Tíminn - 29.12.1956, Síða 4

4
TÍMIN N, laugaidaginn 29. desember 1956.
„Halló - Ferð til tunglsins -
Pantið farmiða tímanlegau
VerSio |ér í hápi þeirra sem eySa
arleyfinii sínn á tunglixm?
„Halló, halló . . ATHUGIÐ. . . . Fer'ð tii tunglsins. Rúm-
gctt og þægilegt geimfar leggur af stað í desember 1957
áleiðis til tunglsins. Trygging gefin á því, að þér komizti
heilu og höldnu á leiðarenda. Farseðlar til baka einnig fá-j
anlegir. Hringið í síma ????“
Hverjar myndu liugsanir yðar verða, ef þér læsuð slíka aug-
Iýsingu í blöðunum? Mynduð þér skrifa yður á listann yfir
væntanlega farþega?
ekki einu sinni skammazt mín fyr-
ir að skilja hvorki upp né niður
, í þessum aðförum. Ég hefi ekki
virðulegu, bandarisku, blaði j.yrir : ge{ag fUndið til neins ferðahugar
Það var kona í Bandaríkjunum,
sem sá eina slíka auglýsingu í
tveim eða þrem árum síðan. Það
má skjóta því inn í, að farartím-
inn var að vísu ekki áætlaður árið
í þessu sambandi og sjóndeildar-
hringur minn hefir ekkert víkkað.
En er ég yfirvega málið hlutlaust,
1957, eins og í auglýsingunni hér j ge(-. £g gjjjjj annað en viðurkennt,
að ofan, heldur nokkrum árum síð-
ar, og svo má líka reikna með,
að auglýsingin hafi verið sett í
blaðið af prakkaraskap einum —
en bandaríska konan tók þetta
fyrir góða og gilda vöru. Hún var
ekki lengi að hugsa sig um, og
svaraði auglýsingunni þegar í stað
með bréfi, í hverju hún fór fram
á að fá einn farmiða keyptan með
fyrsta geimfarinu til tunglsins.
Ferðamaðurinn Fleming.
Þessa sögu segir frægur, ensk-
ur ferðamaður, Peter Fleming, í
að í einu atriði virðist mér ekki
vera farið algjörlega út í bláinn,
því að ég hefi þó séð tunglið með
eigin augum oft og mörgum sinn-
um, og gel því ekki neitað tilvcru
þess. En þetta virðist mér líka
vera um það bil eini plúsinn.
„Tunglbúar“.
Það má vel vera, að það væri
æsandi viðburður að stíga út úr
geimfari á yfirborði tunglsins. En
ef tunglinu á annað borð svipar
nokkurn skapaðan hlut til jarðar-
bók, sem hann hefir ritað, og bæt-1 innaé okkar, myndi velta mikið á
ir því við, að hann hafi hringt til
þessarar hugrökku konu, og kom-
izt að 'því, að ásetoingur hennar
að komast til tunglsins með fyrstu
hvar á tunglinu geimfarið lenti.
Á sama hátt og þið gelið hugsað
ykkur, að ,,tunglbúar“ myndu ekki
gera sér sömu hugmyndir um jörð
ferðinni væri óhagganlegur. Þessi. ina ef þeir kæmu á fljúgandi disk,
þaulreyndi ferðamaður, sem farið i og lentu á Góbí-eyðimörkinni, eða
hefir um jörðina þvera og endi- j ef þeir til dæmis lentu á Flórída.
langa, kveður þetta sýna sérlega ; Og svo með þessa ,,tunglbúa“: Við
dirfsku af hálfu konunnar, því að vitum ekki — held ég mér sé ó-
sjálfur segist hann efast stórlega hætt að segja -— hvort þeir eru
um, að hann leggi í ferð til tungls , til eða ekki. Og hve'-nig eigum við
ins. Og Fleming ritar ennfremur j jarðarbúar að eyúa tímanum ef
í bók sinni: I svo er ekki?
Skilur hvorki upp né niður:
„Er ég hefi lesið um þann á-
setning, að senda gerfitungl og eld
flaugar út í himingeiminn, hefi ég
Gönguferðir og minjagripasöfnún.
Við getum náttúrlega, ef að-
stæður leyfa, farið í langar göngu-
ferðir, við getum safnað minja-
og á kortinu virðist ferðin ekki löng
Leiðin liggur beint upp . ..
gripum, við getum teiknað dálítil
landabréf og svo getum við haft
i umræðufundi um þau málefni,
sem voru efst á baugi þegar við
fórum frá jörðinni. En einhvern
veginn hefi ég á tilfinningunni, að
tíminn muni verða lengi að líða
þegar fyrsti spenningurinn er
hjaðnaður. Þetta mun náttúrlega
verða langtum betra, ef íbúar
tunglsins eru ágætis fólk, sem sker
ekki af okkur höfuðin eða lokar
okkur inni í dýragörðum."
