Tíminn - 01.03.1958, Qupperneq 2

2
Styðjið A-listaim - lista uppstiilkgar-
nefndar í TrésmiðafélagÍMi
Víkií oísóknar- og blekkingastjórn íkaldsins
frá vöídum í félaginu
v í dag og á morgun fer fram kosning stjórnar og trúnað-
armanna í Trésmiðafélagi Reykjavíkur í skrifstofu félagsins
á Laufásvegi 8. Listi uppstillinganefndar félagsins er A-listi,
og er hann birtur á öðruhi stað hér í blaðinu. Nökkur skrif
hafa orðið í dagblöðunum um lán úr Sjúkrastyrktarsjóði fé-
lagsins á árunum 1954—1957 í tíð fyrrverandi félagsstjórnar.
Mál þessi liggja nú ofur ljóst
fyrir cg kemur í Ijéo, að hér er
aðeins um. að ræða „guila sögu“
'íhaldsins, sem þó kemur því að
engu hhldi, þar sem ljós gögn
liggja fyrir í ntóHiniu, og félags-
rnenn þakkja þar nógu vel til.
Neltuðu að leiðrétta.
E'ftir að fyrsta greinin kom í
AHþýðublaðinu, fóru ai'lir þeir
tnenn, sem verið höfðu í stjórn.
fólagsins umrætt tímabil, á fund
núverandi stjórnar félagsins og
buðu henni að afsanna hennar
hlutdeild í grein þessari með því
að skriía undir yfirlýsingu, sem
birt yrði. Sú yfirlýsing heifði orðið
alveg hlutlaus, aðeins birtar stað-
reyndir málsins samkvæmt bók-
um, en þessu hafnaði stjórn fé-
lagsins. Vakti það strax grunsemd
ir um, að sakleysi stjórnarinnar
af þessum siöguburði væri vafa-
samt, enda kom brátt yfirlýsing
frá stjórninni um málið, sem
styrktu þann grun enn meira.
Sú yfírlýsing var tölulega
röng, og sett fram til þess eins
að afflytja málið og vekja tor-
tryggní. Þess var ekki getið þar,
að þau tvö lán, sem veitt voru
stjórnarmeðlimum, voru beint
í þágu félagsins. Þá var sú upp-
liæð, sem sögð var lánuð mönn-
uni' úr trúnaðarráði, taiin 70' i
hærri en skrifstofustjóri félags-
ins liefir nú staðfe.i.
Þess var 'heldur ekki getið, að
fé sjóðsins ber að ávaxta í sMkum
lánum, samkvæmt skipulagsskrá
'hans, og að engri lánbeiðni hatfði
verið synjað á þeseu tímabli.
iSíðan krafðiat tlsíkilin'n fjóildi
fólagsmanna fundar um máiið, en
stjórnin lét 'sig ekki muna uim að
synja þeirri beiðni og brjóta þar
með lög félagsins, af því að hún
þorði ekki að skjóta málinu und-
ir dóm félagsmanna. Höfðu þó
þeir sem um fuindinn báðu, tryggt
húsnæði til fundarins, svo stórt
að það tekur fieiri en aliia féiags-
menn í sæti.
Stjórnin telur og að fresíur tií
fundarboðunar hafi verið o£
skammur. Það geitúr verið, að svo
•hafi verið fyrir þessa stjóm, því
að síðasti félagsfundur, sem stjórn
in hafði: þó þrjlá máffiuði til að
■boða, var samt óiög'Iega boðaður.
En allir félagsmenn, sem eitthvað i
fylgjast með félagss'tarfinu, vita
að oft eru haildnir fundir, þótt
ekki séu nema einn eða tveir daig-
ar til undirbúnimgs, hvað þá fjórir
dagar eins og nú var, og tryggt
húsnæði fyrir fundinn. Þessi aum
lega atfsötkun fellur því um sjtálfa
sig.
Síðasta innlegg stjórnarinnar í
málið er ,svo það, að þegar fyrr-
verandi stjórn krefst opinberrar
rannsóknar á málinu, þá býðst
hún tU að láta einhvern endur-
skoðenda endurskoða reikning-
ana, sem búið er að samþykkja
fyrir meira en ári athugasemda
laust, og kemur þar enn greini-
legri flótti fram, því að um reikn
ingana hefir aldreí verið deilt.
