Tíminn - 17.06.1955, Page 11

134. bi&S.
TÍMIXX. sunnudag’rm 19. jání 1S55.
Sögukaflar nokkurra bænda og býla
(Framhald aí 9. síðu).
vegir. Páll bóndi er nú hrepps i
stjóri sveitarinnar, svo nú er
Borg hreppstjórasetur aS
nýju og fer vel á því. Páll hef-
ir þagar sett saman allsnoturt
bú. Þannig samtaka hafa þeir
Ásgrimur og Páll hrundið
miklu og merku verki í fram-
kvæmd, sem er hið' nýreista
raforkuver heimilisins, er ég
vildi lýsa hér nokkru nánar.
■ Ég œtla að þessi „VEITA" sé
um margt sérstæð nokkuð,
, sökum aðstæðna til að ná
þeim árangri, sem náðst hefir.
Ári áður en Ásgrimur fór i
- alvöru að hugsa um fram-
. kvæmdir, kenndi hann sjúk-
; leika og varð um skeið að
, hamla aftur á og halda kyrru
;> fyrir, gafst honum þvi tóm til
að þrauthugsa máliö. Kvaddi
hann nú sérfræðinga. til at-
hugunar á möguleikum. Mögu
leikar reyndust fyrir hendi,
með þeim hætti, að bvggja
stöðvarhús alllangt norðvest-
ur í hllðinni, þó þurfti langan
skurð að grafa og pipur að
á langri leið llka vatnsmiðlun.
legg ja. Síðan um 2ja km. heim
taug, sem er mjög dýr og þó
' spennufall mikið. Meðan Ás-
grinrur naut hvíldar og næð-
is sötum sjúkdóms þess, er
áður getur, fann hann aðra
leið heppilegri að honum
virtist. Kallaði hann kunn-
áttumenn enn á ný á staðmn.
Skýrði þeim frá hugmyivd
sinni, sem var að grafa ca.
2000 m. langan skurð og safna
þannig í viðbót öllum smá-
lækjum úr hlíðirmi, leiða vatn
ið þannig heim í gegnum tún-
ið og fram af hól, en byggja
stöðvarhúsið neðanundir Var
.Hú_ að ..þessu ráði horf.'ð og
haftst hantía um framkvæmd-
ir.
Skurðgrafa fengin, ca. 2000
,,metra langur skurður graf-
inn, 2ja m. djúpur og um 4 m.
ý breiður. Síðan affallsskurður
um 1300 m. langur. Stöðvar-
húsið er sem fyrr segir byggt
'undir hól, en 35 m frá því er
byggður 100 m. langur garö-
ur, sem myndar allstórt lón,
er hólhlíðin látin mynda ann-
an végginn. Þar eð halli lands
ins er lítill frá lóninu og langt
upp eftir, verður skurðurinn
á langri leið líka vatnsmiðlun.
Frá þessu lóni er svo vatnið
leitt í 24“ víðum tréstokk 35
m .löngum, er fellur ofan á
túrbinuna í þar til gerðu
steyptu hólfi fyrir enda st-öðv-
arhússins. Fallliæðin, sem á
þennan hátt náðist, er 6,5 m.
Stöðin á að geta skilað 15-—20
ku’. Þetta er að sjálfsögðu
220 kw spenna og 3ja fasa riö-
straumur. Garður sá er byggð
ur var til hliðar við hólinn
myndar 20 m. br. lón, er hið
mesta matnnvirki. Hann er
100 m. langur og afar breiður
í botninn, 3 m. á hæð, snyddu
hlaðinn að innan og borinn
grjóti að neðan upp á veggi.
Stöðvarhúsið er 5,4x4,2 m. og
er hið vandaðasta að öllum
frágangi. Véla samstæða mjög
snotur og öryggisútbúnaður
allur hinn bezti.
Þorkell Guðbjartsson, Hjarð
arfelli hér i sveit annaðist
smíði alla. Hann er góður
smíður og leyfir hvorki sér né
öðrum að ganga öðruvísi frá
verki en fyllstu fagkröfur
heimta. Nú getur aö lita 8—10
útiljós á Borg, þegar skyggja
tekur. Öll útihús upplýst allar
nætur. Rafhaeldavél í eldhúsi
og allt hitakerfi hússins hitað
með rafmagni.
