Vísir - 04.08.1918, Blaðsíða 3

y i s i r
Skólar 1918—19.
Vitið hefir að nokkru unnið
sigur í skólamálinu. Fullráðið
mun nú, að flestir skólar, merk-
ustu skólarnir, stundi störf sín
á næstkomanda vetri. Þó verður
nokkuð klipið af tilsögn í gagn-
fræðadeild Mentaskólans. Verður
tensla þar með sama sniði sem
í fyrra, en gert er ráð fyrir, að
skólinn starfi venjulegan tíma,
en verði ekki styttur, sem gert
gert var í fyrra. Fullkomin
bókleg kensla fer fram í
öllum bekkjum lærdómsdeildar,
B. bekk líka, er veitt var tilsögn
í tæpan mánuð í fyrra. Leikfimi
og söngkenslu mun eiga að
sleppa.
Cand. phil. Bogi Ólafsson
verður sennilega enskukennari
Mentaskólans i stað Böðvars
JKristjánssonar.
Gagnfræðaskóli Akureyrar á
og að starfa að vetri. Hafði
skólastjóri, hr. Stefán Stefánsson,
mikiö fyrir, að útvega skólanum
Islenskukennara í stað séra Jón-
asar Jónassonar, er sagði af sér
embætti í fyrra sökum vanheilsu.
Vildu háskólakandídatar ekki
ssækja um stöðuna sakir lélegra
launa. Loks tókst að ná í Bryn-
leif Tobiasson (frá Geldingaholti
i Skagafirði) til starfsins. Varð
hann stúdent á síðastliðnu vori,
er óvenju fróður um íslenskt mál
og forna stafi norræna, og leik-
nr ekki efi á, að hann hefir næga
kunnáttu til brunns að bera i
.kenslugrein sinni, móðurmáli
voru, og að því er vel borgið í
höndum hans. En hætt er við,
að ekki takist altaf jafnvel að
útvega ódýra kennara og raun
varð á að þessu sinni. Bryn-
leifur er og ekki ráðinn nema til
næsta árs.
Kennaraskólinn á að starfa
næsta vetur, líklega allar deild-
ar. 23. sept. er ráðgert að byrja
þar á kenslu, mánuði fyrr en
venja er til. Verður þeim ein-
um veitt tilsögn, er ganga ætla
undir árspróf annarar deildar
og neyddir voru til að lesa náms-
greinir annars bekkjar utanskóla
í fyrra.
Um Flensborgarskólann mun og
ráðið, að kent verði þar næsta
vetur. (Þjóðólfur).
Czecko-Slavanar.
Eftir því sem síðustu sfmskeyti
herma, þá færast Czecko-Slavon-
ar nú talsvert í aukana í Kúss-
landi og Austur-Síberiu. Hafa
þeir nú tekið að leggja undir sig
landið umhverfis Vladivostock
og virðast hafa þar yfirhöndina.
Og í Rússlandi veitir þeim einn-
ig betur.
Eins og áður er sagt, þá átti
allur her þeirra, samkvæmt
samningum bandamanna og
Maximalista, að fara austur að
Kyrrabafi eftir friðarsamningana
við Miðveldin. En svo er sagt í
enskum blöðum, að Mirbach
greifi, sendiherra Þjóðverja í
Moskva, sem myrtur var á dög-
unum, hafi komið Maximalistum
til þess að hefta för þeirra aust-
ur og vigbúa þýska og austur-
ríska fanga, sem voru í haldi í
Síberíu, gegn þeim, og hefir sá
her aðallega snúist gegn þeim
hersveitum Czecka, sem þá voru
enn vestra, og þannig klofið her
þeirra í tvent. En vandséð er
enn, hvort Checkar hefðu orðið
Miðveldunum óþarfari, þó að
þeir hefðu fengið að fara austur
og þaðan til Frakklands.
Sagt var frá því í skeyti ný-
lega, að Austurríkismenn væru
teknir að láta skjóta hertekna
menn og að Czeekar í Rússlandi
hefðu í hótunum að láta austur-
ríska fanga í RússlaDdi sæta
sömu forlögum.
í útlendum blöðum er sagt frá
því, að Austurríkismenn láti
leita vandlega að liðhlaupurum
meðal herfanganna frá ítölsku
vigstöðvunum og vægðarlaust
skjóta eða hengja þá sem finn-
ist. En snemma í ófriðnum hlup-
ust Czeckar þúsundum saman
úr fylkingum Austurríkismanna,
bæði til Rússa og Itala, og hafa
þeir síðan barist á móti Austur-
rikismönnum, en ekki getað hjá
því farið, að margir þeirra hafi
aftur veriðhöndum. Eruþeirauð-
vitað taldir landráðamenn og
eiga engrar vægðar að vænta,
nema þá að Austurríkismenn ótt-
ist hótanir Czeekanna í Rúss-
landi.
Fyrir ófriðinn var talið að 10
miljónir Czecka væru í Austur-
ríki og hafa þeir unað mjög
illa sínu hlutskifti undir yfirráð-
um Austurríkismanna.
Frá Rúmenum.
Take Joneseu og Titulescu,
fyrv. ráðherrar í Rúmení komu
til Sviss í byrjun júlímánaðar
og fluttu svissnesku blöðin við-
tal við þá.
Það er haft eftir Jonescu, að
þrátt fyrir friðarsamningana, só
farið með Rúmeniu eins og her-
tekið land. Þjóðverjar róði þar
öllu og stjórni landinu í smáu
og stóru. Þó segir hann að lands-
menn séu hughraustir .og trúi
statt og stöðugt á sigur banda-
manna og séu þess fullvissir að
þeir muni endurreisa Rúmeníu
og færa út landamæri hennar.
