Tíminn - 28.07.1963, Page 7

I
Útgefcndi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Frainkvæmdastjóri: Tómas Arnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas KarlSson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjómarskrifstofur í Eddu húsinu, símar 18300—18305. Skrif
stofur Bankastr. 7. Afgr.simi 12323. Augl., sími 19523. Aðrar
skrifstofur, sími 18300, Áskriftargjald kr. 65.00 á mán. innan-
lands. í lausasölu kr. 4.00 einL — Prentsmiðjan EDDA h.f. —
Erfiðleikar
hraðfrystihúsanna
í NÝÚTKOMNU hefti af blaðinu Frost, sem Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna gefur út, er vakin athygli á
þeirri ályktun aðalfundar Sölumiðstöðvarinnar, að mörg
hraðfrystihús hafi nú við efnahagserfiðleka að etja. Kaup
hefur farið hækkandi og einnig vei ðið fyrir fiskinn, sem
húsin kaupa. Hins vegar hefur verðið á útflutningsvör-
unum ekki hækkað tilsvarandi, þótt það hafi farið hækk-
andi.
,,Þessi þróun“, segir Frost, „samfara því, að íslenzk-
ír útflutningsvegir búa við mun lakari vaxtakjör en er-
lendir keppinautar, gerir það að verkum, að íslendingar
verða ósamkeppnishæfif á hinum eriendu mörkuðum“.
í ályktunum aðalfundar Sölumiðstöðvarinnar, sem
var haldinn í lok seinasta mánaðar, er m. a. bent á
þessi úrræði til að bæta aðstöðu hraðfrystihúsanna:
Vexth' verSi lækkaðir og varði m. a. vextir á af-
urðaiánum sjávarútvegsins lækkaðir ofan í það, sem
áður var, þannig, að 7% vextir 3 fyrstu mánuðina lækki
í 5% og 7V2% vextir iækki í 5'/2%.
Útfiutningsgjaídið verði lækkað til muna og
jafrframt gerð sú breyting, að útflutningsgjöld og
skattar af unnum sjávarafurðutn verði afnumin í því
formi, sem nú er, og tekin upp i staðin sú aðferð að
leggja gjaldið á útflutt magn í stað verðmætis.
Bankar og lánastofnanir beini enn meira fjár-
magni til fiskiðnaðarirs og stuðli m. a. þannig að því,
að hraðfrystihúsin geti „starfað með viðeigandi fram-
leiðni og verði útbúin á fullkomnasta hátt, sem þekk-
ist á hverium tíma”.
Tollar verði lækkaðir á vélum og efni til hrað-
frystihúsanna. Jóhannes Nordal bankastjóri hefur ný-
lega bent á hið sama og þingmenn Framsóknarflokks-
ins gerðu, þegar tollalöggjöfin var til meðferðar á
þingi í vetur, þ. e. að það sé algerlega óheilbrigt, að
35% tollur sé lagður á vélar, sem fiskiðnaðurinn þarf
að ílytja inn. Þetta stendur aukningu hans og fram-
leiðni mjög fyrir þrifum.
Aðalfundur Sölumiðstöðvarinnar bendir á ýmis
fleiri úrræði, sem gætu orðið hraðfrystihúsunum og
fiskiðnaðinum yfirleitt til stvrktar. ef þau væru hagnýtt.
M. a. bendir hann á nauðsyn þess, að viðskipti séu auk-
in við jafnkeypislöndin, því að þar fáist oft hagstæðast
verðlag.
Ef þær ráðstafanir eru gerðar sem bent er á hér
að framan, á að vera hægt að trvggja áfram blómlegan
rekstur hraðfrystihúsanna, en ella gæti skapast samdrátt-
ur í þessum einum mikilvægasta atvinnurekstri lands-
manna.
