Vísir - 13.04.1916, Blaðsíða 2

VÍSIR
VISIR
A f g r e i ð s 1 a blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur írá Vallarstræti.
Skrífstofa á sama stað, inng. frá
Aðalstr.— Ritstjórinn til viðtals frá
Id. 3—4.
Sími 400.— P. O. Box 367.
Morgunkjólar. Svuntur. Kvenn
& Telpukápur. Barnakjólar.
Álnavara. Cheviot.Silki. Slifsi o.fl !
I
Saumastofan á Laugavegi 24
Iðnaðarmaimaáíengið
°g nýju reglurnar.
þá höfum við' loksins fengið
reglurnar um sölu á menguðu og
ómenguðu áfengi til iðnþarfa o. s.
frv., þær eru að finna í nýút-
komnum stjórnartíðindum, dag-
settar 26. febrúar.
Manni verður ósjálfrátt að bera
saman hve miklu betur gekk að
koma vínunum inn í lyfjaskrána,
það var gert sama dag og stað-
festing laganna fréttist hingað
símleiðis (4. nóv. f. á.), en þetta
drógst í 4 mánuði. Munurinn
verður skiljanlegur þegar Htið er
tll þess, hve veikindin altaf eru
mikil í bænum. Hins vegar var
iðnaðarfyrirtækjunum okkar eng-
in hætta búin. Stjórnarráðið sá
um það með leyfisbréfum til ein-
stakra manna, að þeir þurftu ekki
að standa iðjulausir vegna skorts
á áfengi.
Skal hér ekki farið frekari orð-
um um þau leyfisbréf, þau eru
vonandi úr sögunni.
Aftur á móti mætti minnast á
reglurnar og þá sérstaklega eitt
atriði í þeim, sem betur hefði
mátt fara.
Eftir reglunum gildir það einu
hvort áfengisbeiðendur snúa sér .
til umsjónarmanns áfengiskaupa
eða lögreglustjóra með beiðnir
sínar. Réttara hefði verið að lög-
reglustjórarnir hefðu verið látnir
einir um starfið, því það er ekk-
ert sem bendir til þess, að um-
sjónarmaður áfengiskaupa sé eða
geti verið kunnugri mönnum held-
ur en fólk er flest og starf hans
er svo illa launað, að því fer svo
fjarri, að hann geti haft menn sér
til aðstoðar í sendiferðir, að hann
verður jafnvel að gera alt sem að
starfinu lýtur í hjáverkum. Hins
vegar er það auðsætt að bæjar-
fógeti hlýtur að vera öllum' öðr-
um kunnugri um menn hér og
starfsemi þeirra, enda hefir hann
lögregluþjóna sér til hjálpar og
getur sent þá út til að rannsaka
vinnustofur vafasamra beiðenda
til þess „að ganga úr skugga um
hve mikið áfengi beiðandinn þurfi
á ári“, en fyrst og fremst til þess
að ganga úr skugga um hvort
maðurinn á nokkurt áfengi að fá.
Óliklegt þykir mér nú, að stjórn-
arráðið og ráðunautar þess hafi
lagt höfuðin í bleyti og stritað í
4 mánuði eingöngu til þess að
eyða pappír og prentsvertu. En
þó skamt sé síðan að reglurnar
öðluðust gildi, þá er samt feng-
in töluverð reynsla fyrir því, að
sama sleifarlagið virðist eiga að
veraá þeim framkvæmdum einsog
j svo mörgu öðru hér. Áfenginu
er ausið til manna, sem ekkert
hafa við það að gera, annað en
drekka það, og það jafnvel manna,
sem öllum er vitanlegt að eru
hrein vandræði vandamönnum
þeirra vegna drykkjuskapar.’
Og þó virðist það ofur auð-
velt að afla sér upplýsinga um
það, hvaða iðnaðarmenn þurfi
spiritus til iðju sinnar og hve
mikið. Allur vandinn er að spyrja
einhvern einn málsmetandi mann
innan hverrar iðnaðargreinar hvort
þeir þurfi spiritus, til hvers og
hve mikið.
Eg hefi aflaö mér upplýsinga í
einni af stærstu úrsmíðastofum
hér í bæ.
Úrsmiðir nota spiritus til þess
að leggja í úrverk, sem vatn hefir
komist að, ef komið er með úr-
ið til þeirra þegar í stað; enn
fremur örlítið við hreinsun á sér-
stakri sjaldgæfri tegund úra. Við
allar venjulegar hreinsanir nota
þeir benzin. Úrsmiðurinn, sem
eg átti tal við segir mér, að tíma-
skifti geti verið að því hve mik-
ið þeir þurfi á spiritus að halda,
en að það nokkurn tíma fari fram
úr tveim lítrum á ári
komi ekki til mála.
Nú er mér kunnugt um að einn
úrsmiður hér hefir fengið bók
upp á 30 — þrjátíu — litra af
hreinum spiritus á ári.
Sama er um gullsmiði að segja.
Eg hef talað við tvo gullsmiði,
sem báðum kemur saman um,
að það sé mjög lítið sem þeir
hafi við hreinan spíritus að gera.
