Tíminn - 29.12.1956, Blaðsíða 2

2
T f MIN N, Iaugardaginn 29. desember 1956,
Jólabréf og kort horin út í Reykjavík
reyndust 385 þúsund að þessu sinni
Póstmagnií, sem fer um póststofuna í Reykjavík
fer sívaxandi og náíi nýju hámarki í desember
Póstmagnið, sem póststofan í Revkjavík hefir haft til með-
ferðar á tímabilinu 1. til 24. des. er eitt hið mesta, sem orðið
hefir, og reyndist allmiklu meira en á sama tíma í fyrra.
Til útlanda voru sendir sjóleiðis
og flugleiðis 386 pokar af bréfa
pósti, samtals 6100 kg. og 486 pok
ar af bögglapósti, samtals 12623
kg. (Tilsvarandi tölur frá fyrra ári
260—5300 og 292—7406). Frá út
löndum kom á sama tímabili til
Reykjavíkur sjóleiðis og flugleið-
is 1085 pokar, 19670 kg. af bréfa
pósti og 658 pokar, 19391 kg., af
bögglapósti. (Tilsvarandi tölur frá
fyrra ári 949—17600 kg. og 624
—19070).
Póstflutningar frá Reykjavík á
láði, legi og í lofti voru einnig meiri
á þessu sama tímabili en undan
farin ár.
Frá Reykjavík út um land voru
sendir 1974 pokar, samtals 32500
kg., af bréfapósti og 3131 poki,
samtals 68200 kg., af bögglapósti.
(Tilsvarandi tölur frá fyrra ári
1710—27500—2290—62600).
Til Reykjavíkur barst utan af
landi á þessum tíma 1095 pokar.
samtals 11000 kg., af bréfapósti og
1200 pokar, samtals 35700 kg., af
bögglapósti. (Tilsvarandi tölur frá
fyrra ári 900—9000—1035—28200).
Á tímabilinu námu innborgaðir
póstávísanir í póststofunni kr.
1.762.200.00 en útborgaðar ávísan
ir kr. 12.124.900.00.
Útburður jólapóstsendinga var
einnig talsvert meiri í ár en und-
anfarið Auk hins venjulega út-
burðar, sem daglega fer fram á
sendingum, sem ekki voru jóla-
merktar, var borið út á aðafnga
dag 2937,5 kg. og á 3. jóladag 753
kg., en það var póstur, sem kom
inn á Þorláksmessu og aðfanga-
Minnzt 100 ára afmæl
is Woodrow Wilsons
Washington, 28. des. — í dag
aru 100 ár liðin frá fæðingu Wood
:row Wilsons forseta Bandaríkjanna
i fyrri heimsstyrjöldinni. Hann var
nelzti höfundur Þjóðabandalagsins
gamla og þannig einnig samtaka
3. þ. sem eru beinn arftaki banda-
lagsins. Frakkar hafa látið gera
rninnsmerki um forsetann í tilefni
aessa afmælis og sett upp í París.
Við það tækifæri var flutt ávarp
trá Eisehhower forseta, sem sagði,
ið stefna Bandaríkjanna markað-
st enn í dag af þeirri hugsjón
tVilsons, að þjóðir heiriis skyldu
úfa saman í friði eins og um eina
rjölskyldu væri að ræða, þar sem
réttlæti og lög ríktu í samskipt-
im.
dag, bæði úr bænum, utan af landi
og frá útlöndum. Telja má að all
ur þessi póstur, 3690,5 kg., skipt
ist þannig:
Kort 18.200, bréf 366.900. Sam
tals 385.100 sendingar.
Auk hins fasta starfsliðs unnu
að útburði 134 aukamenn og not
aTSir voru 8 vagnar til útkeyrslu á
pósti þegar mest var að gera.
Háspennulína lögð
um V-Landeyjar
HvolsveHi í gær. — Unnið er nú
að lagningu háspennulínu frá
Hvolsvelli um Vestur-Landeyja-
hrepp og á iínan að liggja þaðan
um Austur-Landeyjar og austur
undir Eyjafjöll. Búið er að setja
upp staura á löngum kafla, en ekki
farið að strengja línuna. í Vestur
Landeyjum munun 50—60 bæir
verða aðnjótandi rafmagns, þegar
lína þessi er komin upp. PE.
Efnahagslíf Ungverja
i kalda koli
Búdapest, 28. des.' — Búdapest-
útvarpið skýrir svo frá í dag, að
landið eigi við sívaxandi efnahags
örðugleika að stríða. Það er eink-
um kola- og rafmagnsskorturinn,
sem þessu veldur. Margar iðngrein
ar eru af þessum sökum, svo og hrá
efnaskorti yfirleitt, algerlega stöðv
aðar. Sem dæmi nefndi útvarpið
að ekki væri nú unnt að vinna syk
ur úr sykurrófum í landinu, nema
í smáum stíl. Væri helzt í ráði að
senda rófurnar til Tékkósióvakíu
til vinnslu þar. Milli 50—60 þús.
vagnhlöss bíða vinnslu.
