Vísir - 12.09.1917, Blaðsíða 3

VÍSIR
Flibbar
Lin brjdst
Slaufur
sv. og hv.
Hálsbindi
frá kt. 0,50—4,50
Sokkar
Nærföt
Hattar
harðir og linir
ra. fl.
nýkomið
Haraldur Árnason.
Launabót
yfirdðmara.
YfirdórnBrar hafa farið fram á
3**nabætur við þingið og það mál
ekki útkljáð þar enn.
Þegar tekið er tillit til stöðu
þessara manna, þá verður því
«kki neitað, að þeir ættu að hafa
hærri laun en þeir hafa nú. Það
8r nauðsynlegt að yfirdómarar séu
gerðir svo efnalega sjálfstæðir, «ð
þeir geti staðið sem hlutlaus
áhorfandi fyrir utan allar
deilur bæðl i einkamáium msnna
á meðal og i stjórnmálum. Það
er augljóst, að ef þessir menn eíga
að h»fa hin og þesai útispjót um
auka-»tvinnu handa sér, þá eru
þeir áður en þeir sjálfir vita komn-
ir inn í þá hringiðu þjóðfólagslns
sem er starf þeirra að greiða úr.
Og að þjóð og þing hér á landi,
sem í öðrum mentuðum löndum,
vill ekki uð æðetu dómarar lands-
ins bl&ndi sér inn í stjórnmála-
deiíur, það er þégar útkljáð mál
og innsiglið sett í sjálfri stjórnar-
skránni, með því að banna þeim
þingseta. — Slikt ákvæði ber ekki
að skoða sem venjulegt frelsisrán,
eða bann gegn því að hafa sjálf-
stæða skoðun i opinberum málum,
heldur í þessu atriði að eins til
þess að tákna að dómarar verða
að b&fa verndaða sérstöðu
og vera undanþegnir þvi, áð skoð-
anabræður þcirra leggi að þeim
að beitast fyrir í íiokkadráttum
og sömuleiðis að þeir geti haldið
sér hreinum gegn tortrygni póli-
tiskra andstæðinga. Því að traust
verða dómarar að hafa og traust-
ið verða þeir að vernda umfram
alla hluti. Það er nauðsynlegt að
æðsti dómstóli landsins hafi álit,
en eina ráöið til þess að stofna
slíkt álit og vernda það, er að
dómararnir geti verndað hlutleysi
sjálfra ain.
Þegar þingsetubann yfirdóm&ra
varð að lögum, þá vor Uunahækk-
unin álltin sjálfsagt mál, enda
hafði verið rætt mikið um að yfir-
dómarslaunin væru hlutfallslega
of lág.
Bn svo kom fyiir atvik sem sló
marga ófaug og gremju, og það
var þegar yfirdómftrarnir allir
brutu hlutleyni sitt og skrifftðu
undir æsingaskial andbanninga-
flokksins gegn áfengisbannslögun-
nm — lögum sem allmikill meiri
hluti þjóðarinnar eigi aðeina fySg-
ir heldur virðist vera mikið kapps-
mál að vernda og bæta. — Þetta
var auðvitað megn yfirsjón af þeim
háttvirtu dómurum, því ftð þeir
gátu ekkert grætt á þe«su, en
aftur á móti gátu þeir tapað miklu
af samúð og tiltrú. Enda varð
það til þess að launabótarmálið á
nú ervitt uppdráttar að sagt er.
En hér er fleira að athuga.
Sjálfsálit manna fer mikið eftir
því hvernig á þá er litið. Það
eru fáir svo sjálfstæðir í anda, að
þeir vandi virðinga sína mikið
fr»m yfir gþað «em þeir finna að
náungarnir kunna að meta.— Og
vér eigum, þótt skömm sé frá að
segja,yftjálfum oss mikið um að
kenna, ef yfirdómurinn lítur of
lágt á stöðu sína. Það er með-
fram vegna þess að vér borgsur-
arnir metum hann ekki rétt. Yér
verðum að sýna þ*ð ftkýrt hvers
vér krefjumst af honum, og þá
heldur ekki skorast nndan að
styrkja aðstöðu hans & þann hátt
að viðunanleg [vcrði. — Og það
munu menn sanna, að ef vér erum
ekkl svo heppnir að eignast ein-
lægt hreina og beina siðferð-
is-leiðtoga í æðsta dómnúm
þá verður staðu þeirra og vald að
styðjast u t a n a ð eftir föngum.
Og cð sjálfsögðu Qiru launakjörin
þar eitt aðslatriði.
Yfirdómararnir eiga að fá hærri
laun!
noXorijs.
Aths.
Scmþykkur niðurstöðunni vill
Yisir að eins benda á, að það mun
ekki vera rétt, að frv. um launa-
bækkun yfirdómaranna sé íram
komið eftir kröfu þeirra eð* beiðni,
heldar í sambandi við skifting
bæjarfógetaembættisins.
Reykvíska.