þrátt fyrir það hefir umsjónar-
maður áfengiskaupa útbúið einn
af gullsmiðunum með 18 — át-
ján — lítra. það er næstum
óþarfi að geta þess að maðurinn
hefir ekki fengist við smíðar í
langan tíma.
Eg hefi átt tal við tvo málara 1
og spurt þá til hvers þeir notuðu
hreinan spíritus og er skemst frá
að segja, að málarar þurfa ekki
einn dropa.
Samt sem áður hefir einum af
málurunum okkar lánast, að fá
bók með 30 — þrjátíu — lítrum
af meðalaspíritus á ári.
Með trésmiði er vandinn meiri.
þeir þurfa spíritus til að gljá
með tré, en spursmálið er hve
hreinn hann þarf 'að vera. Eg
hefi átt tal við smiði og kemur
þeim saman um, að vel megi
nota brensluspíritus með shel-
lakki til að bera á og gljá algenga
hluti, en við mjög vönduð hús-
gögn telja þeir líklegt að betra
sé að nota hreinni spíritus. En
hvað eru það svo margir smiðir,
sem fást við slíka vinnu ? Eg
get ekki talið þá sem stendur
með nöfnum, en eg veit það
með vissu að þeir eru sárafáir.
Annars má með tilraunum
komast að réttri niðurstöðu um
þetta atriði.
En hvað sem því líður þá
hefir umsjónarmanni áfengiskaupa
yfirsést er hann lét einn smiðinn
fá 5 lítra af hreinum spíritus og
30 lítra af shellakkspíritus, því
sá smiður vinnur hjá öðrum og
var fyrir ekki als löngu synjað
um þettá af bæjarfógeta.
Allir þeir, sem bækur hafa
fengið og hér eru nefndir hafa
átt við umsjónarmann áfengis-
kaupa og þó til séu fleiri dæmi,
þá ætla eg að þetta nægi til að
sýna fram á það, að umsjónar-
maður áfengiskaupa getur ekki
haft þetta á hendi, að honum
ólöstuðum að öðru leyti.
Eg býst ekki við því að farið
verði nú þegar að breyta þess-
um eýju reglum, en það ætti að
mega ætlast til þess að umsjón-
armaðurinn sjái vanmátt sinn og
vísi mönnum til bæjarfógeta, eða
að öðrum kosti verji einhverju
af tíma sínum til þess að útvega
sér upplýsingar þessu viðvíkjandi,
svo ekki verði fleiri hneyksli að
bókaútgáfum hans.
það má búast við ýmsum býsn-
um í þessu máli. þess vegna
þorði eg ekki annað en að tala líka
við söðlasmið, skósmið og járn-
smið, enda þó eg vissi fyrirfram
að til þeirra verka þarf ekki
spíritus. Og þó hefir margt skeð
ósennilegra en að það komi nú
upp úr kafinu, að sólaleður verði
ekki bleytt nema í hreinum j
spíritus og stál verði ekki hert j
með öðru móti en að reka það í
hvítglóandi niður í meðalaspíri- j
tus. R.
T I L MINNIS:
Baðhúsiö opið v d. 8-8, Id.kv. lil 1J
Borgarst.skrifst. í brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk. sunnd. 8‘/, siðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl. 11-1.
Landsbankínn 10-3. Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Uilán 1-3
Landssiminn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúi-ugripasafnið opið l1/,-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7. sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-6.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknartúni 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12:
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12 -1. 3
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2-3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar í Lækjargötu 2 á mið-
vikud. kl. 2—3.
Landsféhirðir kl. 10—2 og 5—6.
Fyrst Verdun svo París.
Fréttaritari hollenzka blaðsins Tyd
skrifaði því fréttapistil frá Köln —
skömmu fyrir mánaðamótin. Farast
honum orð á þessa leiö :
Þjóðverjar heima á Þýzkalandi
vissu það löngu fyrir að tilstóð að
hefja áhlaup á Verdun.
Var í marga mánuði verið að
undirbúa áhlaupíð, meðal annars að
safna þar saman fallbyssum. Voru
sumar fallbyssurnar smíðaðar úr
byssum, sem Þjóðverjar höföu tek-
ið að herfangi af bandamönnum.
Hann kveður fjölda særðra manna
koma heim úr bardaganum hjá Ver-
dun, en Þjóðverjar gugni ekki við
það, þeir vilji sporna viö því að
bandamenn hefji sókn í sumar. —
Þegar Verdun sé unnin þá sé greið
leið til Parísar.
Þýzkur herforingi ritar þannig
um orustuna hjá Verdun. Það verð-
ur erfitt að sigra Frakka, en sigra
verðum við. Mikið er undir því
kornið að Verdun sé tekin. Eng-
*nn vafi getur leikið á því að vér
náum kastalanum, en það getur
jekið langan tíma, það getur staðið
á því svo árum skifti. Oss auön-
ast það ekki á þessu ári (1916).
Fyrirspurn
Hvenær koma Maxwell bílarnir?
Sjómaður á landi.
Vísi ókunnugt um það.
timawUga.