Vísir - 09.08.1921, Side 2

ST1S i K
Málaingapensla
Bðfnui íyrirliggjandi:
Cigarettar, Speciai Sneripe.
höfum við fyrirliggjandi.
Jöh. Oiaisson & Co.
Símar: 584 & 884.
Reykjavík.
Slmnetpi „Juwel*
Símskeyti
frá fréttaritara Vísis.
Kaupmannahöfn 8. ágús.
Alríkisstefnan breska.
Frá London er símað, að alrík-
ísráðstefnunni bresku sé nú loki'8
og hafi þar verið eindregrö sam-
komulag um öll utanríkismái.
Æðsta ráð bandamanna
■er kornið saman á fund í París.
Gengi erl. myntar.
Sterligspund ......... kr. 23.61
Dollar ..................— 6.50
roo ntörk, þýsk .........— 8.10
100 kr. sænskar........ — 134.85
ioo, kr. norskar.......— 83.50
100 írankar franskir .. — 51.00
100 frankar svissn.....— 109.25
100 lírur ítal...........— 28.35
100 pesetar spánv......— 84.25
100 gyllini lioll........— 201.00
(Frá Verslunarráðinu).
Irlandsmálin.
Smuts og De Valera.
—x—
Þó að Bretum hafi tekist að
stjórna nýlendum sínúm vel og vit-
mrlega, þá hafa þeir aldrei borið
gæfu til að stjórna írlandi. Milli
Breta og íra hefir lengi verið rót-
gróinn fjandskapur, sem snerist í
fullkomna uppreisn og borgara-
styrjökl i írlandi snemma á fvrra
ári. Var hún alt af áð ntagnast sið-
astliðinn vetur og frani á sumar.
Herlið stjórnarinnar var atikið
öðru hverju og góðar vonir gefnar
í breska þinginu viðf og við um
„árangurinn'V en þær vonir brugð-
ust herfilega og hvert grimdar-
verkið rak annað: Rán, brennur,
morð og manndráp af .beggja
hálfu. Sinn-Feina og' hefrmanna
stjórnarinnar. Úti ttm heirn mæltist
þessi óstjórn illa fvrir, og márgir
málsmetlndi menn á Englándi,
einkúm úr flokki frjálslyndra og
verkamanna, vildu láta leita um
sættir, en aðrir eggjuðu stjórnina
fastlega að bæla uppreisnina niður
með öflugum hernaði. Sjálf stjórn-
in virtist mjög á báðurn attúm um.
hvað gera skyldi.
Þó kont þar að lokttm, að hún
fekk Sjúuts hershöfðingja til að
fara til írlands og leita um sættir.
Fór hann þangáð snemma í fyrra
mánuði og hafði tál af foringjum
flokkanna. Smtits þótti manna
best fallinn til þessarar farar.
ífann haföi fyrir 20 árum verið
herforingi Búa og barðist eins og
ljón gegn Bretum, en varð loks ao
semja frið viö ]tá og er nú stjórn-
arformaður í Suður-Afríku, sem
kunnugt er, og hefir tekist að ná
| fúllkomnu sjálfforræði ' handa
| landi sinu, og var stáddur á al-
■ ríkisstefnu í London, er hann tókst
á hendur að fara til írlands.
Honum var hvervetna vel fagn-
; að í írlandi og fvfir lians fortöl-
i ur voru bráðabirgðagrið sett milli
i Sinn Feina og herlibs bresku
i stjórnarinnar og gengu þatft gildi
i xi. júlí á Itádegi. Borgir allar og
| héruð vortt þá leyst ttndan herlög-
í.um. hermenn hættu allri starfsemi,
nokkrir stjórnmálamenn vorti
leystir úr íarigelsi og tók allur
landslýður þessum tíðíndum með
hinum.mesta fögnuði oghátíðahöld
og gleðihragur voru um land alt.
Má heita, að grið þessi hafi verið
vel haldin af beggja hálfu.
Þesstt næst voru foringjar íra
hoðaðir á fund Lloyd Georges í
London. Var De Valera fvrir
Sinn Feintim, en Sir James, Craig
fvrir Ulstermönnum. í London var
DeValera tekið með kostum og kvn j-
tfm. er hann kom þangað. Höfðu
landar hans komið þúsundum sam-
an til Kuston-járnbrautarstöðvar-
innar að fagna hontim, en auk
]tess fjöldi enskra o,g útlendra
manna og var nafn hans þar á
hvers manns vörum, rneðan hann
stóð við í borginni.
