Tíminn - 07.11.1957, Side 9

TÍMIN N, fimmtudaginn 7. nóvember 1997.
8

INTERMEZZO
SAGA EFTIR ARTHUR OMRE
3 WO,a
35
ég kaupsýslumaður. Get að
vísu lagt saman 100 og 200.
Sonur hans réði ekki held
ur við stærðfrœöina og átti
nú aö ganga undir miðskóla
próf. Mundi Strand geta hjátp
að þar upp á sakirnar? Bárð
ur sýndi prófskírteini sín og
stóri maðurinn sló á heröar
hans og blístraði. Við reynum
Strand, mælti hann. Vlst reyn á að gizlca rúmlega þritug.
um viö. ÞaÖ var víst ekki vert Maöur hennar gat verið sex
að þvinga hann oítar en tvisvUugur. Sambandið milli þeirra
ar í víku, eina stund i hvcrt 'gat víst varla betra veriö. Bárð
eftir góðan mat í notalegu og
hlýju stofunni hjá Óskari.
Hann raulaöi lagstúf og iagöi
niöur fyrir sér hverskonar hús
gögn hann ætti að hafa i
nýja húsinu í Steinnesi.
Frúin sat einatt inni í her-
bergi Óskars á kveldin og tal
aöi glaöiega. Hún var lagleg
kona og ánægð með sjálfa sig
skipti. Hvaö mikið á tímann.
Bárður hafði hugsað sér 2
kr. Nei, viö segjum að
minnsta kosti þrjár. Annars
dreg ég af yður. Síðan kall
aöi hann á drenginn. Þaö var
hávaxinn geöugur piltur, vel
uppfæröur, eins og móðir
hans. Osló-drengur, meö vest
urlandshreim.
— Nú skalt þú talcast í
hnakkann. Hérna er kennar
inn Strand. Óskar sonur
minn.
Hann rétti fram hendina og
brosti. Báröi leizt vel á hann
Hann kom frjálsmannlega
fram. En bak við hressilegt
viðmót hans, merkti Bárður
þó uppburöarleysi drengsins.
Viö fáum okkur drykk uppá
góðan kunningsskap. Þér þigg
iö ofurlítiö. Bái’ður var á báð-
um áttum. Víst fáum við okk-
ur ofurlítið. Þökk fyrir sagði
Óskar. Komdu þér út, nei
Steinnes? Ég heyri að þér
teiknið. Það er nú víst ekki
það versta. Hafið þér þaö
gott hérna í borginni?
Milberg hneigði sig, sneri
sér við í dyrunum eins og
hann ætlaði eitthvaö aö fara
aö segja. — Já, já, góöa nótt,
sagði harin svo.
— Þekktuð þér hann, spurði
frúin. Nei, Bárður kannaðist
ekki við hann. — Hann er við
skiptavinur mannsins mins,
mælti hún og lagöi áherziu
á viðskiptavinur. Hún sótti
skál og fyllti hana af ávöxt
um. Hún var mjög vingjarn
ur hugsaði: — Já, en ef þau
hefðu nú haft þröngt um hend
ur? En þaö var öryggi i loft
inu, ró og ánægja hvíldi yfir leg.
heimilinu og jafnvel gleði. Líf j Hún mælti. Hafið þer
ið hafði þó látið þau kenna á bað, þar sem þér leigið? Bárð
sorginni. Þau höfðu misst j ur kvaðst baöa sig í baðhúsi
efnilega dóttur sína fimmtán bæjarins.
ára gamla. I Baðherbergið var á afvikn-
Þér megið gjarnan koma um stað í húsinu og hann gat
hérna inn og setjast Strand.
Lítið inn á hverju kvö'di, ef
yður þóknast. Viö höldum ald
rei samkvæmi og förum mjög
sjaldan út. Þaö er maður inni
í stofunni, sem kemur til að
notað það aö vild. Hann gat
nú samt ekki notað bað í ó-
kunnu húsi, en hann þakkaði
mikillega góðvildina.