Þó að Ásgrímur á Borg sé á
sextugasta ári og konan
nokkru yngri, þá geta þau
bæði aldurs vegna, átt voir á
að njóta þessara undra um-
bóta, sem rafmagnið er, ekki
sízt sveitaheimilum, enn
nokkurt , árabil Hin yngri
hjónin,-ef líf. emdist, • fá notið
þesrara verka heila búskap-
aræfi. Og hvað, sem annars
verður úr öllu skrafi stjórn-
málamanna um Ríkisrafveit-
ur um allar jarðir, geta þær
aldrei gilt að jöfnu við svona
fengið rafmagn. Hér í sveit
eru nú þegar i notkun 3 einka
rafstöðvar. Máske vinnst
tími til að skýra frá þeim síð-
ar.
Kr. H. Breiðdal.
CHH i/te/dur
HÚfoefáa etfHÍ

C M C er,hið filþjóðlega heifi fyrir carboxyrricThylcellLí*
lose-efni sem er Iramleiff ór cellulose. CMC hefur þau
ahrif, að! óhreinindi' ieysast betur og ftfótar upp 09
bvcffurinn verður ónaemari fyrir óhreinir«dum-.effir en>
aður - því CMC myndar varriarlag ú*m praeöi éfhiVin's
Ea'K'S M 1 Ð J AM SJ 0 CN, AKUREYRI
Sigríður Björnsdóttir, Presthvammi:
Niöri á jöröu — nú ofar skýjum
Þegar ég í vetur las jólablað gefin saman í hjónaband árið s Hólasand, austur og suður
„Tímans“, tók ég eftir 1893 i Grenjaðarstaðarkirkju. | fyrir Mývatn, niður yfir Mý-
skemmtilega skrifaðri grein. Fyrst eftir giftinguna voru vatnsheiði um Reykjadal til
Niðri á jörðu, nú ofa.r skýjum. þau í húsniennsku á Hallbjarn Einarsstaða. En síðari árin
eítir Jón Haraldsson, er hann , arstöðum, en fluttu þaðan að sótti hann og flutti póst til
nefnir: „Ofar skýjum óg aft-! Halldórsstöðum i Reykjadal Einarsstaða, um Grenjaðár-
ur niður á jörð“, og tileinkar, og bjuggu á hluta jarðarinnar 1 stað um Hvammabyggð, sem
hana póstinum, seni dansaði í þrjú ár. j er austan Laxár og suður
frani i dagrenningu. Méri Vorið 1895 fluttu þau að j Reykjahverfi. En síðustu árin
duldist ekki að lýsingin var Presthvammi i Aðaldal ogjinnan sveitar póstur allt tiL
af tengdaföður minum GísUi j biuggu á hálfri jörðinni í tvö i ársins 1948 er áætlunarbílam
aigurbjömss., Presthvamnií. ár. Fluttu þá að Miðhvammi ir tóku að sér póstflutninga.
Og, þar sem greinarhöfundur í sömu sveit og bjuggu þar í Ég kynntist ekki æskumann-
skilur við hann á engjateign'- eitt ár. Þá fluttu þau að Prest- i inurn, sem Jón Haraldsson lýs
um, ég vil segja á morgni lífs- hvammi aftur á alla jörðina
ins, þar sem heimasætan árið 1898 og áttu þar heima
færir honum mjólkurskálina til æfiloka. Helga andaðist 7.
