Vísir - 30.12.1926, Page 2

VÍSIR
HIBM®SS35Se.“
mm i Olseini
Fyrir fjórum árum byrjaði General Motors aS smiða Pontiae
bifreiðarnar, en það var ekki fyr en á miðju þessu ári sem þeir
fóru að selja þœr. í þrjú ár voru þeir að reyoa þessa nýju tegund
áður en þeir voru ánægðir.
Pontiae er ódýrasta 6 sí/alninga (cylinder) bifreið, sem
General Motors búa til
Framleiðslukostnaðurínn á Pontiac verður minni en á flest-
um ftðrum bifreiðum, sftkum þess að hún er eingöngu smíðuð sem
lokuð bifreið, og hefur verksmiðjan því getað sameinað í Pontiae
fegurð, styrkleika og lágt verð.
Pontiac 5 manna lokaðar bifreiðar kosta kr. 5300,00 upp-
settar í Reykjavik.
Aðalumboðsmenn á íslandi.
Jóh. Ólafssoi & Go. Reykjarik.
Heiri peningar.
Því betra fóður sem þér gefið hænsnum
yðar því betur verpa þa.u og því meiri
arð gefa þau.
Kaupið SPRATT’S hænsafóður, það
gefur yður meiri peninga en annað fóður.
Reynið það í dag.
F^est einsQg alt annað gott í
versl. Von.
I
Höfum nú fyrirliggjandl:
Rio
Simskeyti
Khöfn 29. des. FB.
Vígbúnaður?
Símað er frá London, að sam-
kvæmt seinustu fregnum frá
Washington, hafi Butler, en hann
er formaður flotamálanefndar öld-
ung'adeildar Bandaríkj aþingsins,
láti'ö þá skoSun sína skýrt í ljós,
að Bandaríkin verði a‘ö auka her-
skipaflota sinn að miklum num.
Kveðst hann hafi komist að þeirri
niðurstöðu, að nauðsynlegt sé fyr-
ir Bandarikin a'S láta smföa fim-
tíu herskip, þar eö floti Banda-
rikjanna standi flotum Japana og
Englands aö baki. Hafa styrktar-
menn flotamálanna i Bandaríkjun-
um um nokkurt skeið haldiö þvx
fram, að Kyrrahafsfloti Banda-
ríkjanna einn'ætti aö vera meir en
jafnoki Japansflota. Coolidge for-
seti hefir enn ekki tekiS afstööu
opinberlega til tillagna Butlers
eöa flotamálanefndarinnar, en
sennilegt er, aö forsetinn veröi
samþykkur einhverri aukningu á
herskipaflotanum, ef ekki verður
af ráöstefnu þeirri um takmörkun
flotavígbúnaöar, sem hann hefir í
huga að koma á, eöa ef samkomu-
iag næðist ekki á slíkri ráðstefnu,
þótt haldin væri, um að takmarka
herskipabyggingar.
Þráðlaust viðtalssamband yfir
Atlantshaf.
Símað er frá London, að þráö-
iaust viötalssamband á milli Lon-
donar og New York borgar veröi
sennilega opnað í byrjun janúar-
inánaöar næstkomandi. Gert er
ráö fyrir, að gjald fyrir þriggja
ínínútna viðtal veröi fimtán pund
sterling.
Minnt drnkkið.
Þess þykir hafa oröiö greini-
iega vart síöustu mánuöina, eöa
misseiúö, aö minna sé um drukna
menn á almannafæri hér i bænum,
en verið hefir undanfarin haust.
— Er þaö tafið heldur óalgengt
nú, aö ölvaöir menn sé að slangra
um göturnar, en í fyrra og hitt
eö fyrra voru þaö daglegir viö-
burðir, að ógáöir menn væri á ferli
seint og snemma, vegfarendum til
leiöinda og sjálfum sér til van-
sæmdar. — Er gott til þess að
vita, að skipast skuli hafa svo til
batnaðar, og vonandi, aö druknir
nienn veröi æ sjaldgæfari sjón á
götum höfuöstaöarins.
Um jólin hefir iöulega á því
boriö til mikilla muna, aö drykkju-
skapur væri æöimikill í þessum
kaííi
bæ. — Hafa menn þá stundum
farið i hópum um göturnar á siö-
kveldum og aö næturlagi, og haft
i frammi söng og hávaða, ööru
fólki til ama og leiðinda.
Nú um jólin mun rnjög litiö eöa
alls ekki neitt hafa á þessu borið,
og er þaö mikil framför. — Von-
andi, að alt veröi líka með friöi
og spekt um nýáriö.
Menn greinir á um það, hverju
þetta sé að þakka. — Segja sumir,
aö peningaleysi almennings valdi.
