Tíminn - 04.04.1959, Page 3

T I MIN N, laugardaginn 4. apríJ 1959.

isnautn leggur
Frakka á hverjum 20 mín.
Þeir standa við barborðið
í kránni og raeða saman um
landsins gagn og nauðsynj-
ar.
—.Er 'þá ekkert tFrakkland leng-
ur? „'Þrk' fjórðu úr lítra“. Og dúf-
urnar, veslings litlu dúfurnar . ..
Og lögreglumaðurinn, sem dreifir
svefutöflum á tongið, og treður
litlu dúfunum í poka, þegar þær
hafa étið töflurnar og cru sofnað-
ar. Verið þið sae'Iir. frjálsu fuglar,
sælir ...
— En dúfurnar eyðileggja gömlu
minnismerkin og' stytturnar.
—- Hvaða stýttur eru þetta? Mar-
skáfkar og generálar. Elska þeir
kanrvske nokkurii ihlut heitar en
heiðursmerki? Oig það er alltaf
skraut að medaláum, jafnvel þótt
þær séu staðsettar á nefinu. En
„hann" kærir sig-vúst etoki um þess
konar skraut. Ef 'þetta væru nú
litlir lorraine-krossai', sem féllu
niður aí himnum. En mergur máls-
ins er sá, að þegar 'búið er að
fiæma allar dúfumar burt og ern-
irnir úr fjöllunum komnir með ein-
kennishúfu og klaeddir í bláar 'lög-
reglubuxur, á að reisa styttu af
„honum í fuMri 'líkamsstærð. Þann
dag ir«n v- ' —<rar-' ef t->] "'1' #4
Á veitingastofum ræ$a menn sín á milli um
máiin, sem kannske eiga eftir a® vaida mestu
feyifingu í sögsi Frakkiands
heilan lítra í sinn hlut? Þeir
skammast sín ekki. Og auglýsinga-
.spjöldin: „Aldrei meira en einn
lítra“, undirrituð Læknafélagið
„Vinir -vínsins“.
— En áfengisnautnin leggur
einn Frakka að velli á hverjum
20 mínútum.
— Það er þá kannske þægilegra
að deyja af þorsta? . . . Ein-n lítri.
Þrír fjórðu úr lí-tra. H-álfur lítri.
Þetta er ekki Frakkland lengur . ..
Þeir eru að skeg-græða um máilin,
sem ef til vil-1 eiga -eftir að orsaka
mestu byltingu í Frakklandi.
-— Þetta kemur okkur ekkert við,
segir barþjónninn. — Hafið þið
kannske nokkurn tíma séð ölvaðan
mann ganga út úr þessu húsi?
í
Rólegt fólk
Þetta er sannleikur. Hingað kem
ur aðeins rólegt fólk, sem aðeins
drekkur þegar það á við, og aldrei
meira en það þoli-r.
Kráin er opnuð klukkan hálf-
átta á morgnana og fyrstu gest-
irnir biðja um kaffi og „eitl glas“
- r-omm eða eDlabrennivín, til
þess að vakna vel. Klukkan hálf
tólf: eitt glas til að auka matarlys.
ina. Klukkan hálfþrjú: eitt gla-s
il að bæa meltinguna. Kl. hálfsjö
eitt glas til að kveðja vinnufélag-
ana og vekja matarlyst fyrir kvöld
matin-n.
Inn á milli verða menn svoað
ganga á krána til að fá lánaðan
síma, aðgæta veðhlaupaúrslitin eða
hitta kunningja. Og kunninginn
býður upp á lítið glas, sjálfur
getur maður þá ekki verið þekktur
fyrir annað en endurgjalda með ’
öðru litlu -glasi, og svo reks-t annarj
kunningi inn á krána, og vill vera!
með — hann býður upp á ‘lítið
glas ... í litlu glösunum er (hvít-l
vín fyrri hluta dags, en rauðvín'
síð'ari hlutann, og ihálfur lítri af
rauðvini er algengur skammtur
með mat.
Drykkjumenn?
— Já, þetta er 'hinn dag-legi
skammtur góðs Frakka, og enginn
skal segja mér að ég drekki of
mikið. Hefi é-g kannske orðið
-kenndur síðan daginn, sem stríðið
ska-11 á. haustið 1949? Og vinur
okkar Marcel, góður drengur, sem
elskar konuna sína o*g góð vín, á
kannske að kalia !hann drykkju-
mann?
