Tíminn - 25.01.1961, Qupperneq 9

TÍMINN, miðvikudaginn 25. janúar 1961.
9
Burstarfell í Vopnafirði
Búnaðarfélag íslands hef-
ur nú eftir áramótin sent frá
sér HANDBÓK BÆNDA fyr-
ir áriS 1961, og er þetta ell-
efti árgangur. Sú breyting
verður nú á útgáfu handbók-
arinnar, að Ólafur Jónsson,
ráðunautur á Akureyri,
hættir ritstjórn hennar, en
við tekur Agnar Guðnason,
jarðræktarráðunautur. Einn-
ig verður smávegis breyting
á nafni bókarinnar, hún heit-
ir nú Handbók bænda í stað
Vasahandbók bænda áður.
,
1 formála fyrir þessum árgangi
bókarinnar þakkar Steingrímur
Steinþórsson Ólafi Jónssyni mikið
Ólafur Jónsson
Reykjahlíð við Mývatn
og goft starf við útgáfu bókarinnar
í áratug, en hann hafi að mestu
eða öllu leyti mótað útgáfuna og
lagt grundvöll, sem hafi reynzt
traustur. Hafi' Ólafur og notið mik-
ils trausts bænda við þetta sfarf,
og kveðst búnaðarmálastjóri vona,
að hinn nýi ritstjóri njóti sama
trausts og samtarfs bænda. Þá
segir búnaðarmálasjóri, að hand-
bókin hafi verið gefin út í 3000'
eint. og jafngildi það því sem
næst, að annar hver bóndi kaupi
hana, og má það kallast mikil út-
breiðsla.
Þá sendir hinn nýi ritstjóri les-
endum formálskveðju og getur um
helztu breytingar, sem gerðar hafa
verið á efni. Eru þessar helztar:
Almanakið er nú gert þannig,
að hægt er að skrifa ýmislegt sér
t.i minnis í það hvern dag. Þá
skrifa fleiri menn grienar í bók-
ina en áður, og margir fyrri höf-
undar skrifa nýjar greinar, svo að
bókin er minni endurprentun en
verið hefnr síðustu ár. Nokkru
meira af augiýsingum er í bókinni.
Einnig óskar hann eftir tillögum
bænda og umsögn þeirra sér til
leiðbeiningar. Myndum hefur og
verið fjölgað í bókinni.
Ekki er unnt að rekja nákvæm-
lega efni bókarinnar hér, svo
margþætt er það, en í aðaldráttum
er það þetta: Almanak— Stjórn
landbúnaðarmála, stofnanir og
fleira. — Eélög og stofnanir er
Handbék bænda er hinn
þarfasti ráðunautur
vinna að rannsóknum o. fl. — Fé-
lagsmál landbúnaðarins — Sam-
vmnufélög bænda — Alþjóðleg
samtök — Lög og reglur, er eink-
um snerta bændur — Búnaðarhag-
ftæði — Byggingar landbúnaðar-
ins — Jarðrækt — Heyverkun —
Búfé — Vélar og verkfæri — og
ýmiss fróðleikur, er bændum má
að gagni koma.
Kunnir fræði- og búvísindamenn'
rita stuttar og glöggar greinár um
þætti þerira mála, sem að framan
getur, og skýringarmyndir margar
næð flestum greinum.
Teiknimyndir af ýmsum góðbýl-
um yfir kaflafyrirsögnum eru til
mikillar bókarprýði, svo og tákn-
myndir um ýmis landbúnaðarstörf.
Þar eru einnig nokkrar litmyndir.
Má t. d. nefna litprentaðar myndir
at öllum vega- og umferðamerkj-
Agnar Guðnason
Dllksnes I Hornafirði
Lýst eftir umsóknum
um styrk úr Vísindasjóði
Vísindasjóður hefur auglýst
styrki ársins 1961 lausa til um-
sóknar. Sjóðurinn skiptist í tvær
deildir: Raunvísindadeild og Hug-
vísindadeild. Formaður stjórnar
Raunvísindadeildar er dr. Sigurður
Þórarinsson jarðfræðingur, en
stjórnar Hugvísinda-
dr. Jóhannes Nordal banka
stjóri. Formaður yfirstjórnar
sjóðsins er dr. Snorri Hallgríms-
son prófessor.
