Vísir - 04.05.1922, Blaðsíða 2

XlSIR
IfWTHSW
B
Höfum íyrirliggjaadi:
Lauk,
Hrísgrj 6xt,
Maie heilau,
Hænsaabygg,
Haíratajöi,
Itrausykur.
HCúgrnjöl,
« BtiAadii».
Libbysmjól \i,
Tower Brand mjólk
Apricots, þurk,
JEpli, þurk,
Cacoa,
IC«x, IjUE) oh,
Snowfíakw,
Kristalaápu.
Smjfirpappír, Umbiðapakkfr I rilinm
ímskeytl
frá íréttarítar# V»bí#
Kaupm.höfn, 3. maí.
Frá Genúaráðstefnunni.
Frá Genúa er símað, að
bandamenn liaí'i samið sameig-
iníegt ávarp til Rússa, sem full-
trúum Rússa á ráðstefnunni hafi
veríð afhent í gær. Eftir það
hvarf Lloyd George af ráðstefn-
unni á laun, til þess að liitta
Poincaré í bæ einum á landa-
mærum Frakklands og Ítalíu.
Árásir á Lloyd George.
í Daily Mail birtist áköf, árás
á Lloyd George, eftir Wilson
marskálk, og heldur liöfundur ,
þvi fram, að breska heimsveld-
inu stafi bcinn voði af stjómar-
stefnu hans.
Stjórnarskiítin
og flokkaskipunin í þinginu.
Flokkaskiftingin í þinginu het-
ir verifi mjög á rin'gulreið a‘ð und-
anförnu. Éru margar ástæður til
þess, en ekki hefir það valdið
minstu um þetta, að fyrv. stjórn
(Jóns Magnússonar) lagði einmitt
alt kapp á að rugla sem mest
flokkaskipunina, enda var flokka-
riðlið í þinginu lífakkeri hennar,
Þetta hafði auðvitaö hin óheppi-
legnstu áhrif á meðferð og afdrif
ýmsra þingmála, og það, sem úr
þessu rættist á þessu þingi, var
fyrst og fremst stjórnarskiftunum
að þakka.
Þaþ er kunnugt, að fyrv. stjórn
var alveg eindregið fylgjandi vjð-
skiftahaftastefnunni. Og það er
engin ástæða til að ætla, að hún
hafi ekki verið alveg einlæg í því
máli. Hún varð að láta undan síga
á þinginu Kj2i ; aldan. sem þá var
risin í landinu, gegn höftunum,
varö henní ofurefli. En hugur
hennar var óhrevttur, eins og frarn
kom þegar í þingbyrjun í vetur.
En frá ])ví, er þingi sleit í fyrra,
hafði haftastefnunni aukist mjög
fvlgi í landinu, einkanlega uti um
sveitirnar, og var nú í þingbyrjun
mjög tvísýnt, hvernig því máli
reiddi af á þingiun. í stefnuræðu
stjórnarinnar var lýst yfir ein-
dregnu fylgi við viðskiftahöftin,
og ef sá fiokkurinn, sem síðan tók
höftin upp á’sína arma, hefði þá
þegar tekið höndun: saman við
stjórnina, eru allar líkur til, að
haftastefnan hefði orðið ofan á í
þihginu að lokum. En í þéss stað
snerist einmitt sá flokkur óskiftur
á móti stjórninni. og feldi hana, og
af því leiddi, að þeir menn í þing--
inu, sem af stjórnarfylgi hefðu ef
til vill látið til leiðast að ívlgja
böftunum, lösnuðu nú úr dróma
og snerust á móti þeirri stefnu.
Mjög svipað var ástatt um lands-
versluniná. Um hana komu fi'am
tvær till. á þinginu í fyrra. eins
cg nú. Sú tillagan, sem lengra fór
í þá átt að draga úr landsverslun,
var þá feld í n. d. með miklum
afkvæðaniun. J>á fylgdi allur fram-
sóknarflokkurinn landsverslun og
auk hans allur ]jorri annara fylg-
ismanna stjórnarinnar, en ]jeir fáu
íylgismenn hennar, sem þó greiddu
atkv. á móti landsverslun, gátu
ekki beitt sér gegn henni. Einnig
í þessu máli voru fylgismenn fyr-
Aæraudi stjórnar eins ög leystir úr
álögum á þinginu í vetur, og voru
nú alveg eindregið fylgjandi þeirri
tillögunni um landsversiun, sem
lengra fór, og v.ar þó munui'inn á
tillögunum meiri nú en í fyrra.