Þetta segir ferðamaðurinn
Peter Fleming, að vísu í glensi,
um ferðina til tunglsins. Hann
hefir sem sé ekki háar hug-
myndir um þann stað sem
„ferðamannaland11, þótt hann
hins vegar dragi ekkert í efa,
að komizt verði. Það væri líka
ekki réttlætanlegt að vera með
slíkar efasemdir, þegar heilir
herskarar vísindamanna segja
okkur fyrir satt, að farið verði
til tunglsins áður en mjög
langt um líður, og draumur
franska rithöfundarins Jules
Verne, sem hann setti fram í
sögu sinni, er við líklega öll
höfum Iesið, Ferðinni til
j tunglsins, þannig gerður að
veruleika.
Messað í fyrsta sinn
í Svalbarðskirkju
Frá fréttaritara Tímans á
\ r Svalbarðseyri.
j A annan dag jóla var messað í
l fyrsta sinn í hinni nýju Svalbarðs
, kirkju. Kirkjan er þó ekki full-
búin, og hefir ekki enn verið
vígð. Vantar í hana ljósabúnað, og
er hans beðið. Kirkjunni hefir bor
izt að gjöf falleg altaristafla gerð af
af Magnúsi Jónssyni, fyrrv. pró-
fessor, en gefandi er Sigmar Bene
diktsson frá Breiðabólstað. Fær-
ir hann kirkjunni gjöfina í minn
ingu um foreldra sína. SJ
en heidur er hrjóstrugt á átangastao, et daema má errir KviKmynd-
inni „Áfangastaöur: Tunglið"
Ný handbók um S. Þ.
Birt er nýlega handbók um S. Þ.
Það er „Everyman’s United Nati-
ons 1945—1955“ um fyrstu 10 ár
S. Þ. fram að 31. desember 1955.
Handbókin, sem fréttadeild aðal-
skrifstofu S. Þ. í New York gefur
út, veitir yfirlit yfir starf S. Þ.
í aiheimsstjórnmálum og yfir starf
hinna ýmsu stofnana S. Þ. Þessi
fimmta útgáfa af „Everyman’s
United Nations" er samtals 144
bls. og fæst hjá Ejnar Munks-
gaards Boghandel, Nörregade 6,
Köbenhavn K.

i
i
BÆKUR OG HÖFUNDAR
Og
Jóns Þorkelssonar
MIKILL~OG GÓÐUR reki barst
á fjörur þeirra er þjóðsögum og
þjóðlegum fræðum unna, með út-
gáfu þjóðsagna Jóns Þorkelssonar
á þessu hausti. Þær hafa verið ó-
fáanlegar á frjálsum markaði um
tugi ára, og geypi verð boðið í þær
hafi eintak einhversstaðar verið!
fáanlegt, lúð og skitið. Úr þessu
hefur Bókfellsútgáfan nú bætt, og!
hefði gjarnan mátt vera fyrr. Góð-!
ar íslenzkar bækur á ekki að láta'
vanta á bókamarkaðinn svo tugum
ára skiptir, það er engum til gagns
nema ef til vill fáeinum okurkörl-
um, er græða vilja á bókhneigð og
lestrarfýsn almennings — og er
það hið versta okur.
I
EKKI ÞARF að fara neinum orð
um um efni þessarar bókar. Hún er
öndvegisrit á sínu sviði, og verður
svo um alla framtíð, sökum fjiil-
breytni í sagnavali og efnismeð-
ferðar. Enda kunni sá, er valdi
sögurnar í bókina flestum mönnum
betur að umgangast þjóðleg fræði,
og krydda þau á þann veg, að les-
endum yrði eftirminnilegt og eftir
sótt lestrarefni. Og happ var það,
að útgefandi fór ekki að breyta
bókinni neitt verulega, t. d. með
því að flokka sögurnar efnislega
eftir einhverjum nútíma reglum.
Slíkt á ekki við um þjóðsögur, gerir
ekki annað en þreyta lesendur og
torvelda mönnum að njóta fjöl-
breytni þeirra og hugsanaauðgi.
Hitt gæti verið til gamans, að
flokka sögurnar eftir landshlut
um, eftir því sem föng eru til.
Kæmi þá í ljós hvar hefðu verið.
beztu þjóðsagnasmiðir og hvaða
tegundir sagna verið algengast-
ar> í hverjum landsfjórðungi.