Raunvísindadeild annast srtyrk-
veitingar á sviði náttúruvísinda,
þar með taldar eðlisfræði og
kjarnorkuvísindi, efnafræði, stærð-
fræði, læknisfræði, líffræði, líf-
eðlisfræði, jarðfræði, dýrafræði,
grasafræði, búvísindi, fiskifræði,
(Framhald á 13. síðu.)
um, sem löggijlt eru, og skýringar
með þeim. Er mjög nauðsynlegt,
að bændur sem aðrir kynni sér
þau, og það því fremur. sem litið
er um þessi merki í flestum sveit-
um, þar sem bændur nota ökutæki
sin hversdagslega, en brýn nauð-
syn að menn þekki þau, er þeir
koma á fjölfarnari slóðir í bæjum
landsins. Þá eru einnig litmyndir,
sem sýna næringarnefnaskort í
maisblöðum. Sú mynd er að vísu
varla nógu góð, en nokkuð má af
henni læra, og notfæra sér hana
til samanburðar við íslenzkt gras.
Handbók bænda er í litlu broti
og sterkri en voðfelldri plastkápu,
svo að auðvelt er að stinga henni
í vasa og hafa með sér til ráðu-
neytis við dagleg störf. Frágangur
allur er smekklegur og útgáfan öi’
hin þarfasta.
Skaftá hjá Kirkjubæjarklaustri
inn til mín. Og aldrei skyldi
það bregðast, að hann vildi
fá mig til þess, að ég léti á
mér bera. Ég hafði sagt hon
um frá einhverju lci-riti,
sem ég hafði skrifað, og
hann vildi endilega, að ég
kæmi því á framfæri. Ég
skildi strax, að hann kom
til mín, af því hann var út-
lendingur í bænum eins og
ég. Og hann fann það strax,
eins og allir aðrir útlending-
ar, að hitta annan útlend-
ing í útlendu landi er næst
um sama og hitta landa
sinn. Maður verður að berj-
ast með hnúum og hnefum
til þess að komast áfram í
heiminum, sagði Ross. Sam-
bönd eru aðalatriðið, sagði
hann. Ég hef sambönd um
allan heim. — Kæri Ross,
se.gði ég, það er gott nokk.
En ég er bæði gamall og hef
ekki þína hrossheilsu.
Þá lýsti hann því fyrir
mér, hvemig hahn, aura-
laus ungur maður hefði þveg
ið diska í New York. Ég
sagði, að ég þekkti meira að
segja landa mína, sem hefðu
þvegið diska í öðrum etór-
borgum. Þá lýstí hann því
fyrir mér, hvernig hann
hefði hlaupið á milli bóka-
útgáfna með smásögur, oft
upp á fjórðu og fimmtu hæð
og jafnoft verið varpað út
aftur, en þó fengið einhverju
ágengt.
Svona ræddum við fram
og aftur á skrifstofu minni.
Auk þess hafði hann skrif-
að og gefið út bækur í heim
speki. Ég sá þær sjálfur. Þær
voru skrifaðar á móðurmáli
hans, spænsku. Við urðum
góðir vinir, og því bauð ég
honum heim til mín einn
sunnudag í júní í nauta-
smásteik. Þá var veður gott
en hiti mikill. Það þótti mér,
skrítið og Hildigerði líka, að
Ross tók kastarholuna og
skenkti okkur á diskana.
Á eftir nutum við geisla
sólarinnar á svölunum. Þá
stakk ég upp á því, af því
að hann átti ekki að hitta
vinkonu sina fyrr en klukk
an sex, að við skryppum í
Aldamótagarðana, sem eru
skammt frá, og drykkjum
einn bjór. Og þangað geng-
um við.
Þar var fátt manna og við
pöntuðum þrjár flöskur af
bunnum bjór. Þá sagði dr.
Ross mér frá nýjustu bók
sinni, Nóttinni í Getsemane.
Eftir því sem mér skildist,
var lífsheimspeki hans þar
saman komin. Ég varð því
miður því tvöföldu hlutverki
að gegna, bæði að skilja dr.
Ross og reyna að túlka inn-
tak heimspeki hans Hildi
gerði, sem er margt annað
betur gefið en skilja ensku.
Nóttin 4 Getsemane er
nóttin, sem við könnumst
við frá Mattheus og Lúkas,
ef ég man rétt, er Jesús átti
síðasta, áður en hann var
handtekinn af Rómverjum.
