Vísir - 23.07.1914, Síða 2

V I S I R
Dagskrá neðri deildar á morgun
kl. 12.
Sauðfjárbaðanir, 3. umr.
2. Vörutollur, 2. umr.
3. þingsályktunartiliaga um lög-
skoðun á útfluttri ull, hvernig
ræða skuli.
— Smásaga úr fiskiveri. —
Eftir Kormák.
ÞaS var ekki aö undra að hann
var kallaður svo. Hann þagði auS-
vitaö ekki altaf, en hann talaöi al-
drci nema hann beinlínis þyrfti
þess.
Hann var maSur um fertugt,
liölega meöalmaður á hæö, þrekinn
og þó mjúkur í hreyfingum, ljós
aö yfirlitum, háriS jiykt og voru
þegar farin aö sjást grá hár í því.
Hann hafði alla sína tíö, eöa svo
sögðu menn, veriö vinnumaöur hjá
hreppstjóranum í fiskiveri einu
viö sunnanverSan Faxaflóa, og
hafði enn sama kaup og borgaS
var fyrir tuttugu árum. Og alla
tíö haföi hann veriS formaður og
fiskaö manna best.
Hreppstjórinn haföi allstórt
heimili og því mörg vinnuhjú.
Vinnumenn hans fengu ekki aö
ganga iöjulausir ef landlegudagur
var, þó þeir stæðu í róörum; altaf
■var hreppstjórinn tilbúinn aö skipa
þeim fyrir verkum — öllum nema
Þorsteini. Þaö var eins og stjórn-
sami öldungurinn heföi ekkert yf-
ir honum aö segja. Þegar var
nokkurs afla von úr sjó, á hvaöa
tíma árs sem var, stundaöi hann
róöra, svo aS hann var lengst af
á sjó. Á landi sýslaði hann aS eins
meS- útbúnaS skips síns, veiSar-
færi og þesskonar.
Hreppstjórinn var talinn frem-
ur sparsamur maður — sumir
sögöu meira aö segja aö hann væri
nískur. Hann var fremur tregur á
aS leggja til ný veiðarfæri, ljet
menn sína notast við þau þó göm-
ul væru eða fúin. Og ef þeir kvört-
uöu yfir því og vildu fá nýtt, var
svarið jafnan: ,,Fúiö? þaö — þaö
getur ekki veriS fúið. Það er ])á af
—af hirðuleysi,karlminn.“ Aöeins
Þorsteinn ljet sig það litlu skifta.
Þaö sem honum fanst ótraust hjá
sjer, tók hann óðara og fór meö
til hreppstjórans; þeir skiftust
engum oröum á um þaö, hann
varö aö fá honum nýtt og traust í
staöinn. Verksvið Þorsteins var
ekki stórt, þaS var skipiS hans.
En þar var hann líka gersamlega
einvaldur.
Hreppstjóranum þótti vænt um,
er skip lians fiskuðu. Hann var
jafnan viöstaddur, er þau lentu,
og sá glögt, hve mikið var í þeim.
Hann ljek þá á als oddi viö menn
sína, jafnvel lagSi hönd á stjóra-
færiö með þeim. Viö Þorstein
mælti hann þó ekki fremur þá en
endranær, en í þess staö fylti
hann vænt staup af víni og bar
honum, þegar heim var komiö.
Kaupi sínu eyddi Þorsteinn öllu
fyrir vín, keypti helst óblandaS
spritt, ef hann náöi í þaö. Þaö
drakk hann einn og var enga
breytingu aö sjá á honurn, þó
hann yröi kendur. Enginn gat
fundið aö viS hann í formanns-
stööunni fyrir þaö, þó hann
drykki.
Helst var þaö húsfreyja, sem
talaöi við Þorstein; þegar hann
kom aö, var hún vön aB spyrja
hvernig hann heföi fiskað, hvort
ekki heföi veriS voíit í sjóinn,
eöa kalt um morguninn, hvort
hann vantaöi ekki nýja sjóvetlinga
o. s. frv. Hann svaraöi því jafnan
stutt og Jjýölega, eins og hún
spurði.
Allir, sem Þorseinn hafði yfir
aS segja, hlýddu honum án nokk-
urs minsta mótþróa. Engum var
illa við hann, en einni manneskju
var vel við hann. ÞaS var Gunna
gamla vinnukona. Hún var nokk-
uö viö aldur oröin, fremur vit-
grönn og bráðlynd. Hún haföi ver-
iö þarna á bænum síðan hún var
smá telpa, fyrst hjá þeim, er
bjuggu þar áöur en hreppstjórinn
fluttist þangað, og svo hjá honum
áfram. Margir höföu gaman af
aö leika á Gunnu gömlu meS ein-
hverri vitleysu, og stríSa henni,
en þaö gerSi Þorsteinn aldrei og
því þótti henni vænt um hann.
