Vísir - 23.08.1915, Síða 2

V I s I R
VISIR
Afgreiðsla blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi.
Inngangur frá Vallarstræti.
Skrifstofa á sama stað, inng frá
Aðalstr. — Ritstjórinn til viðtals frá
kl. 5-6.
Sími 400.— P. O. Box 367.
Botha fagnaða
þegar Botha stjórnarforseti í
Suður-Afríku kom til Cape Town
úr herferðinni til Suðvestur-Afríku
gengu borgarbúar og fólk úr ná-
lægum sveitum fagnandi á móti
honum. Borgarstjórinn afhenti
Botha sverð, sem borgarbúar
höíðu látið smíða, forkunna góð-
an grip.
Botha þakkaði gjöfina og kvaðst
hafa heitið því þegar Búastyrjöld-
inni lauk að draga ekki oftar
sverð úr slíðrum. þetta hefði
þó orðið á annan veg. þegar
minni hluti hinna fornu landsbúa
hefði gert uppreisn, kvaðst hann
. hafa gripið til vopna til þess að
verja heiður og sóma þjóðar
sínnar.
Um kvöldið var Botha og
Smuts hershöfðingja haldin veisla.
Sagði Botha þá frá ýmsu sem
hann hefði orðið vísari í herferð-
inni.
»Fri9urinn Róm«.
Meðal annara merkilegra hluta,
sem hann fann í löndum þjóð-
verja í Suðvestur-Afríku, var ’
landabréf, sem sýndi hvernig
ríkjum yrði skipað í heiminum
eftir „friðinn í Róm 1916“. þar
var Afríku fyrir sunnan miðjarð-
arlínu talin þýsk keisaradæmi, en
á einum stað var afmarkað lítið
svæði, sem átti að vera hæli fyr-
ir Búa.
þetta og fleira kvað hann sýna
hver forlög þjóðverjar hefðu ætl-
að Sambandsríkjunum í Suður-
Afríku. Hann kvaðst hafa kom-
ist að raun um, að Maritz hefði
sent mann til Suðvestur-Afríku
árið 1913 að leita samninga við
þjóðverja og hefði þeim manni
verið vel tekið. Áður en ófrið-
urinn skall á hefði Maritz ætlað
að hefja uppreisn og hefði þá
sent mann aftur norður til þess
að fá að vita hvers styrks upp-
reisnarmenn mættu vænta í fall-
byssum og skotfærum. Ennfrem-
ur átti sá maður að fá tryggingu
fyrir því að Suður-Afríka fengi að
vera sjálfstætt ríki.
Boðskapur keisarans.
Síðan fóru bréf á milli lands-
stjóra þjóðverja í Suðvestur-Af-
ríku og þýskalandskeisarans út
af þessu máli.
Svar keisarans var svohljóð-
andi:
„Eg mun ekki einungis viður-
kenna sjálfstæði Suður-Afríku
heldur skal eg ábyrgjast það,
með því skilyrði þó að uppreisn sé
hafin þegar í stað“.
Aður auglýst uppboð í Viðey, I
þ. 25. og 28. þ. m. og 4. n. m.
afturkallast hér með eftir ráð-
stöfun hlutaðeiganda.
Skrifstofu Gullbringu- og Kjósarsýslu,
21. ágúst 1915.
3ónss;m.
Botha kvað ekki að undra þó
menn segðu: „Aumingja Belgía",
þegar þeir heyrðu slík loforð.
Síðan lýsti hann landkostum í
Suðvestur-Afríku og kvað ærið
verkefni fyrir höndum að byggja
og rækta landið.
Enn fremur kvaðst hann ætla
að skipa nefnd til að rannsaka
hryðjuverk sem þjóðverjar hefðu
framið á innfæddum Afríkubúum.
þjóðverjar hefðu sjálfir játað að
þeir hefðu látið drepa 21000
manns af Herera-þjóðflokkunum
fyrir það að Hererar hefðu átt
að myrða þýskar konur og börn.
En skýrslur þjóðverja bæru þó
með sér að Hererar hefðu ekki
líflátið nema eitt barn. Sagði
Botha ýmislegt fleira af þessum
verkum.
Smuts hershöfðingi hélt einn-
ig ræðu í veislunni. Skýrði
hann frá því að herferðin hefði
kostað 16 milj. sterlingspund.
Duman kemur saman.
Þeir seku sæti ábyrgð.
Þing Rússa kom saman 1. þ. m.
í Petrograd. Goremykin stjórnar-
forseti setti þingið og kvað þjóð-
ina aldrei hafa verið einbeitnari en
nú um að leiða ófriðinn til far-
sællegra lykta og stæðu allir flokk-
ar að því. Hann endurtók Ioforð
Nikulásar stórfursta um að gefa
Póllandi sjálfstjórn að ófriðnum
loknum.
Þá gat hann þess að stjórnin
mundi leggja frumvarp fyrir þing-
ið um að auka skotfæragerð í land-
inu á líkan hátt og Englendingar
hefðu gert. Átti þingið að kjósa
nefnd til að sjá um framkvæmdir
í því efni.
