Vísir - 03.02.1913, Blaðsíða 1

525
15
Ostar
besíir oy, ódýrastir
i verslun
Einars Arnasonar.
Föt og’Fataefni. s1ÍL¥>f“„.Cs0t!
úrval. Föt sanmuð ojt afpjreidd ;í 12-14 tíniura.
Hvergi ódýrari en í, DAGSBRÚN1. Sími 142.
Kemur venjul.út alla daga nema laugard. 25 blöð frá 17. jan. lcosta áafgr,50 aura.
Afgr.í Hafnarstræti 20. kl. ll-3og4-8. Send út um land 60 au. — Einst. b'öð 3 a.
Skrifstofa í Hafnarstræti 20. Venju-
Iega opin kl. 2—4. Sím 400.
Langbesti augi.staður í bænum. Augl.
sje skilað fyrirkl.3 daginn fytir birtingu
M án ud 3. febr. 1913.
Vetrarvertíð. — Mdnud. í föstu-
inngangi.
Háflóðkl.2‘ 14‘árd.og kl. 2,43‘ síðd.
Háfjara hjerumbil 6 st. 12‘síðar.
Afmœli.
Frú Anjia M. Jónsdóttir, Bjarka.
Á morgun :
Póstáætlun:
Ingólfur fer til Borgarness.
Veðrátta í dag.
Vestme. 720,3 2,01
Rvík. 719,1 0,3
ísaf. 726,8 2,0
Akureyri 726,8 2,0
Grímsst. 692,2 4,0
Seyðisf. 730; 1 0,2
Þórshöfn 731,5 o o
V
NA
ANA
NA
NNA
S
ölHálfsk.
0;Hríð
9'Alsk.
71 Hríð
öjHríð
öjHríð
5;Regn
N—norð- eða norðan,A—aust- eða
austan, S—suð- eðasunnan, V—vest-
eða vestan.
Vindhæð er talin í stigum þann-
ig :0—logn,l—andvari,2—kul, 3—
gola, 4—kaldi, 5—stinningsgola, 6—
stinningskaldi,7—snarpur vindur,8—
hvassviðri,9 —stormur,10—rok, 11 —
ofsaveður, 12—fárviðri.
Frost táknað með skáletri.
i/ílíIfÍQflirníir viðurkendu, ódýru.fást
LílIÍÍUbUllQdl ávalt tiibúnaráHverfis-
götu 6,—Sinii 93.—HELGI og EINAR
1
Ur bænum.
Snjór hefur meiri fallið hjer í
nótt en dærni. eru til fyr í vetur.
Jarðarför biskupsfrúarinnar fer
fram í dag um hádegi.
Jngólfur fer til Borgarnes6 á
morgun til þess að sækja póstana.
Jón Ólafsson alþm. auglýsir í
síðustu ísafold að hann ætli að svara
orðabókardómi Einars prófessors
Arnórssonar í næsía hefti »Skírnis<t.
Skaðar af ofviðri.
í ofsaveðruni af suðri, sem geys-
nðu f Húnavalnssýslu í fyrra hluta
jan., einkum 9. og 12., urðu víða
skaðar, Svo sem á Skagaströnd, þar
fuku á einum bæ. Vindhæli, 40
hestar af heyi, á öðrum bæ, Blá-
landi, fulcu 30 hestar af heyi, og
mjög víða urðu minni skaðar. Á
Kálfshamarsnesi fuku tveir bátar,
brotnaöi annar til stórskemda, en
hinn í spón. Víðar brotnuðu bátar
þar með ströndinni. Einnig er
sagt að hey hafi fokið til muna á1
Brekku í Þingi.
S. —
Auglýsingar komi fyrir kl. 3 dag-
inn fyrir birtingu.
Eaddir
almennings.
Hefði einhverjum öðrum en land-
lœkni vorum, sem er æðsti maður
læknastjettarinnar, dottið í hug að
berjast fyrir hinu svokallaöa nýárs-
sundi, er framfer hjer á höfninni
hvern nýársdag, tel jeg víst, að ein-
hver rödd hefði heyrst í móti þeirri
athöfu, því við har.a er sannarlega
margt að athuga, einkum þó frá
sjónarmiði heilbrigðinnar, sem á að
eiga landlækni að forsvara sínum,
fremur en alla aðra menn á Iand-
inu. Nú skal jeg færa nokkur rök
fyrir þessu.
