Tíminn - 29.06.1956, Page 5

-TÍM-IN'N, föstudaginn 29. júní 1956.
" 5
Bændaför Snæfellinga 1955
Lengsta og fjölmennasta bændaför, sem
farin hefir verið hér á landi
! Eftir Guðbrand Sigurðsson, Svelgsá
Það hefir dregizt lengur en'um gestahóp. Margir gestanna fóru
skildi að geta opinberlega um hóp j þegar að skoða umhverfið, á þess-
ferð karla og kvenna af Snæfells-
nesi, sem farin var á næst liðnu
sumri, um Norður- og Austurland,
og um allmikinn hluta Borgar-
fjarðar. Þessi ferð var þó nokk-
uð sérstæð á tvennan hátt. í fyrsta
lagi var það lengsta bændaför, sem
farin hefir verið hér til. Því farið
var þvert yfir landið, frá hafi á
vestanverðu Snæfellsnesi til sæv-
ar á Reyðarfirði. En þangað fóru
nokkrir til borðhalds og gisting-
ar. í öðru lagi mun þetta verið
hafa fjölmennasta för sinnar teg-
undar, sem enn hefir verið farin.
Árla dags þann 21. júní var þyrj-
að að hópa fólkinu saman. Höfst
svo förin frá Vegamótúm í Mikla-
holtshreppi iim‘ kh ÍÍ' árdégfc.
Farið var á 5 stórunílbílum. í suð-
urhreppum sysjunnar||cöni-;ferða-
fólkið í veg íyrir bilaiVa,_ jjþar-iij
allir voru kbmnir. schiiafa lnigStn
Var þá hópurinn örðinn alls 130
manns. Þar áf fujltú’- :í':i .hljitinn.
konur. Ræktpnarsámjíajid Snæfn.-
og HnappadalKsýslu haÍði l'orgöngu
um förina, o'g:.dú8?í»S?aín .nökkurh
fjárstyrk til .hbntíarniiíihnig jiöfði
Búnaðarfélag íslands heitið nokkr-
um fjárstyrk í sama skyni.
Form. sambandsins, Gunnar
Jónatansson og einn maður úr
stjórn þess, Gunnar bóndi Guð-
bjartsson voru með í förinni.
Höfðu þeir undirbúið hana svo vel
sem unnt var, útvegað bíla, gisti-
staði og annan beina o. s. frv.
Fararstjóri var hinn ágæti og
vani ferðamaður, Ragnar Ásgeirs-
son, garðyrkjuráðunautur.
Förin hefst
í Hreðavatnsskógi var áð um
stund. Var svo haldið upp Norður-
árdal og norður HoltavÖrðuheiði.
Á heiðinni fengum við þoku, sem
þó léti upp að iullu, er norður
á heiðina dró. Áfram var haldið
um Hrútafjörð, Miðfjörð og sem
leið liggur til Blönduóss. Þar var
öllum búinn dagverður í boði -Bún- j
aðarsambands Húnvetninga. Þar
voru staddir nokkrir húnvetnskir
bændur, sem fögnuðu okkur inni-
lega. Þeirra á meðal var hinn
aldni bændahöfðingi Þorbjörn á
Geitaskarði og sonur hans, Jón
Pálmason alþingismaður o. fl. Ræð
ur voru fluttar og ferðafólkið boð-
ið velkomið í héraðið. Eftir að
allir höfðu snætt nægju síná af
ágætum og rausnarlega framborn-
um veitingum, voru Húnvetning-
ar kvaddir og þeim þakkaðar á-
nægjulegar móttökur.
Var svo lagt af stað, á leið til
Skagafjarðar. Við Arnarstapa á
Vatnsskarði var stigið úr bílum.
Þar kom til móts við oss Jón Sig-
urðsson, bóndi og alþingismaður
á Reynistað. Bauð hann okkur vel-
komin tO Skagafjarðar. Skoðaðui
var hinn veglegi minnisvarði Steph
ans G. Stephanssonar, og dáðist
margur að því hagleikssmíði. Var
svo lagt af stað niður í hinn und-
urfagra Skagafjörð, undir leiðsögn
Jóns á Reynistað. Farið var um
Sauðárkrók, en ekki dvalið þar
neitt. Komið var að Glaumbæ, ðg
skoðað þar hið ágæfa byggðasafn.
