Vísir - 19.03.1920, Blaðsíða 2

Old Esglish
íæst í
Landstjörnniini.
imskeyti
tri imam&sm
Khöfn 16. mars.
Þýska byllingin.
■ Frá Munchen er síma.6. aö
ftjórnin í Baýern sé farin írá
völdum. Járnbrautarmenn hafa
hafiiS allslierjar-verkfall í morgun.
vegna þess aö Kapjj hefir neitaö af» ,
legg-ja niöur völd aftur. Engin
blöfi koma út. aö eins nokkrir
fregnmifiar. ÓeirSir i Kiel.
Frá i.ondon er símaö. aö nýja
Stjórnin þýska haíi heitiö ]>ví. að
halda friöarskilmálana.
í Hamborg og Bremen haía eng-
i-.r óeiröir oröiö. * (
Kapp hefir gefiö óliáðum jafn-
aöarmönnum kost á því, aö taka-
þátt í myndun hinnar nýju stjórn-
ar.
Hersveitir í SuiSur-Þýskalanöi
styrkja nýju stjórnina.
Börgirnar Hamborg, Brenien og
Dresden og' íleiri hafa viöurkent
Kapp og nýju stjórnina.
Fregnir. sem frá Þýskalandi ber-
ast. eru irijög.sunduríeitar. BáiSar
stjórnirnar senda frá sér fjölda
fvrirskipana og tilkýnninga.
Hvaó gera bandamenn?
I.loyd George vill bíöa átekta og
sjá hverju fram vindur. en Frakk-
ar krefjast þess aö bandamenr.
taki til sinna ráða þegar í stah og
skerist í leikinn.
Atkvæðagreiðsian í Suðurjótlandi.
Atkvæðagreiðslan i Suður-jót-
iandi í öðru umdænti fór svo, aö-
það voru greidd 13,025 dönsk at-
kvæði, en 48,148 þýsk.- *
í Flensborg voru greidri 8947
dönsk atkv. og 29,911 þýsk atkv.
Dönsku blö'ðin segja. aö. úrslit-
in séu þjóðinni mikil vonbrigði og
hafi hinar lituöu fréttagreinar, sefn
^endar voru heim þa'ðan síöustu
vikurnar vilt mönnttm mjög sjónir
tim hug íbúanna.
íhaldsblö'ðin, ,.Köbenhavn“,
Ferslevs-blöðin og „Kristeligt
Dagblad" kretjast þess þrátt fvr-
ír atkvæðagreiðsluna. að Flens-
f>org verði afhent Döjiuni vegtia
iegu hennar og af fjárhagsle.guni
ástæðum. og brýna það fyrir al
þjóðanefndinni. að dæina ekki
dönsku þjóðina eftir þvt áhuga-
Jeysi. sem Zahle-stjórnin hafi sýnt
í þessu máli.
Berlíngskc Tidende fara vægára
í sakirnar og segja að eins. að úr-
siitin sýni það. að danskt þjóð-
erni eigi erfitt uppdráttar.
„Pohtiken‘‘ er mjög óákveðin í
símtm ummælum, ett segir, að eng-
inn eíist: unv réttsýni Jótlands-
nefndarinnar, og aö rangt væri að
taka afstöðu með eða fnóti úr-
skurði, sem öllúm sé ólcunmtr, en
sern' menn. viti að stjórnast muni
af skilningi og réttsýni. þó hann
ef til vill uppfylli ekki hyllivonir
þjóðarinnar.
„Socialdemokraten" álítur, aö
það sc heinn glæpur að kreíjást
Flensborgar Dönum til handa og
algerlega gagnstætt órðum friðar-
samningsins og anda hans. Það sé
landrán að innlima Flcnsborg i
Ðanmörku. og ntuhdi það færa
með sér rnikla óhamingju í fratn-
tíðinni.
Tánlistarsköli
og hljémieikar.
íslendinga þyrstir í hljómleika.
Það sýna viðtökurnar, sem hljóm-
ieikar fengu síðustu árin.. Lista-
tnennimir fengu hvergi betri við
tökur en á íslandi.
Athugum hverrn hljómleika má
vænta, ef í Reykjavík verður stoín
aður tónlistaskóli. Eg hefi i fyrn
greinum mínum gért ráð fyrir 3—4
kennurum (fyrir fiðlti.. „cello“
(hnjegígju ) og klavir). Ef kentt-
ararnir erti 1. flokks listamenn (og
þeireru fáanlegir). þn byrja liljóm-
leikar óþektrar tegundar. jafn
skjótt og þeir koma heim. Sú teg-
und tónlistar er níéfnd „Katnmer-
tnusik'* (samleikur færri hljóð-
færaMönnttm er þar völ á tón-
smíðum, sem eru sýnfóntum jafn-
göfugar. Það eru:
1) Sónötur fyrir fiðlu og klavir
eða „cello“ og' klavir.
2) „Trio‘‘ (jvríleikur ) . fyrir fiðlu.
„cello“ og' klavir eða strok-
hljóðfæri eingöngu.
3) Einleikur á hvert af þessum
hljoðfærum.
Þegar nemendur ‘tónlistaskólans
hafa lært aö leika á strokhljóðfæri.
fara aö heyrast quartettar,quintett-
ar, sextettar, septettar og oktettar
(fer-, fimm-, sex-. siö- og átt-leik-
ur. e.ftir- fjölda liljóðfæranna).
-
* ’l'ii aðgreiningar frá orkestur-
listinni. Eg bið afsökunar á út-
iendum orðtim og afbökun þeirra.
en þakklátur væri eg hverjum, sem
I æmi með nothæf íslensk orð. Orð
þau, sem Holger Wiehe lieíir bent
á, virðasí mér faest nothæí.
