Vísir - 19.01.1922, Qupperneq 3

jþegar þeir voru í'ulltrúar fyrir
lireina, glóandi gullpeninga.
En þeir eru nú samt famir að
laakka i tigninni; þeii- finna það
ekki að eins þá er þeir bregða
sér út fyrir pollinn og liitta fyr-
ir nafna sína í kóngsins Kaup-
mannahöfn. þeir i'inna það líka
heima, þegar þeir eru sendir í
búðirnar, þeir fá ekki eins góð
viðskiiti og áður. En þótt þeir
séu ljtils virði, krónumiða-grey-
in, þá eru þeir að nai'ninu til
100 aurar, og af vana erum við
að telja sumt i aurum, og þá
vantar aurana, enginn getur
„gei'ið til baka“!
pað verður að gefa úl aura-
miða lika. - En að brúka fri-
me.rkin? Ilafið þið séð frönsku
auramiðana? pað eru frímerki,
sett innan i svo ágæt og falleg',
gagnsæ liylki. Kaupmennirnir
gera það sjálfir, i stórum stíl,
og rikiö selur þeim frimerkin.
En kaujpnennirnir eru fegnir
að fá þau, þvi að þeir auglýsa
verslun sína á hylkjunum og
þeir geta „gefið til baka“.
Já, það getur verið andsi
hentugt þetta með frimerkin, en
foetur kann eg við slegna mynt.
HVm dugir lika betur til allra
■okkur „sæfara og harðræða“.
Eu ef okkar peningar verða
-eins og nágrannanna og cins
mikið metnir og þeir, sópast
J>eir þá ekki burt úr landinu
líka. allir, allir, hversu marga
•sem við sláum? ?
Jaja, ef J>að ásannast, að við
getum ekki lialdið uppi l'ullri
yirðingu þeirra heima, þá slá-
nm við aðra nýja, sem við kyr-
setjuni heima og skipum á bekk
með bankaseðlunum okkar og
Jiöfum bara til að geta „gefið
íii baka“!
Monetalis.
Barnaskólinn enn.
Eg verð að segja það, að eg
varð alveg hissa, þegar grein-
in frá beim Hallgrimi Jóns-
syni, Sigurði og þeim félögum,
sem kalla sig stjórn kemiarafé-
lags bamaskólans, birtist fyrir
jölin, greinin, þar sem á allar
lúndir er gert lítið úr starfi okk-
ar Steingr. Arasonar við skól-
ann í fyrra. Að hugsa sér það,
a'ð í-osknir menn og ráðsettir,
fólk í bamakennarastöðu, skuli
ffirtast við það, þó yfirboðari
þeirra, skólanefndin, geri til-
raun til þess að komast að því,
fovort sá almannarómur, sem
gengið hefir um bæinn, að fram-
íarir baraa i skólanum séu
minni en vera ætti og vera
raætti, væri á rökum bygður eða
ekki; en þetta var það, og svo
foitt að fá nokkra vitneskju, eft-
ir því sem orðið gat, um kenn-
ara og hæfileika þeirra, með
sérstöku tilliti til þess, að veit-
ang á kennarastöðunum stóð þá
fyrii- dyrum, sem fyrir skófa-
V l S I H ___________________________
KTotiö tættifœriö!
Húseignir á góðam stöðum hér í bænum veröa keyptar til 22. þ.
m., sérstaklega fyrir aðrar eignir i öðram kanptúnum. Eins gæti
verið um jarðelgnir að ræða. v. á
nefndinni vakti, er hún kvaddi
okkur Steingrím til eftirlits-
starfsins. Að þessari x-áðstöfun
liygg eg að þoraa bæjarbúa liafi
strax vel geðjast. En það var
annað hljóð í strokknum, þegar
til kennara skólans, eða meiri
hluta þeirra, kom. Eg held að
livorugum okkar Steingiúmi hafi
dulist það, er við kornurn inn
íyrir skólans dyi', að við vor-
unx auðsjáanlega mörgum kenn-
aram.ua engir aufúsugestir, þótt
sunxii* þeirra tækju olckur báð-
um höndum sem samverka-
mönnum og vildu i öllu greiða
götu okkar, og meðal þeirra
framarlega í flokki Hallgrímur
Jónsson. Við voruin þá i upp-
hafi ekkeri fai'iiir um skólann
að segja, engan dcínx á neitt þar
að leggja, og eg held að engimi
kennaranna geti með söixxxu
borið okkur þáð á brýn. að við
höfum komið þar franx með
neinum gorgeir eða néínix ujósn-
arabragur hafi verið á okkur;
grexnjan sem skín. i gegnum
skrif ken narafélagsstj órnarinn-
ar, er því ekki fyrst og fremst
sprottin af því, senx við Stein-
grímur sögðum um skólann í
skýrslu okkar til skólanefndar,
heldur er oðalsökin sú, að nokk-
urt cftirlií var fyrirskipað og
fór franx.