Þar má líta márga mérkilega hlúti
og suma sem nútíðarkynslóð ber
naumast skyn á, til hvers hafi ver-
ið notað. Farið var á trébrúm yfir
Héraðsvötn. Yfif • Hegranesið og
inn dalinn, álla leið að Hólum í
Hjaltadal. Var þá áð kvéldi komið,
enda skyldi þár- iiafa fýrsta nátt-
stað. Þar s'kildi Jón á Reynistað
við okkur. Var ’fefðafólkíð honum
mjög þakklátt fyrrr ágæta leið-
sogn og prúðmánnléga framkomu.
Að Hólum
Á'Hólum tóku skóíástjórahjón-
in á móti ferðaföíkinu með mik-
illi vinsemd og ljúfmennsku. Mátti
á mörgu sjá, .að þau væru„ckki
©eð öllú bvön áð.taka %möti stór
um fornfræga stað. Þeim stað, sem
öll þjóðin lítur upp til. Einngi nú
á tímum. Því enn situr þar fólk,
sem gerir „garðinn fræganf‘. Inn-
an stundar var ferðafólkið boðað
sinnum. En í svona ferðum leyfir
timinn sjaldan langdregin ræðu-
höld. Nokkrir hagyrðingar voru í
hópi ferðamanna, sem köstúðu
fram stöku. Hið sama gerðu nokkr
ir af hcimamönnum, þar sem við
áttum leið um. Allt var þetta til
að auka á gleðskapinn.
Að afloknum dagverði á veit-
ingahúsi KEA, voru verksmiðjur
Sambandsins skoðaðar • undir á-
gætri leiðsögn manna, sem öllu
voru kunnugir. í þetta fór langur
tími, því margt og mikið var að
sjá. Hér er vissulega rekið mikið
og gott þjóðþrifastarf. Og færi
inn til kveldverðar. Var þar setzt ^e^.ur^.kynni að meta
að ágætri máltíð, við ánægjuleg-
af samræður. Nokkru síðar var
gengið til náða.
Morguninn eftir sýndi skóla-
stjóri fólkinu kirkjuna, klukkna-
turninn og fleira, sem markverð-
ast var að sjá. Þegar maður kem-
ur í fyrsta skipti í dómkirkjuna á
Hólum, er engu líkara en að þetta
virðulega fornhelga guðshús hafi
séfstaka sál, sem hljóðlega hvísl-
ar í vitund manns, helztu atburð-
•urn úr sögu hins forna biskups-
stóls. Minningar margra þessara at
burða eru Ijúfar og lærdómsríkar.
;A&ar daprar og sárar. Maður lít-
ur-í anda Jón biskuþ Arason, er
hann, suður í Skálholti, aldraður
og-hvítur fyrir hærum, verður að
líða fórnardauða, ásamt tveim sona
sinna, fyrir staðfestu við trú sína,
og- þó máske eiiikúm vegna þess,
-að hann bfaái ekki lietjulund til
þess, að veita .VÍéháin erlendu yfir
ráðavaldi, gégh láhdi hans og þjóð.
Áður en úr kirkju Var gengið,
voru sungin nokkúr sálmavers, og
tóku allir undir. Eftir að ferða-
fólkið hafði skoðáð Hólastáð, svó
sem við varð' kohlið, vaf' sþtzt að
kaffidrykkjúi'pg Tieytt margs jkoh-
ar góðgætisr,. éf á borðúíli^vkr. Áð
því loknu voru hih ' göðu 'skóla-
stjórahjón kVödd,' bg 'þéim 'bakk-
aður ágætur beiBi og innilcgar
móttökur.
Haldið til Akureyrar . £0
Var svo haldið af stað, á lcíð {il
Akureyrar. Haldið var afratn’ taf-
arlaust, þar til komið var niður'
í Öxnadal, gegnt bænum' Hráuni.
Þar var stigið úr bílum og. áð
um stund. Á Ilrauni fæddist og
ólst upp „listaskáldið góða“ Jón-
as Hallgrímsson. Bærinn stendur
í fögru túni að vestanverðu við
ána. Út frá túninu að norðan og
vestan, eru grænar grundir, sem
teygja sig hátt upp i hlíðar. Þar
uppaf gnæíir mjög hátt fjall, með
fögru lóðréttu hamrabergi. Uppi á
fjallinu er löng röð af geysilega
háum og ferlegum hamratindum,
sem óvíða munu eiga sinn líka.
