Tíminn - 01.03.1958, Page 6

6
T í MIN N, laugarrtaginn 1 ■ ma.re: 1958.
mfc
Útgefandl: Framsóknarflokkurlnn
Ritstjórar: Haukur Snorrason, Þórarinn ÞórartnaaOB (áb.)
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötn.
Símar: 18300, 18301, 18302, 18303, 18304
(ritstjórn og blaSamenn).
Auglýsingasími 19523. Afgreiðslusíml 1232S.
Prentsmiðjan Edda h.f.
„Gula bókin“ og Morgunblaðið
HANNES Pálsson frá Und-
irffclli hefir nú gefið út álit
meirihluta nefndar þeirrar,
sem. félagsmálaráðherra skip
aði haustið 1956 tii þess að
skða áliti og tillögum um hús
næðismálin. Meirihlutinn,
sem voru þeir Hannes og Sig-
urður Sigmundss., skiluðu á-
liti sinu í október 1956, og
kom þá strax í ljós, aö ekki
var fylgi í stjórnarflokkun-
um fyrir tillögum þeirra og
var nefndarálit þeirra þvi
lagt til hliðar. Hálfum mán-
uði fyrir bæjarstjórnarkosn-
ingarnar gróf Mbl. svo nefnd
arálitið einhversstaðar upp
— þá orðið nær 1 Vz árs gam-
allt — rangfærði mikið af
efni þess og sagði svo, að
þessar tillögur myndi ríkis-
stjórnin lögfesta, ef Sjálf-
stæðisflokkurinn tapaði í
bæj arstj órnarkosningunum!
Þessum áróðri Mbl. um
„gulu bókina“, eins og það
kállaði álitið, var siðan
fylgt kappsamlega *eftir af
allri kosnmgavél íhaidsins
ÞAÐ er vissulega þakkar-
vert, aö Hannes Pálsson hef-
ir mú með sambvkki félass-
málaráðherra látið álit þetta
koma fyrir almenningssjónir.
Það flettir miög rækilega of-
an af starfsháttum þeirra
mianna, sem nú ráða Mbl. Það
sýnir svart á hvítu, hversu ó-
svífið Mbl. er í bví að beita
hinum fullkomnustu fölsun-
um.
Það var t. d. ein helzta
fullvrðine Mbl„ að í áliti
þeirra tvímenninganna stæði
að banna skvidi að bvegia
stserrn íhúKarhúsnæði en 60
—80 fermetra. Enga tillögu
um shkt bann er að finna í
álitinu, he'd.ur aðeins talað
um að hindra burfi bvgginsu
lúxusfbúða, án bess að nokk
ur tiltekin stærð sé tilgreind.
Það er hví skvrfno- Mbl. siálfs
að kalla allar íbúðir, sem eru
stæiTi en 60—80 fermetrar
lúxusíbúðir.
Morgunblaðið hélt því
fram, að lagt væri til í áliti
Hannesar og Sigurðar, að
taka alveg umráðaréttindin
af mönnum yfir íbúðum
þeirra. í tillögunum er skýrt
tekið fram, að bindingará-
kvæði skuli ekki ná til hús
næðis, sem er hluti af íbúö
leigusala.
Þá sagði Mbl. að allan
hagnað af sölu íbúða ætti að
gera upptækan samkv. til-
lögum tvímenninganna. í á-
litinu segir, að leggja skuli i
sérstakan sjóð hluta mismun
ar, sem verður á söluverði og
sérstöku matsverði.
Þannig mætti lengi telja
blekkingar og útúrsnúninga
Mbl. til þess að gera álit
þeirra tvimenninganna sem
ferlegast.
ÓTALIÐ er svo það meg-
inatriði i áróðri Mbl. fyrir
bæjarstj órnarkosningarnar
að telja tillögur þeirra tví-
menninganna tillögur sjálfr-
ar ríkisstjórnarinnar, sem
hún ætlaði sér að fram-
kvæma, enda þótt vitanlegt
væri, að stjórnin hefði hafn-
að þeim fyrir meira en ári
síðan og þær verið þá strax
lagðar til hliðar.