Frammistaða - núverandi stjórn-
ar Ttésmiðafélagsinis er því öil-
ffneð endemum- Hún kemur á fram
færi í blöðum röngum upplýsing
uim um félagsmái til þess að æru
i )iða félaga sína. Hún neitar að
gefa sarina skýrtsiu samkvæimt
bókum félagsins um máiið. Hún
neitar að halda félagsfund um það,
og hún þorir ekki að faMast á
opinbera rannrókn,
Munu þes.s fá eða emgLn dæmi,
að stjórn eins félags haifi orðið
sér svo rækiiega til simánar í
■nokkru máli. En hún er nú flækt
1 eigin blekkingavef, og félags-
anenn þekkja þessi mál svo gerla,
að aðrir munu vapla fiæikjast í
þeim vef en sbjórnin sjáilif.
Féíagar í ' Trésmíðafélagi
Reykjavíkur mutni í kosningunni
í dag og á niorgun hreinsa eftir
minnilega af félagi Sínu þá
smán, sem þessi stjórn hefir
bakað félagi sínu með blekkinga-
máli þessu. Þeir munu fylkja
sér urn Usta upps'tillingarnefnd
ar, A-Iistaan, og fela þeim mönn
um, seaa hanu skipa, sfjórn fé-
lagsins.
Staðieyndirnar um
lánin í Ttésmíðafé-
laginu
íháldsstjórnin í Trésmiðafélagi
Reykjavíkur hefir látið birta fals-
aðar tölur um lán til félagsmanna
í tíð fyrrverandi stjórnar. í bréfi,
sem stjórnin birtir í blöðum í gær,
segir hún, að tölur þessar séu
„tölulega skjallega sannanlegar“
og væri fróðlegt að vita, hver
„skjölin eru sem saana það eftir
að formaður og skrifstofustjóri fé-
lagsins eru búnir 'að staðfesta, að
bækur félagsins gera það ekki.
Samkvæmt þeim eru l'ánin þessi,
en í svigum á eftir eru tölurnar,
sem stjórnm nefnir:
Lán veitt úr Sjúkrastyrktarsjóði '
Trésmiðafélagsins á árunum
1954—1957.
Tií stjórnapmeðLima:
SkuiLdaibréf kr. 23.000,00
— — 31.000,00
Sarúita'ils kr. 54.000,00
Til Hseðtima trúaaðar-
manmaráðs:
Víxill kr. 15.000,00
— — 20.000,00
— — 1.500,00
— — 4.000,00
— — 5.000,00
Saantalis kr. 45.500,00
(79.000,00)
Til amuarra félagsmatma:
Víxi'I kr. 4.000,00
VeðskuMabr — 30.000,00
Víxill — 12.000,00
— — 3.000,00
— — 2.000,00
— — 8.000,00
— — 5.000,00
— — 2.000,00.
Skuldabréf —: 30.000,00
Víxi'il — 5.000,00
Samtals kr.' 101.000,00
( 66.500,00)
• •
Orlítá! athugasemd
f viðtaii tyeggja maqna í útvarp-
inu nýiega sagði annar þeirra, að
60—70 ár væru síðan ísiendingar
náffxiu fyrst land í Utah. En síðan
eru liðin ytfir 100 ár.. Máske hefir
honum orðið mismæli, því að liðin
eru 60-^70 ár. eða meira siðan síð-
ustu ísieodingarnir r.ámu þar
land.
Hinn viðmælandinn sagði, að
eiruhiver hefði farið uimihverfis jörð
ina, atf því að hann hafði farið um-
bverfis norðurlhluta hennar. Þetta
er víst otft sagt um þann, er fer
svipaða leið, þó'tt hann fcatfi aidrei'
komið nærri miðjarðanbaug og því
síður yfir hann.
En hvar eru tafcmörkin fyrir að
þetta geti verið rétt mól? Hefir
t. d. sá farið uimlhvenfis jörðina,
sam færi norður að Norðurpél og
færi þar hring „umíhvertfls jörð-
ina“ nofckra Mlómetra frá póln-
um? — V. G.