Það verður ekki annað sagt c-n að óskir þær, sem
aðalfundur Sölumiðstöðvarinnar heíur borið fram og
greint er frá hér að framan, séu eðliiegar og sanngjarnar
og auðveldar í framkvæmd, ef viðskiptin við jafnkeypis-
iöndin eru undanskilin. Það á því að era tiltölulega auð-
velt fyrir valdhafana að bæta aðstöðu og afkomu hrað-
frystihúsanna, ef þeir hafa áhuga fyrir því og ekki
vaka fyrir þeim nein annarleg sjónarmið.
Waiter Lippmann ritar um alþi6Samál:1”“'"1*M,"",m-^1 r ...
Kerfin tvö munu breytast mikið
ef friður helzt í heiminum
Friðsamieg sambúd mun breyta bæði kommúnisma og kapitalisma
Kennedy forseti og Goidwafer öldungadeiidarþingmaður eru persónu-
legir kunningjar, en mjög ósammála í utanríkismálum.
SKÝRSLA miðstjórnar
kommúnistaflokks Sovétrikj-
anna um deiluna við Kin-
verja er löng, eða sem næst
þremur síðum í venjulegu
dagblaði. Hver sá, sem knýr
sjálfan sig til þess að lesa
hana orð fyrir orð, ætti að
vera þess vel minnugur, að
árekstrar urðu milli Kina og
Rússlands í Austur- og Mið-
Asíu löngu áður en þjóðir
þessara landa aðliylltust.
kommúnismann.
Hagsmunir Rússa og Kín-
verja hafa lengi stangast á
á þessu svæði. Rússneska keis
aradæmið seildist austar og
austar, í átt til Kyrrahafsins.
Kínverska keisaradæmið
sótti æ lengra norður, inn í
Manchuríu og í áttina til Sí-
beríu. Þessir árekstrar eru síð
ur en svo úr sögunni.
EF við hefðum betta ekki
i huga, kynnum við að furða
okkur á, hvers vegna sagt er
i rússnesku skýrslunni, að
deilur ríkjanna hafi hafizt „í
april 1960“, þegar „kínversku
félagarnir opinberuðu ágrein
ing sinn við kommúnista-
hreyfinguna í heiminum" (þ.
e. í Sovétríkjunum).
Hvers vegna 1960? Þá voru
Sovétríkin búin að veita Kín-
yer.juir. mjög mikla aðstoð við
.iþnv^ðjpgu. Hvað olli þvi, að
Sovétrikin kipptu að sér hend
inni og ullu með bvi reiði
Rauða-Kina?
Svo virðist sem að baki þess
ari ákvörðun standi sannfær
ing Krustjoffs um, að hinum
gamla ágreiningi væri aftur
tekið að skjóta upp í Kína.
Hann kæmi nú fram sem til-
leiðanleiki eða jafnvel ákveð
inn vilji til þess að koma af
stað stríði milli Sovétríkjanna
og Bandaríkjanna.
í SKÝRSLUNNI er vitnað
í gálauslega og hræðilega full
yrðingu, sem miðstjórn kin-
verska kommúnistaflokksins
hefur tjáð sig sambykka: „Á
rústum heimsveldastefnunn-
ar munu hinar sigursælu
þjóðir verða ákaflega fljótar
að byggja upp menningu.
sem stendur þúsund sinnum
framar þeirri menningu, sem
rikir undir auðvaldsskipulag-
inu“.
1 skýrslu Sovétríkjanna seg
ir m. a. um þetta efni, og þar
koma örugglega fram bein
áhrif Krustjoffs: „Það er
leyfilegt að spyrja hina kín-
versku félaga, hvort þeim sé
ljóst, hvers konar „rústir"
allsherjar kjarnorkustyrjöld
muni eftir skilja“.
ÞARNA er komið að megin
ásteitingsefninu milli ráða-
manna í Moskvu og Peking.
, Ágreiningsefnið er, hvort
stríð væri þolandi eða óþol-
andi, eða öllu heldur, hvort
það væri æskilegt eða hörmu
legt.
Kínversku kommúnistarnir
telja kjarnorkustyrjöld það
þolandi, að ástæðulaust sé að
forðast hana, eða öllu held-
ur það æskilega, að ávinn-
ingur gæti orðið að því að
koma henni af stað. Þeim
hefur ekki enn tekizt að
skilja raunverulegt eðli og
gerbyltandi afleiðingar kjarn
orkuvopnanna.
