Vísir - 05.01.1912, Blaðsíða 2

V I S 1 K
no...................... .......
Um metrakerfið.
í 196. tölublaöi Vísis hefur ein-
hver Á. fundið köllun hjá sjer til
að mmnast á metrakerfisblað mitt.
Jafnframt því, sem hann segir það
laglega gert og að líkihdum ná-
kvæmt, álítur hann það ekki auð-
velt til afnota eöa glögt, og gefur
í skyn að það sje ruglingslegt og
flókið. Af því mjer skilst að hr.
Á sje ekki nægiléga ljóst, hve yfir-
gripsmikið efni blaðsins er og hve
miklar kröfur megi gera til þess,
leyfi jeg mjer að fara um þetta
nokkrum orðum.
Þegar jeg samdi samanburðar-
leiðarvísi þennan, hafði jeg fyrir
augum þessi atriði:
1. að sýna grundvöll kerfisins og
alla byggingu þess frá róturp í
sinni rjettu eðlilegu tugskiftingu.
2. grundvallar- eða frumstærðir
þess með myndum, svoalmenningur,
sem lítt þekkir eða gerir sjer hug-
mynd um, við hvað stærðirnar eru
miðaðar, geti haft sýnileg tákn fyrir
augum og venjist smátt og smátt
við að ganga út frá þeim.
3. Nákvæman samanburðarkvarða
á hinu gamla og nýa máli, þar sem
— helst — mætti finna allar stærðir
beggja málanna samanborna—undir
öllum kringumstæðum.
Jeg fann fljótt við yfirvegun þess-
ara atriða, að jeg var í talsverðum
vanda staddur, hafði ekkert mjer til
stuðnings og varð því að hugsa
mjér alt frá rótum. Að fara töflu-
eða talna-Veginn eingöngu var ókleift,
ef fást ætti skýr, réglubundinn, full-
nægjandi samanburður. Jeg fann
því ekki annað ráð vænna, þarsem
jeg hafði sett mjer það takmark, að
allar tolur ættu að finnast, en búa
til kvarða af öllum þeim margs-
konartölum, er jeg áleit, að mestu
varðaði og oftast eru um hönd
hafðar, með hlaupandi tuga, hund-
raða og þúsunda skiftíngu, er stæðu
í rjettum hlutföllum hver til annars.
Jeg fann reyndar, að með þessari
aðferð fór jeg nokkuð annan veg
en alment er þektur hjer á landi við
útskýringu slíkra hluta, en mjer
dylst ekki að allir, sem einhverja
þekkingu hafá—og þaö eru margir
nú á dögum—ef þeir vilja gera sjer
lítilsháttar ómak, muni hafa fullnot
kvaröans, og sem er aöalatriðið.
Metrakerfiskvarðinn er einskonar
orðabók, þar sem fletta má upp
samanburði beggja málanna. En
hann er líka meira: hann er sýni-
legt hlutfallátákri sem verður hverj-
um manni, sem notar hann, hug-
myndaskýring*"á samanburði hins
gamla og hins nýja máls.—Niðurl.
Samúel Eggertsson.
Smelíífm dómur.
Mjer var sögð eftirfarandi skrítla
í dag (á að vera sannur viðburður):
Læknir ráðleggur veikri konu templ-
ara nokkurs á Eskifirði, að útvega
sjer 1 eða 2 flöskur af Portvíni til
heilsubótar.
Maðurinn fór á kreik og reynir
um allan bæinn að útvega vínið, en
fær ekki.
Eitt af gufuskipum hins samein-
aða gufuskipafjelags lá á höfninni;
maðurinn fer þangað, sýnir brytan-
um lyfjaseðil læknisins og biður
hann í guðanna bænum aö hjáipa
sjer. Brytinn sjer aumur á mann-
inum og selur honum 1 flösku af
Portvíni og fer maðurinn heim með
hana, en bregður sjer jafnharðan til
sýslumanns og kærir brytann fyrir
óleyfilega vínsölu. Sýslumaður rann-
sakar málið og kveður síðan upp
dóm í því: Hann sýknar brytanm
en sektar kæranda fyrir tollsvik.
H.
4 Reinh. Andersson
A klæðskeri
T Horninu á Hótel Island.
^jl. flokksvinna. Sanngjarnt verð.
Allur karlmannabúnaðurhinnbesti.
%
Altarisgangan.
Um og eftir miðja öldina, sem
leið, bjó norður í Þingeyarsýslu
maður, sem nú er nýlátinn í hárri
elli. Ekki þýðir að greina nafn
hans, en saga þessi af honum er
sönn.
Hann var fátækur ómagamaður
og lítt búinn að klæðum og öðru.
Einu sinni sem oftar fór hann til
kirkju og vildi vera til altaris, en
vantaði jakka. Hann fór því til
unglings á næsta bæ og fjekk jakka
að láni. Sá drengur var grannur
og ekki full þroska, en karlinn var
hár maður og mikill í vexti. Þegar
hann skilaði jakkanum á Ieið frá
kirkju, spurði eigandinn hvernig
karli hefði líkað jakkinn. »Nógu
vel«, sagði karl, »en mjer lá við
að bölva, þegar jeg kraup niður
að grátunum, því þá kauraði í
helvítinuc.
SktWinifred.
Ensk skólasaga
eftir
F. W. Farrar.
---- Frh.
Lesarinn getur getið sjer til,
hvað Walter var órótt morgunin
eftir. Þegar tímar byrjuðu, tók
herra Paton ekki strax eftir því,
að púlt hans var brotið upp.
Walter var svo órótt, að hann
varla gat setið kyr. Paton fór,
að hlýða piltunum yfir. Þegar
kom að Tracy, kunni hann ekki
og sagði Paton þó, að þetta
væri nú í 5. sinn, sem hann
ekkert kynni þessa vikuna, og
yrði hann að taka refsingu fyrir.
Hann tók lykilinn úr vasa sínum
og stakk í skráargatið á púltinu.
Allur bekkurinn stóð á öndinni,
hvað nú yrði. Paton sá að púltið
var brotið upp.
»Hver hefur brotið púltið mitt
upp.«
Enginn svaraði
Hann var mjög alvarlegur á
svip og leitaði í púltinu að prótó-
kollinum, en fann ekki.
»Hvar er prótókollinn?*
Ekkert svar.
»Og hvarer« —nú leitaði hann
með mikilli ákefð.
»Og hvar er handrit mitt, sem
lá hjá prótókollinum*— hann
hvítnaði upp, »jeg vona og reiði
mig á, að enginn ykkar sje svo
vondur, að hann hafi eyðilagt
handrit mitt.« Paton varð aumur
í rómnum og röddin skalf.« Mjer
er það mjög áríðandi, og ef ein-
hver ykkar hefur tekið það og
falið, þá verð jeg að fá það aftur.«
Það var dauðaþögn.
»Enn þá einusinni spyr jeg
að því, hvar er prótókoliinn?«
«Brendur,brendur,« var hvíslað.
»Og handrit mitt,« sagði hann
með kvíða í rómnum, »þið hafið
víst ekki verið svo fljótfærir, svo
ófyrirgefanlega hugsunarlausir,
að—«
Walter reis úr sæti, fölur sem
nár og niðurlútur. »Jeg brendi
það«, sagði hann ofurlágt og með
skjálfta í rómnum.
»Jeg heyri ekki, hvað þú segir,
komdu nær«.
»Jeg brendi það«, endurtók
Walter. »Þú —brendir — það!
hrópaði Paton og varð ákaflega