- - -
TIIU ! v w 'augaraaginn 1. man 1958,
Mi <S st j órnar f undurinn
(Framhald af 1. síðu).
og fjárhagsnefnd og skipulags-
nefnd, en síðan hófust almennar
umræður á :ný og stóðu enn, er
blaðið var tilbúið til orentunar.
Fundurinn í dag.
Fyrri hluta dags í dag starfa
nefndir. Stjórnmálanefnd heldur
fund í flokksherbergi Framsóknar-
manna í Alþingishúsinu stundvís-
lega kl. 10, blaða- og fjárhagsnefnd
heldur fund kl. 10 stundvíslega í
samkomusalnum á efstu hæð Eddu-
hússins, og skipulagsnefnd heldur
fund á sarna tíma í skrifstofu
Framsóknarfliokksins I Edduhús-
inu.
Kl. 2 verður alimennutn fundi
haklið áfram -og verða fluttar ýms-
ar skýrslur um flokksstarfið og
síðan almennar umræður.
Á morgun starfa nefndir frfá kl.
10—12, en almennur fundur hefst
kl. 2. Ætlunin er að reyna að
ljúka fundinum á sunnudaginn.
Enndiom æðarvarp á Bún.þingi; fjör-
ugar umr. um jarðhita og girðingar
Á fund4 Búnaðarþings í gær flutti Ólafur Sigurðsson,
bóndi á Hellulandi, erindi um æðarvarp fyrrum og nú. Fjög-
ur mál lágu fyrir til fyrri umræðu, en tveim þeirra varð
að fresta þar eð fundartími var á þrotum. Rætt var um
frumvarp til laga um jarðhita og frumvarp til iaga um breyt-
ing á girðingarlögum.
Ólafur Sigurðcson á Hellulandi
er manna fróðastur um æðarvarp
og nytjar af því og talaði hann
um má'l þetta af miki'lli reynslu. j
Gat hann þess, að fáar sagnir,
væru af nytjun æðarvarps frá.
.fyrri öldum, en nokkur staðanöfn (
og örnefni benda þó til, að mönn-,
um hafi orðið títt um fuglinn.'
MSá þar benda á nöfn eins og Æð-!
ey oig AndaikýL Fyrstu sagnir um f
nytjun eggja og dúns eru frá
1230, en þá sömdu bændur við
prestmr ■-ixfunes 1 u*n að hann
hætti fugladrápi í Viðey, en þeir
sjáifir fóru þangað tii eggjatoík.d.
Borguðu þeir prestinum setn svar
ar áttatíu þúsundum króna fyrúf
að hætta að éta af stötfninutn.
Viðev befir verið kjöpland fyirir
æðarfuglinn, en húa var öii vaxin
víðikjarri. í Þopfinns sögu kads-
efnis er talað um eyjiu í mynni
St. Lawrancefljótsias og köMuðu
vikingar hana Síraumey. Þar var
ekki stigið niður fyrir æðardú i,r-
bingjum og eggjum.
A-listi er listi vinstri inanna í ISju —
víkið íhaldsstjórninni frá
í dag og á morgun fer fram kosning stjórnar í Iðju, fé-
lagi verksmiðjufólks. Listi vinstri manna í félaginu er A-
listi. Kosning fer fram að Þórsgötu 1 og hefst kl. 10 árdegis
og stendur til kl. 7 í kvöld og svo á morgun.
Vinstri menn í Iðju fylkja sér
um A-listann og hrinda með því
stjórn íhaldsins í félaiginu. —
A-listinin er þannig skipaður:
Björn Bjárnason, formaður
Einar Eysteinsson, varatform.