HIÐ MERKILEGASTA Við
skýrslu Sovétríkjanna er, hve
ótvírætt hún sýnir, að Krust-
joff gerir sér þess Ijósa grein.
að tilvera kjarnorkuvopn-
anna hefur gerbreytt við-
horfum til stríðs eða friðar
jg vandamálurn byltingar og
endurbóta.
Kjarnorkustyrjöld . yrði
jafn hörmuleg fyrir auðvalds
stefnu og kommúnisma. Full
ur skilningur á því, að kjarn-
orkustyrjöld er í eðli sínu
óþolandi, veldur mestu um,
að Krustjoff og Kennedy
reyna að ná samkomulagi.
STJÓRNIR ríkjanna
tveggja, sem búa til kjarn-
orkuvopn og eiga þau, þekkja
gereyðandi eðli þeirra betur
en allir aðrir. Skilningsleysi
á hið rétta eðli kjarnorku-
vopna veldur andstöðunni við
þessar tilraunir í herbúðum
beggja aðila.
Fram kemur til dæmis í af-
stöðunni til Kúbuvandamáls-
ins, að Krustjoff heldur fram
við Kínverja nokkurn veginn
því sama og Kennedy brýnir
fyrir Barry Goldwater öld-
ungadeildarþingmanni. Kenn
edy og Krustjoff eru báðir
sakaðir um varfærni, sem
jaðri við heigulshátt. Það
-var rangt af þeim að fara var
lega, þar sem Sovétríkin
hefðu aldrei lagt út í kjarn-
orkustyrjöld, segir Goldwat-
er, og Bandaríkin eru ekkert
annað en „pappírstígrisdýr“
segja Kínverjar.
í SKÝRSLU Sovétríkjanna
er einnig í höfuðdráttum
sýnt fram á. hvað gerzt hafi
í sambandi við kenningu
kommúnismans um bylting-
arstyrjaldirnar. Þetta hefur
verið megin ásteitingarsteinn
inn milli Krustjoffs og Kenn
edys og vettvangur ásteitings
ins er Suðaustur-Asía.
Valdamenn Sovétríkjanna
heita því auðvitað ekki, að
hætta stuðningi við bylting-
ar. Þess má engu fremur
vænta en fyrirheits okkar
Bandaríkjamanna um að
snúa bakinu við skjólstæð-
ingum okkar í Kóreu, Tai-
wan og Vietnam.
Skilji ég greinargerð Sovét
ríkjanna rétt, þá er þar lögð
megináherzla á nauðsyn
þess að koma í veg fyrir
kjarnorkustyrjöld, og það tal
ið eiga að ganga fyrir öllu
öðru. Þess vegna megi ekki
ganga svo langt í stuðningi
við byltingarhreyfingar, að
komið geti til beinna afskipta
hinna miklu kjarnorkuvelda
ABERANDI 1 grelnargerð
Sovétríkjanna er sú sannfær
ing, að kommúnisminn hafi
meira aðdráttarafl á friðar-
tímum en aðrar stéfnur. Full
yrt er, að hinn Vanþróaði
hluti heimsins hljóti að feta
í fótspor Sovétríkjanna, án
þess að til hernaðarátaka
komi.
Ég trúi þó, að við hþfum
fulla ástæðu til að vera engu
minna sannfærðir um. að að-
dráttarafl vestrænnar menn-
ingar muni aukast þess
meira sem stríðsógnirnai
réna, þrátt fyrir alla okkar
galla.
Ef við höfum kjark til þess
að horfast í augu við fram
tíðina, þá getum við verið
nokkurn veginn vissir um, að
ef kerfin tvö þróist í friði
hlið við hlið nokkrar kyn-
slóðir þá verði þau bæði orð
in allt öðruvísi kerfi en þau
eru í dag.
T í M I N N, sunnudagurinn 28. júlí 1963. —
J
1