í fyrsta lagi er það að telja, að
á þessum tíma er oft afarkalt, og
getur verið jafnvel kaldasti tími árs-
ins. Sje nú sjókuldi langt yfir venju
fram, þá má ávalt búast við, að
sundmennirnirgetiveikst, hve hraust-
ír og æfðir setn eru, og ef svo vill
til, taka þeir oftast hættulega veiki,
svo sem lungnabólga eða nýrna-
veiki; fyrir þessu hefi jeg unnnæli
góðs læknis, og auk þess dæmi
um það, að vanir sundmenn hafi
dáið af því, að synda í köldu vatni,
þegar snögglega hefur skift um hita,
og kulda. Þessu tjáir ekki að neita,
og þá ekki því, að það getur ver-
ið mjög hættulegt að stefna saman
í köldu veðri fjölda fólks til þess
að standa úti í kulda langan tíma.
Auðvitað er hægt að segja, að full-
orðnir menn geti gætt sín, og aun-
aðhvort setið heima eða farið í
tíma af mótinu, en það geturviljað
svo til, að þrengra sje inngöngu
en útgöngu, tii dæmis fyrir þá,
seni fremstir standa á bryggjunni,
en liundruð manna eða þúsundir
standa ofar eins og veggur, svo
ekkert verður komist. Jeg hefi heyrt
að margir tnenn hafi ofkælst við
síðasta nýárssund, og fengið fyrir
ferðina lungnabólgu, kvef o. fl.
Þeíta er, eða ætti að vera, ærin
ástæða móti sundi þessu, en þó eru
fleiri tii, og ein þeirra mjög auð-
sæ. — Eins- og menn vita, er borið
hjer í höfnina úr bænum allskonar
saurindi, slor, og yfir höfuð allur
óþverri, enda eru nú komin vatns-
salerni mjög víða og öHu úr þeim
veitt til sjáfar. Hjer í bænum er
landlæg (endemisk) taugaveiki, og
fleiri næmir sjúkdömar, og í blönd-
unni úr því, sem þessir menn leggja.,
af sjer, þegar það er nýkoinið í sjó-
inn eru íþróttamennirnir Iátnirsynda:
Það er harðla ó'geðslegt, og gctur
ekki verið hœttulaust fyrir heilbrigði
þeirra. Bakteríur eru lífseigar, og
þola yfirleitt eins mikinn hita og
kulda eins og menn, og drjúgum
beíur. Sundmennírnir geta því
auðveldlega sókt í sig pestir á sund-
inu með þessum hætti, í stað heil-
brigði þeirrar, er sundið á að veita.
Verðir heilbrigðis landsmanna ættu
því að skerast í leikinn móti þess-
ari venju, með landlæknirinn í broddi
fylkingar. Sunddag þennan má færa
til Jónsmessu á vori og kalla Jóns-
messusund. Nýársdagurinn er þeirri
messu litlu ypparlegri. Eða þá kalla
það Jóns Sigurðssonar sund og láta
það fara fram 17. júní, og þá í
eins hreinum sjó og unt væri eða
vatni. Þá gæti sundið varla farist
fyrir, eins og ávalt má búast við á
nýársdag, vegna frosía, vinda og
hafróts. Þá standa sundmennirnir
engu síður að vígi með að sýna
íþrótt síua, og mega vera jafn ánægð-
i ir yfir sigri eða ósigri eins og á
nýáisdag.
• Ritað 23. jan. 1913.
Árni Árnason
frá Höfðahólum.
Viðbót.
j Landlækni var sýnd grein þessi
! og fórust honum orð um hana eitt-
hvað á þessa leið.
Aðfinsiur A. Á. eru eigi á all-
kostar rjettum grundvelli bygðar,
því mikill munur er á því, hvort
vanir eða óvanir menn fara í kald-
ann sjóinn. Þcir sem keppa á ný-
árssundinu hafa smávanist hinum
vaxandi kulda í sjónum frá sumrinu,
enda fullyrti hann að til þessa liefði
enginn þeirra manna, er kept hafa,
orðið neitt meint við, ekki einu sinni
fengið hor í nös.
Um hið fullorðna fólk, sem á
horfir, er það að segja, að því er
innan handar að klæða sig svo,
sem það vill, enda vant útiverum.