Ennfremur mundi stjórnin leggja
fyrir þingið frumvarp um að heim-
ila henni að kveðja til herþjónustu
alla óæfða varaliðsmenn. Kvað hann
það gert til þess að leysa æfða vara-
liðsmenn af hólmi svo þeir gætu
farið á vígvöllinn. Auk þess væru
þeir samningar milli Finna og Rússa,
að þegar þetta nýja útboð væri gert
mætti stjórnin kveðja Finna til her-
þjónustu.
S
Loks kvað Goremykin að það
mundi verða verk dumunnar, að
ráða bót á fjárhag ríkisins.
Þessum boðskap var all vel tekið
í þinginu, enda eiga nú fulltrúar
allra flokka sæti í stjórninni. Pólsk-
ir þingmenn þökkuðu þær réttar-
bætur sem land þeirra ætti að fá
og hétu stjórninni fylgi sínu og
sinna sarnlanda.
Forseti var valinn sá sami og á
síðasta þingi, Rodzianko, með 296
atkv. gegn 24.
Tveim dögum síðar var samþykt
í þinginu rökstudd dagskrá þess
efnis, að þrátt fyrir ýmsar raunir
síðastl. ár, væri öll þjóðin samhuga
um að linna ekki fyrr en fullnaðar
sigur væri fenginn. Og að dum-
an treysti því fastlega, að þeir sem
ættu sök á því, að herinn hefði
ekki haft nægileg skotvopn, yrðu
látnir sæta hegningu, hvað hátt sem
þeir væru settir.
í umræðum í þinginu hefir það
komið í Ijós, að þeir sem viunaað
skotfæragerð, hefðu gert verkfall.en
því væri nú lokið.
Bourtseff látinn laus.
f fyrra þegar ófriðurinn skall á,
gaf Bourtseff foringi stjórnbyltinga-
manna í Rússlandi út ávarp til rúss-
nesku þjóöarinnar um að fella nið-
ur öll deilumál og veita stjórninni
fylgi. Hann bjó þá í París og hafði
verið í útlegð nokkur ár. Fór hann
heim til Rússlands í fyrra haust til
þess að bjóða stjórninni sina þjón-
ustu. En er heim kom var hann
tekinn fastur ug fluttur til Síberíu.
Voru honum gefnar að sök gamlar
væringar við keisarann og stjórn-
ina. , Mæltist tiltæki þetta mjög illa
fyrir. Nú hefir stjórnin gert brag-
arbót og látið Bourfseff lausan, þó
má hann ekki taka sér bólfestu í
Petrograd eða Moskva.
Det kgL octr.
Brandassurance Comp,
Vátryggir: Hús, húsgögn, vörur
alskonar o. fl.
Skrifstofutími 8-12 og 2-8 Austurstr.
N. B. Nielsen.
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opið v. d. 8-8, ld.kv. til 11
Borgarst.skrifit. í brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk. Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk. sunnd. 8l/2 siðd.
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl. 11-1.
Landsbankinn 10-3. Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Útlán 1-3
Landssíminn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið P/,-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7. sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-6.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknart'mi 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Jxí úUowdum.
Hindenburg.
Símskeyti frá Berlin segir að ný-
lega hafi orustu-beitiskipi veriðhleypt
af stokkunum í Wilhemshaven og
hlaut það nafnið Hindenburg.
Arfur.
Franskur hermaður sem er nú í
stríðinu, fékk þá óvæntu fregn ný-
lega, að gamall uppgjafaherforingi
hefði arfleitt hann. Nam arfurinn 150
þús. kr. Þeir höfðu átt heima í sama
þorpi. Kvaðst gamli herforinginn
hafa gefið honum eigur sínar af því
hvað hann hefði altaf verið þolin-
móóur, að hlusta á sögu sína um
það er hann misti handlegginn í
stríðinu 1870. Óskaði hann þess
í erfðaskránni, að Páll (svo hét her-
maðurinn sem arfinn hlaut) kæmist
heill á húfi heim úr stríðinu og
bað hann þá að ganga við og við
út að gröf sinni og segja þar frá
þvi, sem fyrir hann hafði komið í
þessu stríði!
Fólk flýr frá Rfga.
í síðustu útlendum blöðum, sem
Vísir hefir fengið, er sagt, að fólk
flýji úr Ríga, um 10 þús. á dag.
Áður en Rússar fóru úr Libau
sprengdu þeir í loft upp öll vígi
kringum borgina og skipabygging-
arstöðvar.
Snarræði.
Margar hreystisögur eru sagðar
úr ófriðnum og eru sumar býsna
mergaðar.
í þýsku blaöi var nýlega sagt frá
því, að þýskur undirforingi hefði
komist yfir í skotgröf óvinanna. Sá
hann þá að miðaö var á sig vél-
byssu og þóttist vita að sér væri
bráður bani búinn, Hann hafði
sprengivél í hendinni, sem hermenn
kasta milli skotgrafanna, og snaraði
sér að vélbyssunni og stakk sprengi-
vélinni í hlaupið á by«sunni. Vél-
byssan sprakk í þúsund mola og
þeir sem stýrðu henni fórust allir,
en Þjóðverjinn stóö eftir heill á húfi.