Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 16.04.1939, Qupperneq 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
eyjum og hébt f>að enn lengi.
Um nóttina yfirgaf skipshöfnin á
smáférjunni Ægi hátinn og fór í
eití stórskipanna, én hátnum var
síept. Varði hann sig ekki fyrir
áfö'llum. Þrír menn af þeirri skips
höfn þoldu ekki vosbúðina og
kuldann, enda mu'nu þeir hafa
verið orðnir hraktir og blautir,
er þeir loks yfirgáfu bátinn. Ðóu
þeir síðla nætur. Voru það alt
menn miðaldra og meira. Voru
það þeir Vigfús Magnússon tómt-
htismaöur í Hólshúsi, faöir Sigga
Fúsasonar á Fögruvöllum, Jón
Jónsson bóndi á Vilborgarstöð-
um, faðir Sigurðar á Löndum,
en afi Kristins á Löndum, og
Jón Guðmundsson vinnumaður á
Kirkjubæ, ættaður undan Eyja-
fjöllum. Alt voru þetta giftir
menn.
Daginn eftir, 26. febrúar, slot-
aði veðrinu nokkuð, er leið á
daginn og snérist til suðvestan-
áttar, en frost var þá oröið 5
stig á Selsíusmæli. Undir mið-
degi fór Brynjólfur Halldórsson
á Áróru með þurran fatnað, mat
og drykk handa útilegumönnun-
um. Voru frá hverju heimili bún-
ir út bögglar með mat og fatn-
aði, og voru þeir merktir hverj-
um manni. Einnig voru sendar
matvörur frá verzlununum og
nokkuð af 'brennivíni. Hafði Bryn
jólfur einvalalið uin borð. Valdi
hann úr skipshöfnum þeim, sem
landi höfðu náð, eða ekki verið
á sjó. Pegar hann hafði komiö
öllu til skila, snéri hann heim
aftur, því að landfallið var að
byrja. Allmörg skipanna fóru sam
timis Áróru heimleiðis, en þó
munu Najaden og Neptúnus hafa
legið kyrr. Sex þeirra náðu landi
undir miðnætti og voru að berja
allan daginn, svo var veörið enn
mikið. En þrjú, Btíður, Mýrdæl-
ingur og Langvinnur urðu að
snúa við austur fyrir Bjarnarey
aftur. Höfðu tekið stefnu of norð-
arlega, svo að landfallið, sem
var geysimikið, bar þau norður
í strenginn norðan við Heimaey,
og drógu þau ekki, þegar kom-
ið var úr misvindinu. Snéru þau
þá undan og sigldu með snepli
af seglinu austur úr sundinu inilli
Elliðaeyjar og Bjarnareyjar.
Skamt frá Bjarnarey er boðinn
Breki. Dýpi á honum er ekki
nema um sjö faðmar. Féll hann
í austur í þetta skipti, og man
Hannes ekki til að það hafi kom-
ið fyrir nema einu sinni síðan.
Kemur það ekki fyrir nema í ó-
skaplegum aftökum. Fast upp við
Brekaflá, norðan á Bjarnarey, var
miklu dýpra, og var venjulega
farið þar, ef brim var í sjóinn
•g Breki uppi. Þar sigldu öll skip
in og fór Jón lóðs á Blíð siðast-
»r. Mýrdælingur og Langvinnur
sluppu heilu og höldnu austur
fyrir eyna, en brotið af Breka
náði Blið og hvolfdi hann um-
svifalaust. Drukknaði Jón lóðs
þar og öll skipshöfn hans, sem
var 13 menn. Voru það þessir
menn: 1. Jón Jónsson lóðs á Vil-
borgarstöðum og var hann að-
eins 26 ára gamall. Kona hans
var Veigalín Eiríksdóttir frá Gjá-
bakka, sem síðar giftist Jóni Guð
mundssyni á Gjábakka. Jón lóðs
var rnesti efnismaður, en galsa-
mikill. Hann hafði verið vinnu-
maður hjá Pétri Bjarnasyni verzl-
unarstjóra í Garðinum, og fyrir
áhrif frá honum mun hann hafa
verið gjörður yfirlóðs, þó hann
væri ungur. Hafði hann áður ver-
ið formaður með Neptúnus. 2.