Unnur Magnúsdóttir, ritari
Jóhann Einarsson, gjaldkeri
Meðstjórnendur:
Hrefna Þorsteinsdöttir
Ingibjörg Tryggvadóttir
Sigurbjörn. Knudsen
Varastjórn:
Haraldur GMason
Rannveig Guðm'U'ndsdóttir
Sigríður Biemedilctsdóttir
Endurskoðendur:
Odd'geir Jónsison
Þórður GuðmundSson
Tillögur Stassens
(Framhald af 1. síðu).
andi slikri áfcvörðun sem fyrsta
skretfi á leið tiil afvopnunar. Að
því er Noreg varðaði, hefði stór-
þiagið, forisætiisráðherrann og ut-
anríkisráðherrann oftar. en einu
■sinni skýrt sjónarmið sín á þá leið,
að hann teldi þau í samræmi ivð
þá afstöðu, sem hanu hefði sjálf-
ur tekið. Hún væri sú, að gera
yrði bráðabirgðaráðstafanir, þótt
þær yrðu ekki víðtækar. Einntg
m-yndu Belgía, Danmörk, Vestur-
Þýzkaland, Ítalía og Kanada senni
lega styðja tillögu sína. Ennfrem-
ur hefðu bæði Macmiilan og for-
ustumenn breaka Verkamannafl.
aft bent á .nauðsy.n siíikrar upphafs
samþykktar.
Nauðsynlegt að stíga
fyrsta skrefið.
Þetta fyrsta skref, sem ég geri
að tilögu miinni, sagði Stassen,
felur í sér, að Bandaríkin og Rúiss
land hætti gagnkvæmt tilraunun-
um með kjarnorkuvopn undir eft-
irliti. Eg tei það samt ekki nauð-
synleigt, að önnur ríki hætti líka
tilraununum á sama tíma- Verið
getur, að Bretar viiji gera fáieinar
tilraunir í viðbót, en verið getur
einnig, að þeir hætti einnig til-
raununum í tvö ár. Hvað sem. Bret
ar gera, dregur það ekki úr miikil
vægi þess í mínium augum, að
Bandaríkjamenin og Rúsisar stígi
fyrsta skretfið".
Samþykki NATO-þjóða
nauðsynleg.
Frakika fevað Stassen hafa
nofekra sénstöðu, þar sem þeir
hefðu ekki enn gert neinar tiiiraun
ir með bjarnorkuvopn. Verið gæti,
að Frátókar vildu gera fóeiinar til-
raunir, áður en þeir stæðu að
tilraunabanni. Etf tii vill myndu
þeir líka vilja bíða og sjá, hvaða
Sigerður Jakobsson
á Varmalæk, látinn,
f gærmorgun andaðist á sjúkra-
húsinu á Akranesi, Sigurður Jak-
obsson fyrrum bóndi að Varmaiæk
í Borganfirði. Sigurður var nær s.iö
tugur að aídri. Hann bjó lengi
rausnarbúi með móður sinni að
Varmalæk og var ölluim Borgfirð
ingum að góðu kunnur. Hann var
mikill atfliatfina- og dugnaðarmaður
og tók mikinn þátt í félagsmálum
heima í héraði. Oddviti Andakíls-
hrepps var hann um langt árabi'l.
Jemeu sameinast
Egyptalandi
Krónprinsinn af Jemen kom í
dag til Kairó og lét hafa það eftir
sér, að hann kæmi með umboði
konungsins föður síns til að undir-
rita samning við Nasser forseta
um upptöku Jemens í Arabiska
samlbandslýðiveldið.
Afyopennarmálinn
hreyft á ný
NTB-Washington, 28. febrúar.
Bandaríkin og hinar þjóðirnar í
NATO liafa nú komið sér sam-
an um aðgerðir, sem gera skal
til þess að leysa afvopnunarmál-
in úr sjálfheldunni. Mun verða
lagt til, að afvopnunarnefnd S.Þ.
komi saman hið allra fyrsta.
Ef Rússar gera alvöru úr hót-
un sinni um að taka ekki þátt í
störfum hennar, munu bandalags
þjóðirnar biðja öryggisráðið að
ákveða hvað næst verði gert.
Afvopnunarvandamálin hafa ver-
ið rædd meðal bandalagsþjóð-
auua að undanförnu og er nú
. talið, að hafnir mun verði samn-
ingar við Rússa áður en form-
lega verður lögð fram tillaga um
að afvopnunarnefndin komi sam-
an.
árangur yrði af samþykkt Banda-
ríkjanna og Rússilands. En á miklu
ylti, að öll NATO-löndin viður-
kenndu ákvörðunina. SIíka við-
urkenningu taldi Stassen ekki
þurfa að þýða, að löndin gerðust
aðMjar að samþytoktinni þegar í
stað, en þó væri viðurkenningin
afar miikMvæg. Taldi Stassen betur
tryggt með slíku samkomulagi,
heidur en þótt kjarnorkutilraua-
um yrði haldið áfraim í þessi tvö
ár.