Upp frá bænum er lítið dalverpi
eða slakki inn í fjallið. Einhvern
tíma hefir þar orðið allmikið
hyaungos. Hraunið hefir svo lagí
undir sig hlíðina suður frá tún-
inu á Hrauni, og áfram niður í
ána og upp undir hlíðar austan > steinshverina, sem skutu gufustrók
það að verðleikum. Að þessu loknu
var farið að skoða bæinn. Margir
byrjuðu á því að skoða hina veg-
legu kirkju, sem stendur á mjög
fögrum stað. AÍJir dáðu fegurð
og svip kirkjunnar, utan húss sem
innan. Margir skoðuðu þá einnig
gróðrarstöðina, og dáðist fólkið að
fegurð hennar og fjölbreytni. Síð-
ari hluta dagsins var fólkið kallað
saman í bílana.
Ekið um Eyjafjörð
Var þá ekið inn í Eyjafjörð,
austan Eyjafjarðarár. Á Möðru
völlum var dvalið um stund og
kirkjan þar skoðuð. Þar er göm-
ul og mjög fögur altaristafla, lík-
lega frá tíð Lofts ríka. Á höfuð-
bólinu, Skarði við Breiðafjörð, er
altaristafla af líkri gerð, sem vissa
er fyrir, að Ólöf Loftsdóttir gaf
kirkjunni. Má því hugsa sér, að
Ólöf hafi haft fyrirmyndina úr
föðurgarði. Var svo haldið lengra
fram í Eyjafjörð. Síðan vestur
yfir ána, og til baka að Akureyri.
Ekki vannst tími til þess, að koma
við. á bæjum á þeirri leið. Hefðu
þó margir kosið, að geta skoðað
Grundarkirkju og Kristneshæli. í
þessari ferð naut ferðafólkið þess,
að sjá hinn undurfríða og búsæld-
arlega Eyjafjörð og mörg fögur og
blómleg bændabýli. Á Akureyri
var gist, bæði á gistihúsum og á
einkaheimilum, ©g nutu allir
svefns og hvíldar, við hinn ákjós-
anlegasta aðbúnað. Næsta morg-
un var setzt að borðum á veitinga
KEA, í boði Búnaðarsam-
bánds Eyjafjarðar. Formaður sam
bándsins bauð gestina velkomna.
Þar munu og hafa verið saman
koiiinir fleiri eyfirzkir bændur.
Þar var mjólk og kaffi á borðum
og alls konar góðgæli, eins og
hver gat á móti tekið.
Frá Akureyri var lagt af stað
um kl. 9 árdegis. Skyldi halda
þann dag austur á Fljótsdalshér-
að. Haldið var viðstöðulaust að
Reykjahlíð við Mývatn. Þar beið
ferðafólksins ágætur dagverður i
boði Mývetninga. Var þar meðal
annars á borðum hinn Ijúffengi
Mývatnssilungur, og voru honum
gerð góð skil. Móttökur voru þar
sem annars staðar mjög góðar og
vinsamlegar.
Frá Reykjahlíð var haldið upp
í Gönguskarð, og litið á brenni-
Sigurður Guðnason setti ís-
lenzkt met í 3000 m. tilanpi
r
Agætur árangur náðist í mörgum greítium
r
í keppninni iniífi IR og Bromma
við ána. Þar hefir það hrúgazt upp
í ferlega hóla og bungur. Það eru
hólarnir, sem skáldin Jónas Hall-
grímsson og H. Hafstein ortu um:
„Þar sem háir hólar, hálfan dal-
inn fylla“. í hinum mikla eldgíg
uppi á fjallinu myndaðist stöðu-
vatn. Það er vatnið, sem Hallgrím
ur faðir Jónasar drukknaði í, er
hann var þar að silungsveiðum.
Á Hrauni í Öxnadal er afarmikil
náttúrufegurð, fjölþætt og stór-
brotin. Er eigi undarlegt, þó það
hefði sín áhrif á hið hugmynda-
ríka og næmgeðja skáld, sem þar
fæddist og ólst upp.
Eftir að ferðafólkið hafði um
stund virt fyrir sér æskustöðvar
„Listaskáldsins góða“, var ekið af
stað, til höfuðstaðar Norðurlands,
og var stigið úr bílum við veit-
ingahús KEA kl. 12 á hádegi. Þav
beið okkar ágætur miðdagsverður
í boði S. í. S. Undir borðum voru
ræður fluttar og ferðafólkið boðið
velkomið. Ég get þess hér, í eitt
skipti fyrir öll, að okkar góði far-
arstjóri hafði það hlutverk að
flytja þakkir fyrir hönd okkar
allra fyrir veiltan greiða og gest-
risni. Fórst honum þetta, sem ann
að, mjög vel. Þó töluðu nokkrir
menn aðrir úr ferðahópnum stöku
um hátt í loft. Var svo lagt i
hina löngu leið íil Hólsfjalla. Vcg-
urinn er góður og við blasir enda-
laus flatneskja, þakin víðilaufi og
öðrum hciðargróðri. llerðubreið
sést í s-vestri, þar sem hún stendur
ein sér, voldug og hömrum girt,
allt í kring, með jökulhettu, sem
grisjar í gegnum hór og hvar, eins
og hún sé orðin gatslitin. Ekki
sér til háfjalla vegna þoku. Loks
er farið íram hjá" Grímsstöðum.