Hún haföi alla tið verið þjónust-
an hans og hún þjónaSi honum
dyggilega. Það mátti ekki sjást
blettur nje hrukka á neinu, sem
hann átti. Og ef hún hafSi nauin-
an tíma til aö annast fatnað
þeirra, er hún þjónaði, eins og oft
var nú, þá voru þaö altaf fyrst
og fremst lians föt, sem hún varS
að gera í lag.
Mörg skip reru úr sömu vörinni
og Þorsteinn. Lendingin var góS
í öllum áttum, nema vestanátt.
Sund var inn aS fara, sem var
auðvitaS viðsjárvert ef brim var,
þó af annari átt væri en vestan;
en það var ekki langt, og þvi ekki
hættulegt, ef sætt var lagi að róa
inn, en gott þegar inn var komiö;
en í vestanátt gat veriö eins viö-
sjárvert er inn var komið, þegar
sjerstaklega stóS á sjó.
DálitiS fyrir noröan lending-
una, skamt frá lireppstjórabænum,
gekk klettanípa fram í sjóinn. Þar
sat Þorsteinn löngum einsamall á
landlegudögum, til aö gæta að
veSri; þar gat hann setið hálfa
og heila dagana aö „bræö’ ’ann“.
Hann var lika allra manna glögg-
astur á veöurlag og fór jafnan
fyrstur aö róa. Þaö bar sjaldan
viö aö aðrir úr vörinni reru út í
ískyggilegt veöur, ef þeir sáu aö
Þorsteinn var ekki farinn aö
hreyfa sig.--------
VertíSin var komin.
Jeg var útgerðarmaður hjá
hreppstjóranum þessa vertíð og
var háseti hjá Þorsteini. Af því
mjer fanst maðurinn dálítiö ein-
kennilegur, tók jeg vel eftir hátt-
um hans. Enginn annar gaf því
víst nokkurn gaum, síst þeir, sem
voru farnir aö þekkja hann. Þeim
fanst maöurinn hljóta aS vera
svona geröur.
Það var kominn góöur afli og
útlitið var ágætt. Nokkur skip
höfðu komiö innan af Nesjum og
lágu við til fiskjar, þvi enginn afli
var innfrá. Þaö var því margt um
manninn, margt ungra rnanna, og
því fjörugt á landlegudögum og
öðrum stundum, er menn voru í
landi.
Meöal innanmanna voru feðgar
tveir, sem jeg veitti sjerstaka eft-
irtekt af því, hve ólíkir þeir voru.
Karlinn var formaður á eigin
skipi, fremur lítill vexti og beygju-
legur, margmáll og óviöfeldinn.
Hann var rauðbirkinn, haföi nokk-
uS langt yfirskegg, sem hann sneri
upp á, og ljet sjer mjög ant um
aö broddarnir stæöu beint út. Son-
ur hans var um tvítugt, vel meö-
almaður á hæö og vel vaxinn, lip-
ur, síkátur og allra manna hug-
ljúfi.
Við vorum jafnaldrar og urS-
um fljótt mestu mátar. Þaö var
ekki aö eins fyrir glaðværð hans
og lipurö aö mjer fjell hann sjer-
staklega vel í geð, hann var einn-
ig mentaöur og skýr og því gaman
aö tala viö hann.
Einu sinni árla sunnudags geng -
um viS saman út aö nípu. Snjó-
föl var á jörö og nokkuö kalt,
lieiður himinn og sólin að koma
upp.
„En ]iað bræðralag að sjá á bát-
unum þarna i vörinni," mælti
hann, „þeir standa þarna kyrrir
hver viö annars hliö, eins og þeir
viti ekki um neitt annaö en friö-
inn. Meira að segja skuggarnir
þeirra teygja úr sjer til þess aö
geta fallist í faðma.“
„En bárurnar þarna í fjörunni
eru annars eölis,“ sagöi jeg, til
þess aö svara í sama tóii; „þær
ólmast altaf, en raunar aö eins af
fjöri en ekki af neinni vonsku.
Ætli þær sjeu ekki í ætt viö þig?“
„1 ætt við mig? Helduröu þn
að jeg sje af tómu vatni eins og
þær? Ha, ha, ha----------
„Heyröu, góöi minn, hlæðu ekki
alveg svona mikiö! Þú ert líklega
aö miklum hluta af vatni, eins og
aSrir menn!“
„Hef vatn í búknum auövitað.
En jeg er ekki tómt vatn, sem aS
eins hreyfist ef blásiö er á þaö!“
Jeg virti dálítiö fyrir mjer þenn-
an glaölega og geðþekka ungling
og kom þá faðir hans mjer í hug.
