverju
800.000,00 kr., enda engin sem hann^ gengur
króna misfarist gegnum
55.0 Hallormsstað, nefndi hún er- orðiö hafa hin síðustu ár og
4. Garðar Ingjaldss. KA 6.05
Hástökk:
1. Leifur Tómasson KA
2. Hörður Jóh. UMSE ..
3. Helgi Valdemarss. MA
4. Vilhj. Einarsson MA
m.
1.65
Gleðimaður er Guðmundur
í göðra vini hóp cg ágætur
~ .., , ^ söngmaður eins og faðir
Guðmundur er „sjalfstæð ihans> sem var forsöngvari
ismaður“ í orðsins beztu merk j Garðskirkju um tugi ara;
ingu. En hann hefii þó aldr 10g þðtti einnig ómissandi í
ei skipað sér undir merki j gleðiveizium ‘
Sj álfstæðisflokksins, heldurj Um nokkurt skeið voru að
verið ákveðinn fylgjandi sam ] aifundir Kf. Norður-Þingey
vinnumanna, og Framsókn (inga haidnir að skógum í
arflokksins eftir að hann Qxarfirði þvi þar Voru rúm
var stofnaður. Og kaupfélags g-s husakynni. Veitti ekki af
greipar gjaldkerans.
indi sitt: „Gildi kristinnar
trúar til að efla samúð og
skilning manna í milli“.
Ari Jónsson, héraðslæknir
um heilbrigðismál og séra
Pétur Magnússon frá' Valla-
nesi um „Erfiðleika og hætt-
ur nútimalistar“.
Eftirfarandi ályktanir og
tillögur voru samþykktar að
afloknum umræðum og athug
un í nefnd:
<FT rn- n
I. í raforkumálum:
J'gg j 1. „Fundurinn lýsir einróma
j'ggjfögnuði yfir því breytta við-
j‘gQ horfi í raforkumálum Aust-
urlands, að Lagarfoss skuli
nú vera kominn, — í fullri
alvöru — til álita fyrir ai-
menningsvirkjun Austur-
lands. Væntir fundurinn þess
fastlega, að ríkisstjórnin
bindi endanlegar ákvarðanir
sinar um Austurlandsvirkjun
við Lagarfoss. Jafnframt
skorar fundurinn á alla þing
skap og önnur félagssamtök,1
því þangað sótti margt
sem til heilla horfa, hefir | manna auk fUntrúanna. Fund
hann ávallt stutt með heilum
hug, því hann er félagslynd
Ný símastöð full-
gerð á Egilsstöðum
irnir voru venjulega 2-3 daga
og var efnt til gleðskapar á
kvöldvökum að fundarstörf-
um loknum og skemmti fólk
sér við samræður, söng og
dans fram á nætur. Hlakk
aði fólk til þessara funda
líkt og Skagfirðingar til sýslu
fundanna þar — eða rétt
ara sagt: hinnar svokölluðu
„sæluviku“ í sambandi við þá.
Oftast var Guðmundur ann
æskir þess, að þróun þessara
mála fari framvegis í þá átt,
að t-il sem mestra hagsbóta
verði fyrir Héraösbúa.“
2. „Funduiúnn vill vekja at-
liygli vegamálastjórnarinnar
á því, að vegir á Fljótsdals-
héraði, svo og vegur yfir
Fagradal, eru þannig gerðir,
að ófærir verða bifreiðum í
fyrstu snjóum að haustinu,
og er ófærir af þessm sökum,
lengstr af veturinn. Þess vegna
skorar fundurinn á vegamála
stjórnina og þingmenn Aust
firðinga að beita sér fyrir því,
að varið verði á æstu árum
all-ríflegum fjárhæðum til að
hækka eða endurbyggja fjöl
förnustu vegakaflana svo sem
Fagradalsveg, Eiðveg 0. s. frv.
3. „Ennfremur heitir fundur
inn á vegamálastjórnina að
hraða endurbyggingu Lagar-
fljótsbrúar svo fljótt sem
nokkur föng eru á“.
V. Atvinnu- og fjárhagsmál.
menn fjórðungsins að vinna
markvisst að framgangi þessa ( „Fundurinn skorar á þing-
Unnið er nú að því að leggja
símann í jörð um Egilsstaða-
kauptún og er það gert í sam
bandi við hina nýju og full- að hvort fulltrúi eða gestur
komnu símastöð, sem þar verð a kaupfélagsfundunum og
ur tekin í notkun um þessar þótti mikið vanta ef hann
mundir. Verður húsið og stöð var fjarverandi er söngur
arbúi. Með síðari konu sinni in Vígt næstu daga. í kaup-jhófst. Það er enginn vafi á
túninu eru nú um 100 mannsiÞví, að. þessir fundir, þar
en 130 í öllum hreppnum, sem jsem alvara og.gleðin héldust
einnig hefir sex jarðir innan.í hendur hefir treyst mjög
guma yébanda. ES.l (Frambani 4 6. t»uh
sýslu-
nefndir Múlasýslna, stjórn
Kaupfélags Héraðsbúa og
Búnaðarsamband Austur-
lands að beita sér fyrir því,
að stofnsett verði á Héraði
hði allra fyrsta útibú frá
Búnaðarbankanum.“
éignaðist Guðmundur tvo
syni, Kristján og Árna, sem
báðir eru heima og vinna að
fcúinu með foreldrunum, og
áhugamáls Austfirðinga á ] menn Austfirðinga,
þeim grundvelli, að byrjun-
arframkvæmdir hefjist á kom
andi sumri.“
2. „Fundurinn lýsir sam-
þykki sínu og stuðningi við
tillögur síðasta búnaðarþings
í raforkumálum sveitanna
og telur þar rétt stefnt til
baráttu og framkvæmda að
settu marki.“
3. „Fundurinn telur nauð-
synlegt og sjálfsagt að þegar
frá byrjun eigi virkjunar- og
veitusvæði Austurlands sam-
eiginlega nefnd, 3—5 menn,
sem viðurkenndan, virkan að
ila í stjórn og framkvæmda-
málum virkjunarinnar. Legg
ur fundurinn því til, að hlut-
aðeigandi hreppsfélög kjósi
hvert um sig einn mann í
nefnd til að vinna að þessari
skipan mála.
II. Fræðslu- og skólamál.
1. a) „Fundurinn lítur svo á
að óheppilegt sé að lögbinda
Sýslufrnidur V.-Hún.
Frá fréttaritara Tímans
á Hvammstanga.
Aðalfundur sýslunefndar
Vestur-Húnavatnssýslu, var
haldinn á Hvammstanga, dag
ana 3.—8. maí sl. Ýms mál
lágu fyrir og ályktanir gerð-
ar. Áætluö sýslusjóðsgjöld
hreppanna kr. 125.000,00. —
Tekjur sýsluvegasjóðs rúml.
90 þúsund krónur. Helztu út
gjaldaliðir eru þessir: Til
menntamála kr. 25.500,00 og
til sýsluvega ca. 90.000.00 kr.