Reyndar befði nú vnst rétt-
ai-a að gustinuin hefði verið
stefnt í aðra átt, til skólanefnd-
arinnai', senx eftirlitið skipaði.
En það gat verið dálítil hætta;
aftur var eliki eins hættulégt að
ganga i skrokk á okkux- Stein-
grími og níða störí okkar.
pó slapp nú skólanefndin ekki
alveg, þó að mest nxæddi þar á
fornianni nefndarinnar, mag.
Sig. Guðnxundssyni; niátti lievx'a
það vel á sameiginlegum fundi
skólanefndarinnar og kennara i
fyrra vetur, hvernig ýmsir kenn-
aranna möttu viðleitni hans á
því að kippa þvi i lag í skólan-
xun, er miður færi. Sigurður er
nú héðan farinn og' hefir bærinn
þar mist þann mann, er hann
án efa, hefði síst mátt missa,
bamaskólans vegna, svo ant lét
hann sér um hánn og með-
nefiidarfólk hans. En um það
skal ekki xneii'a rætt. En rauna-
legt er það altaf, er þeir sem af
góðum huga berjast fyrir um-
bótunx á einu eða öðru sviði,
verða fyrir andróði'i leynt og
ljóst, og xxr hörðustu átt kemur
þetta, er það kemur frá þeim,
sem stöðu sinnar vegna ættu og
ber bein skylda til að sty'ðja
umbótatilraunimar, en ekki að
fella; eg veit satt að segja ekki
frá hvei'jum ætti að mega biiast
við stuðnigi til umbóta á skól-
anum, ef ekki einmiti fi'á kenn-
urum hans; hver annmarki sem
af skólanum er sniðinn, og hver
urnbót, sem þar er gerð, er nm
leið, ef rétt er skoðað, hagur og
sómi kennai'anna, se mvið hann
starfa. Og hver sá kennai’i, sem
krynt eða ljóst er andvigur eða
spillir fyrir umbótum á þeix-ri
stöfnun, sem liann starfai’ við,
liann ætti ekki að geta komið
til gi'eina framvegis sem stax-fs-
maður þar, hvaðan sem umbæt-
urnar konxa, jafnvel Jxó að þær j
konxi frá einhvei’jum afkinxa !
vei’aldarinnar, eins og Banda- |
ríkjunum í Vesturheimi, því að |
sama ætti að vera, hvaðan gott
kemui'. Til þess að fá nokkrar
upplýsingar um námsástandið í
skólanum, sem orð lék á, eins
og áður er drepið á, að ekld
væri i sem æskilegustu lagi, og
svo jafnframt, eftir þvi senx við
yrði komið, um kensluhæfileika
kennai'anna, skipaði skólanefnd-
in okkur Steingrínx Ai'ason. —
Steingrímur var sjálfkjörinn;
liann hafði bæði stnndað náxn
og kenslu á ekki lélegri slóðum
en i Bandarikjunuxn, og auk
kennaramentunar hér, hafði
hann árunx sainaix verið kenn-
ari við bamaskólann. — Hvað
sjálfan mig snei'tir hefi eg aldi'ei
á kemiaraskóla gengið, en jeg
lxef miili 30 og 40 ár liaft ár-
lega barnafi’æðslu á hendi, lxald-
ið um 7 ár skóla á heinxili mínu
og jafnvel á skólaáriun minum
verið kennari við barnaskólann ,
hér, og 2 ár við unglingaskóla
á pingvöllum; það lxefði því, úr
því ekki virtist uni marga að
velja, átt að niega nota mig til
uppfyllingar, og ]>að var gert.
pað er bæði kostur og ókost-
ur við lífið, hvað maður getui1
verið lengi bam, eða réttara
sagt, hvað maður getur verið
lengi bamalegur, þó að maður
sé oi'ðinn ganxall. pegar við
Steingrimur gengxun að þessu
starfi okkar i fyrra vctur, var
eg t. d. það barn, að hugsa, að
kennurunum nxundi þykja vænt
um þetta; eg held jafnvel, að
eg liafi hugsað, að engum mundi
-þykja vænna um það en þeim.
pað var líka rétt svo sem að
þvi er meiri hluta þeiri'a snerti.