Og lærisveinarnir sváfu á
meðan. Þessi nótt hefur oft
minnt mig á íslendingasög-
ur og Sturlungu, þegar
menn leggjast til svefns á
ólíklegustu tímum. Dr. Ross
sagði mér frá bók einni, á
meðan hvert okkar drakk
tvo bjóra í Aldamótagörðun
um, að Jesús hefði drukkið
þessa nótt, sem hann nefndi,
Sinn þjáningarbikar í botn,
hann hefði farið öll s4"-" ”>":ð-
urlægingarinnar, enda þótt
honum hefði vérið ljóst,
hverju hlutverki hann ætti
að gegna. Hann hefði beðið
föður sinn á síðustu ^'undu
um að taka hinn beizka bik-
ar frá sér. Faðirinn gerði
það ekki, og því fór sem fór.
Ég reyndi að túlka svona
undan og ofan af, og svo
sagði dr. Ross, að við yrðum
að gera það sama.
— Ég spurði bara, af
hverju.
— Þessi heimur, sem við
lifum í, hefur ekki fullnægt
og fullnægir ekki börnum
sínum. Hann hefur bilað.
Mnnn myrða og drepa hver
annan.
— En þá er að bæta hahn.
— Nei, það er ekki hægt.
Þessi heimur fullnægir ókk-
ur ekki. Við verðum að finna
okkur annan heim. Heim,
■sem ekki er af þessum heimi.
— Er þetta háspeki,
metafýsik?
— Jú, Ef við viljum finna
verðmæti lífsins, þá er þeirra
ekki að leita í vísindum og
listum, eða stjórnmálum.
Ekki í þeim heimi, sem við
lifum 1. Maðurinn verður að
lifa nóttina í Gef------
Hann verður að ganga nið-
ur öll þrep niðurlægingarinn
ar. Og svo, þegar hann er
kominn svo langt niður, að
ekki verður lengra komizt,
þá kemzt hann í snertingu
við eilífðina. Þá finnur hann
fyuð sinn, sjálfan si.fr heim-
inn. Þá lifir hann fyllingu
lífs síns og verður sáttur við
allt.
Og hr. Ross horfði' á mig
dökkum augum yfir bjórglas
inu.
Heima í sumar hitti ég
skáldið og heimspekinginn
Gunnar Dal. Það var heima
hjá Heiðabarninu f'" ri'”ini
hennar. Við töluðumst við í
hér um bil hálftíma. Heim-
spekingurinn Gunnar Dal
var þá vaxinn upp úr heim-
spekinni. Eg var raunar sjálf
ur vaxinn upp úr henni eins
og hverri annarri flík. Heim-
spekin sem sjálfstæð fræði-
erein er komin í svonefnda
blindgötu. Um það vorum
við nokkurn veginn sam-
mála: En þá kváði ég til von
ar og vara:
— Þvi þá það?
— Þegar búið er að hugsa
um allt, sem heimspekin hef
ur að bjóða, þá er ekki hægt
að komast lengra.
— Og hvað þá?
— Þar sem blindgata er,
verður ekki lengra komizt,
og þá verður maður að hefja
sig yfir heimspekina og
skoða hana utan frá. Hugs-
unin verður þá að finna nýj-
ar leiðir.
Að svo mæltu kv.addi Gunn
ar Dal og fór. Heiða setti fat
með lambasteik á borðiö.
Þrautalending dr. Ross eft
ir’ reynslu hans og athugun
á mannlifinu var t'-'-h-'v, í
Getsemane. Gunnar Dal er
meiri nútímamaður og meiri
heimspekingur (fyrir utan
það, að ég hygg hann líka
meira skáld en Waldo Ross),
en varð þó að viðurkenna aö
skeið hinnar hreinu heím-
speki er þegar á enda runn
ið. Eðlileg afleiðing er að
skoða hana frá æðri sjónar-
hól.
—Ég er á annarri skoðun.
'Heimspekin lifir enn, bara í
annarri mynd. Á íslandi
he)d ég, að menn almennt
haldi að heimspeki sé nokk-
urn veginn ama og sálar-
fræði við Háskóla íslands
eða svonefnd forspj allsvís-
indi. Sá skilningur þarf end
urskoðunar við. Jafnvel
(Framhald á 13. síðu.)