Þar eru fleiri býli í sama túni.
Fleiri býli eru þar eigi alllangt
frá, þótt litið sjáist fyrir þeim af
veginum.
Loks er farið fram hjá Möðru-
dal. Þar er reisulegt býli og ný-
lega byggð kirkja. Einnig má líta
þar talsvert graslendi niður frá
túninu. Sagt var okkur að vega-
lengd frá Möðrudal til næsta bæj-
ar væri 15 km. í Fjallahreppi eru
taldar 8 jarðir, með 12 búendum.
Við fyrstu sýn ferðamannsins virð-
ist ekki vera sérlega byggilegt á
Hólsfjöllum. Utan túns eru þar
lílil eða engin engjalönd, og ann-
að graslendi mjög lítiö. Sauðbeit
er þar að sjálfsögðu mjög góð.
Víðirinn og annar heiðagróður þek
ur þar alla jörð. Þar er hásléttu-
(Framhald á 4. síðu.)
Félagakeppnin milli sænska fé
Iagsins Bromma og íþróttafélags
Reykjavíkur, sem hófst í fyrra-
kvöld, var afar skemmtileg og
góður árangur náðist, enda var
veður hagstætt til keppni, og er
það í fyrsta skipti í sumar, sem
frjálsíþróttamenn okkar hafa \
fengið gott keppnisveður.
Eftir fyrri dag keppninnar hefir [
ÍR hlotið 39 stig, en Bromma 34
og sést bezt á því, hve keppnin
hefir verið jöfn. Að vísu voru
betri greinar fyrir ÍR-inga fyrri
dag'inn. Áhorfendur voru um 1500
þar á meðal forseti íslands og frú
hans.
Þrístökk og 200 ínetrar.
Keppnin hófst nær samtímis í
200 m og þrfctökki, Árangur í. 200
m hlaupinu, yar heldur Jakur.. Troll
as sigraði með ýlirburðum á 22,7
sek. Annár’Varð ’G'úðmundur Vil-
hjálmssbrl'á :28,<4sek:, þriðji fianí-
eÞiHalldórsfebh'á s'áma tíima og
íjörði Thoúison -'ú 23,9- sek. Fyriv
þcssa grein; hlaut- ÍR 5 stig en
Bromma 6.
í þrístökkinu sigraði Vilhjálm-
ur Einarsson með -miklum yfir-
búrðbm,' stoKk Íengst, 14,81 „ro.
AnnáV várð’Jensen með 13,68 m,
aðtíbs þrémur sentímetrum á únd
an Björgv-in Hólm; en- Björgvin
átti mun jafnarí „seríú“.' Fjórði.
vár Trollas með' 12,29: ;Fýrir þessa
grein-hláut ÍR'7 stig, en Bíomma
Aukakeppni í 500 m.
Skemmtilegasta -greinin fyrra
kvöl’dið var aukakeppni í 800 m
hlaupi, en þar kepptij Þórir Þor-
stéinsspn, 'A,‘ Svaváý Markússon,
KR; 'írigiihar Jónssón, ÍR, ög Sví-
arnir iToít óg; Byátröm: '
Byström tók þegár förústuna og
hljóp greitt. Greinilegt var að
hann „fórnaði" sér fyrir félaga
sinn. Fyrri hringurinn var hlaup-
inn á 53,5 sek og var Byström
fyrstur, en Toft annar, en síðan
komu Svavar og Þórir. Toft tók
nú forustuna af Byström og var
fyrstur þar til tæpir 300 metrar
voru eftir, að Svavar geystist íram
úr og Þórir fylgdi á hæla hans.
Svíinn gat ekki fylgt þeim eftir
og hófst nú hið harðasta einvígi
milli Svavars og Þóris. Er um 60
metrar voru eftir fór Þórir framúr
og varð um tveimur metrum á und
an í mark. Tími hans 1:53,3 mín.
er bezti árangur, sem náðst hefir
hér á landi. Svavar hljóp á 1:53,6
mín. Toft varð þriðji á 1:56,0 og
Ingimar fjórði á 1:58,7 sek.
íslenzkt met.
