Vísir - 12.04.1922, Blaðsíða 2

VÍSIR
Hðfum fyrirliggjandi:
Mugo,
Townr Brand IVIjöIk,
Libbys do.
Kartöflnr,
Kanal hailaii,
diocolacI«,
COCOH.
Þalpappa, Vataiftttar, Britjðrú.
Umbúðapapplr, 40 og 57 cm. og 37X47 cm
Símskeyt
tri fréttarítara Viaia
Kaupmanriahöfn, 11. apríl.
. Genúa-ráðstefhan seítt.
í gær var ríkisfundur Evrópu-
þjóðanna settur í Genúa og var
Facta, forsætisráðherra ítala,
kjörinn forseti ráðstefnunnar.
Strax í fundarbyrjun kastað-
ist í kekki með franska ráð-
berranum Barthou og Tschitsch-
erin utanrikisráðherra ráð-
stjórnarinnar og fóru þeir svo
geist í ræðum sínum, að fundar-
Stjóri tók af þeim orðið.
Sjö nefndir voi*u skipaðar, ein
til þess að fjalla um fram-
kvæmdir ályktana þeiiTa, sem
gerðar vom á ráðstefnunril í
Cannes eftir nýárið, en hinar til
að atliuga viðskifta, fjárhags óg
samgöngumál. Eiga þjóðverjar
fulltrúa í öllum nefndunum, en
Rússar að eins i einni — þeirri
sem á að rannsaka og gera til-
lögur um Rússlandsmálin.
Falkenhayn hershöfðingi
hinn þýski er látinn.
kvaB hana ekki bera vott um þá
ábyrgðartilfinningu, sem 'stjórnin
ætti aS vera gædd. Stjórnin heföi
í upphafi lýst þvi yfir, aö hún ætl-
alSi aö rannsaka, í sambandi við
þingnefnd, hvort ekki væri rétt
að beití innflutningshöftum til aö
hækka gengiö, en því væri nú yfir
lýst, aö stjórnin væri sammála
meiri. hluta nefndarinnar, um þaö,
aö engin ástæöa væri til slíkra
ráösta.fana, og jafnvel aö aö ein's
heimildin til innflutningshafta
mundi verka þveröfugt viö til-
ganginn, en þó vildi hún mjög
eindregiö fá þessa heimild. Mundi
stjómin meö þessu vera aö reyna
aö synda milli skers og báru og
gera öllum til* hæfis. — Breyting-
artillaga er komin fram viö hafta-
frumvarpjð frá Pétri Ottesen o. fl.
um að heimila stjórninni að banna
innflutniiig á vörum, sem hún telii
ónauösynlegar, en gjaldeyrisráö-
stafanaheimildin og nefndarskip-
unar fcld niöur. Eru horfur á því,
að sú tillaga verði samþykt, og
ætti þá fyrv. .stjórnarflokkur að
taka ábyrgð á afleiðingunum.
Frá Alþingi.
Frv. um sameining Dala- og
Strandasýslna
var felt við fyrstu umr. i e. d.
í gær með 9 atkv. gegn 4.
Viðskiftahöftin
hafa nú verið til 3. umr. i neðri
deild i þrjá daga, og verður um-
ræðunni haldið áfram i dág. í all-
snarpa brýnu hefir slegið milli
framsögumanna nefndarinnar, Sv.
Ólafssonar og Magnúsar Jónsson
ar. en fátt sögulegt hefir við hor-
ið i þessum umræðum og ekkert
nýtt komið fram. Stjórnin aftekur
með öllu, að hún muni nota inn-
flutningshafaheimildina, þó að hún
vrði samþykt. en mælir þó ein-
dregið með frv, Jakob Möller vitti
i gær hringl þingsiná í þessu tnáli
en sérstaklega var hann harðorð-
«r um afstöðu stjórnarinnar, og
sem þeir svo notuðu hér og dræpu
alla samkepni með. Já, gott og vel.
pað er nú fyrst og fremst ekki víst,
að þetta þurfi að vera svo afarmik-
ið til baga. En sleppum því. pað
er bara spurningin, hvaða bót frv.