Mikið byggt í Grinda
vík á síðasta sumri
Grindavík í gær. — Hér var mik
ið um byggingar á liðnu sumri. —
Byggð var ein stór verbúð fyrir tvo
báta. Er þar einnig aðgerðarað-
staða og öll útgerðaraðstaða. Þá
voru byggð allmörg íbúðarhús. Um
20 bátar munu verða gerðir út á
vetrarvertíð hér, voru 18 í fyrra.
Þar af eru 12 heimabátar. Róðrar
munu hefjast þegar upp úr nýári.
Nýtt stórt verzlunarhús og
símstöðvarbygging í Borgarnesi
Frá fréttaritara Tímans í Borgarnesi.
í sumar hefir verið óhemju miltið um byggingaframkvæmd-
:lr í Borgarnesi og hafnar framkvæmdir við tvær stórbygg-
mgar, sem staðið hefir til að byggja um nokkurra ára skeið.
Er það kaupfélagshúsið nýja og símstöðin.
Bygging símstöðvarinnar hófst
i sumar og hefir sú framkvæmd
gengið fljótt því húsið er komið
andir þak. Er hér um að ræða stór
'hýsi tvær hæðir. Stendur það á ein
am bezta stað í kauptúninu í því
.niðju í svokölluðum Skallagríms
dal.
í þessari byggingu símans verður
:il húsa öll símaþjónusta Borganess
ag skiptistöðvar þar. Ráðgert e.r að
þar komi síðar fjölsímasamband,
og þráðlaust símasamband, enda
eru skilyrði talin góð í Borgarnesi
fyrir slíka stöð.
Þrjú íbúðarhús eru í smíðum
1 Borgarnesi, ennfremur var í sum
ar byggð viðbót við bílaverkstæði,
þar sem til húsa verður meðal
annars málnigarstofa fyrir bíla.
Að undanförnu hefir verið unn
ið að því að steypa neðstu hæð
ina á stóru verzlunarhúsi, sem
Kaupfélag Borgfirðinga er að hefja
byggingu á í Borgarnesi. Verður
það stórhýsi mikið um 42 metrar
meðfram götu. Verða þar væntan
lega til húsa verzlanir, vörugeymsl
ur og skrifstofur. Aðalverzlunar
hús félagsins er gamallt og því mik
il þörf á því að byggja þetta nýja i
verzlunarhús, þar sem stórt hérað
sækir mest af verzlun sinni til
þessa samvinnufélags.
Þá er í ráði aö stækka verulega
frystihús kaupfélagsins í Borgar
nesi, en þar er fryst mikið af kjöt
afurðum héraðsins. en hins vegar
lítil sem engin fiskvinnsla, þar
sem útgerð er nú engin að kalla
úr Borgarnesi og búið að selja
vélskipið Eldborg til Noregs. En
hún var sögufrægt aflaskip á sín
um tíma og gerð út frá Borgarnesi
með miklum myndarbrag meðan
vel áraði fyrir útgerð í landinu.
Fióitaféikití
(Framh. af 1. síðu).
hópnum. Þau komust út úr spitalan
um, yfir tvær girðingar og út í
borgina. Ekki þorðu þau heim til
sín af ótta við að verða tekin föst.
Hún flýði áleiðis til Austurríkis
næsta dag og naut aðstoðar ung-
verskra bænda. Ekki gat hún séð
litlu dóttur sina áður en hún fór.
Maðurinn hennar er týndur síð
an 24. október og nú lifir hún í
þeirri von að hægt verði að koma
barninu sem dVelur hjá foreldr
um hennar í Búdapest hingað til
lands.
Ef hún fer til baka bíður dauð
inn hennar fyrir störf hennar í
þágu frelsisvina.
Dr. Gunnlaugur Þórðarson sagði
að ráðstafanir hefðu þegar verið
gerðar til að nálgast litlu stúlkuna
en sænski Rauði krossinn hefir
gengið vel fram í því að sameina
fjölskyldur, sem sundrast hafa.
Ekki gat stúlkan látið neinn ætt
ingja sinn vita, hvert hún ætlaði
Hún hefir skrifað heim en ekkert
svar fengið ennþá.
Nýtt félagsheimili vígt við hátíSa-
samkomu á Reistará í EyjafirSi
Bætir ór brýnni þörf í fjölmennri sveit
Akureyri: S.l. fimmtudagskvöld
fór fram vígsla félagsheimilis að
Reistará í Arnarneshreppi í Eyja
firði að viðstöddu fjölmenni.
