Vísir - 20.07.1921, Page 2

I
V í SIR
Fengum með Botnía slðast:
Höggrinn MeHs
Steyttan do.
Haframjöl
Kartöfluœjöi
Sagomjöl
Kaffi óbrent
do. brent
Kryödvörur
Rúsín’or
3ve8bjur
Apricols — þurkaðar
Epii do.
Cocoa
Sóda
Kri9talsó,pu *
Þabpappa.
Dmbiðtpappir i rnUu 57-40-20 c».
-------- - ðrkam 37 x 47.
Pappírapoka allar stærðir.
Danska krónan hefir hríö-falliö
undanfarna daga. Síöasta hálfao
mánnðmn hefir hún lækkaö í verði
um rúml. io%. Dollarinn kostar nú
um kr. 6.6o, en tæpar 6 kr. kostaði
harin í mánaðarbyrjun. ÍDanmörku
ríkir vandræða-ástand, litlu skárra
en hér, iðnaðurinn á heljarþröminn;
og fjöldi mantía atvinmllaus. —.
Það árar því alt anriað cn vel til
þess að fá lán i Danmörku. þó að
stjórn vorri hafi ekki þótt það ber-
andi við, aö leita fyrir sér anöars-
staöar utn lántöku.
Það er nú talið víst, að lánið fáist
hjá dönskum bönkurn, og verði
tekið þar. Hitt mun óvissara, hve
mikið fæst eða með hverjum kjör-
um. Fullyrt er þó, að lánið verði
með því skilyrði veitt, að megniriu
af jtví verði varið til greiðslu á
verslunarskuldum landsins i Dan-
mörku, og telja margir slíka kosti
með öllu óaðgengilega. *
t raun og veru þyrfti engan að
furða á j>ví, þó að lán væri með
öllti ófáanlegt í Danmörku, nema
til þess að greiða danskar skuldir.
— Auðvitað er það misskilningur,
sem bólað hefir á jafnvel i blöðum
hér, að þess sé krafist, að af láns-
fénu verði borgaðar skuldir ein-
stakra manna, sem vafasamt sé, að
séu borgunarmerin fyrir skuldunt
sínum, eða að lánsféð eigi „að lána
Pétri og Páli“, eins og talað hefir
verið um, jafnvel af ráðherrum á
þingi. Þaö er auðvitað ekki tim að
ræða greiðslu annara skulda en
þeirra, sem skuldunautar sjálfir
geta greitt hér með irinlendum
gjaldeyri. Og jtað er í ratm og veru
eðlilegt, að dönsku bankarnir krefj-
ist þess, að allar slíkar skuldir
verði greiddar af láninu. Og auð-
vitað nær lántakan heldur ekki til-
gangi sínum, ef hún gerir bönlcun-
uni ekki kleift að Itorga allar slíkar
skuldir, bæði til Danmerkur og
annara landa, eða með öðrttm orð-
ttm að „yfirfæra" fé til annara
landa, eftir þörfum. Þvi að eins
getur landið og landsmenn notið
lánstrausts framvegis, að slíkar
skuldir verði greiddar. -—- En það
er ekki hálft gagn aö lántökunni.
fyrir okkur, ef að eiris verðagreidd
ar með því danskar skuldir.
Flitt er ofttr auðskilið. að Danir
kveinki sér við þvi. að lána okkur
stórfé i er.lendu m gjaldeyri, til
Jtess að greiða öðruni þjpðum, jtvi
að þeir eru sjálfir ekki aflögtt fær '
ir. Slík lánveiting yrði til jtess aö
auka skuldir þeirra við önnur lönd,
og því, — ef hún nænti nokkru
verulegu', — til jtess að draga úr
lánstrausti þeirra erleridis og spilla
gengi gjaldeyris þeirra, danskrar
krónu.
Við höfum ekkert að ásaka Dani
um í jtesstt efni. En það erum við
sjálfir, sem högum okkur eins og
óvitar, fyrst og frenist í því, að
leita fjárins einmitt jtar, sem fjár-
skorturinti ér eng-u minni en hér,
og i öðru lagi að taka lánið nteö
slíkum kjörum.
Það er alveg sérstakt atriði i
þesstt máli, hvernig farið hefir
verið að jtvi æð fá Dani til jtess
að veita lánið. Sent sé að segja
landið „til sveitar“ i Danitiörku,
og það aö ölltt öðrtt óreyndtt. En
fáist lánið. jtá er það öllunt vitan
legt, að Jtað verður af Dönum
skoðaö sem eitískært „gustuka-
verk“ i okkar garð —.hins nýja
fullvalda ríkis! Og hvernig ættu
þeir aö geta litið öðravísi á jtaö?
Allir vita, að Danir eiga nóg með
sig. og það stendur óinótmælt af
ísl. stjórninni, i dönskum blöðum,
að við eigunt ekkert athvarf arin-
arsstaðar. Þetta var sagt í dönsku
blöðunum um það leyti sem for-
sætisráðherrann var sjálfttr stadd-
ur í Danmörku, og það þannig, aö
vel niátti skilja J)áð svo, að Jiað
værti orð forsætisráðherrans!
Hann hefir mjög serinilega ein-
mitt sagt Jtað sjálfur við dönsku
fjármálamennina. - Og er það
ekki von, að hpnutn finnist það ve!
til fallið að „krossa“ sjálfan sig á
eftir fyrir frammistöðtma! — Ef
Til I01ÍTlT©l.öCt höfutn við fyrirliggjandi:
Kopp&feiti
Gearfeiti
Gylinderolíu
Jöh, Olaísson & Co.
krossana á að nota „sem ttppfyll-
ing í eyður verðleikanna," jtá hefir
vissulega aldrei nokkur maður
verið stór-krossaður meira að vérð -
ugleikum en fo*sætisráðherrann
okkar.