Vissulega er ekki hægt að
finna dæmi um ósvífnari mál
flutning og áróður en þann,
sem hér var beitt. Fyrst er
nefndarálit falsað og siðan
er þaö eignað aðila, sem hef
ir eindreaið og augljóslega
hafnað því.
Vegna þess hve stutt var
orðið til kosnimeanna, þeear
Mbl. byriaði á bessum áróöri,
tókst ekki fullkomleaa að
hnekkja honum. Þetta ætti
hinsvegar að geta orðið
mönnum til við^drunar síð-
ar, þegar íhaldið hyggst á
ný að beita slíkum starfs-
aðferðum.
Lærimeistari úrklippustjórans
ÞAÐ er bersýnilegt að Mbl.
er mjög iiia við birtingu
„gulu bókarinnar“. Það sér,
að birting hennar afhjúpar
fáisiöju þess að vissu leyti.
Það er samt ekki á þeim bux-
um að játa misgerðir sínar.
Úrlklippustjóri þess klippir í
staðinn nokkur atriði úr gulu
þókinni, þenur síðan úr-
klippumar yfir mestalla for-
síðu blaðsins í gær og þykist
þannig sanna, að Mbl. hafi
sagt allt saman satt! Flestir
þessir útursnúningar eru
hinsvegar svo augljósir, að
þeir ættu engan að blekkja.
Þá heldur Mbl. sér enn
rígfast við þá höfuðblekk-
ingu sína, að Gula bókin hafi
ekki verið sérálit tveggja
manna, heldur hafi hún að
geyma tillögur, sem ríkis-
stjómin hafi ætlað að fram-
kvæma eftir kosningarnar. Á
þessu þrástaglast Mbl. enn,
þótt ritstjóri þess hafi frá
upphafi verið kunnugt um,
að ríkisstjórnin var löngu
búin að hafna tillögum tví-
menninganna. Frá því skal
ekki vi'kið, að falsa fyrst
nefndarálitið og eigna það
síðan ríkisstjórninni! •
Hér er höfð nákvæmlega
sama aðferðin og Hitler
stundáði á sínum tíma. Mað-
ur á aJdrei að játa, sagði Hitl
er, að maöur hafi fariö með
rangt mál, heldur bara
endurtaka lygina svo oft, að
fólk fari að trúa henni.
Þaö er meira en augljóst,
að úrklippingastjóri Mbl.
hefir ekki verið búinn að
gleyma þessari fyrirmynd,
þegar hann útbjó fyrstu síðu
Mbl. í gær. En vissulega ætti
fyrirmyndin að vera mönn-
um aukin hvatning til að
vara sig vel á áróðri þeirra,
sem nú ráða við Mbl.
ERLEN7 *FIRLH
Forsetakosningarnar í Argentínu
Forsetaefni vinstri manna vann mikinn kosningasigur
SEINUSTU atburðir benda í
þá átt, að aðstaða lýðræðisins sé
iieldur að styrkjast í Suður-
AmeríkU- Á síðastliðnu ári var ein
ræðishei'ranum ,í Oolumbia steypt
úr stóli og rétt eftir áramótin fór
einræðisherrann í Venezuela sömu
leiðina. Flest bendir til að fali
þessara einræðisherra muni leiða
til frjálslyndari stjórnarhátta í báð
um þessum löndum og virðist þeg
ar fengin nokkur trygging fyrir
því í Columbia. í síðari hiuta jan
úar fóru svo fram forsetakosning
| ar í Guatamala, sem taldar eru
' þær frj'álsiyndustu, er farið hafa
! fram þar í landi. Loks fóru svo
fram forsetakosningar í Argentínu
á sunnudaginn var og eru það
sagðar frjálslegustu forsetakosn-
ingarnar, sem hafa farið þar fram
um a.m.k. 30 ára skeið.