Klukkan varð tíu. Margrét
var út með vinstúiku sinni
(Frambald af 6. síðu).
Enn várð um hraða framleiðslu
aukningu að ræ'öa á sviði land-
búnaðarins. Og enn varð reyndin
sú, að valdhafarnir fóru að hafa
áhyggjur af því, að efnahagsleg
brevting til batnaðar á kjörum
bænda myndi leiða til hugarfars-
breytingar i þá átt, að einstak-
lingsframtak efldist í þarpunum.
Var því eigin land aftur takmark-
að.
Efling landbúnaðar höfuð-
nauðsyn
Eftir andlát Stalins voru ýmsar
breytingar gerðar, en þó hefir
ekki verið hróflað við ýmsum meg-
in slefnuatriðum. En það er mikil
væg staöreynd, -sem vert er að
veita nána athygli, að valdhafarnir
telja nú höíuðnauðsyn að cfla land
búnnðinn. Miklu fé liefir á síðari
árum verið \’arið til landbúnaðar-
framkvæmda — þar er um mjög
aukin framiög að ræða, svo og tii
framleiðslu landbúnaðarvéla. Enn
fremur sýna hin risavöxnu ný-
ktaráform í Mið-Asíu, að stjórn-
in telur það eitt sinna höfuð við-
fangsefna, að auka landbúnaðar-
framleiðsluna, hver svo sem hinn
endanlegi árangur þeirrar baráitu
verður.
Það er einnig um breytingar að
ræða í þá átt, að búrakstur verði
frjálslegri — losa hann undan
hinu lamandi fargi fjarlægrar skrif
stofusljórnar, en hér er þó ekki
um neinar stórbreytingar að ræða,
og áhrifin fremur lítii enn sem
komið er, sennilega aðallega vegna
þess, að flokksstjórnin tregðast
við að hverfa frá þeirri rótgrónu
venju, sem hún telur sjálfsagða,
að i búskapnum sé fylgt áætlun,
sem hún heíir samið og telur rétta.
spila við manninn minn. Þér í um kvöldið. Hann stóö í port
hafið kannske séö hann. Hann
heitir Milberg, maöur sem
flestir þekkja. Þér eruö vel-
kominn til aö fá glas. Þér get
iö setið hérna inni hjá mér,
ef þér viljið. Spiliö þér?
Hann hló feiminn og upp-
buröarlaus viö þessari spurn
ingu svona laglegrar konu.
biddu ofuriítið. Þið verðið að; Fötin hans, útbrotin í andlit-
tala saman um stærðfræðina. I inu ....
Hvaða dagar hentar yöur,
Strand? Bárður hafði hugsaö
sér þriðjudaga og föstudaga.
Hentar það, Óskar? — Á-
gætlega. Gef mér ofurlítið
glas.
Bárður talaði við drenginn
tim stæröfræðina meðan hús
bóndin-n sótti visky og há
glös. En Óskar fékk ekkert, jvíni.
og hann tantaði að þetta væri i — Þá sting ég af, mælti Ósk
heintska i pabba, og þaut á ar.
dyr. I Móðir hans ógnaöi bonum
Bárður vann sér inn þarna Jmeð vísifingrinúm og lék lag
sex krónur um vikuna. Hann eftir Gorodin. •— Þekkið þér
Einu sinni lék á harmoníku
eins og unglingstelpa, skiljiö
þér þaö Strand? Það er ekki
Strand einn, sem iðkar slíkt.
Iiún hló glaðlega.
— Þið eruö nú eitthvaö
skrítin, 'skaut Óskar inn í.
Þau fóru inn í stofuna. Bárð
Strand fékk ávexti og glas af
hvert svo sem ólit bænda cr. Þain
ig haía komið til ýmsar áætlanj:.
sókn til aukinnar maísframieiðslu
til dæmis. Það var látið heita svc,
að bændur ættu að hafa frjáist
val, — en fyrirmælunum um maís-
framleiðsluna varð að hlýða. Nú
gerir Krúsjoff alveg furðulegar
kröíur um aukna kjötframieiðs) u
•— bændur eiga að þrefalda kjör
framleiðsluna á 3 árum, og kon -
ast fram úr Bandaríkjamönnurai
á því sviði. Það var ckki ótílt
stjórnartíma Stalíns, að slík fyrir-
mæli vær.u gefin.