ræður á þessu. Hvorki það né nokk-
ur okkar lög geta náð gjaldeyrinum
úr höndum þessara manna. Frumv.
gerir ekkert annað en gefa þessum
útlendingum yfirtökin algjörlega,
jtar sem þeir geta valsað með sinn
erlenda gjaldeyri, en íslendingar
verða að telja sinn gjaldeyri fram
eða jafnvel afhenda hann til ráð-
stöfunar. Beina afleiðingin af þessu
ákvæði væri því sú, að öll fram-
leiðsla yrði seld þessum útlending-
úm fyrir íslenskar krónur, og við
eignuðumst alls engan erlendan
gjaldeyri til ráðstafana. — En fyr-
ir utan það, þá er þetta svo stimpl-
að pappírsgagn sem mest má verða,
því hvernig ætlar stjóniin að fara að
troða upp í allar þær smugur, sem
menn geta notað til þess að smjúga
fram hjá þessum ákvæðum. Nei, hér
er ekkert á ferðinni nema ein af
þessum óteljandi syndum gegn
tilverunni eins og hún er í raun
og veru, þessi bolatök, sem
menn halda að hægt sé að beita við
tilveruna. Eina heilbrigða leiðin er
sú, að vinna að því, að bankamir
geti rækt yfirfærslustarf sitt óhindr-
.að, og án þvingunarráðstafana við
framleiðendur, og þá verða þeir,
eins og á öllum eðlilegum tímum; sá
farvegur, sem gjaldeyririnn streym-
ir um. pað verður að ná sólskininu
inn í kofann, með því að opna því
eðlilega leið, en er ekki til neins að
ætla, eins og Molbúar, að ausa því
inn með skjólum eða öðrum ílátum.
Og það er víst, að það er viðskifta-
ástandi voru nú óþarfast af öllu,
það er slíkur hugsunarháttur, að
vilja þvinga alt og neyða þvert of-
an í eðlileg viðskiftalög.
Viöskiftaböítin
Framsöguræða Magnúsar Jónssonar
viö /. urnræÖu í neðri deild..
Niðurl.
pá verð eg að minnast ofurlítið
á gjaldeyrisráðstafanir þær, sem
gert er ráð fyrir í frv. pað er um-
sjónarrjettui', og ráðstöfunarréttur,
sem stjórninni er heimilaður.
I greinargerð frv. er ekkert vikið j
að farmkvæmd þessa eða fyrirkomu- I
lagi, og er það ekki nærgætnislegt
um jafn dularfult atriði sem þetta,.
jafn nýstárlegt og órannsakað mál,
sem umfram alt þyrfti að hugsa út
í æ,sar. Sama þögnin hvíldi yfir !
þessu í framsöguræðu hv. I. þm.
Sunnmýlinga. En af ræðu eins háttv.
þingmanns í gær, sem reyndar' er
ekki flytjandi þessa frv., en mun
vera því mjög hlyntur, skyldist mér
það, að ein ástæða til slíkra ráðstáf-
ana væri sú, að útlendir menn
keyptu svo mikið af fiskframleiðslu
vorri og fengju þannig í hendur er-
lenda gj'aldeyrinn. peir keyptu svo
íslenskar krónur mjög lágu verði-.
En svo er loks að minnast á það,
sem náttúrlega er mjög notað, að
þetta séu að eins heimildarlög. Jæja,
það er þó gott ,að háttv. flutnm.
finna sjálfir, að það er kostur við
frv., að það kemur líklega aldrei til
framkvæmda. Eg skal fallast á það,
að ef þetta frv. yrði að lögum, þá
væri það þess helsti kostur, að það
væri ekki skylda að brúka þau.