ARGENTÍNA er það riiki
Suður-Ameriku, sem helzt nálgast
það að vera stórveldi. Brazilía hef
ir að vísu um þrisvar sinnum fleiri
íbúa en Argentína, en sá er niun-
urinn, að menning er að flestu
leyti á hærra stigi í Argentínu og
atvinnuvegir yfirleitt lengra á veg
komnir. Svo að segja allir íbúar
Argentinu eru ættaðir frá Evrópu,
aðallega frá Spíáni og ítaliu, og
ihefir því Argentína ekki við neiltt
ikynþáttavandamál að glírna eins
og önnur riki Suður-Ameriku. Frá
íhendi náttúrunnar er Argentína
eitt bezta landbúnaðarland heims
og er landhúnaður rekinn þar sem
istoriðja. Fyrir nokkru hnfa fund
islt þar olíulindir og fer oliufram
leiðsla þar mjög vaxandi. Fleiri
auðæfi hafa fundist þar í jörðu.
Iðnaður landsins hefir eflst mjög
j hin síðari ár. Framtíðarmöguleik
I arnir eru miklir og getur landið
hæglega framfieytt mörgum sinn
um fleiri íbúum en þeim 20 milij.,
sem eru þar nú.
Næstum frá uppliafi hafa
Argentínumenn litið á sig sem
forustuþjóð Suður-Ameríku. Þeir
FRONDIZI
reyna að gera Argentínu að for-
usturiki Suður-Ameríku og dragai
úr áihrifum Bandaríkjanna þar.
Haustið 1955 var stjórnarhátt-
um Perons svo komið, að herinn
taldi sér ekki annað fært en að
skerast í leikinn. Peron var steypt
úr stóli og hann gerður
útlægur. Herinn hefir far-
ið með bráðabirgðastjórn
siðan. Á síðastliðnu ári var kosið
sérstakt stjórnlagaþing og hefir
það sett stjórnarskrá, er mjög tak-
markar vald forsetans. Við þær
kosningar lét Peron fylgismenn
sína skila auðu, því að flokkur
hans var bannaður, og korn í Ijós,
að hann átti enn mikið fyigi. For-
setakjör fór svo fram síðastliðinn
sunnudag samkvæmt hinni nýju
stjórnarskró.
TÍU frambjóðendur voru við
forsetakjörið, en aðalkeppnin stóð
á milli tveggja þeirra, Arturo Fron
dizi, sem var frambjóðandi vinstri
arms radikala flokksins, og Ric-
hardo Balbin, sem var framhjóð-
andi hægri arms radikala. —
Radikaliflokkurinn hafði klofnað
sameiginlegt framhoð á mólti Per-
on 1951. Balbin var þá forseta-
afni en Frondizi varaforsetaefni.
Nú gátu flokksbrotin hins tregar
íkki komið sér saman og^ buðu
því fram sitt í hvoru lagi. íhalds-
menn tóku það til ráðs að styðja
Balbin, en Peronistar og komnl-
únistar ákváðu að styðja FrondjziL-, •
Ástæðan til þess að Frondizi hlau.t
fylgi þessara flokka, var sú,' að
hann hafði lofað fullu þólitísku
frelsi, ef hann yrði kosinn forseti.
í kosningunum var P'eronistuin
bannað að bjóða fram, en hins, veg:
ar var kommúnistum það í.eyfi-
legt.
Úi'slit kosninganna urðu þau, .að
Frondizi sigraði með miklum
meirihluta. Flokkur hans fékk
einnig traustan meirihluta á þingj.
Sigur hans er ekki sízt þaíkk'aður
stuðningi Peronista.