Oolgates
Octagon
þvottasái>u notaði Bandaríkjaherinn, sein fór sigurför til meginlands
Evrópu.
OCTAGON þvottasápan fer sigur um allan heim.
HÚSMÆÐUR! Þar sem OCTAGON er notuð fara hreinlæti og
þrifnaðttr ávalt sigurför.
O C T A G O N fæst hjá kaupmönnum.
I V ...
Jóh. Olafsson & Co.
Símar
584 & 884
Reykjavík.
Sínmefni
Juwel.
. Aðalumboð fyrir:
COLGATE & CO, ,New York.
Quartetta'r, og quintettar eru áj-
gengastir — og géfa fullkomna
Irugmynd ufn margraddaðan stíl
og stærstu tónlistarfðrm. Sjóði
Guðjóds heitin/ Sigurðssonar er
einmitt ætlaö að styrkja þessa teg-
únd tónlistar. en íslendingum ber
skylda til að undirbúa starf sjóðs-
ins. Ella má vænta smárra ávaxta.
Með rikteftirium er komið að
tamörkum „karinnermusik“-arinn-
ar og orkestrið nálgast. Kemur þá i
við fjölgun strokhljóðfæranna að !
strokorke.strinu. Má þá segja. að |
aðalatakmarkinu sé náð, því að j
auðveldafa er að bæta við blásturs- i
hljóðfærum (t. d. yfirgnæfir ein j
liásúna' hæglega 50 strokhtjöð- í
tæri).
Með vaxandi áhuga má innan
nokkurra ára gera ráð fyrir 30—40
manria orkestri, sem starfaði við
\æntanlegt leikhús. Slíkt orkéstur
getur leikið öll klassisk verk, fram ,
til Beethovens (að honum með
töldum). Listsnillingar allra teg- i
unda, gætu |>á gefið mönnrún fttll- ;
komna hugmvnd ttm gildi Iistár- j
innar.
Eg vil nú benda á, hvernig Reyk - '
vikingar nú þegar geta fengið
heyrt besíti listasnillinga heimsins. i
/ÍJað er eins óg óftar, að ekki skort- j
ir fé, heldiir framtakssetrii. Þeir.
sfem hafa áhuga fvrir hljónileikuni.
þyrftu að stofna með sér félag. Et
félagsmeðlimir yrftu 500 og hver
greiddi 15 kr. ársgjald. kæmu ár-
lega 7500 kr. lil notkunar. b'yrii
þaft fé má ráða 5 bestu listamenr,
heimsins, til þess að gefa einn
hljómlejk hver fyrir félagið. Þókn-
unin yrfti totxa kr. 400 kr. ferða
peningar. en það er jaínmikið og
tíðkast aririarstaðar í Evrópu. Hver
félagsmáður fengi þannig árlega
5 aðgöngutniða fyrir 3 kr. hvem.
Þetta er lausleg áætlun, en það.
má hækka og lækka gjaldið eftir
íjölda meðlima og hljómleika. Þó
aft enu sé ekkert orkestur til, og
1 svið hljómletkanna verði nofekuð
j takmarkað, þarf tnál þetta engrat
■ hiðar. Mönnum eru nú þegar allar
1 leiftir opnar.
’Eg vil hér mttuta á eimt yóftan
Skðfatnaðnr
mjög ódýr fæst í verslun Gunn-
ars Jónssonar Bergstaðastrseti 19-
sið. sexn er algengur erlendis, og
þa’ð er að menn taki með sér riótur
á hljómleika og fylgist meö, þegar
leikið er. Til þess getur enginu
tekið, enda er nú víst af sú tíð,
er stungið var satrian nefjum og
sagt: „Jú, kanske á dönskttnt
skóm“!
Með áhuga er auðvelt að aíD
tekna tii listaþarfa, en í Kristjaníu
kvað nú vera notuð sú aðferð, að
á hvern aðgöngumiða. kvikmynda-
húsanna er lagðttr skattur, t sem
rennur til sýnfóniuhljómleika bæj'
arins. Þannig eru í ekki stærri b*
en Kristjanfti vikulega minst þrl1
sýnfóniuhljómleikav! Aí þessu
geta- íslendingar. lært. Iástvir>,r
verða þó að gæta ])ess. að tvístr-
ast ekki vegna ágreining-s.
grein listarinnar greiðir fyrir hi11,11'
líg legg til. að 20% skemtanaskatt'
ur* verði lagður á hvern aðgöng11'
miða hljóntleika, leikhússins. kvife'
tnyndahúsa. sýninga og annara
skemtana. Helmingur skattari,lS
rénni í leikhússjóð (til þess
reisa leikhús), en hehningur ren11'
i tónlistasjóð (til bvggingar t°n
listaskólahúss, með fullkornn1,tT‘
hljómleikasal. þar sem væru
hljómleikaorgan, 2 flvgilar nr. ,no
Það virðist e.kkert auðveldara
á ÍSr
ett þetta. — en ]>að reynrr
lenska framtakssemi.
T.eipzig, 22. fehr. 20.
J6n Leif®'
* Sú aðferð við álagning sfec* ,
anaskatts. setn nú er notuð
Reykjavík. er ófær. f'.rlendis ^
það títt, aft á hverri aðgöngwn”^
sé lagðut' skattur t procentun1- ^ ^
göngnmiðar kosta bá c'kki 1 •
og 4 kr„ heldur með 20 F „(tr
2.40. 3.fX) og 4-8°. Þannig v'e ^
skatturinn báðum málsa®dJ^iri
ur tilfinnanlegur og eftirl,t -
valdatma auðveldara.