Vísir - 11.10.1919, Page 2

V l H l K
SUltUtaU. margar teg.
Orange marmelac’e
Avextlr niðnrs.
ntisínur
Svesliju r.
Símskeyti
trá IrétUrHir* Ttato.
Bannið í Noregi
Samþykt meö 442350 atkv.,
gegn 285812.
bannhreyfingin er oröin í lieimin-
um, þrátt fvrir það, hve nærri er
gengiö athaínáfrelsi borgaranna
meö slíkum löguni. Sú aida breiö-
ist nú ákaft út um heiminn, og ef
banniö veröur lögleitt í Noregi,
sem varla þarf áö telja neinn vafa
á. aö gert muni vcröa áöur en langt
liöur, þá koma fleiri á eftir, því
aö slikur sigur bannstefnunnar i
einu landi gefur henni byr í seglin
í öörum. Fvrst og fremst má gera
ráö fyrir því, aö atkvæðagreiösla
verði bráölega látin fara fram i
Danmörku og Svíþjóö. Og ]já mun
og dætni Bandaríkjanna líka hafa
áhrif í hinum stærri löndum, t. d.
Englandi.
En reynslan mun verða sú. aö
bvar sem til atkvæða verður geng-
iö, ]iar veröa bannmenn í talsverð-
um meirihluta.
Khöfn í gær.
Friðurinn.
Frá Lottdon er símaö, aö friöar-
samningarnir konii til fram-
kvæmda ínnan fárra daga.
írlandsmál.
Lloyd < íeorge vinnur nú aö því
aö ráða fratú úr irsku deilunni.
Clemenceau segir af sér.
Clemenceau hefir lýst yfir því,
aö hann ætii aö segja af sér eftii
kosningarnar 16. nóvember n. k.
ófriður enn.
Ukraine héfir sagt Denikin stríö
á hendur.
Banatilræði.
Frá Berlín cr símaö, aö I laase.
foringja óháöra jafnaöarmanna,
hafi veriö sýnt banatilræöi meö
skammbyssuskoti.
Bannið í Noregi.
.Meö banninu voru greidd 442350
atkv., en 285812 á móti. Þrír timtu
hlutar kjósenda greiddu atkvæöi.-
Loftskipateröir.
Loftskipiö ,,Bodensée“ hefir haf-
iö loftsiglingaferöir ntilli Stokk
hólms og Berltnar.
Fríhöfnin
í Stokkhólmi hefir nú veriö tek-
in til notkunar.
Khöín í gærkveldi.
ICröfur iðnaðarmanna.
i«'rá London er símaö. aö verka-
mannafélög krefjist |>ess, aö kola-
nátnur veröi eign ríkisins. — Kola-
útflutningur er nú heimilaöur.
Verkamannaþingið í Washington.
Símaö er írá Berlín, aö fúlltrúar
verkamanna í Austurríkiog Þýska-
landi, sem farnir eru til Washing-
tnu á verkamannaþing, hafi ekki
íengiö ievfi til aö sitja á þinginu.
Bolshvíkinga-sigur.
Frá Stokkhólmi er simað, aö
bolshvíkingar hafi sótt mjög fram
í Ukraine og náð Kievv.
; llingaö barst í gær símfregn af
] úrslitum ])jóöaratkvæöagreiöslunn-
i ar ttm vínbanniö í Noregi, og urðti
j þau sem aö ofan segir: meö al-.
1 geröu banni gegtt innflutningi, til-
■ lniningi og sölu áfengra drykkja
voru greidd 442350 atkvæöi, en á
móti 285:812. Samtals bafa ]iannig
veriö greidd 728162 atkvæöi meö
: óg móti.
Bannfylgið í Noregi viröist vera
mjög svipaö ]>ví. sem það reyndisr
bér á landi, og hafa nál. 61 af
hverjum 100 greitt því atkvæði.
í skeytinu segir, aö 60% (atkyæö-
isbærra ntanna) hafi greitl at -
kvæöi. Eftir því ættu atkvæðis-
bærir menn aö hafa verið full ein
miljón og tvö hundruö þúsuitd. en
jiaö-mun vera sem næst helmingur
allra landsmanna, og má vera aö
svo sé, þó aö luigsanlegt sé, aö
þctta hafi ruglast i skevtinti. Ilér
á landi liefir ekki nema einti þriöji
hluti landsmanna atkvæöisrétl. en
í Noregi mun ]>aö vera oröið
rýmra.
Norömenn hafa haft töluvcröa
reynslu af bannlögum á stríðsár-
unum. Af þeirri reynslu fóru mis-
jafnar s.ögur, og víst ér um þaö.
aö ekki hafa bannféndur þar í
landi legiö meira á liöi sínu en liin-
ir, því að fregnir þafa borist af
því. aö mikiö ka]i]i liafi veriö lagt
Bifreiðaslys.
f gær vildi ]>aö óhapp til, að tvær
bifreiðar rákust á á veginum sunn-
an í Öskjuhlíöinni. \'arö sá árekst-
ur meö svo miklu afli, aö miklar
: kemdir uröu á báöuni.
Önnur bifreiöin var úr l lafnar-
lirði og stýrði eigandinn, Eyjólfur
Eyjólfsson, henni sjálfur. Hin bif-
reiðin var úr Reykjavík ogT eign
Steindórs Einarssonar, en bifreiö-
arstjóri var Siguröttr Jónsson.