FRONDIZI, sem tekur við for-
setaembættinu 1. maí, er fæddur
1908. Bæði faðir hans og móðir
voru italskir innflytjendur. Sysf-
kinahópurinn var stór- og • vajrð
Frondizi snemma að vinna fyr,n'
sér. Hann brauzt þó til mennta
og lauk laganámi. Strax á stúdents
áurm sínum gerðist hann mjþg
róttækur í skoðunum og hefir ver-
ið það síðan. Hann vann sér miida
frægð um 1930, er íhaidsmenn
gerðu byltingu. Hann var •þá-.tek-
inn fastur, en varði mál si-tt 'Og
samfanga sinna með miMum. 'frá-
bærieik. Síðan hefir hann verið
viðurkenndur sem einhver mtsti
mælskusnillingur og áróðursmað-
itr í Argentínu. Hann var bosinn
á þing 1946 og hélt þar upþi
mikiili andspyrnu gegn Peron." —
M.a. ásakaði hann Péran fyrir áð
vera undirlægju Bandaríikjanna og
áréttaði það . með því að gi'.eiða
atfevæði gegn þátttöku í bandalagi
Ameríkuríkjanna. Hann taldi iað
Suður-Amerikuríkin ættu að véra
ein út af fyrir sig. Að suimu leyti
falla þó viðhorf þeirra Frondizi
' hafa því mjög haft horn í síðu
Bandaríkjamanna fyrir afskipti af
máilum þjóðanna þar. Þetta hefir
einnig stafað af því, að Argentína
hefir fró fyrstu tíð haft miklu nán
ari samhúð við Evrópu en Norður
Ameríiku, m. a. mikil viðskipti við
Breta. Senniliega var það meira
að þakka hrezkum áhrifum en
bandarískum, að Argentína sner
ist ekki á sveif með möndulveld
unum í siðari heimsstyrjöldinni.
STRAX í fyrstu stjórnarskrá
Argentínu var gert ráð fyrir valda
miklum forseta. Reyndin hefir líka
orðið sú, að forsetarnir hafa tek-
ið sér mikii vöid þar. Um alda-
mótin seinustu reis þar upp
tveggja i'Iokka kerfi, íhaldsmenn
og radikalar, en það riðlaðist
mjcg eftir 1930, er herinn hóf
meiri og niinni afskipti af stjórn
arfarinu. Árið 1943 tók herinn al-
veg Völdin í sinar hendur og varð
Juon Peron einn mesti áhrifaimað
ur hinnar nýju stjórnar. Iíann
hyrjaði á því að gera ýmsar um-
bætur á kjörum vinnustéttanna og
hlaut fyrir mikiar vinsældir
þeirra. í forsetakosningum, sem
fram fóru 1946, bauð hann sig
fraim fyrir ný samtök, sem minntu
að ýrnsu leyti á fazistaflokk Musso
linis og sameinuðiust báðir gömlu
aðalflokkarnir á móti honum. Per-
on vann sanxt kosninguna og var
endurkjörinn 1951. Stjórn hans
j færðist stöffugt meira og meira
| í fazistí=ka átt. 1-Iann vann sér
hylli verkamanna með ýmsum fé-
lagslegum imibótum og kauphækk
unum. Hann beitti sér einnig fyr-
ir ýmsum verklegum framförum.
Aítleiðing þessa varð hinsvegar sú,
i að allt fj’árhagskerfi iandsins
| komst í fullkomna upplausn og
! verðbóigan varð svo mikil, að
ekki varð við neitt ráðið. Peron
reyndi að verjast vaxandi gagn-
rýni með auknu einræði. Út
á við íyigdi hann mjög eindreginni
þjóðernisstefnu, sem fólst í því að
1936, en flckfesbrotin höfðu þó (Framh. á 8. síðu.)
VAÐsromN
Árin líö'a, og allfaf eru
hótelmálin jafnhörmuleg.
