Vísir - 22.08.1922, Blaðsíða 2

KlllR

Fengum með „öuIHom* :
^ • átsukkulaði
4? ii~ir Hnnr> «»íX ijll
f mörgmn gerðum hölam við fyrirligg|andi.
Kandíssykur,
Maismjöl,
Exportkaffi.
Sóda,
Apricots þurkaöar.
Epli do.
Kristalsápu.
Alaminiumpona, afar ðáýra.
aSallega fylkt sér um D-listann,
og eftir þa'ð, sem á undan er geng-
ið, verða ]jeir þá a'8 minnast ]>ess
framvegis, að ])eir eigá ckki betra
skilið en það, Sem þeir sjálfir hafa
kosið sér.
SteinolíneiDotaín.
Það var sagt hér í blaðinu á
dögunum, er rætt var um steinolíu-
einokunina ' fyrirhuguðu, að um
það mætti deila, hvort einkasölu-
heimildin frá 1917 væri í raun og
veru nokkuð anuað en ófriðarráð-
stöfun. Vísir vissi það vel, að
einkasöluheimildin frá 1917, er
ekki þannig orðuð, að það áfkeri úr
þessu; einnig var honum kunnugt
urn, að það vakti fyrir mörgum
þingmönnum á þinginu 1917, að
einkasalan ætti að verða til frarn-
búðar. Á hinn bóginn liggur i aug-
uni uppi, að kringumstæðurnar,
eins og þær vonf, er frv. kom f ram,
ófriöarástandið í heiminum og þeir
viðskiftaörðugleikar, sem því
fylgdu, hlutu að ráða miklu um
framgang málsins. Eða hvað
mundi hafa ráðið mestu uni þá
breytingu, seni orðið hafði á af-
stöðu þingmanna, til þessa máls,
flestra þeirra sömu, sem ekki
máttu heyra nefnda steinolíueinok-
un á þingi 1912?
„Tíminn“ fagnar mjög einokun-
inni og leggur blessun sína yfir
hana í síðasta blaði sínu. Auðvitað
segir hann, að ummæli Visis, um
þetta, séu á engurn rökum bygð.
Því til sönnunar vitnar hann í orð
Magnúsar Guðmunds.sonar, sem
var framsögum. málsins i n. d., og
á hann að hafa sagt, að tilætlunin
væri að landið tæki að sér einka-
söluna hið fyrsta að hægt væri
„en J>ó ekki fyrr en stríðið væri
á enda.“ — Þetta er rétt eftir Þing-
tíðindunum haft. En það er ein-
kennilegt, að x aðalframsögui-æðu
sinni hefir M. G. alveg hiklaust
gert ráð fyrir því, að einkasalan
ætti að komast á „svo fljótt sem
mögulegt er.“ í athugasemdum
stjórnarinnar við frv., er ekki einxi
orði vikið að því, að nokkur drátt-
ixr eigi að verða á framkvæmdinni,
og heldur ekki í nefndaráliti fjár-
hagsnefndar n. d., sem um rnálið
fjallaðí. Þessi ox-ð M. G., sem „Tím-
inn“ vitnar i, koma eins og „fjand-
inn úr sauðarleggnum“ í örstuttri
athugasemd, siðast við þriðju um •
ræðu málsins í n. d., og liggur
noklcuð nærri að geta þess til, að
þau hafi ekki komist þar inn fyrf
en í leiðréttingum, ef til vill eftir
að stjórnin hafði ákveðið að fresta
óllum framkvæmdum.
Þá er orðalagið á lögunum
þannig, að þau virðast einmitt
miklu frernur bera það með sér, að
um bráðabirgðai'áðstöfun sé að
ræða. T. d. byrjar 1. gr. þannig:
..Landsstjórninní veitist heimild til
að kaupa svo miklá steinolíu, er
henni þurfa þykir. til þess að
birgja landið.“ — Dettur nú nokkr-
um mauni það í hug, að það liafi
vakað fyrir höfundi þéssarar laga-
greinar, að einkasalan ætti að
verða til frambúðar?
Fróðlegt er líka að athuga uni-
ræðurnar utn málið i e. d. Þar
andæfði Magnús Kristjánsson
einkasölunni all-einbeittlega. Hann
kveðst þá ekki cnn hafa getað
„sannfærast um ávinninginn af því;
þótt landsstjórnin tæki að sér
einkasölu á steinolíu eða öðrum
vörutegundum.“ Híns vegar se'gir
hann, að rétt sé að stjórnin sker-
ist í leikinn, ef kaupmenn haldi
einhverri vörutegund í óhæfilega
háu verði, en þá sé það heppileg-
asta fyrii'konnilagiö, sem haft hafi
verið á landsversluninni undanfar-
iS (setn sé frjáls verslun). — Nú
er auðvitað, að þá hefir hvorki M.
Kr„ né aðrir, búist við því, að
landsversl. yrði rekin letngur en ti’
ófriðarloka, og vírðist au'ðráðið af
þessu, að fyrir honum hafi vakað.
að ekki kæmi til mála að stjórnin
þyrfti að lxafa hönd í bagga með
sceinolíuversluninni lengur.