og fær hans fyrsta koss að sépt. 1951, en Gísli 1. marz
launum, er um engin önnur að' 1954. Þeim hjónum varð tíu
ræða en þau, sem við í dag- barna auðið, tvær dætur
legu tali höfum kallað afa og misstu þau ungar og tvo syni,
ömmu. . . þegar bau voru komin á efri
Þetta er táknræn mynd af á.r. En Gísli var sá kjörviður,
lifi þeirra beggja. Honum, -er; sem aldrei brast þrátt fyrir
oft tók sér skákina svo stóra, sorgir og erfiði. Þjónustan við
að hann varð að vinna stundu h'fið var honum í blóð borin
lengur, en samverkamenn og trúin á guð og framtíðina
hans og henni er alltaf laun- ! var það afl, sem gaf honum
aði vel unnið starf með hug- óbugandi starfskrafta. Á gull-
ulsemi. Þótt sumir kunnugir j brúðkaupsdaginn sinn nutu
hafi ekki áttað sig á, um hvem þau hjónin þeirrar gleði að
greinin var skrifuð, þar sem ! vera samvistum við 36 afkom-
hún bar á sér nokkum skáld- j endur, börn og barnabörn og
skaparblæ, var mér þaö ljóst, I má nú telja 65 afkomendur
þar sem mér var efni hennar j þeirra á lífi, svo það niá segja
að nokkru kunnugt. Á glöð- i að þau hafi verið óvenju kyn-
um stundum hafði ég heyrt! sæl hjón.
afa t-ala um ballið í .,Asi“.;
Einnig vissi ég að bróðir hans ;
i Fljótt mun Gisli hafa þótt
| góður búhöldur. Hann rækt- . „ ... . ,.
Olafur hafði veikst og daið á j aði jörð sina 6venju vel sv0 að j f hann flutti póstinn f ut >■
unga aldn og afi hefði greitt, með cájunum breyttist hún úrj hann alltaf meó ser gleðr
ir, fyrr en hann var um sjöt-
ugt. Þó var hann enn fús tiL
að kasta stásstreyjunni og
þreyta glímu við lífið. lylér
verður alltaf minnisstætfi
hvað léttur liann var i spori,
ekki sízt þegar hann var ao
söðla hest sinn til að fara tíl
móts við landpóstana á Ein-
arsstöðum, þar sem oft muu
hafa verið glatt í ranni póst-
meistarans og Gísli póstur þá
stundum hrókur alls fagnað-
ar. Póstferðirnar munu á
seinni árum hafa verið stór
þáttur í lífi hans, þar sem
hann þá líka var hættur bú-
skap og hafði góðan tíma til
að helga sig starfinu. Hefi é;x
oft heyrt getið um þá fágætu
trúmennsku, sem hann sýndi
sem póstur og víða mun hann
hafa verið aufúsugestur,. þar
sem hann flutti póstinn á
heimilin. Því jafnframt því
allan sjúkra- og útfararkostn
_ , . ilitið ræktuðu býli i álitlegt „ . , , . . .. s,
að. Mér var líka kunnugt um,. , :-..x ini. . ; allri hans ásynd. Meðh,ialþau
XSJWZXTsTl
Gleði, sem jafnvel ljómaði af
sínum til að borga hans eigin
þeirra tíma mælikvarða var
sjúkrakostnað, þegar hann í,
v„S Is,,r þsi,.rt ST
L hiís i »sur gar6i.
skýjaborgum hrunið. Þá um skeið mun heimil'
Þet-ta munu hafa verið ó- hans oft hafa verið samkomu
venju stórar fórnir af ungum 1 staður unga. fólksins i sveit-
manni. en þannig var afi allt j inni, og nmn ástæðan fyrir þvi
sitt líf. Fyrir alla þá, sem' ekki sízt hafa verið sú, að
honum fannst lífið hafa t.rúaö hann unni æskunni og þráði
sér til að standa straum: af, ‘ gleðí i kringum sig. Hann leit
borgaði hann sinn síðasta eyri á dansinn sém fagra iþrótt og
eftirtölulaust. ! gat jafnvel þá sjálfur dans- orðið oft á, að spyrja sjálfa
Gísli Sigurbjörnsson var • að fram í dagrenningu. Það j mig hvort hægt sé að skila
fæddur á Stóru-Laugum i j mun engum dýljast, að það j betri arfi tii eftirlifendanna,
Rejrkjadal árið 1867, nóttina! eitt að stunda búgkap og ala ■ en minningunum um dreng-
eftir Pálmasunnudag, semjupp át-ta börn er ærið ævi- !ynhi og djörfung, gleði o:t
skeið í Grenj aðarstaðakirkj u.