DAGARNIR líða, og árin, og
alltaf er sama ástandið í gistihúss
mátum höfuðborgarinnar. Borgin
þenst út um holit og móa og fól'k
inu fjölgar jafnt og þétt, en alltaf
er sami rúmafjöldinn í gistihús-
um. Sífellt eykst þátttaka íslands
í aiþjóðlegu samstarfi. Hingað I
koma því æ fieiri einstaklingar!
og sendinefndir, auk þess sem al- i
mennar ferðir eru tíðari og venju
legir ferðaiangar fleiri en áður.
En allt situr við hið sama í hótel
málum. Hér hefir orðið gerbreyt-
ing á flestum sviðum atvinnulífs
eftir stríðið, en raunverulega stór
felld afturför í gistihúsamálinu.
Ástandið er orðið þjóðarhneyksli.
Illa búið að íslendingum.
MADUR, sem á heima norður í
landi, og aíloít þarf að koma til
höfuðstaðarins i ýmsum erinda-
gerðum, hefir rætt við mig um
hótelmálin og minnt á, að Reykja-1
víkurblöðin virðast helzt áiita uð ,
ekki þurfi aðrir en útlendingar
rúm á gistihúsum. „En undan-
farna áratugi hefir verið mark-
visst stefnt að því af stjórnar-,
völdum og öðrum veraldlegum
máttarvöidum þjóðfélagsins að
stórauka „centrialíseringuna“ í
þjóðfélaginu í Reykjavík“, segir
hann. „Tii Reykjavíkur er því vax
andi straumur sendimanna bæjar
og sveitarfélaga og fjölda ann-
arra rnanna, sem verða starfs síns
vegna að leita suður oft á ári.
Auk þess er vaxandi fjöldi l'ands-
manna á ferð og flugi í milli
landshorna. Þessu fólki er alls
ekiki ætlaður neinn samastaður
í höfuðborginni. Mér er nær að
halda, að forsvarsmenn þjóðfé-
lagsins þurfi að búa nokkur ár
úti á landi og vera gestkomandi
i Reykja\-ik nokkrum sinnuih á
I ári til þess að þeir öðlist Gkilning
■ á því, hvernig gistihúsamálin eru
i raun og veru, og hvert vand-
ræöaástand er orðið á þessu
sviði.“ Þjóðféiagið, sem sentrálí-
serar vald og fjármagn í höfuð-
borginni að þvi marki sem hér er
gert, verður að gera svo vel' -að
taka afleiðingunum af því < 'að
þegnarnir, sem annars staðar búa
þurfa að koma og gista. Þetta hef .
ir verið vanrækt gersamlega."
Heimilisástandið þart að breytast.
ÞAÐ BER við einu 6Ínni á ári
eða svo, að eitthvert smágos yerð
ur í einhverju blaði út af þessu
ástandi, eða einhvers staðar örlar
á einhverjum áhuga til að léysa
það. Síðast heyrðist að einhvér ’út
lendur auðimaður hefði i hyggjú
að byggja hér hótel. Eg sé ekkert
á móti því að stofna til samvinnu
við erlent félag um slik efni. Það
hafa margar þjóðir gert. Araer-
iski hóteljöfurinn Milton hefir t.
d. byggt hótel í mörgum löndum.
En ósköp er ég hræddur um að
einhver breyting þyrfi að verða á
heirnilisástandinu hjá okkur áður
en slíkt fyrirtæki yrði fúst að
leggja fram mUljónir í hótelbygg
ingu. Hótelherbergi hér þurfa að
kosta sambærilega peninga j>g
annars staðar gildir og þjónusta
þarf aö vera svipuð. Eins og sakir
standa erum við hæstir í verðlagi
en en með þeim lægstu í þjón-
ustu.
Um þetta má margt fleira
segja. Þögnin um höteimáliii er
allt of mikil. Það er varla að þjóð
félagið geti verið þekkt fyrir ann-
an eins Bakkabræðrabúskap og i
dag gildir á þessu sviði. Hefjum
umræður um máiið.
■—Finnuf.