Margir hafa skrifað um æðar-
varp á síðari árum og kemur ölum
saman um, að unnit sé að hafa .af
því miklar nytjar. En mönaum
eru mislagðar hendur við fuglian
og þeir sem voru lagnastir. að
sýSla um varpið týna nú óðum töi-
unni. Sagði Ólatfur nokkrar sögur
af mönnum og viðsikiptum þeirra
við æðarfuglinn, og gat þess m.a.
að maður nofekur flutti æðarhjón
í hripum og færði þau í hóilma,
þar sem að æðarvarp var efcki
fyrir. Maðurinn bjó tM hreiður
handa hjónunum ag lét hriþin
standa yfir þeim natokurn tíima
og vitjaði þeirra daglega roeðan
þau voru að spekjast. Hjónin tóku
tryggð við hólmann, verptu þar
og unguðu út, og að nokkruiri áx-
um liðnum var hóáminn þétt, set-
inn æðarfugli, sem allur var kom-
inn af þessum fyrstu hjónumýsem
maðurinn flultti þanigað í hripum.'
Seinna fél æðarvarpið á þessum
stað í óhirðu og rýrnuðu þá tekj-
urnar af hólmanum og urðu sínám
saman að engu. Æðárfuglinn Skil-
ur og mietur það öryiggi, sém iften’n:
irnir veita honuan O'g veit Óiatf'ur
til, að þa-r sem venja var að siitjá
ýfir fuglinum um varptímann, hef-
ir hann stöðugt þokað sér næft
þeim stað, sem me.nn héidu tl á.
Fuglinn er svo manr.kær, að hann
sækir á að verpa sem nætst bæjum
ag vanafesta hans ag tryggð við
átthagana er mikil. Einhvem tíma
skeði það, að k0lur verptu otfaa
á snjó, en þegar þiðnaði undan
þeim, komu þær niðiur nákvæm-
lega í sín göimiu hreiður.
Hratfnar gera tals'verðan usía í
varpinu; þeir ræna eggjuim og
grafa þau niður ag grafa þau síð-
an upp vorið eftir og nota handa
ungum sínuim. Eru þau þá lí'kust
osti, er þau hafa legið tæpt ár
í jörðu. N-C'kkuð hetfir verið gert
af þvi að unga út æðarfuglseggj-
um innan húss og hefir það gef-
ist vel, en gæta verður þess að
ungastíurnar séu alíar með sama
lit, því annars er ekki viðlit að
fá ungana tM að hatfast við í öðmtn
stíum en sínum etftir að þair eru
fárnir að stáipast. Svo mikil er
þrjózkan og vanafestan. Annaris er
tiltölulega auðvéit að ala ungana
upp óg flytjá þá miMi staða, »f
það er gertf nógu saemma ag áður
en átthagatryggð fugilsins befir
náð að þroskast.
Nú um sinn hiefir engu verið
til kostað af opinberu fé til að
hlynna að æðarvarpi og verður
það að teljast misráðið. Æðarvarp
má tífalda með góðri umönnun og
má benda á að töluverðu fé hefir
verið varið til lax- og silungsrækt-
ar, en hana hefir aðeinis reynzt að
tvöfalda. Drjúgar tekjur má hafa
af fuglirium og dúaniinn' hefir
reynzt sérstaklega vel tM einamgr-
uaar í föt flugmanna, sem stýra
hraðfleygum vélum. Hatfa nú
Kanadamenn, Danir og Rússar haf-
ist handa um ræktun æðarfugtis á
norðlæigum slóðum og sérfræðmg
ar þeirra fyrrnefnd'u leitað ráða
hjá Ólafi í þessu tMefni.
Nauðsynlegt er að leiðbeina
mönnum við þessi störf og telur
Ólatfur að Búnaðarféiaginu beri
að veita þá fræðslu. Menn sem
kunna og nenna að hirða um varp-
ið falila nú óðar í va'linn, en það
væri Skaði og skömjm, ef sú kunn
átta færi forgörðum.