En hinu má ekki þar fyrir gleyma,
að slík heímildarlög eru alls ekki
skaðlaús, jafnvel þótt þau væru
aldrei notuð. heldur væru þau bein-
línis háskagripur, og alveg óverjandi
af Alþingi að setja þau, með J?að
fyrir augum, og alveg óverjandi'af
nokkurri stjórn að taka við slíkum
böggli. pað má fullyrða, að umtal-
ið eitt um væntanleg viðskiftahöft,
er nú þegar búið að gera landinu
stórskaða, eins og eg mintist á áð-
ur. petta frumvarp, bara í frum-
varps-formi gerir skaða á hverjum
degi, sem það fær lífi að halda. Og
þó væru lögin sjálf auðvitað miklu
sterkari í þessu efni, jafnvel þó að
þau væru geymd niðri í skrifborðs-
skúffu stjórnarinnar. — petta er
svo einfalt mál, að það ætti ekkert
slíkt bam að sitja á þingi, sem ekki
sér það í hendi sér.
pegar vöruverð ei^ lækkandi á
heimsmarkaðinum, eins og-nú hefir
verið og er, þegar lán eru vand-
fengin og dýr eins og nú, þegar
kaupgeta fólks er lítil' eins og nú,
þá má eiga það víst, að enginn
kaupmaður með viti (eg á hér ekki
við æðisgengna braskara og svik-
ara), enginn kaupmaður með viti,
flytur inn meira af vörum en hann
hefir nokkurn veginn vissu um að
geta selt fljótt, og hann reynir að
stilla þannig í hóf kaupunum, að
hann þurfi sem minst veltufé, og
geti jafnan notið hverrar verðlækk-
unar. — En þessi verslunaraðferð
byggist á því,. að verslunin sé frjáls.
Hún getur ekki þrifist undir eilífri
haftabliku á lofti. pegar kaúpmenn
heyra sífelt tal um væntanlegt inr-
flutningsbann, þá taka þeir þann
kostinn, sem þeir mundu. annars ekki
láta sér detta í hug, að birgja sig að
vörum, til þess að vera ekki slypp-
ir, ef óveðrið skyldi skella á. Nú
þegar hafa þeir vafalaust margir
gert ráðstafanir tniklu víðtækari en
þeir hefðu gert, ef óttinn við höft á
atvinnu þeirra hefði aldrei yerið tii-
Fyrir bragðið verðum við að hafa
vörur með óhagstæðará verði. 8—-
9% á lánura til vörukaupa koma
vita§kuld niðui- á vöruverðinu þvf
meira, sem þeir taka meirí birgðir
og umsetja sömu peningana sjaldn-
ar, Lakari innkaup koma líka ver
niður, bæði á kaupendunum og á.
verslunarjöfnuði ársins. Ei á að fara
að samþykkja slík heimildarlög sem
þessi, án þess þau- séu brúkuð (og
það veit eg að engin stjórn leggur
út í), þá e'r það beinlínis að gera
gyllingar til þess að spilla verslunar-
hag vorum inn á við og út á við,
með því að örfa bæði kaupendur og
kaupmenn til óþarflega mikilla vöro-
kaupa, með þessum yfirvofandi höft-
um. Lögin verkuðu eins og grýla„
sem hræddi menn til eyðslusemi. Og
þá vasri tilgangur laganna kominn
laglega upp í loft. En þetta er nú
sannleikurinn. Eg álít því, að það
sé hrein og bein .skylda þingsins, a3
fella þetta frv. nú þegar frá 2. umr.,
eða sem fyrst.
pá uppfyllist líka sú von frsm. mdri
hl., að þingið dragist ekki vegna
þess fram á sumar.
Nýkomið í Járnvörudeild Jes
Zimsen: Skóflur, margar teg.,
Kvíslar, margar gcrðir, Glugga-
hornbönd, Saumur, Skrúfur,
Hamrar, Sagir og Axir.
Járnvörudeild
JES ZIMSEN.
Steiudór
Bifreiðaferðir
báða bænadagana og báða
páskadagana:
Til Vífilstaða kl. 11 «/2 og 2 «/2
Milli Hafnarf j. og Rvíkur
alla dagana.
pægilegar og vissar ferðir.
Pantið far í tíma.
Símar 581 og 838.
Veltusund 2.
ATH. Til Keflavíkur á
fimtud., laugard. og mánud.