• Þannig kom það fram, sem Vís-
ir einmitt hefir fullyrt, að til þess
að nokkurn vegin hrein flokka-
skifting kæmist á í þinginu, og
stefnurnar í viðskiftamálunum
skýrðúst, yrði stjórn Jóns Magnús-
sonar að fara frá yöldum. Henni i
tókst að halda vöidunum á síðasta
þingi, fyrir atfylgi nokkurra
manna ur bændaflokknum, en til
þess að halda því fylgi, virtist
hún vilja vinna hvað sem vera
skyldi, og aörir fylgismenn henu-
ar létu til leiðast að fylgja henni
að þvi.
Það munaði nú minstu, að gamla
stjórnin gæti haldið völdunum á-
fram til næsta þings. Vafalaust
syrgja það margii', að svo vari
ekki, en ef menn gerðu sér ljóst,
hverjar afleiðingarnar hefðu orð-
ið aí því í viðskiftamálunum, þá
er ekki víst, að soi'gin væri eins
mikil. En víst er það, að stjórn-
arskiftin í vetur hafa haft hin
hpllustu áhrif til undirbúnings
heilbrigöari flokkaskipunar í ]iing-
inu en verið hefir.
t þngbyrjun í fyrra voru tveir
aðalflokkar í þinginu: framsókn-
arflokkurinn og sjálfstæðisflokk-
urinn. Utan þeirra flokka voru 10
—12 Jjijigm. í kosningabandalagi,
Heimastjórnárflokkurinn mátti
heita nndir lok liðinn. Und'ir þing-
lokin var nýr flokkur að mynd-
ast úr utanflokkabandalagiriu, en
ekki var þó þá hægt að kenna
þann flokk við neitt anjjað eti
stjórnina. Úr bandalaginu voru þá
gengnir nokkrir þeirra, sem fyrst
voru. í því, en í þáð gengriir nokkr-
ir þingm. úr hinum flokkunmn. í
]>ingbyrjun í vetur gaf þessi nýi
flokkur sér nafn, eða honum var
gefið þaö. Það var „sparnaðar-
bandalagið“. — Sennilega bi'eytir
hann þessu nafni á næsta þingi og
kallar sig þá „sparnaðarflokk". En
réttnefndur væri þessi flokkur „í-
haldsflokkur". í þeim, flokki munu
nú vera aílir gömlú heimastjórn-
armennirnir á þingi. En það eru
þó ekki þeir, sem marka stefnu.
flokksins skarj>ast, heldur kannske
miklu fremur gömlu sjálfstæðis-
mennirnir, sem þar eru (t. d. Pét-
ur ÖtteséÉ. og Magni'js Guðmunds-
son). — Flins vegar er svo gamli
siálfstæðisflokkurinn að vei-ða að-
almerkisberi ahnenns fi-jálslyndis
í þinginu, svo sem ljóslega kom
fram í ýnisurn málum á þinginu í
vetur.
Nú má einnig segja, að mynd-
aðir séu 3 flokkar í þinginn, með
likum einkennmn eins og í öðrum
l>ingræðis1öndum, og ])ó ei-u þeir
ef til vill að eins í myndun enn þá.
Eri auðvitaö hlýtur einmitt ]jcssí
flokkaskipún að festast og ]>róast
hér á lándi, eins og annarstaðar.
Jarðyrkja Reykjavíkur.
Eftir Sig. Sigurðsson,
forseta Búnaðarfél. „íslands.
— (ÍNiðurl.)
Garðrækt. Þess hefir áður verið
getið, aö Rcykjavíkurbúar öfluðu
að meðaltali árlega 1S19 tn. af
jarðeplum og rófúm. Það er nál.
Yio úr tn. á manw. Auk ]>es.sa héfir
að meðaJtali árlega (1916—1918)
verið flutt til. Reykjavíkur 5364
tn. af jarðeplum, sem hefir kostað
146.000 króriur.