Hvernig sem eg reyndi til sð
trú» því að eg græddi á dýrtið-
inni, þá fór þó svo, að eg flosn-
aði upp frá sveitabúskapnum og
fluttist til Reykjavíkur I vor. Þar
vísbí eg að allir „læra“, börnin
fá „gjafamat" á vetrum (hjá Sam-
verjanum), og allir eig* að fá
„dýrtíðaruppbót" (á annara kostn-
að). Lærdómurinn held eg megi
segja að sé á góðum vegi. Eg
kann nú að „setja upp á mig“
eins og hinir, og segjiat „hafa
það gott“ ef mér Iíður vel. Hér
er alt „voða gott“, „voða fallegt",
„voða skemtilegt". — Elsti dreng-
urinn minn hefir haft atvinnu við
að aka brauðum um bæinn, en
klárinn er latur og hefir þurft að
keyra haan. Eg var skepnuvin-
ur og þótti leitt að þurfa að keyra
hesta; hélt að þeir „hefðu það
ekki gott“ sikeyrðir. Þá sá~eg
að auglýat var atvinna fyrir dreng
við að „keyra brauð“. Vildi eg
koma drengnum í þá atvinnu, því
eg héit t-ð brauð fyadu ekki til
og gætu „haft það gott“, jafnvel
„voða gott“, þó þau ,væra keyrð.
Eu þá kom«t eg að því hjá Odd-
- 81 -
iðunni hafði hann ekki ákveðna meðvitund’
um neitt annað en að hann lagðist á stýr-
isárina af öllu afii og hún Tarð eins og
Muti af honum sjálfum og svo óskaði hann
heitt og innilega, að .Jón gamli frændi
hans væri þar kominn og gæti séð hann.
Og þeir komust alla leið heilu og höldnu,
örmagna og hundvotir og báturinn fullur
af vatni svo að farangurinn var á floti
milli þóftanna. En þegar þeir lögðu að
bakkanum, stóð konanghans Becks þar og
horfði á þá. Bæn hennar var uppfylt og
tárin runnu niður kinnarnar.
„Nú verðið þib að taka við peningun-
um, það er ekkert undanfærí11! kallaði
Breek til þeirra.
Shorty stóð upp, en hrasaði og varð að
setjast niður i vatnið aftur og við lá að
bátnum hvolfdi.
„Fari allir peningar tíl fjandans11, sagði
hann. „En komdn nú hérna með kúthol-
nna, því nú, þegar það er alt afstaðið,
ætlar mér að kólna á fótunum, og gott ef
eg fæ ekki vonskukvef upp úr því“.
Y.
Daginn eftir varð bátur þeirra síðast
ferðbúinn, eins og vant var. Breck bafði
komist af stað strax er birta tók af degi,
Jack London: Gull-æðið.
- 82 -
þó hann væri enginn sjógarpnr og hefði
ekki aðra en konu sína og frænda sinn sér
til hjálpar við að ferma bátinn. En Smith
og Stanley lá ekkert á, og það var öld-
ungis ómögulegt að koma þeim í skilning
um að vötnin gæti lagt þá og þegar svo
að þau yrðu ófær bátum. Þeir komu sér
undan því, að gera nokkurt viðvik, flækt-
ust fyrir og fundu að við Kitta og Shorty.
„Það liggur við að eg missi alla lotn-
ingu fyrir skaparanum, þegar eg hugleiði
það, aS hann hefir smíðað þessi axarsköft
í mannsmynd “ varð Shorty eitt sinn að
orði í bræði.
„Já, en það bætir mikið fyrir honum
að hann hefir búið þig til og ekkert til
sparað“, sagði Kitti hlæjandi. „Eg þarf
ekki annað en að líta á þig, til þess að
fyllast lotningu fyrir skaparanum“.
„0, já, hann hefir nú ekki gert það svo
illa!“ sagði Shorty og reyndi að láta sem
minst bera á því að honum fanst til um
hrós Kitta.
Nú lá leið þeirra um Le Barge-vatnið.
Þarf var straumlaust og á fjörutiu milna
langri leið, höfðu þeir ekki á neitt anaað
að treysta en árarnar, ef ekki gaf því betri
byr. En um það var engin von svo síðla
sumars, og ískaldur norðanbelgingurinn
stóð beint á móti þeim. Og það bætti ekki
'úr skák að nú tók að snjóa og vatnið iraus
- 83 -
á aruuum, svo að það var fullkomið verk
fyrir einn mann að höggva af þeim klak-
an með öxí. Og þegar Smith og Stanley
neyddust til að setjast undir árar, var það
augljóst, að þeir svikust um. Kitti var
búinn að læra að beita öllu afli sínu við
róðurinn og; hann sá að húsbændurnir
revndu að eins að láta líta svo út sem
þeir reru af öllum kröftum, en þeir lögðu
árarnar altaf hálflatar í vatnið.
Eftir þriggja tíma róður lagði Smith ár-
ina inn og sagði að nú væri ekki annars
kostur en að leita til sama lands aftur og
komast i skjól. Stanley var á sama máli
og hrakti þá nú aftur þessar fáu mílur sem
þeir voru komnir áleiðis. Og svona gekk
það tvo næstu dagana. í ármynninu lágu
á þriðja hundrað bátar, sem komnir voru
yfir Lýsing.fÁ hverjum degi bættust þetta
fjörutíu til fimmtíu við, en að eins tveir
eða þrír fóru norður yfir og komu ekki
attur. Smátt og smátt tók vatnið að leggja
í lygnunni við bæði löndin og örþunnar
ísspangir teygðu sig lengra og lengra út á
vatnið og það gat þá og þegar borið að
höndum, að vatnið yrði alt í einu sem ís-
hella.
„Við gætuna komist yfir, ef þeir væru
ekki eins og hvítvoðungar“, sagði Kitti þriðja
kvöldið sem þeir Shorty sátu við eldinn
við ármynnið. „Við hefðum komist yfir í
I
/
/