Ekki mun hann síður þar en
annars staðar hafa verið
strangur við sig í starfi, entla
unni hann kirkjunni og st á'ön
um. Og harður var hann í
dómurn um eftirkomendur
sína i starfinu, bví fáir munu
hafa’getað knúið fram hljóma
kirkjuklukknanna svo hoh-
um likaði*. Þegar ék hef hugs-
að til Gisla síðan hann hvarf
sjónum mínum, !hefur mér
mun hafa verið aðfaranótt j starf, en það mun Gísla og
15. april. í æsku hans var j Helgu hafa tekizt mörgum
Pálmasunnudagur talinn fæð öðnim betur, enda munu fá
ingardagur hans og minntist
samvizkusemi. Minningar eru
óumdeilanleg eign, sem aldrei
glatast meðan vitund manns-
hjón hafa byggt hvert annað ins starfar.
hann þíss dags alla æfi sem betur upp, en þau. Hann ör-
Á» «*»«**. •* framsæKinn, Mr JJ* "S
Poreldrar hans voru Sigur- j ráödeildarsöm, hógvær og l 1 góðan afa og ömmu
björn Hjálmarsson og Guðrún hyggin. Samhliða buskapnum ; e c • | ® born att Mér
Jónsdóttir, búandi á Störu-! stundaði Gisli oft daglauna- « Si þatóa **
Laugum. Móðir hans var ætt- störf við ymsa framkiæmda- . umhyggju
uð úr Skagafirði og er ætt: vinnu, enda var hann jafnan Þeirra a sem’þau
hennar fjölmenn þar i hér- ; eftirsottur starfsmaður. Hann j h&f& unnið fyrir njðja s|na
aði. Faðir hans var sonurjvar t.d. einn af þeim monn- . , f t
Hjálmars Kristjánsson, sem um, sem íluttu allt. efni í síma ■ . “ ’ búiorð bvi
var föðurbróðir Kristiánsílínu þá, sem lögð var til a Melt slnni o„ buioið, Þ
Tóirisoíar skálds og má rekja Grímsstaða á Fjöllum. Var i hun var svo sterk aö emmg
ítt r«rra auá Si Odíá- Þas n.lU6 <* eríitt start, hlytur a6 ganga . erfSu.
verja. : sem ekki var hægt að koma _______
Gísli mun hafa verið fædd- 1 við öðru en vetrarflutningum.
ur af fátækum foreldrum. Fór ( Gangnaforingi var hann í niiiiMiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMimiiuiiiiMn*
hann snemma að vinna fyrir mörg ár. Heyrði ég hann of t j ■;
sér hjá vandalausum og mun 1 tala með hrifningu um hina; {
æska hans ekki alltaf hafa; töfrandi öræfafegurð Þeista- | {
verið blómum stráð. Sem ung' reykja. Þó var hann alltaf í: {
ur maður var hann um nokk- j tali sinu þakklátastur fyrir, \
urra, ára. skeið vinnumaður i að aldrei hefði nein óhöpp [ i
hjá séra Benedikt Kristjáns- jskeð með það lið, sem honum =
syni á Grenjaðarstað, sem:var trúað fyrir. Þegar Gísli, |
bjó þar orðlögðu myndarbúi I var um sextugt tók hann að | j PfLTAR eíTþiö eigið stúlk- 1
og minnist hann þeirra ára J sér póstferðir og stundaði þær j j una . & HRINGANA ^
sem sinna beztu þroskaára. um tuttugn ára skeið. Fyrstu [ = 8 ' =
Gisli Sigurbjörnsson og
heimasætan frá Hallbjarnar-
stöðum í Reykjadal, Helga

x 1- ö' kSXi
árin frá 1928 til 1930 fór hann
hina svokölluðu hringpólferð.
Var sú ferð farin frá Grenj-
Sigurveig , Helgadóttir voru aðarstað, suður Laxárdal yfir ........................
wb' P►£> J- i ú 'i 4 ?£'-!£> JÍXÍM® - £. Ú >i-#-4».Í> i.-'.; J. ?
Kjartan Ásmundsson, |
| gullsmiður, - Aðalstræti 8.1
«!<mi i2on Reykjavík. í
ajasaLÍt'