Jeg fleipraði út úr mjer:
„Hvernig er hún móöir þín í
hátt?“
„Hún mamma ? Af hverju
spyröu aö þvi ?“
„O, bara af forvitni.“
„Hún er svona í meðallagi stór,
heldur myndarleg, held jeg, dökk-
hærö og brúneyg.“
„Nú, en hvaöan hefir þú þá
þetta ljósa yfirlit?“
„Þaö er víst frammi í ættum ein-
hverstaðar.“
Viö vildum víst hvorugur tala
meira um þetta og gengum því
hljóöir dálitla stund.
„Hvernig er þaö, þiö fiskiö allra
manna mest, þiö eruð víst lang-
hæstir hjerna í verinu?“ mælti
hann.
„Ojá, okkur hefir gengiö bæri-
lega, held jeg.“
„Svona þjer að segja, þá vildi
jeg aö karlinn liann pabbi hefði
setið kyr heima. Jeg held jeg
treysti mjer eins vel til aö vera
fyrir skipinu eins og hann og jafn-
vel betur. Hann fiskar ekki baun.
Og jeg má ekki ráöa neinu meöan
hann er meS. Svo er hann enginn
sjómaður heldur.“
Frh.
Eftir Guy Boothy.
----- Frh.
»Allir eru á hælum mjer, hver
höndin er á móti mjer, — jeg er
útlæg kona, ættjarðarlaus og vina-
vana, — fje er lagt til höfuðs mjer
og þess vegna neyðist jeg til að
gera mjer það að reglu að tor-
tryggja alla. Hugsið yður að horf-
ast alt af stöðugt í augu við þá
staöreynd að verða tekin höndum
svo framarlega sem hvikað er af
varðbergi eitt einasta augnablik,
og svo —«
Jeg heyrði hana gnísta gremju-
lega tönnum.
»Og svo?«
»Þá verður ekkert svo, dr. de
Normanville! — við þurfum ekki
' að gera ráð fyrir neinu eftir að svo
væri komið. Þeir skulu aldrei ná
mjer Iifandi á vald sitt, en hitt
skiilir engu hver lík mitt hefur þeg-
ar jeg er liðin. Oóða nótt!«
Hún var farin og horfin ofan
skipsstigann áður en jeg gat svar-
að nokkru orði. Jeg sökti mjer
niður í að horfa á hafið og hugsa
um það sem mjer bjó í brjósti.
Skipsklukkan sló 4 (m. ö. o.: klukk-
an var 10). Vörðurinn á stafnpalli
gaf merki að alt væri í lagi, þögn
ríkti á öllu, undursamleg kyrð, er
ekkert rauf nema blásandi byrinn
í þöndum voðunum og skvampið
og skvettirnir á súðum snekkjunn-
ar. Jeg hallaði mjer út á borðstokk-
inn og hugsaði um æfi Fallega,
hvíta púkans, eins og jeg hafði
heyrt hann sjálfan segja frá henni.
IV.
Sólin var tæpast komin upp
morguninn eftir er jeg vaknaði við
það að snekkjan lá kyr. Þá var
ekki nema um eitt að ræða: við
hlulum að vera komin þangað sem
ferðinni var heitið. Jafnskjótt sem
jeg hafði felt þá ályktun, hljóp jeg
á fætur, fór að hliðarglugganum,
dró lítið tjald frá, er fyrir honum
var og leit út. Og þvílík sjón!
Gaman væri að lýsa því öllu í lit-
um eða orðum! En, það er nú
þrautin þyngri. Ef jeg væri bók-
menta snillingur meiri en í meðal-
lagi, gæti jeg ef til vill geflð ykkur
einhverja glætu af hugmynd um
það er fyrir augun bar. En nú er
jeg bara vesælasti viðvamngur í
orðsins list og óttast því mjög að
það verk verði mjer meira en um
megn. En sögu minnar vegna held
jeg samt að jeg verði að reyna aö
koma einhverju nafni á það.
Fyrst verðið þið að reyna að
hugsa ykkur litla höfn, í mesta lagi
tæprar rastar langa og s|4 úr röst á
breidd. Við henni blasti þar sem
jeg sá hásljetta mikil, er hallaði of-
an að ströndunum er særinn láað.
Hugsið ykkur þetta hjallaland, eða
hásljettu eins og jeg sagði, með
háar skógi krýndar hæðir efst uppi,
nærri því fjall, sem gnæfir tvö þús-
und fet eða meira upp í heiðblá-
an himininn. En upp úr kjarri því
er beltar það neöanvert, gægjast
hvít húsþök og hjer og hvar topp-
þök kofa þeirra, er venjulegir eru
á vesturströnd Borneo og eyjanna
þar umhverfis. Frh.
Fullorðin kona óskast í
Vist nú þegar. Uppl. Njálsg. 42,
niðri.
Kaupamaður
óskast á gott heimili.
Semja ber við Siggeir Torfa-
son kaupm.
Prentsmiðja D. östlunds.