Eiríkur Hansson bóndi á Gjá-
bakka, 53 ára gamall, tengdafaðir
Jóns. Var hann mikill skipasmið-
ur og hafði baustið fyrir smíðað
Blíð. Var þetta önnur sjóferÖin
á skipinu, auk útdráttarróðursins.
Milli jóla og nýárs hafði Jón
farið í hákarlalegu á honurn.
Nokkru síðar, 19. janúar, hafði
átt að grípa til Blíðs til þess að
bjarga Ellert Schram í Kokkhúsi
og öðrum manni. Hvolfdi smá-
ferju undir þeim á LeiÖinni, þar
sem þeir voru að ná æðarfugli,
sem Ellert hafði skotið. Við setn-
ingin brast svo í Blíð, að menn
héldu að hann hefði brotnað og
hurfu frá honum. Var þá hlaupið
vestur í Hróf og Enok tekinn.
Náðust báðir mennirnir en annar
var drukknaður í bátnum. Var
það Eiríkur Runólfsson, sem
nefndur var jarl. Þótti ekki ein-
leikið og vita á illt, að Blíður
var ekki notaður við björgunina,
vegna þess að hann reyndist síð-
ar alveg óskemdur. Fleira hafði
og tilkomið, sem þótti vera bend-
ing um slysið. Guðmundur
Björnsson í Nýjakastala, vinnu-
maður hjá Margréti móður Hann-
esar, sem róið hafði með Jóni
á Neptúnusi og farið með hon-
um í hákarlaleguna á Blíð um
veturinn, sagðist ekki róa aftur
með honum á þvi skipi. Ekki
vildi hann gefa upp neinar á-
stæður fyrir því, en vel líkaði
honum við Jón. Eiríkur Hansson
hafði smíðað Blíð á Gjábakka-
túninu. Þegar hann hafði lagt
kjölinn í skipið, sett stefnin við
og var með fyrsta umfarið, kom
Krístin, kona Sigurðar í Snarla-
hjalli til hans, þar sem hann var
að vinnu sinni, og spurði hann,
hvort hann væri að smíða lík-
kistu. „Ekki er líkkistulag á þvi“,
svaraði Eiríkur. „Þá ættirðu að
taka kjölinn úr“, sagði Kristín.
En ekki gerði hann það, enda
tók hann • ekki mark á orðum
hennar. 3. Jóh, sonur Eiriks Hans-
sonar, 21 árs. 4. Rósinkranz á
Vilborgarstöðum, annar sonur
Eiríks, 18 ára gamall. 5.
Guðni Guðmundsson smiður í
Lyst, 38 ára gamall. Var hann
tengdasonur Eiríks, kvæntur Mál-
fríði dóttur hans. Bjó hún síðar
um tíma með Ólafi Magnússyni
í Nýborg, og áttu þau eitt barn
saman. 6. Snjólfur Þorsteinsson,
vinnumaður í Göröum, 22 ára. 7.
Bjarni Magnússon bóndi á Kirkju
bæ, 55 ára. 8. Jósep Sveinsson
vinnumaður í Háagarði, 21 árs.
9. Jón Guðmundsson, unglingur
frá Núpakoti undir Eyjafjöllum,
óskilgetinn sonur Margrétar Hall-
dórsdóttur, síðari konu Jóns Þor-
geirssonar bónda á Oddsstöðum.
Hinir fjórir munu hafa verið
landmenn, og er nú ókunnugt
hverjir þeir voru. Hannes var á
bökkunum fyrir austan Skansinn,
þegar skipin sigldu austur sund-
ið. Þeir, sem voru á Skansinum,
sáu Blíð á hvolfi. Var hann rauð-
málaður á botninn, svo að vel
var hægt að greina hann í löðr-
inu. — Skipin, sem snúið höfðu
við, og eins þau, er hvergi fóru,
lágu nóttina eftir úti undir Bjarn-
arey. Fóru þau ekki heimleiÖis
fyr en undir miðdegi 27. febrúar.
Var þá kornið átta stiga frost.
