Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 23.07.1939, Side 1

«
ALÞTÐUBLAÐIÐ
SUNNUDAGS-
VI. ÁRGANGUR 30. TÖLUBLAÐ
SUNNUDAGINN 23. JÚLÍ 1939
m
I stór! ‘iðum, tirlmi og ís
fyrir Norðurlandl
Úr ævisögu Sæmundar Sæ-
mundssonar, eitir Guðmund
Gíslason Hagalín.
Nl.
Næsta morgun var veðrið stór-
um betra en áÖur. Sjór var raun-
ar mikill, en J>ó vel fært út úr
firðinum. Bylinn hafði Eírt upp,
og veðurhæðin var minni en dag-
inn fyrir. Nú var þvi létt akker-
um á Hjalteyrinni og Arthur &
Fanny og haldið af stað til Ak-
ureyrar. Ferðin gekk slysalaust,
og varð Ottó Túliníus heldur en
ekki kátur:
— Ja, nú varð ég feginn komu
J»inni, Sæmundur. Ég var búinn
að frétta frá Sauðárkróki, að pú
hefðir farið þaðan í byrjun
garðsins, og svo ekkert meira.
Síminn slitinn og engar fregnir
hægt að fá. Ég sendi mann til
Ölafsfjarðar, en hann komst þá
ekki leiðar sinnar fyrir ófærð og
blindbyl. En hvað er þetta? Mér
sýnist skipið svo þungt hjá þér.
Pað hefir þó víst ekki komið upp
á henni leki?
— Ónei; ekki er það nú, mælti
'Sæmundur. Hún verður ekki lek,
nema hún fari þá í steininn, og
við neitt svoleiðis hefir hún ekki
komið í þessari ferð. En við er-
um með í henni og Arthur 300
tunnur af síld!
— Prjú hundruð tunnur! Og
hvað fenguð þið á Sauðárkróki?
— Pað var ekki nema tæpur
helmingur af þessu.
— Svo þið hafið þá orðið varir
annars staðar, eftir að garðinum
skeliti á?
— Já, svolítið.
— Ja, mig dreymdi nú ekki
um annað og meira, en að þið
kæmuð heim heilir á húfi með
svo sem 100 tunnur, svo það má
heita sannur gleðidagur þetta.
Sæmundur sagði svo Túliníusi,
hvemig allt hefði gengið til, og
Tvoru báðir hinir ánægðustu.
I veðri þessu hreppti gufuskip-
ið Flóra hinn mesta hrakning.
Hún var á leið út Húnaflóa, fékk
hvert brotið eftir annað, brotnaði
mikið ofan þilja og missti björg-
tunarbátaria. Hún hélt undan
veðrinu, þegar hún var komin út
úr flóanum, og þegar vindur
gekk til norðvesturs, taldi skip-
stjóri sig kominn undir Græn-
landsstrendur. Hann setti nú
stefnu á Vestfirði og komst loks
í höfn. Líðan manna hafði að
vonum verið hin versta. Sjór
gekk talsvert ofan í skipið, og
varð að ausa það og loka sem
bezt hverjum klefa. Stúlka ein
Var í ógáti lokuð inni á náðhúsi,
og þar var hún svo í tvo sólar-
hringa. Geta menn hugsað sér,
hvernig líðan hennar hefir verið,
enda var hún nær dauða en lífi,
þegar að henni var komið, og
vart með fullum sönsum.
1 veðri þessu fór Reidar upp á
Borgarfirði eystra, síldarskip
Pórarins Tuliníusar.
SÆMUNDUR losaði nú Hjalt-
eyrina á nýjan leik og gekk frá
öllu sem bezt. Síðan fór hann að
heimsækja börn sín, og var hon-
um að því mikil raun, að vita
þau svona sitt í hverri áttinni, þó
þau væra öll hjá ágætu fólki.*)
Þegar svo Sæmundur kom aft-
ur til Akureyrar, sagði Ottó Tu-
liníus við hann, að hann skyldi
nú bara leigja sér • herbergi í
bænum og borða svo hjá sér.
Sæmundur gerði eins og Tuliníus
stakk upp á og sat svo á daginn
við að bæta net og nætur af
Hjalteyrinni.