Þjónninn segir: — Þetta kemur
hvorki okkur né Marcel við. Og
kona þjónsins -bætir við: —
Manuna sa-gði alltaf við mig: stúlka
Er kannske þægilegra að deyja úr þorsfa
mín, gættu þín fyrir mönnum, sem
eru hræddir við að taka lítið glas.
Læknirinn og ríkið
En læknirinn segir að Marcel
og milljónir annarra Frakka séu
áfengissjúklingar. jafnvel þótt eng-
um myndi detta i hug að kalla þá
drykkjumenn. Og það er iæknirinn
og hagur þjóðarinnar, sem útvega
slagorðin í auglýsingaherferðina,
sem nú gengur yfir fimmta -lýð-
veldið með auknum krafti og
beint er gegn áfenginu — í blöð-
unum, útvarpinu, kvikmyndahús-
unum og bráðlega ef til vill í
sjáifri kránni.
„Af öllum mönnunum milli 35 og
50 ára aldurs er þriðji hver
dauðadæmdur áfengissjúkling-
ur“. „Fyrir þá miHjarða, sem
áfengisbölið kostar ríkið árlega,
væri hægt að byggja heila borg
á stærð við Cherbourg“.
Og de Gau-Lle hefir ákveðið, að
innan sex mánaða skuli sett í gildi
bann við því, að bændurnir eimi
sjálfir áfengi. En um það getur
frændi Marcels uppi í fj-öllunum
rætt nánar við lögregluþjónana
yfir-einu -glasi. (Úr Politiken).
Arftakar
DELTA-boys
Þriðja síðan hcfir hlerað, að
hingað sé væntanlegur söngkvint
ett bandarískra negrá á næst-
unni og muni þeir ef til vill
staldra hér við á leið sinni
til Evrópu. Margir muna
eftir því, þegar kvartettinn Delta
Rhythm Boys kom hingáð til
lands og hafði hverja skemmtun-
ina af annarri hér fyrir troðfullu
húsi við mikla hrifningu. Kvint-
ettinn, sem aður er nefndur,
heitir FIVE KEYS, og segja
kunnugir að hann sé sízt verri
en Delta-drengirnir svo að söng-
elskir mega fara að hlakka til, ef
negrarnir fengjust til að taka
hér lagið.
4500 manns láta lífið árlega
af völdum Lund únaþokunnar
Og nu seg^ ,-esr: ekfci nerna eínn lítri á heilum degi
jTTL
Mefnd k|©rin tii a3 gera
megi
Hér eru gleðiíréttir vyrir
öll skólabörn, foreldra
þeirra og reyndar allt mann-
kyn: Risið hafa upp örI, sem
berjast fvrir því að gera
þý*ka tungu auðveldari —
bæði að ta!a hana, rita og
skilja. Að tilhlutan innanrík-
isráðuneytisins í Bonn hefir
nefnd þýzkra skólamanna
unnið að bví að nera margar
ti'lögur í bví skyni að ein-
falda málið.
Nefndin hófir komizt að þeirri
niCurstöðu, sem margir þýzkunem
endur höfðu reyndar komizt að
ó undan henni, að vegna hihna
mörgu undanteknir.ga frá reglum
sé þýzk tunga miklu erfiðari en
hún þyrfti að vera.
Ekki meira SCH
Eí stjórnin tekur tillögur nefnd
arinnar til greina, mun á næstunni
verð'a smá saman útrýmt hinum
gömlu lelurtóknum og öllum hin-
um flóknu orðum með sch, ph og
þvílíku. Hin löngu, samsettu orð,
þar sem nafno-rð er bundið sögn,
eða orðasambind, þar sem lýsing-
arorðin velta fram hvert af öðru,
þar til menn missa samhengið
m hvsrnig gera
fala, rifa ®g skilja
með öllu, verða gersamlega bann-
lýst.
Réttritun
Ennfremur mun kommum fækk-
að í -réttrituninni og þar að auki
er ahlunin að draga til muna úr
notkun upphafsstafa. Stöku út-
lend orð, sem notuð eru í daglegu
tali, munu verða tekin inn í málið
og færð í þýzkt form. Á Hitlers-
tírnanum var reynt að gera hið
gagnstæða, þá voru búin til ný,
•rainmgermönsk orð, en hin út-
lendu bannfærð.