í Noregi er ræktað utn 2,5 tn. af
jarðeplum á mann, í Þýskalandi 8
tmíriur. Af Jiessu er ljóst, að hér
er nrikil vöntun á garðávöxtmn.
Vér þurfum að rækta svo mikið,
að vér hefðum minst 1 tn. á mann
— og vantar því Reykjavik eins
og sák'ir standa nú, minst 16.000
tunnur af jarðeplum og rófum ár-
lega til þess að fullnægja þörf-
inni í þessum efnmn. Til þess að
geta ræktað þetta þarf 100—120
ha. stórt' land. Mikið mætti auka
ræktunina i landi bæjarins, en vartr
er að treysta þvi, að hún á fyrstu
árum verði svo, að sú uppskera
fáist sém fullnægir þörfinni. í ná-
grenninu eru hins vegar miklir
möguléikar til þessarar ræktnnar,
Svo engum vafa er það undirorpið
að í landi Reykjavíkurbæjar, og-
næstu sýslu, er hægt að rækta all-
an þann garðamat sem þörf er á_
VersluDin
við öunur lönd
» ^ 5
Eftirfarandi skýrsla er tekin úr
1 lagtíðindunmn;
í Hagtiðindum 5. árg. nr. 4 (júní
1920) er skýrt frá maghi aðfluttra
og útfluttra vara árið 1919 sam-
kvæmt upplýsingum þeim, sem um
það hafa fengist úr tollreikning-
unum. Samkvæmt endanlegri npp-
talningu í verslunarskýrslunum
fyrir það ár, hefir verð aðfluttu
vörunnár numið alls 62 miljónum
og 566 þúsund krónum, en útfluttu
vörunnár 75 miljónum og 14 þús-
und krónum. 'i il samanburðar er
yfirlit yfir verð aðfluttra og út-
fluttra vara síðan 1913 eða árið
áður en heimástyrjöldin hófst, tal-
í rnilj. kr.:, Aðfhitt Útfíutt Utflutt uin— fram aðfl~
1913 .. I6.7 19.1 2.4
1914 .. l8.1 . 20.8 2.7
1915 .. 26.3 39-6 134
I9l6 ;. . 39-2 . 40.1 0.9
1917 .. 43-5 29.7 4-13.8
I918 . . 41.0 36-9 -4-4-1
1919 .. 62.6 75-° 12.4
Verðmagn útfluttu varanna hef-
ir æfinlega verið meira heldur en
vérðmagn innfluttu varanna, nema
árin 1917 og 1918 eða síðustu ár
stríðsiris, er kafbátahernaðurinn
gerði alla vöruílutningá svo erfiða,
eiida yar mikið af framleiöslu
]>eirra ára ekki flutt i'it fyr eu að
striðinu loknu eða árið 1919. ÞaÍS'
ér þvi varla að futða, ; þó að út-
flutta varan 1919 vérði hærri en
sú-.aðflutta þrátt fyrir ]>að' þótt
sálán á sumúrii afurðum þess árs
þrygðist mjög tilfinnarilega. Þó er
misnumui-inn tiltölulega, eða í sain-
ímburði við alla viðskiftaveltuna.
•ckki njikið meiri heldur en árin
19Í3 og 1914. Annars eru skýrslur
þéssar langt fl’á því aö vera fylli-
'legá áhyggilegar, þótt hagstofan
hafi gert sér mikið far um aö laga
]>ær misfellur á þeim sem sýnileg-
ar hafa verið, og unt hefir verið
að laga án ókleifrar fyrirhafnar.
Er vonandi að hið nýja skýrslu-
fyrirkomulag, sem hyrjaði árið
192T, verði ábyggilegra, enda
ástæða til að ætla aö svo verði.
Sámkvæmt verslunarskýrslunum.
árið 1919 hefir innflutningur og
útflutningur-skifst þaiinig niður á
einstök lqnd, tali'5 í ]>ús. kr.:
Aðflutt . Útflutt
Danmörk ....... 18.156 14.460
Færeyjar ........... 1 470
Bretland....... J8.307 13.290
Noregur........ x.4'11 10.527'
Svíþjóð ........ 1.781 8.252'
Þýskaland ...... 1.254 96
Holland .......... 737 —
Belgía ........... 163 —
Frakkland ........ 104 1.876.
I