Eg taldi líka að óreyndu víst.
að kennarar skólans væm sanx-
valið lið að kensluhæfileikum og
áhuga á umbótum og framför-
unx; eg hygði þetta ó þvi, að mi
hefir uin skeið vexáð úr svo
miklu að velja, og þar af leið-
andi að skólastjóri og þeir aðr-
ir, sem mestu ráða með hon-
um, teldu skyldu sina að ná í
þá kennara, sem færastir væxn
taldir, en mér datt ekki í hug,
mér fanst það ofmikill ábyrgð-
arhluti i gai'ð skólans og bæjar-
biia, að þar væri ár frá ári hald-
ið kennurum miður hæfum en
kostur væri á, að eins af misk-
unsemi til þess að þeir hafi eitt-
hvað fyrir sig að leggja; kenn-
arai', sem þrátt fyrir margra
ái'a starf þar hefðu ekki náð
meiri þroska en svo, að þeir rísi
öndverðir gegn umbótum, eða
tilrauinmx Lil umbóta á því, sem
þar kynni miður að fara. kenn-
uruin, sem ekki gætu gustlaust
litið eftii’litsmenn.
Eg hugsaði líka, að ói’eyndu,
að kapp væri lagt á að flokka
börn í bekki skóians sem besl
nxætti verða eftir þroska þeirra
og námshælileikum; nxun flest-
um skiljast, að óliku hægra er
að kenna mörgum börnmn
saman, eí' samvalin eru að
þroska en ef mjög eru mis-
jöfn. Og hvergi er hægra við
slika flokkun að eiga eu þai' sem
hver bekkur er í mörgum deild-
uni. Slíþ flokkun var eitt af þvi
senx við Steingi'ímur vildum að
framgang fengi, að afloknum
prófunum í fyrra vetui', og hafð-
ist það fram 1 einum bekk, en
hxótspyrnu mætti það hjá ýms-
um kennumnum, ogvarð skóla-
nefnd að skei’asl í leikinn til þess
að fi’amgang hefði. pað btur þó
út fyrir að hvarflað hafi að
skólastjórninni, að hér væri c'kki
alveg um þarfleysuverk að
íæða, þvi sagt er mér, að á síð-
astl. liausti hafi fremur venju
verið um það hugsað, að hafa
flokkun, og er það þá einn á-
í’aiigui'inn af staifi okksu1 Stein-
gríins.
Mér dalt lieldur ekki annað
í hug, að óreyndu, en að lil væin
í skölanum, og henni fylgt. les-
skrá yfir það, senx faiið skyldi
yfir í hverjum bekk skólans fi'á
fyrstu til síðast. En þegar farið
skyldi að flokka börnin eftir
þroska þeiira, konx það i ljós,
að sitt var nokkuð lesið í lxverri
deild, og rakst hér þvi ýmis-
Iegt*á. Ui'ðu út af þessu um-
ræður á sameiginlegum fundi
skólanefndar og kennara, og
lýsti þá einn gamall kennari við
skólann því yfir í langri og há-
værri ræðu — mig rninnir að
hann slæi i borðið — r.ð það
væri hneyksli næst, að engin
lesskrá skvidi vera til í skólan-
um. Hann hefir verið búinn að
gleyma því. sem kennarafélags-
stjórnin tekur fram í skrií'unx
sínum nú, að sanxin hafi verið
lesski’á kringum 1912, fyrir-
myndarlesskrá að þvi er þeinx
segist frá — en hvers vegna hef-
ir sú skrá ekki verið notuð, eða
failið i gleymsku? Hxin hefir þó
verið talin nauðsynleg þegar
hún var samin.
Eg hugsaði líka, að óreyndu,
að i bamaskóla höfuðstaðarixw
hlyíu öll kensluáhöld að vera í
besta lagi, ekki sist er skóla-
stjóri sjálfur hefir verslað meá
slik áhöld,og stendur því marma
best að vígi með útvegun á sliku
og það af fullkomnustu gerð.
En hér fór á aðra leið. Skólana
vantar ýmislegt af nauðsynleg-
um áhöldum. suml af kortum