Titulecu sagði að Þjóðverjar
gerðu sér enga von um að vinna
sigur i ófriðnum með vopnum,
en treystu því að takast megi
að vekja sundrungu milli banda-
manna.
Hiutleysi FinnSands.
Bandamenn hafa krafist þess
að Finnar gæfu á ný yfirlýsingu
um hlutleysi sitt, en finska stjóm-
in hefir lýst því yfir að hún ætli
enga slíka nýja yfirlýsingu að
gefa en gæta þess að fylgja rétt-
um hlutleysisreglum eins oghing-
að tiL
313
,,Eg heyröi aö Xenía stundi þungt og leit
eg því viö. Sá eg þá, aö henni haföi brugöiö
svo viö þessa óvæntu spurningu fööur hennar,
aö hún var oröin náföl i frantan.
Líónel Gregóry! Þaö var einmitt sami ma'ö-
urinn, sem eg haföi heyrt frú Kynaston nefna
og sem hún hafði turðaö sig á, aö skyldi ekki
sækja sig á járnbrautarstööiua ]regar hún kom
frá Indlandi, en hvernig stóö á Jjví, aö her-
toginn þekti þann mann ?“
„Jú — eitt kvöld heyröi eg ]>ennan Líónel
nefnadn á nafn og skildist mér, aö hann myndi
vera einhvers staöar fjarverandi og verustáöur
hans ókunnugur.- Þetta var í Lundúnum og var
það kona nokkur, frú Kynastbn að nafni, sem
á Jtetta var að minnast, en hún var nýkomin
frá Indlandi, aö eg hélt.“
„Þaö stendur heima,“ sagöi hertoginn og
dæsti viö. „Þaö er enginn efi á því, að Líónel
er týndur og eg efast mikillega um, aö hann
komi nokkurn tíina í leitirnar.“
Xenia rak upp lágt vein og lmé í ómegin
þar sem hún sat a stólnum — en hvers vegna
varö henni svona mikiö um aö heyra þennan
Líónel nefndan?
Hertoginn hringdi bjöllunni til aö kalla á
þjón til hjálpar, en eg náöi mér í vatn úr
stórri blómsturskál, tók pritisessnna í fang mér
og fór aö baöa andlit hennar meö vatninu og
reyna að lífga hana viö. Kom nú brátt ung
William le Queux: Leynifélagið.
3T4
heföarkona eöa hirömey inn til okkar og haföi
nieð sér silf.urbauk meö ilmsalti og raknaði svo
prinsessan viö eftir litla stund. Reis hún þá
á fætur og gekk burt með hirðmeynni, en
hvíslaöi samt að mér áöur en hún fór, að hún
bæði ínig að staldra viö og aö sig larigaöi til
aö tala við mig.
Hertoginn kvaðst halda, að henni lieföi
oröiö ilt af hitanum, sem var inni hjá okkur,
en þegar þær voru gengnar út, vék eg mér
aö honum og mælti:
„Yöar lrátign var aö minnast á ungan mann,
sem héti Líónel Gregory. Var þaö bjarthærður
maöur, hér um bil hálfþrítugur, meö ljóst
skegg og grá augu og bar hann steinhring á
hendi, en fljúgandi svala mörkuö á steininn
í hringrium?"
„Ilvaö er þetta? Þetta er alveg nákvæin lýs-
ing á manninum og þér hljótiö þá að þekkja
hann,“ sagöi hertoginn í mikilli geöshræringtt.
„Ónei, eg þekki nú nauðalítiö til hans,“ svar-
aöi eg rólega.
„Þér hafið ]>ó hlotiö aö sjá hann — viljiö
þér ekki segja mér hvar hann er riíöur kom-
inn?“
„Þaö er ]>ví miöur kontiö fram, sem vðar
hátign grunaöi, og hann er nú dáinn.“
„Dáinn!“ sagöi hann og stóö á öndinni. „Er-
uö ])ér nú alveg viss um það? Hvenær dó hann
3T5
og hvernig bar ])að tii? Eruö þér alveg sann-
færður um að hann sé dáinn?“
„Já, það er eg alveg sannfærður um, því
aö eg sá hann sjálfur dauöan og helstiröan.
Annars var liánn rnyrtur."
„Myrtur!“ hrópaöi liertoginn óttasleginn.
„Æ, veslings dóttir min — veslmgurinn him
Xenia! Þetta veröur auma áfalliö fyrir hana
þegar hún fær þessa sorgarfregn. En segiö
þér mér nú, læknir góður. alt sem þér vitiö um
þennan hryggilega atburð. Veslings pilturinn
var ástíanginn í Xeníu og hún feidi bug tif
hans. Iiún unni honum af alhugá, en svo hvarf
hann skyndilega án ])ess að gera nokkrum
manni aðvart.“
Eg var agndofa af undrun. Þessi aumingja
maður, sem orðiö haföi launmoröingjunum aö
bráö, var þá einmitt elskhugi prinsessunnar!
Þetta heföi mig nú áuövitað mátt gruna, en
gat ])aö" þá átt sér staö, aö hún ætti við þati
hvern þátt hún heföi átt í dauöa hans þegar
hún var aö biöja mig fyrirgefningar á þessuns
hryllilega og dularfulla glæp? Var henní
kunnugt um þær tálsnörur, sem Chiquard og-
félagar lians höfðu lagt fyrir þemian mann
og haföi hún svo oröiö of sein til aö aövara
hann ?
En þaö sem Xenía hafði gefiö mér i skyn
rétt áður en hún féll i öngvitiö, hamlaði mér
frá því aö skýra ])etta mál frekar fyrir her-