Um láritökuna er það annars að
segja, sem oft hefir verið vikið að
hér í blaðinu áður, að af fjárhags- ;
legum ástæðum einunt, bar auð- j
vitað að sjálfsögðu að reyna fvrsl
til jnautar að fá lán í þeim
löndutn, þar sem gjaldevrir er dýr-
astur, áður en til slíks neyðarúr- ,
ræðis var gripið, að taka lán i Dan- ;
mörku, jtví allar líkur ertt til þess j
að viö verðurn að borga dönsku :
krónuna aftur jafnvel alt að þvi :
tvöföldu verði. Við hljótum að
tapa stórfé i gengisntun á
dönsku láni, í stað jtesá að við
myndiun g r æ ð a stórfé á geng-
ismun á t. d. amerísku láni.
Utn ntöguleikana til j)ess að fá
lán í Ameríku. er jtað að segja, að
nokkrum sinnum hefir verið reynt '
að fá lán þar, og okkur hefir aldrei
verið neitað. Það hefir að visu
aldrei verið um stórlán að ræða, en j
}>að er engiu sönnun jtess, að við j
gætum ekki fengiö þar eins stórt
lán eins og við þttrfum til }>ess að
borga vershtnarskuldir landsins, i
bæði i Danntörku og öðrutn lönd- j
um. — Og ef J>að hefði tekist, ]>á$
hefði enginn jmrft að bera kinn-
roða fyrir orð forsætisráðherrans ;
i Danmörku. i
Lxndtr erleedis.
íslendingi sýndur verðskuldaður
heiður.
Joseplt 'J'. Thorson hefir verið
útnefndur rektor við hinn nýstofn-
aða lögfræðisskóla Manitobafylkis:
Það er ekki sjaldgæft að íslensk-
ir stúdentar liafi skarað fram úr
öllum, sem nentendur á háskólum
þessa lands og unnið hæstu verð
laun, sem skólarnir hafa veitt, en
hitt hefir því miður.sjaldnar kont
ið fyrir, að ]>eim ltafi veitt verið
æðstu embætti skólanna að verðug
leikum, og er ]>að eðlilegt, J>ví að
}>jóðflokkur vor er svo fámenriur í
J>esstt landi. Samt hefir nokkrum,
sem langt hafa skarað frant úr öðr-
ttm, veist slikur heiður, og er
Joseph T. Thorson einn af }>eim
fáu.
Josepli T. Thorsson er fæddttr
i Winnipeg 15. mars 1889. Foreldr-
ar ltans eru J>au Stefán Thorson
(Þórðarson) lögregludómari að
Gitnli, og kona hans Sigríður Þór-
arinsdóttir Thorson. Þau hjónin
komu frá Íslandi árið 1887 og sett-
ust Vð í Winnipeg, og er Jöseph
fæddur þar eins og áður greinir.
Hann ólst upp i foreldrahúsum og
kom J>að brátt i ljós, að hann var
sérstaklega námfús og gáfaður eins
og hann á kyn til að rekja. Hann
gekk því skólaveginn og útskrif -
aðist af Eáskóla Manitoba-fylkis
árið 1910 tneð hæstu einkunn og
varin þar með Rhodes verðlaunin.
sem gáfu horium tækifæri til að
ganga J>rjú ár á Oxford skólann í
Englandi. Gegnutn háskólagöngu
sína við Manitoba-háskólann vann
hann á hverju ári hæstu verðlaun
í ölhttn Jteint námsgreinum er lrann
stundaði. Árið 1912 útskrifaðist
harin tneð heiðri frá Oxford-skól-
anum og var næsta ár veitt fulln-
aðar lögntanns réttindi á Englandi
og kosinn meðlimur í „Honorable
Society of the Middle Temple."
Eftir að hann kom heim aftur ti!
Winnipeg, var horium veitt fvlkis-
lögfræðisleyfi og var hann fvrst
unt tíma á lögfræðisskrifstofu
þeirra Rothwell, Johnson & Berg-
tnann, síðan með Campbell, Pit-
blado & Co. í marsmánuði iqt6
innritaðist hann í 223. herdeildina.
skaridinavisku deildina. var gerö-
ur að Leautenant 10 aprí! og að
Captain 15. sept. sama ár.
í mai 1917 fór hann með her-
deild sína til Englands og fór svo
strax í júlí s. á„ ásamt herdeildum
Breta, á orustuvöllinn yfir til#
Frakklarids. f aprí! 7919 voru for-
eldrar hans og vinir svo heppnir að
heimta hann heim aftur heilan og
Italdittn eftir að hafa gefið foslttr-
landinu þrjú af bestu æfiárutn sin-
um, en þá var lika sigurinn feng-
inn og hættan um garð gengin.
30. des. T916 kvæntist Toseph og
gekk að eiga ungfrú Aileen Scarth,
konu af kanadiskum ættum.
Síðan Joseph kom til haka hefir
hann verið.í félagi með lögfræð-
ingitnutn Philips & Syartli og hefir
hann náð stórri hylli setn lögfræð-
ingltr og sést J>að best á því. að
hann skuli hafa vérið kjörinu af
allsherjar lögfræðirigafélagi Mani-
toba til að gegna jafn vandasömu
starfi. Vér vitum að vér allir fs-
lendingar tnegurn vera stoltir af
honum sem samlanda vorttni.
(„Heimskring1a“).
*
I