í 3000 metra lilaupinu kepptu
aðeins þrir menn, Sigurður Guðna-
son og Kristján Jóhannsson, ÍR,
og Svíinn Hammarström. Haramar-
ström tók forustuna í fyrstu, en
Sigurði líkaði það ekki og fór fram
úr honum eftir 200 metra. Fyrsti
hringurinn var hlaupinn á 62 sek.
og sýnir það bezt hve hraðinn var
mikill. Hammarslröm tókst ekki
að fylgja Sigurði en hins vegar
sótti Kristján strax á eftir frekar
rólega byrjun, og fylgði hann Sig-
urði allt hlaupið. 800 m. hlupu
þeir á 2:10 mín. og 1500 m. á 4:19
og var þá greinilegt, að metið
yrði í hættu. Þeir slógu nokkuð af
í næstu hringjum en bættu það vel
upp í þeim síðasta. Kristján tók
mikinn kipp er um 130 metrar
voru eftir og geystist framúr. Sig-
urður var ekki alveg á að sleppa
honum, og sigraði greinilega í hin
um harða endaspretti. Báðir hlupu
þeir innan við íslandsmetið, Sig-
Sigurður Guðnason
urður á 8:45,2 mín. og Kristján á
8:45,4 mín., en Sigurður átti fyíra
metið, sem var 8:45,6 mín..
Sigurður hljóp nú sitt bezta
hlaup og er í greinilegri fr.amför,
en samt sem áður kom Kristján
meira á óvart með hinum ágæta-
árangri sínum. Hann virðist nú at-
veg hafa náð sér, en sem kunnugt
er, lenti hann í slysi fyrir þrem-
ur árum og meiddist þá mikið á
fæti. ÍR hlaut 8 stig fyrir þessa
grcin, en Bromma 2. Ha’mtriar-
ström hljóp.á 9:10,8 mín. .
Fjórir yfir 15 metra. I
í kúluvarpinu var Svíinn Udde-
bom í sérflokki og varpaði lengst
15.86 m. Guðmundur Hermanns-
son, KR, gaf honum ekki þá
keppni, sem búizt var við og varp
aði lengst 15.26 m. Huseby var rétt
á eftir með 15.24 m. og Skúli Thor-
arensen varpaði einnig yfir 15.,m.
eða 15.03 m., en þettá er í fyrsta
skipti, sem fjórir menn Varpa’yfir
15 m. á móti hér. í fimmta sæti
varð Svíinn Svenson með 13,93 m.
og sjötti Vilhjálmur Einarsson með
13.80 m. Hlaut Broinma því 7 stig
fyrir þessa grein, en ÍR 4. Guðm.
og Iluseby kepptu sem gestir.
I
Vallarmet hjá Valbirni.
Keppnin í stangarstökkinu var
tvísýn, þótt svo færi að lokum, að
Valbjörn sigraði með miklum yfir-
burðum. Svíinn Jensen féll úr a
3,20 m„ og Heiðar Georgsson á 4
m., en Valbjörn og Lind stukku
báðir vel yfir þá hæð. Þá var hækk
að í 4,15 m. Lind felldi þá hæð t
öll þrjú skiptin en var þó rryjög
nærri að komast yfir í annarri til-
raun. Valbjörn felldi í tvö fyrstu
skiptin, en fór vel yfir í þriðju t-il■
raun, sem sýnir að hann er mikill
keppnismaður. Næst var hækkr.ð
í 4,26 m. og þá hæð fór Valbjörn
í fyrstu tilraun, og setti því nýtt
vallarmet. Hins vegar tókst honum
ekki að bæta íslandsmet Torfa, en
hann reyndi þrívegis við 4,36 m.
án árangurs. Fyrir stangai’stökkið
hlaut ÍR 7 stig, en Brompia 4.
í spjótkastinu var Jóeí Sigurðs-
son öruggastur, þótt hann sigraði
ekki. Jóel átti þrjú kös: t ýfir
60 metra, lengst 63,19 ni n Svt-
inn Moberg kastaði 63,25 ui, sein
er Bronima-niet. Adolt Os, ..rsson
kastaði 55.05 m. og Jenser 32,67
ni. Bromma hlaut því 6 sui,, in ÍR,
5 stig.
í 4x100 m. boðhlaupi ígraði
Bromma örugglega, en tin í m var
léhegur. Sveit Bromma hljoi a 44.5
sek., en lR á 45,2 sek.
Þá fór einnig fram aukakepþni
í 3000 m. hindrunarhlaupi. -Kepp-
(Framhald f. 4. ;. :u.) ,