Eins og á valdatíroa hans c r
miðað að því, að efla samyrkji:-
búin ,á kostnað bændamia, þóri
nokkrar tiislakanir hafi verið geri-
ar, eins cg þegar bætt er efnura
í rammt lvf, til þess að gera þa \
bragðbetra. Stalín muridi haí'a fa.i
izt á sumt af því. sem á döfinr j
er. Ráðstafanir hafa verið gerðí r
til auðveidara eftirlits með bt'-
rekstri á ríkisjörðunum, og þsS
er ekki farið dult með, að ráfi-
stafanir eru gerðar, sein miða s .'•?
því að draga úr viðieitni bænda
til einkaframtaks, svo sem mefS
undirboði á frjálsum markaði. A
síðari mánuðum hefir í vaxandi
mæli komið í Ijós, að stefnt er
að því að gera samyrkjujarðir a'5
ríkisjörðum, og vel má vera, a.l
þróunin verði áfram í þá átt.
Beiskjan
En hvað sem þessu líður <r
víst, að framtíðin er að verulegu
leyti undir viðhorfi og afstöðu
bændanna komin. Saga sam-
yrkjubúsJkaparins leiðir í ijós.
að arfur hans er beiskja í hug-
um bænda og búuliða, sem erfitt
verður fyrir arftaka Stalíns a5
uppræta.
sat þarna í viðhafnarmiklu
drengjaherbergi frá sjö til
átt-a. Þar var skrifborö úr
rauðviði, bókahylla með rnörg
itm bókum, lágir hægindastól
ar og teppi á gclfinu. Kiukki.i
stundin leið fljótt og stund
um varö kennslustundin hálf
ur annar klukkutími og jafn
vel meira..
Frúin kom inn meö te og
gott smurt brauð, og eitthvað
heitt lika. Bárður hlakkaði til
hennslustundanna hjá Ósk-
ari. Iiann var langt á eftir í
stærfræöinni, en heimskur
var hann ekki. Þeri byrjuöu
dæmum, sem hann haföi lært
fyrir þremur árum og það
gekk hægt, en örugglega fram
á leið.
— Þú verður að skríða áð-
ur en þú getur gengiö. Óskar
hélt nú að þetta þarna væri
létt, oíurauðvelt og hann
gæti þetta.
Þegar Báröur fór um níu-
leytiö gekk hann framhjá,
þar sem Henrichsen-hjónin
bjuggu og gægðist upp í glugg
ana. Hann var í góðu skapi
hann? Jú, Bárður kannaðist
viö hann. Vinur hans einn,
Gustaf Engelsen lélc hann
oft. Einnig Chopin.
Hann hélt nú mikiö upp á
inu og beið og svo kom hún
hlaupandi stuttum skrefum,
ofurlítið álút.
Lögregluþjónninn gekk þar
framhjá meö hendur á baki
og brosti. Hann hafði víst að
undanförnu nokkrum sinnum
séð Bárö standa meö upp-
brettan frakkakragann þarna
í portinu.
Margrét var í sjöunda himni
eftir göngutúrinn og góöa bíó
mynd. Hann f-ann ferskt og
svalt andlit hennar snerta
sig. Iiann varö að segja frá
heimili Óskars. Já, þessi frú.
Báröur var víst skotin í henni
áreiðanlega. Hún vissi þaö.
Neitaðu því ekki.
— Ó, heimskinginn þinn,
mælti Margrét Just.
Allt var rólegt og gott og
[dásamlegt fyrir Bárö Strand.
I Hann lá í rúminu og heyr§i
Spindlershjónin tala saman í
næsta herbergi. Legubekkir
stóðu andspænis hver öftrum
;viö veggina. Hún varð að að-
stoða hann úr ruggustólnum
og í legubekkinn viö þilíö
Báröar meginn. Spindler tal
vals eftir Chopin. Annars viidi aöi venjulega lítillega aðeins
hann líka giarna þlusta á eitt' að morgni til og stundum að
hvað eftir Godard. Hann bar kveldi, er hann lagöist út af.
að vísu ekki mikið skyn á
þetta.