Sjálfsagt verður einhverntíma
hafin athugun á því. — Spurs-
mál er, hvort nokkuð hefði átt
að hrófla við stafsetningu bókar-
innar. Enginn er komin til að
segja, hvort stafsetning sú sem
nú tíðkast í skólum, sé nokkuð
réttari eða betri, en sú sem brúk
uð var þegar bókin var fyrst prent
uð, né hvað lengi hún stendur. Þau
vísindi eru alltaf að breytast. At-
hugasemdir og skýringar, sem voru
neðanmáls í fyrri útgáfunni, eins
og vera ber, eru nú á öftustu síð-
um bókarinnar. Það er ótvírætt
Jón ÞorkeSsson
ókostur, og slítur bókinni í notkun
meir en þörf er á.
HALLDÓR PÉTURSSON gerir
oft afbragðs góðar teikningar, en
ekki kann ég við hinar „stórkaila-
legu“ myndir hans í þjóðsögunum.
Þær eru of grófar og yfirdrifnar
fyrir minn smekk. Minna eitthvað
á meðferð Þjóðleikhússins á kunn-
um persónum úr bókmenntunum,
(sbr. Bjarna á Leiti, Hallvarð Halls
son og nú seinast Grím fjósamann
leikriti Sigurðar Einarssonar). —
Betur hefði farið að hafa mynd-
irnar í þessari bók fleiri og minni
i sniðunum. Fegursta myndin sem
fylgir bókinni er kápan. Minnist
ég ekki að hafa séð kápu, sem á
jafn vel við innihald bókar. Hún
er listaverk á sínu sviði. — Eng-
um hefur tekist betur að túlka
þjóðsögur og þulur í myndum en
I Guðmundi Tliorsteinsson. Mætti
hann vera til fyrirmyndar öðrum
er við slíkt fást.
BANDIÐ á bókinni er sæmilegt,
en gyllingin ósmekkleg. Mér virð-
i ist það einker.ni á bókum frá Bók-
[ fellsútgáfunni, að kjölurinn er al-
i settur einhverju gylltu kroti, oft-
| ast ósmekklegu. Minni og smekk-
i legri gylling færi betur.
B. Sk„
Hvert verSur nýja símanámeriS? -
ÖII námer 5 staía, símaskrá í vændum
Að því er sjá má í tilkynningu frá bæjarsímum Reykja-
víkur og Hafnarfjarðar í blöðunum í dag er nú verið að und-
irbúa símaskrá fvrir árið 1957, og verða á henni miklar breyt-
ingar, t. d. þær að öll símanúmer á þéssu svæði breytast, og
er það ekki svo lítið. Munu símanotendur og þeir, sem von
mega eiga á nýjum síma, fá tilkynningu um hin nýju númer
sín í bréfi frá símanum næstu daga.
Að þessu sinni verður handrit
að símaskránni ekki haft til sýnis
en símnotendur geta komið breyt
ingum varðandi númer sín á fram
færi bréflega.
Tvö símasvæði.
Stækkun sjálfvirku stöðvarinn-
ar mun ljúka í sumar, og þá bæt
ast 5—6 þús. númer við. Ný stöð
tekur þá til starfa, Grensásstöðin,
og verður svæði hennar nefnt aust
ursvæði og eru mörkin austan
Stakkahlíðar og austan Laugarnes
vegar að Sigtúni og þaðan til sjáv
ar. Miðbæjarstöðinni tilheyrir hins
vegar vestursvæðið vestan þess-
ara marka, svo og Kópavogur og
Fossvogur.
Fimm stafa númer.
Þegar þetta er komið í kring
verða öll númer í Reykjavík fimm
stafa. Gömlu fjögurra stafa númer
in, sem eru á svæði Miðbæjarstöðv
arinnar, breytast yfirleitt þannig,
að tölustafnum 1 er bætt framan
við þau, og númer þeirra, sem hafa
haft fimm stafa númer, breytast
þannig, að þrír öftustu stafirnir
halda sér, en í stað tveggja
fremstu stafanna, sem nú eru, 80,
81, og 82 koma tölurnar 10, 18 og
19, þannig að 80 breytist í 10, 81
í 18 og 82 í 19. Aukning Miðbæjar
stöðvarinnar verður 3000 númer
og eru það tölurnar 22000—24999.
Númerin á Grensásstöðvarsvæð
inu breytast svo, að þrír öftustu
stafirnir halda sér en framan við
þá bætast tölurnar 32, 33 og 34.
Þar eru 3000 númer og er sú stöð
þegar fullsetin, en stækkun henn
ar verður bráðlega hafin og ráð-
gert að henni verði lokið 1958.
Ýmsar aðrar breytingar er rætt
um í tilkynningu þessari, og er
mönnum ráðlagt að lesa hana. Og
að lokum er rétt að minna á, að
tilkynningar um breytingar á
nöfnum, heimilsföngum eða öðru
í hina væntanlegu símaskrá þarf
að tilkynna skriflega fyrir 7. jan
úar.
(Tilkynningin, sem vísað er til í
í greininni birtist í blaðinu í gær).