Arnaneshreppur, Ungmennafé-
lag sveitarinnar og kvenfélagið
Freyja stóðu fyrir byggingafram
kvæmdum. Gamla samkomuhúsið j
á Reistará var fellt inn í nýju bygg
ingu, gamli hlutinn gerður upp að
nýju og stór viðbygging gerð. Er
félagsheimilið er nú rúmgott og
vistlegt og bætir úr brýnni þörf í
fjölmennri sveit.
Hátíðasamkoma á
fimmtudagskvöld.
Á fjölmennri samkomu á
fimmtudagskvöldið var heimilið
vígt og gerði það prófasturinn, séra
Sigurður Stefánsson á Möðruvöll-
um. Samkomuhaldi, sem á eftir
fór stjórnaði Vésteinn Guðmunds
son hreppstjóri á Hjalteyri, söng
stjórnaði Jón Kristjánsson í Brag
holti. Ræður fluttu: Halldór Ól-
afsson oddviti í Búlandi, Ingimar
Brynjólfsson á Ásláksstöðum,
form. bygginganefndar, frú Ása
Þórhallsdóttir á Möðruvöllum, Jón
Melstað á Hallgilsstöðum og Árni
Björnsson kennari á Akureyri. Það
jsetti sérstaklega ánægjulegan blss
| á þessa samkomu, að Davíð skáld
| Stéfánsson frá Fagraskógi kom
þar og las tvö kvæði úr hinni nýju
ijóðabók sinni og vakti lestur hans
mikla hrifningu áheyrenda.
Yfirsmiður við þessa nýbygg-
ingu var Jóhannes Björnsson á
Hjalteyri.
Þrjátiu ára dánarafmæli skáldsins
Rainer Maria Rilkes
Stofnaft safn til minningar um skáldi'Ö
í síðasta heimili hans í Sviss
í dag er þrjátíu ára dánarafmæli austurríska skáldsins
Rainer Maria Rilke og er hans minnzt víða um heim í því
tilefni. Rilke er eitt hið merkasta skáld þýzkumælandi þjóða
á þessari öld og hafa verk hans verði þýdd á flest menning-
armál og hann hefir haft mikil áhrif á yngri skáld víða um
heim. Á íslenzku hefir ekkert verið þýtt af verkum Rilkes
nema fáein Ijóðmæli.
Hjálpin sem ekki kom.
— Við áttum von á hjálp frá
vesturveldunum á hverjum degi
en hún kom ekki. Við vissum að
við gætum aldrei sigrað Rússa en
við börðumst fyrir því sem okkur
er dýrmætast — frelsinu.
Maðurinn, sem svo mælti verð
ur tuttugu og eins árs í febrúar.
Hann var járnbrautarstarfsmaður
í bænum Stalinvaros og gekk þegar
í lið með uppreisnarmönnum er
uppreisnin hófst.
Hann tók þátt í bardögum í vest
urhluta landsins, en þar voru á-
tökin einna hörðust.
— Við liefðu aldrei gefizt upp
hefðum við haft vopn og matvæli.
Þessi ungi frelsisvinur segir frá
bardögunum á sinn æðrulausa hátt.
Hann sá unga menn og konur berj
ast og falla. Eitt sinn kom níu ára
drengur til hans, þar sem hann
stóð vörð og spurði hvar Rússarnir
væru. Er hann var spurður hvað
hann vildi þeim, lyfti hann upp
yfirhöfn sinni og sýndi röð af hand
sprengjum. „Ég ætia að hjálpa
til að frelsa landið okkar.“ Hon-
um var því næst sagt hvar víg-
stöðvarnar væru og þangað fór
hann.
Það er barizt í fjöllunum
ennþá.
— Við vorum umkringdir af
Rússunum og töpuðum sambandi
við félaga okkar. Sáum okkur því
vænstan kostinn að flýja til Aust
urríkis.
En það er barizt í fjöllunum enn-
þá. Við vorum tólf saman, sem
fórum yfir landamærin. Engir hafa
gert eins mikið fyrir Ungverja og
Austurríkismenn. Fólkið sem ég
hefi kynnzt hér á landi er gott.
bezta fólk, sem ég hefi hitt, að
minnsta kosti í seinni tíð.
Samkvæmt skipulagsskrá dags.
26. september s. 1. er menntamála
ráðuneytið hefur staðfest, hefur
verið stofnaður sjóður við Ríkisút-
varpið, er nefnist Rithöfundasjóð-
ur Ríkisútvarpsins og er honum
ætlað að styrkja íslenzka rithöf
unda til ritstarfa eða undirbúnings
undir þau, einkum með utanferð
um, og láta Ríkisútvarpinu í té
nýtt efni til flutnings eftir heim-
komuna.
Sjóðurinn er nú rúmlega 230
þúsund krónur.