Fór Neptunus síðastur og fékk
hann siglingu heim. Hafði áttinni
breytt, en síðari hluta dagsins
var enn kominn suðvestanstormur
með fjúki. Að kvöldi 26. febrúar
hafði, skipshöfnin á Najaden yf-
irgefið skipið og farið öll yfir í
Neptunus, og var Najaden slept.
Hafði skipshöfnin verið aðfram-
komin af vosbúð og kulda og
matarleysi. Formaðurinn á skip-
inu, Ólafur Ketilsson, var mesti
frískleikamaður, þó að hann væri
allmjög drykkfeldur, en skips-
höfnin var ákaflega léleg. Voru
þeir flestir óvaningar úr Austur-
sveitum, hin fyrsta vertíð sumra
þeirra, að þremur mönnum und-
anteknum. Níels Nicolaj Bryde
átti Najaden og var útbúnaður
allur léiegur, eins og títt var
um kaupmannaskipin. Á þeimvar
áhöfn venjulega samtíningur, því
að menn voru tregir til aÖ fara
á þær fleytur. Einnig var skip-
ið orðið gamalt og fornfálegt.
Hafði þaÖ staðið uppi ónotað
um sex ára skeið, vegna þess
að það var talið ósjófært, en
eitthvað hafði þó verið gert við
það undir vertíðina. Sú viðgerð
var samt ekki stórfeldari en svo
að Skipaábyrgðarfélagið vildi
ekki taka skipið til ábyrgöar
þessa vertíð. Urðu málaferli út
af því, en þeim lauk með þeim
hætti, að félagið var sýknað með
öllu af kröfum Bryde. — Um
þetta leyti gengu venjulega á ver
tiðum nálægt tuttugu stóískip,
sem Vestmannaeyingar og Land-
menn áttu, en því voru ekkí
fleiri skip á sjó þennan dag, að
Landsskip voru ekki öll komin
út, en enn vantaði nokkra Eyja-
formenn skipshafnir sínar af
Landi. Komu þeir inenn ekkifyrri
en viku eftir útileguna.
Nálega viku síðar lá Símon
frá Steinum aftur úti á Neptun-
iusí í ofsa-norðanroki. Voru þeir
Símon, Árni Diðriksson og Bryn-
jólfur Halldórsson, þann dag á
sjó austur af Stórhöfða á Klökk-
um. Hvesti þar á þá, og komust
þeir upp undir Litlahöfða. Náðu
þeir Árni og Brynjölfur heim við
illan leik, en Símon gafst upp
og hrakti suður fyrir Stórhöfða,
og lá hann þar úti um nóttina.
Daginn eftir var sama rok. Fór
þá Lárus Jónsson hreppstjóri, á
Enok til hjálpar Símoni. Léthann
þá Símon fá fleiri árar, og bættu
þeir keipum við á Neptunus. Með
landfallinu náðu þeir fyrir Ketils-
sker, vestan við Stórhöfða, og
komust í Víkina og settu þar.
Þessa vertíð var umhleypinga-
söm veðrátta og urðu hlutir að-
eins milli 50—200, og þótti þó
gott. Vertíðina 1868 var hin mesta
ördeyða, sem komið hefir í Vest-
mannaeyjum, enda var þar þá
hallæri og sultur fyrir hvers
manns dyrurn.
Sigmundur Snorrason, bláfá-
tækur tómthúsmaður, átti fjölda
barna með konu sinni. Þetta lét
hann sér samt ekki nægja, en fór
að bæta við utan hjá. — Þegar
hann kom meÖ eitt slíkt barn til
skírnar, fanst presti sér skylt að
gera honum nokkra áminningu.
Undir hirtingaræðunni sat Sig-
mundur fyrst rólegur. — En þeg-
ar honum þótti nóg komið, stóð
hann snúðugt upp og sagði:
„Verið þér ekki að því arna,
prestur minn. Varla verða mínir
of margir í hinmaríki."
liinlst merkis-
dap í iifi jiai
með pvi að láta
takd af yður
nýja ijósmpd
á ljósmyndastofu
Slearðar GaðnmnðssoDU
Ltekjargötit 2. Siml 1808.
Heímacími 4880.