Eyjólfur kom sunnan aö og ók
meö miklum hraöa upp Öskjuhlíö-
ina hægra megin á yéginum. og
liefir oröiö of seinn til aö víkja
úr vegi fyrir hinum, sem var sama
megin á vegimtm, og ók samkvæmt
j réttmm reglum.
j harþegi meö Eyjólfi var Augúst
í I'lygenring kaupmaöur: sat liann
I i framsæti. og þegar áreksturinn
j varö rak hapn höfuöiö í glerhlíf-
i ina og brotnaði hún viö þaö. en
| Flygenritig skaddaöist eitthvað á
höföinu. og sneri heim aftur.
Málaferji munu veröa út: úr þess-
um árekstri.
á þaö af þeirra hálfu aö stríðs- I
bannlögin yröu afnumin. Hafa
raddir þeirra veriö engu óltávær-
ari en raddir hinna háværustu I
bannfénda hér á landi. Veröur því ]
varla«viö boriö í Noregi, eins og ]
hér var gert, aö þessari atkvæöa-1 í
greiöslu hafi verið skelt vfir þjóö- ]
ina öllum á (ivart, meö þvi líka að |
nokkur reynsla var fengin ]>ar t
landi af banninu áöur. og geta ;
bannféndttr ]>ví ekki, fremur en
biiúr, hclgaö sér fylgi þeirra
manna, sem ekki notuöu atkvæðis- í
Uppljðstanir.
Blaðamaður segir frá viðræðum
við Lansing, LloydGeorge og /leiri
mikilsráðandi stjórnmálamenn.
Einn þei.rra manna, sem voru
• í fylgd meö fulltrúum Bandaríkj-
anna á friöarfundinum í l’arís
heitir William C. Bullitt, blaöa
maöur frá Fíladelfíu. Þegar liann
var kominn vestur, kom liann fyrir
rétt’ sinn.
Það má vafalaust líta svo á, aö
atkvæöagreiöslan sýni hiö sanna
bannfylgi þjóöarinnar. Hitt getur
verið álita máb hvort rétt sé að
lögleiöa vínbann meö ekki tneira
j fylgi. En úr því á norska þingiö
j aö skera. Væntanlega veröur þá
. og tekið tillit til þess. hve sterk
nefnd þá, sem skipuö var til að
fjalla um friöarskilmálana og ut-
anríkismál. og lét hcnni i té ýmis-
legar skýringar, sem vakiö hafa
mikiö umtal.
Bullitt segir þaö fyrst og fremst
um Lansing, utanríkisráöherra
Bandaríkjanna, aö hanti liafi sagt
við sig í París, aö margar greinar
friöarskilmálanna vafru herfilega
vondar og þjóöabandalagið gagns-
lausí.
Blöö þau,,sem eru á móti friðar-
skilmálunum gera mjög tnikið úr
]>essu og nota óspart, en Lansing
hafði hvorki gert aö neita né játa
þ'essum staðhæfingum, en búist viö
að hann rnundi annað livort neita
þeim eða segja af sér.
Fylgismenn Lansings segja þetta
brot á trúnaöartrausti. þai; sem
])etta hafi veriö sagt í fullum trún-
aöi, og munt attk þess vera mjög
orðum aulcið.
Bullitt segir, aö Lansing hafi
ekki veriö samjiykkur þeim á-
kvæðum, sem gerí) voru viövíkj-
andi Shantung, Austur-Prússlandi
Saar-héraöinu. Danzig, Persíu,
i'.giftalaiidi, Þrakíu ög Konstan-
tínópel. Hann á ennfremuraö ltafa
í.agt : „Eg held, að ]>jóðabandalag-
iö sé algerlega gagnslaust, eins og
mi standa sakir. Stórveldin hafa
með því viljaö ráöstafa heiminum
eins og ]ieim hentaöi besf. Eng-
j land og Frakkland hata einkan-
i lega kotniö ölltt því til leiðar meö
j friÖarsamningumtm, sem þau
] vildu.“ 0
• Hann á og'aö hafa sagt, ,að frið-
arsamningunum , vröi vafalaust
hafnað, ef öldungadeildin og ]>jóö-
111 skildi, hvaö í sainningunum fæl-
ist, og ltvaö ]ieir legöi þeim á herö-
ar, og Bullitt segir aö þaö sé ekk-
ert leyndarntál, að sumir friðar-
fulltrúar Bandaríkjanna hafi veriö
algerlega mótfallnir nokkrum
greinum friöarsamninganna.
Bullitt sýndi nefndinni nppkast
\\ ilsons aö lögum þjóöabanda-
lagsins. ritaö á ritvél, en House,
ofursti, vinur forsetans. haföi gefiö
Bullitt ]iaÖ, og segir hann, aö WiÞ
son hafi ekki komiö fram nema
einni grein óhreyttri úr uppkasti
: ]iessu.
; . Þá skýrði Bullitt frá ])ví, aö
Lansing og House heföu sent síg
til Rússlands meö samþykki Lloyd
Georges. Hjá einkaskrifara Lenins
fékk hann uppkast aö skilmálum.
1 sem Lenin vildi leggja til grjind-
] vallar í samningum viö handa-
] menn.
: Þessa skilmála segist hann hafa
I sýnt Lloyd George, og hann þa
i Veriö ekki mótfallinn, en síöai
1 neitaö opinberlegá. aö hann haf'
j heyrt })á eöa séö.
Llóyd George hefir lýst yfir þv’-
að ummæli Bullitts sé „einn sa«n-
j feldur lygavefttr", aö svo inikh’