Þó aö margt og mikið hafi ver-
ið rætt og ritað um De Valera, þá
veit allur íjöldi manna lítiö ura
æfiatriði hans, ntbðal annars vegna
þess, að skamt er síöan hann varð
kunnur maður og oft hefir hann
farið httldu höfði tímum saman.
Hann er íæddur,í New York,
en ekki i írlandi og var faðir ltans
Spánverji, en móðir írsk.. Hann er
hámpntaöur máður og hefir víða
sturidað nám. Hann er hár vexti
og grannur, ber það meö sér, að
hann er lærdómsmaður, og ekki
hraustlegur. Þó sópar mjög að
honum í framgöngu og hann et
snjall o’ræðumaður. fyndinn, sann-
færandi og áhrifamikill. .
Merkilegt er það, hve vel hon-
um hefir tekist að ganga úr greip-
ttnf lögreglunnar. í ,því efni á hann
ef til vill engan sinn líkayBresku
yfirvöldin hafa oftar en einu sinni
lagt hann í járn,, en honum hefir
iafnan tekist að sleppa úr varð-
haldi. Enginn getur nieð -sanni
sagt. hvernig hann komst tilBanda-
ríkjanna*, er hann hafði sioppið úr
fangelsi 1916 og fáir vita, hvernig
hann komst síðast til írlands að
vestan og var ]tó koma hans boð
uð fyrirfram í blöðunumí.
De Valéra varð fvrst kunnur i
írsku ttppreisninni 1916, sent Sir
Rogers Casement kom af , stað.
Hann var þá tekinn til fanga,
ákærður og dæmdur til dauða, en
þeirri refsingu var síðar breytt i
ævilangt fangelsi. Á þesstt ári var
hann kosinn þingmaður bæði á
suður og norður írlandi, og á þess
vegna sæti í báötinl þingunum.
Frá ]>vi hefir veriö skýrt í sím-
skeytuin hingað, að Lloyd George
hafi boðiö írum sjálfstjóvn með
nýlendufyrirkomulagi. en slikt eru
þó ekki nenta tilgátur. í nýjustu
enskum blöðum er sagt, að til-
boðin hafi ekki verið birt, en hins-
vegar þvkir liklegt. að írland hafi
verið boðin svipttð sjálfstjórn eins
og Suður-Afrika hefir nú og ef
svo er, þa.má heita, að írar fái aö
veröa mjög einráðir um sinn hag.
De Valera íór ánægbur frá
London með samningatilboðin til
írlands, og þegar þangað kom,
lagði hann þau fyrir stjórn sína
og innan skáms munu þau verða
lögð fyrir írska suöur-þingið. Að
því loknu mun De Valera fara
öðru sinni til Londonar og hefj-
"ast þá íullnaðarsamningar milli
hans og stjórnarinnar. Og ef þá
gengur saman, verðttr írumtvarp
samið, eða sáttmáli, um samband
landanna, og það lagt fyrir breska
þingið. Þykir sennilegt að það
werði í haust, ef alt gengur að
óskum, og eru suit! ensk blöð þeg-
ar farin að geta þess til, að Lloyd
George muni nota þetta mál til að
stofna til nýrra kosninga.
Irlands hefir ekki verið getið t
skeytum undanfarna daga, en
sennilegt er, að bráðlega fréttist,
hvernig frar taki þesstlm síðustu
tilboðum Breta.
Verðlækkunin.
Eiuhvern tíma var því spáð, að
vöruverð munai ekki lækka aftur,
eftir ófriöinn mikla, meira en sem
svaraði um helming af ])ví, sem það
hækkaði á ófriðarártmum. Þvi fer
nú fjarri, að enn sé hægt að full-
yrða nokkuð unl þetta, en ekki
virðist geta verið rnjög langt þang-
að til, að þessu marki verði náð.
Á mörgum vörutegundum er verð-
lækkunin orðið meiri, og á strmum
er verðið i framleiðslulönditnum
jafnvel orðið lægra en þaö var
fyrir ófriðinn. En verðlag alt er
mjög á reiki, og ntismunandi
gjaldeyrisgengi ræður ntiklu þar
um) og gerir þab áð verkum, að
verðlækkanirnnar á ýmsum vöru-
tcgundum verður ntisjafnlega vart
í ýmsum löndtml, og rnjög líklegt,
að þegar gengiö jafnast, þá leiði
aftur af ])vi verðhækkun á þeim
J-J JP ^ O J Á /V7* *. Fiskpfikkiurstrigi
ílAA ^ * • • Hásastrigi 72“
54“
Ijœg:sta verö ét landinu,
Helgi Msgnússon & Co.
/