Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 02.07.1939, Side 1

ALÞÝÐUBLADIÐ
SUNNUDAGS

"•V v1
Heimssijningin í New York:
Gosbrunnar, blómabeð og risavaxin tré,
þar sem áður voru íen og sorphaugar.
SJALDAN á æfinni hefi ég
orðið eins hrifin eins og á
■dögunum er ég gekk inn á hið
mikla svæði heimssýningarinn-
ar í New York Blóðið í æðum
manns örvast í rás sinni, að því
ær virðist, við það að heyra
trumbuslátt og hornaspil, sjá
fána blaktandi á óteljandi
stöngum, og þúsundir manna og
kvenna á sífeldu iði fram og aft-
ur. Hér eiga sextíu og tvö þjóð-
lönd sýningarskála, og Island
er eitt þeirra. ísland er komið
á kortið! Einkennileg ánægju-
kend vaknar í brjósti landans,
þótt hann kunni að vera orðinn
að ýmsu leyti fjarskyldur fóst-
urjörð feðra sinna, við þá til-
hugsun að ísland á sæti á þessu
alþjóðaþingi. Ég, sem aldrei
hefi ísland augum litið, á nú að
fá að sjá það bezta og fegursta,
sem land og þjóð hefir á borð
-að bera með öðrum þjóðum.
Víst er ég hrifin — og forvitin!
En fyrst verð ég að líta í kring-
um mig, og athuga það, sem
hendi er næst.
Hvaðan sem litið er, gnæfir
:merki heimssýningarinnar við
himin. Er það gífurleg stálkúla,
200 fet að þvermáli, og 700 feta
hár turn, sem tákna á hinn há-
leita tilgang sýningarinnar. Við
framhliðar sýningarskálanna
má sjá aragrúa af steinmyndum
snillinga ýmsra landa. Tignar-
legust og Itilkomumest þeirra
allra er standmynd af George
Washington. Sýningin minnist
þannig 150 ára afmælis þess
viðburðar, er Washington var
settur í embætti sem fyrsti for-
seti hins mikla lýðveldis,
Bandaríkjanna í Norður-Amer-
íku, — og það var einmitt á
svölum ráðhússins á Wall
Street, að hann sór embættiseið
sinn, og hóf þannig sjálfstæðan
stjórnarferil hinnar amerísku
þjóðar. Gosbrunnar suða á all-
ar hliðar. Við göngum framhjá
blómabeðum, sem þrífast og
anga í skugga risavaxinna trjáa.
Hver mundi trúa því að fyrir
aðeins þremur árum var þetta
sýningarsvæði ljótir flákar og
fúa-mýrar, eins konar sorp-
haugur stórborgarinnar. Borg-
arráðið mun hafa fagnað tæki-
færinu að fá þessu svæði um-
breytt sér að kostnaðarlausu, og
leigði það því forstöðunefnd
sýningarinnar. í júnímánuði
1936 byrjaði svo undirbúnings-
starfið. Kostnaður þess af hálfu
Bandaríkjanna er talinn 150
milljónir dollara. Þúsundir
manna hafa unnið þarna stöð-
ugt í þrjú ár. Merkin sýna líka
verkin. Þar sem áður voru for-
arpollar, fen og sorphrúgur, er
nú einhver glæsilegasti lysti-
garður heimsins. Af þessum um-
skiftum á útliti staðarins er hin
stuttorða lýsing sprottin: „Úr
feni til frægðar.“
Dásamleg litbrigði einkenna
sýninguna frá upphafi til enda.
Er þar ekki um að ræða ógreini-
lega samsteypu, heldur sérstak-
lega undirbúna og fyrirhugaða
litflokkun, sem fer eftir lögun
sýningarskálanna, en þeim er
fyrir komið í hverfum eftir lög-
un þeirra og útliti. Að innan
eru skálarnir jafnan með öðr-
um lit en á ytra borði — er lit-
urinn þar valinn í samræmi við
sýningarmunina á hverjum
stað. Á sýningarsvæðinu öllu
munu vera um tvö hundruð
nýjar byggingar. Er lögun
þeirra, niðurröðun og útliti
hagað þannig, að í samræmi sé,
svo sem mest má verða, við
hina miklu stálkúlu að fegurð
og tign, — en hún myndar mið-
punkt sýningarinnar. Flestar
eru byggingar þessar glugga-
lausar, en til þess að bæta upp
fyrir það hvað útlitið snertir,
eru alls konar standmyndir og
málverk á veggjunum. Mun það
hafa ráðið nokkru er bygging-
arnar voru reistar gluggalausar,
að þannig vanst meira pláss á
veggjum að innan fyrir sýning-
armuni. Ljós og loftræsting er
þarna öll með vélum gerð. Til-
gangur sýningarinnar er gefinn
til kynna með þessum einkunn-
arorðum: „Heimsbygging fram-
tíðarinnar. Fyrirheit komandi
tíða, bygð á tækni nútímans og
reynslu hins liðna.“ Þessi eink-
unnarorð eru túlkuð í öllu því,
sem fram fer í stálkúlunni
miklu. Inngangurinn í völund-
arhús þetta, stálkúluna, sem tel-
ur átján hæðir, er 50 fet frá
jörðu, og komast menn þangað