En jafnvel þó að það væri nú
alveg vaíalaust, að þingið 1917
hefði einmitt samþykt einkasölu-
heimildina senx framtíðarráðstöf-
un, en ekki sem ófriðarráðstöfun,
þá er það þó furðu djarft af stjórn-
inni. að fara nú að nota hana, án
þess að leggja málið fyrir þing á
Jöh. Olafsson & Co.
+Er De rigtig klog,
da forlang gratis vort nye ill. Katalog
over alle Sanitets-, Toilet- og Gnmmi-
▼arer. Stærkt nedsatte Priser. Nyt
Hovedkatalog, 36 Sider med 160 HL
mod 75 Öre i Frimærker. Firmaet
Samariten, Köbenhavn K. Afd 59.
»já StBindÓPi
fást altaf bestar og ódýr-
astar Mfreiðir í leagri og
skemmri ferðalög
Áætlnnarferðir til Þing-
valla og anstnr yflr Heli-
isheiði daglega.
“II Símar 581 og 838,
fSteincLör
Hafnardtræti 2 (hornið).
ný. — Það er rétt, að síðan heim-
ildin var samþykt, hefir ekkert
verið við málinu hreyft af þings-
ins hálfu. Heimildin er því laga-
leg í gildi enn. En hvað verður
ráðið af því, að ekki hefir verið
vikið að því einu orði á Alþingi, að
reka á eítir stjórninni að koma
einkasölunni á? Síðan ófriðnum
iauk, eru senn liðin 4 ár og hafa
verið háð 4 þing. Á þessum tima
hefir margt verið fundið að að-
gerðum og aðgerðaleysi stjórnar-
innar, en enginn hefir orðið til
þess að áfellast hana fyrir að-
gerðaleysið í þessu máli! Hvorki
úr herbúðum „Tímans“ né annars-
staðar frá, hefir nokkurt óþolin-
tnæðisorð heyrst út af þessu sein*
iæti stjórnarinnar, fyrr en nú í
„Timanum" 19. ágxist 1922!
„Timinn“ segir, að einkasölu-
lieimildin hafi verið samþykt í
báðum deildum þingsins í einu
hljóði, og síðan hafi ekkert komið
fram, sem breytt hafi málinu. —.
Jú, það Tiefir „komið fram“, að
verslunarrekstur ríkisins er ýms-
um þeim annmörkum háður, sem
gera það að verkum, að ýmsir
menn, sem áður voru hlyntir einka-
sölu á steinolíu, eru nú orðir mjög
bikandi, eða jafnvel alveg frá- j
hverfir henni. Enda alkunnugt, að 1
landsverslunin seldi steinolíuhærra
verði s. 1. ár, en einstakir mentí:
liefðu getað gert, ef þeir hefðu átfc
kost á „yfirfærslu“ peninga mc^’
söm u kjörum. Og þó skifti lands-
verslunin þá við þetta sama breska.
félag, sem nú er sagt frá að lands*.
stjórnin hafi samið við um stein-
olíukaup.
Hér skal ekki enn fullyrt neitc
um það, hve hagfeldir þeir samn-
ingar rnuni vera eða geti verið,
sem stjórnin hefir gert við þetta
breska félag. — „Tíminn“ segir.
að þeir sétt þanníg úr garði gerðir,
að „útsöluverð steinolíunnar hér;
eftir að búið er að leggja á það sem.
heimildarlögin heimila, ætti því
síst að verða hærra en heildsölu-
verðið í Englandi“! — Við eigumí
eftir því aS fá olíuna, ekki fyrit;
markaðsverS, eins og blaSiS þó
segir, heldurf yrir svo miklu lægra
verS, aS svari riflega flutnings-
gjaldinu frá Englandi til íslands,
að minsta kosti. — Og ekki lætur
nú Bretinn sér lítið ant um hag;
okkar íslendinga, ef hann ætlar aS
selja okkur olíuna fyrir svo mikítí
lægra verð en sjálfum sér!
Ve'ðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 8 st., Vest-
mannaeyjum 7, ísafirði 5, Akur*
eyri 9, Seyðisfirði 9, Grindavík 7,
Stykkishólmi 8, Grímsstöðum 7,
Rauíarhöfn 8, Hólum í HornafirSt
10, Þórshöfn í Færeyjum 9, Kaup-
mannahöfn 16, Björgvin 12, Tyne-
mouth 13, Leirvík 11, Jan Mayen 7
st. — Loftvog lægst yfir norð-
austurlandi. Norölæg átt á Vest-
urlandi. Kyrt á Austurlandi. Hor€-
ur: Norðlæg átt.
A. Fjeldsted,
augnlæknir, er nýkominn heim
úr augnlækningaferð kringum
land.
Kveldúlfsskipm
Þórólfur og Skallagrímur em,
komnir til Nova Scotia. Ske)rti
kom frá þeim í gær og leið öllum
vel.
Ungfrú Dr. Fernau
ætlar að halda ljóðakvöld (Lie-
derabend) næstkomandi fimtu-
dagskvöld. Upplestur hennar I
gærkveldi var ágæt skemtun, en
illa sótt, sem væntanlega hefir að-
allega stafað af því, hvað veðrið
var vont. En svo aðdáanlega les