Því stafar miklu meiri heilsuhætta
af ferðum sínum á ýmsar samkom-
t, ur og dansleiki þar, sem það er í
) loftvondum húsuni og hleypur oft
og tíðum út aðeins til þess að kæla
1 sig.
1 Úr þeirri hætíu, sem stafar af
óhreinitidum í sjónum, verður held-
ur eigi mikið gert, þar sem síraum-
urinn yfir höfuð að tala ber þau
fljótt út fyrir eyar enda yrði þá
fleira að forðast.
I
Frá Vesturheimi.
Eftir dbní. Bjarna fónsson.
[Ágrip af fyrirlestri, er haldinn var
nýlega í Framfarafjekiginu hjer.j
#rh.
I Ameríku er hægt að fá vín
eftir vild, í Winnipeg eru um 100
Hótel; þó kirkjur sjeu jafn margar,
sýnist það lítið stoða.
Ef menn fara til Ameríku, þá
I þurfa þeir að fara með þeirri liugs-
j un, að vinna mikið og lialda fast
j ufah að því sem fæst fyrir vinn-
una, og láta ekki ýmsar ginningar
leiða sig, því nóg er af slíku þar
eins og víðar.
Jeg hef verið spurður um, hvern-
ig fátækra löggjöf í Kanada væri.
Jeg er ekki vel heima í því, en
eftir því, sem jeg komst næst, verða
allir að bjarga sjer sjálfir.
Ef óreglumenn, sem eiga konu
og börn, láta heimilið auðsjáanlega
líða nauð, þá eru öll börnin tekin
frá foreldrunum og Iátin á barna-
hæli og missa foreldrarnir þá all-
an rjelt til barnanna, nema þau
borgi alt sem til barnanna er kost-
að. En geti foreldrar ekki bjargast
vegna heilsuleysis, er vanalega skot-
ið saman gjöfum til að bjarga
heimilinu.
Islendingar vestan hafs eru mjög
samtaka að hjálpa þeim, sem eru
hjálparþurfa, ef þeir sjá, að neyðin
er ekki afieiðing þeirra eigin slóða-
skapar. Slóðar og letingjar eru
hafð'ir þar í fyrirlitningu. Þar er
annaðhvort, að duga eða drepast.
í Winnipeg eru góðir og ráð-
hollir menn, og er rjettast fyrir
ókunnuga að ráðfæra sig við þá,
þegar um jarðakaup eða önnur
stór viðskifti er að ræða, áður en
nokEuð er sagt; jeg gæti bent á
marga þeirra, ef þess væri óskað.
Ekki detíur mjer í hug, að eggja
neinn á, að fara til Ameríku til að
ílengjast þar. Mitt álit er, að á ís-
landi geti hver maður haft eins gott
líf, og enda viðfeldnara, en í Ame-
ríku, þegar rjett er að farið, sjer-
staklega upp til sveita.
Á því er enginn vafi, að sveit-
irnar gætu orðið betur arðberandi,
eu þær eru nú.
Ef margir af þeim, sem í bæum
búa og auðsjáanlega hafa oft lítið
að starfa, færu að búa í sveit og
kyntu sjer, hvað jörðin getur gefið
af sjer, þá inundi þeim betur vegna.
Það er gamall vani íslendinga, að
trúa ekkl því, sem reyndir menn
ráðleggja, heldur treysta þeir á
sjálfa sig, án þess að hafa minstu
reytislu fyrir sjer. En ef þeir sæu
aðeins lítið sýnishorn af framkvæmd-
um annara þjóða, þá mundu þeir
trúa því, sem skáldið segir :
»Sú lcemur tíð, að sárin foldar gróa,
sveitirnar fyllast, akrar hylja móa,
brauð veitir sonum móður-moldin
frjóa,
menningin vex í landi nýrra skóga.«
Hjer á landi eru fuilkomin skil-
yrði fyrir því, að þessi spádómur
rætist. Sjest það best, ef litið er
til annara landa, og þau borin
saman við ísland. Margur talar
um að tíðarfar á íslandi hamli
meiri framkvæmdum, en því get
jeg eklci verið samdóma.
' _ Frh,
Tafífjelag Reykjavíkur.
Fundur á hverju kveldi kl. 8V2 í
Bárubúð uppi.