í samræmi við skipulagsskrá
sjóðsins hefur menntamálaráðu-
neytið í dag sikpað Kristján Eld-
járn, þjóðminjavörð, formann, en
aðrir í sjóðstjórninni eru Vilhjálm
ur Þ. Gíslason, útvarpsstjóri og
Andrés Björnsson, dagskrárstjóri,
af hálfu Ríkisútvarpsins, Helgi
Sæmundsson, ritstjóri, af hálfu Fé-
lags íslenzkra rithöfunda, og Jak-
fluylíjAit í Tintahurn
Rainer Maria Rilke er fæddur
í Prag árið 1875 en andaðist í Sviss
1926. Lengstaf ævi sinnar bjó hann
í París enda hafði hann mikið dá-
læti á Frökkum og franskri menn-
ingu. Hann var meðal annars einka
ritari myndhöggvarans Rodins um
•tíma og ritaði. um hann mikla
bók á frönsku og einnig gaf hann
út fleiri bækur á því máli. En öll
höfuðverk hans eru samt rituð á
þýzku. Af ljóðum hans eru talin
merkust Orfeusarsonnetturnar og
Duineser Elegien en einnig má
nefna Buch der Bilder og Fröhe
Gedichte. Tvær skáldsögur ritaði
Rilke, Die Geschichten von lieben
Gott og Malte Laurids Brugge.
Einnig liggur eftir hann eitt stutt
leikrit Die Wiese vom Liebe und
Tod.
Síðustu ár ævi sinnar bjó Rilke
í Sviss en þar hafði honum verið
gefin lítil höll. Nú í sambandi við
þrjátíu ára dánarafmælið var stofn
aður Rilke-félagsskapur í Sviss og
er markmið hans að safna saman
ob Benediktsson, magister, af hálfu
Rithöfundafélags íslands.
Karlakór Reykdæla 25 ára
Akureyri: Karlakór Reykdæla er
25 ára um þessar mundir og minnt
ist afmælisins með samkomu að
Breiðamýri í gærkvöldi. Sóttu hana
auk heimamanna, gestir víða að
enda er akfæri nú gott um allar
sveitir. T. d. kom 8 manna hópur
frá Akureyri á samkomuna, m. a.
Hermann Stefánsson, form. Karla
kórasambandsins Heklu. Söngstjóri
Reykdæla er Páll H. Jónsson á
Laugum.
Mikil brenna á Akureyri
á gamlárskvöld
Akureyri: íþróttafélagið Þór hér
í bæ býr sig til að halda mikla
brennu á Þórsvelli á Gleráreyrum á
handritum, bókum og öðru safni til
skáldsins og koma á fót safni til'
minningar um skáldið í höllinni
þar sem hann eyddi síðustu árum
ævi sinnar.
Verk Rilkes eru íslendingum,
þeim er ekki lesa þýzku, lítt kunn
og er það ómaklegt. Mætti útvarp
ið, bókmenntatímarit eða aðrir þeir
aðilar er kenna sig við menningar
mál gjarnan gera eitthvað til að
bæta úr þessu.
Helgi Sæmundsson
form. Menntamálar.
Hið nýkjörna Menntamálaráð
íslands hélt fyrsta fund sinn ár-
degis í gær. Á þeim fundi var
Helgi Sæmundsson ritstjóri kjör-
inn formaður ráðsinS, varaform. er
Haukur Snorrason ritstjóri, ritari
Birgir Kjaran forstjóri. Auk
þeirra eiga sæti í Menntamálaráði
þeir Vilhjálmur Þ. Gíslason út-
varpsstjóri og Magnús Kjartans-
son ritstjóri.
LeiÖrétting
I fyrirsögn hér í blaðinu í gær
stóð Hvolsvallarkirkja en átti að
vera Stórólfshvolskirkja, sem hlaut
gjafir kvenfélagsins, messuklæði
góð.
gamlárskvöld. Hefur mikið efni
til brennunnar þegar verið flutt á
staðinn og vekur mesta athygli
að stillt er þar upp 6 aflóga snurpu
bátum, og á annað hundrað ónýt
um síldartunnum, auk annars
braks. Þykir horfa til að þetta verði
ein mesta gamlárskvöldsbrenna, er
sést hefur á A-kureyri.
Kviksjá í Nýja Bíó á
Akureyri
Akureyri: Nú um jólin hóf Nýja
Bíó á Akureyri að sýna cinema-
seope-kvikmyndir, eða kviksjár-
myndir, og er það nýjung þar.
Fyrsta myndin var Sæfarinn, mynd
eftir sögu Jules Verne og leikur
James Mason aðalhlutverkið.
Rithöfundasjóður ríkisútvarpsins
á að styrkja íslenzka höfunda
Menntamálaráðuineyti heíir skipaÖ sjóSstjórn

Fréttlrfrá landsbyggðinni