Ottó Tuliníus hafði afgreiðslu
Thorefélagsskipanna, eins og áð-
*) Sæmundur var þá nýbúinn
að missa konu sína frá mörgum
börnum.
ur er sagt. Eitt af skipum félags-
ins hét Perwie. Fyrri hluta vetrar
kom það til Akureyrar austan
um land frá útlöndum. Það átti
að köma á Kljáströnd, sem er á
móti Hjalteyri, og enn fremur í
Hrísey, á Siglufjörð og Sauðár-
krók, en snúa par við og fara
austur um land.
Skipstjórinn á skipinu hét Ege-
díussen. Hann sagði Tuliníusi, að
tíðin væri svo vond, að hann
,tæki ekki í mál að fara frá Ak-
ureyri á hafnimar við fjörðinn og
vesTttn hans, án þess að hafa
með sér kunnugan og athugulan
sjómann, helzt vanan skipstjóra.
Tuliníus kom svo að máli við
Sæmund, hvort hann vildi ekki
fara með Egedíussen. Pað væri
alveg satt, að tíðin væri ill og
varasamt þetta ferðalag fyrir til-
tölUlega lítið kunnuga menn.
— Jú, fara skal ég, mælti Sæ-
mundur. — En svona ferð fer ég
ekki fyrir neina skammarborgun,
því ég veit, að ég mun þurfa
að leggja á mig miklar vökur.
— Það skal ekki verða deila
út úr borguninni. Ef allt bjargast,
þá munar félagið ekki um það,
hvort það borgar fimm eða tíu
krónunum meira eða minna.
Sæmundur lofaði svo förinni,
án þess að tala nokkuð frekar
um greiðsluna. Hann hafði aldrei
hrekkjazt á því, að taka orð Tu-
liníusar góð og gild.
Nú var fyrst farið til Kljá-
strandar. Þa>' er algerð hafnleysa,
og leizt skipstjóra heldur illa á,
því að það var blindhríð. Aftur á
móti var vindur hægur. Skipið
átti að taka þarna saltfisk hjá
þeim Höfðabræðram, Þórði og
Baldvin, sonum Gunnars prests
Ólafssonar í Höfða, en það var
séra Gunnar, sem fermdi ''Sæ-
mund, eins og getið var um í
fyrra bindi sögu þessarar. Þeir
bræður höfðu nú útgerð á Kljá-
strönd.
Kljáströnd er skammt utan við
Fnjóská, og er grannt fram af
ánni. Sæmundur gætti þess vel,
að skipið legðist utan við grunn-
inn og nokkuð langt undan landi.
Snemma dags birti í lofti, og
var svo skipað út á tveim vél-
bátum og unnið duglega, en samt
var útskipuninni ekki lokið um
kvöldið.
Flóðið hafði brotið upp is af
granninum fram af ánni, og um
kvöldið rak ísinn út* með landinu
og að skipinu.
Skipstjóri rauk nú til Sæ-
mundar:
— Það er að reka á okkur ís.
Nú vil ég fara. ísinn er það
versta, sem ég veit.
— Þetta er alveg skaðlaus ís,
sagði Sæmundur. — Við köllum
þetta nú ekki ömmu okkar, ís-
lendingar.
— Það er sama. Þetta vil ég
ekki eiga við. Ég verð að biðja
yður að koma skipinu þangað,
sem það er tryggt fyrir þessum
ófögnuði.
Sæmundur sá, að það þýddi
ekki að ræða þetta mál meira við
skipstjóra. Var nú létt akkeram,
og síðan stýrði Sæmundur út
á Grenivík, og þar var svo
lagzt .
Veðrið hélzt sæmilegt um nótt-
ina, og þegar birti um morgun-
inn og skipstjóri svipaðist um á
víkinni, sagði hann við Sæmund:
— Hér er betra að liggja Sæ-
niundsson.
— Já, en nú má ekki liggjá.
Nú föram við og ljúkum fisk-
tökunni á Kljáströnd.
Jú, þrátt fyrir íshræðsluná, þá
lét skipstjóri Sæmund ráða í
þetta sinn. Það var eins og það