Spara 1 skólaár
. Margar breytingarnar, sem
nefndin stingur upp á, virðast
-mjÖg eðklegar og æskilegar, og
eru flestir nefndarmenn þeirrar
skoðunar, að þær geti sparað allt
að því heilt skólaár. Nefndin við-
urkennir iíka hreinskilnislega, að
þýzk tunga hafi að geyma svo
margar flóknar reglur, að ekki
finnist lengur sá dauðlegur mað-
ur, sem ráði til fulls yfir þýzku
og öllum hennar krókaleiðum.
SíagorSasúpa
Nefndarmenn hafa ekki verið;
algerlega sammála um það, hvort
innleiða ætti á skipulegan hátt
lágstafi, en draga úr notkun upp-,
(Framiiaid a ö. síðuj. i
Það kemur fyrir, að vetr-
argestir í Lundúnum verða
fyrir vonbrigðum af hinni
alræmdu þoku þar í borg. —
Nú, hún er ekki þáttari en
þetta, segja þeir, og skír-
skota til frásagna, sem líkja
þokunni við baunasúpu, eða
til ensku kennslubókarinnar,
sem segir frá samtali fót-
gangandi manns við annan,
að hann hélt — en korn í
Ijós að hinn aðilinn var
hestur.
Það er mjög sjaldgæft að þokan
verði svo þétt í London, að menn
sjái bókstaflega ekki út úr augun-
um. Hins vegar er þokan tíðari og
hefir alvarlegri afleiðingar en
menn gera sér almennt Ijóst. Hún
er hættuleg vegna þess að hún
blandast reyk stórborgarinnar og
verður að þéttri hulu, en það fyr-
irbrigði er einmitt höfuðgallinn á
hinni ensku höfuðborg vfir vetrar-
mánuðina.
Nef og kok fyllast
Skeð getur það, að sjáist tæp-
lega til sólar eða stjarna heilan
vetur í London. Loftið er mettað
aí þoku, reyk og útblæstri bif-
reiða. Menn draga að sér of lítið
súrefni, verða fljótt móðir, fá höf-
uðverk, og ef þeim er g.jarnt að
fá lungnakvef, geta þeir verið viss
ir um að fá hósta. Nef og kok fyll
ast af óþverranum, sem menn
anda að sér.
Gult eða hvítt
Á morgnana er þokan komi'n
inn í óupphituð herbergin á
kvöldin hefir hún þrengt sér gegn
um hina óþéttu glugga, sem
aldrei eru hafðir tvöfaldir. Glugga
íjöld og ábreiður endast aðeins
skamma liríð — þokan étur þau i
Þegar þokan blandast sótl úr reykháfum, ná
menn varla andanum eg lungnaveikf fólk feii-
ur stundum fjörtjén
upp eins og mölflugurnar annars
staðar. Margir undrast kærleika
Englendinga á gulri málningu —
en með límanum komast menn að
því að hér er um að ræða hvíta
málningu plús nokkurra ára þoku.
Undir húðina!
Það er erfitt að klæða af sér
þokuna. Ifún virðist smjúga inn
undir fötin hverjar ráðstafanir,
sem gerðar eru. Stundum finnst
mönnum jafnvel eins og þokan sé
komin alla leið undir sjálfa húð-
ina. Og með hverjum andardrætti
er eins og lungun fyllist af sandi.
4500 manns létust
Versta þoka í manna minnum
skall á London árið 1952. Álitið
er, að þá hafi 4500 manns látið
lífið af hennar völdum. Margt
gamalt fólk, sem var veilt í lung-
um, fóll þá algerlega saman og dó.
Það fékk lungnabólgu og gat ekki
þolað áreynsluna.
Þetta þokutímabil orsakaði
stofnun nefndar, sem ræða skyidi
vandamálið. Árið 1956 voru sett
lög sem miðuðu að hreinsun lofts-
ins' yfir iðnaðarhéruðum Stóra
Bretlands. Verksmiðjum var bann-
að að nota kol, sem orsaka hinn
þétta, svarta reyk. í stað þeirra
skyldi notað koks eða olía. Reyk-
háfar skyldu hækkaðir. Kolaarnar
í heimahúsum máttu þó stamla
nema á sér&tökum svæðum, sem
áttu að vcra algeriega „reyklaus“.
Áhrif hinna nýju laga urðu fyrst
greinileg síðastiiðið sumar, og nú
er álitið, að ástandið muni batna
nokkuð. Samt sem áður hefir reyk
blönduð þoka hvað eftir annað
herjað á London í vetur og álitið
er, að um 80 manns láti lifið dag-
lega af völdum hennar, beint eða
óhe'nt.
í þokunni nota lögreglutnenn gasbindi fyrir vitin