Frúin hafði lika ánægju
aí
Hún talaði mikiö, en þá
kinkaöi hann víst bara kolii.
Báröur heyrði hann hvísla á
Godard, hinu sérstæöa í tónjnæturna.
verkum hans. Copin er j Margrét Just vill ckki koma
stærri og voldugri — en --,upp í litlu kompuna til Bárð
Íesíð jbessa
auglýslngu
Neftantaldar bækur eru iriikill fengur fyrir alla
þá er leita sér ánægju og hvíldar við lestur góðra
skemmtibóka. Bækur þessar voru gefnar út rétt eftir
aldamótin síðustu, valdar sögur og vel þýddar eftir
góða höfunda og hafa þam ekki verið á bókamark-
aðinum í áratugi.
Jú, þér hafið eyra fyrir hljóÖ
færaslætti. .Þér eruö mjög til
finninganæmur, er ekki svo?
Maður hennar kom út úr
hliðarstofunni, og meö hon-
um gildvaxinn, eldri maður.
Hann var á förum. Hann var
stór /vexti og myndugur á að
sjá, og staröi rannsakandi
augum á Bárö. Frúin kynnti
þá. — Luis Milberg, Bárður
Strand. Milberg greip í höku
toppinn. — Svo ungi maður,
mælti hann stutt cg horföi á
hann. — Getið þér ráðið við
drenginn, Bárður? Það er jú
gamalt nafn. Þér eruð írá
ar, þorir ekki að hætta á að
húsmóðirin gruni hana, og
það gæti komiö óorði á BárÖ
og þau bæöi. Hann veröur að
virða það. Hún er gætin og
reglusöm stúlka. En hann þrá
ir að vera einn með henni.
Maður er aldrei öruggur á göt
unni eða í portinu.
Hann liggur og hugsar um
litla bæinn og skógarlund-
inn með bekknum og tjörn-
inni og klettasillunni. En eft
ir nokkra mánuöi þegar voriö
og sumarið er horfiö . . .
Ilann brosir og fellur í
svefn og er glaöur þegar hann
Spegil'inn í Venedig. 76 bls. Kr. 7,00.
Spaðadrottningin o. fl. sögur 204 bls. kr. 15,00.
Ht ingurinn helgi 212 bls. kr. 15,00.
GuSsdómur o. fl. sögur 192 bls. kr. 15,00.
Kortan mín svonefnda. 192 bls. kr. 15,00.
Dagur hefndarinnar. 212 bls. kr. 15,00.
Erfinginn. 118 bls. kr. 8,00.
Verzlunarhúsið Elysíum. 96 bls. kr. 7,00.
Kitty Hawk kletíurinn. 204 bls. kr. 15,00.
Hver vissi hvað sannast var? 94 bls. kr. 7,00.
Siifurspegillinn. 66 bls. kr. 7,00.
Skugginn. 44 bls. kr. 5,00.
Hvítmunkurinn. 130 bls. kr. 10,00.
Mynd Abbotts. 40 bls. kr. 5,00.
Leyndarmálið í Cranebore. 238 bls. kr. 16,00.
Morðið í Mershoie. 76 bls. kr. 7,00.
Vitnið þögla. 142 bls. kr. 10.00.
Leyndarmál frú Lessíngham. 42 bls. kr. 5,00.
Gorillaapinn o. fl. sögur. 76 bls. lcr. 7,00.
Eigandi Lynch-Tower. 232 bls. kr. 16,00.
Allar ofantaldar bækur eru óbundnar, þéttprent-
aðar og því mjög drjúgar aflestrar. Ivlipprð auglýs-
inguna úr blaðinu og merkið x við þær bækur, er
þér óskið að fá.
Nafn..............................................
Údýra bóksaian Box 196, Reykjavik