— Menn hafi ekki efni á aö kaupa
sér vínföng. — Eitthvað kann aö
vera hæft i því, aö menn drekki
minna nú en ella sakir þess, að
þá vanti skotsilfur. — Vinhneigö-
ir menn neita sér nú reyndar um
margt annaö, áöur en þeir bregöa
á það ráö, aö minka viö sig drykk-
inn. — Þeir eru venjulega feng-
sælli á áfenga drykki handa sjálf-
um sér, en á nauðsynjar handa
konu og börnum. — Og þaö er
nú einhvernveginn svona, aö
„staurblankur" óreglumaöur getur
komið heirn dauöadrukkinn aö
kveldi, þó .aö honum hafi ekki
lánast að afla sér nauðsynlegrar
matbjargar handa skylduliði sinu,
er hann þóttist þó ætla að útvega,
er hann fór aö heiman. — Reglu-
lega vínhneigður maður er undar-
lega fengsæll á áfenga drykki, þó
aö honum reynist fullkomið ofur-
efli að afla sér og sínum nauösyn-
legustu hluta.
Aörir benda á þaö, aö bindindis-
hugur manna hér hafi stórum auk-
ist síöan i vor, og menn sópast i
stúkui-nar tugum og hundruöum
saman. — Þaö mun rétt vera, aö
fjölmargir menn, er áður höföu
vín urn hönd, og sumir í miklu
óhófi, hafi nú gerst bindindismenn,
gengið í stúkur og fengið vini og
kunningja til að gera slíkt hiö
sama. — Er þetta harla gleöilegt
cg væri þess óskandí, aö sem allra
flestir, er vínfanga neyta að mun,
vildi fara aö dæmi þessara manna.
Þaö er hin rétta leið til bindindis-
starfsemi, aö fá hvern einstakling
til þess aö hætta aö drekka, frjáls-
an og óneyddan. — Öll betrun
manna veröur að koma innan aö.
— Hitt mun reynast torveldara, aö
kenna mönnum bindindissemi eða
aörar dygöir meö valdi. —
Þá er og þess aö geta, að lög-
regla bæjarins hefir verið býsna
fengsæl á leynisala og bruggara
nú upp á síðkastið. — Hefir hún
tekið hvern af öðrum og dregiö
fyrir Iandslög og dóm. — Er slík
röggsemi mikilla þakka verö, ekki
síst eins og hér til hagar, í heim-
kynnum svefnsins og væröarinn-
ar. — Hafa margir bannlagabrjót-
ar hindrast í starfi sínu af völdum
lögreglunnar, og er nú um að gera
aö þess sé gætt, aö þeir detti ekki
á gamalt lag aftur. — Þeir eiga
ekki að eiga friðland x þessum bæ,
og fari rnenn aö brugga áfenga
drykki til sveita, erþessfastlegaaö
vænta, að enginn gerist til þess,
aö halda yfir þeini hlifiskildi. —
Ætti vissulega aö vera liægt aö
verja sveitii-nar fyrir slíkumófögn-
uði, ef íxxenn eru samtaka og yfir-
völdin gera skyldu sína.
Heyrst hefir, að vínverslunin
hér selji nú til muna minna af
hinu létta víngutli en veriö hefir
undanfarin ár. — Segja sumir, aö
munurinn sé gífurlega mikill, enda
er það ekki aö furöa, þar sem
ýmsir stórvirkir vínsvelgir hafa
nú gerst bindindismenn. — Var
þess einhversstaðar getiö, aö áriö
1925 heföi vínverslun ríkisins hér
í Reykjavík selt fyrir eina nxiljón
króna. — Það er gifurlegur skatt-
ur á bæjarbúa og landið í heild
sinni, og hörmulegt til þess aö
vita, að slíkri fjárfúlgu skuli hafa
verið á glæ kastað. —
Bindindismenn tóku sér hvíld
mikla, er bannlögin voru sett. —
Hafa þá margir hugsað að lík-
indum, að sigurinn væri unninn
og öllu óhætt. — Þaö reyndist á
annan veg. — Nú hafa þeir fylkt
liði á ný og fara rétta leið. —
Þeir leitast viö aö efla bindindis-
lxug þjóöarinnar og kenna mönn-
um hófsemi. —
Það er rétta leiðin.
„Það er iullgoft
í sveifamaimiim11
—o—
Maður heyrir ekki ósjaldan
þessari setningu varpað fram. Eg
hefi þó aldrei heyrt hana sagða
x þeim tón, er hún virðist benda
til, heldur ávalt í spaugi. Ekki
veit eg heldur hvernig hún er til
orðin. En mér datt i hug, að spaug-
laust mætti nota hana, með lítilli
breytingu, um hiö íslenska við-
varp og segja: „Þaö er fullgott
í lslendinginxr“. — Auviröilegra
menningarmeðal, eins og stööin er
nú relcin, getur vart verið til undir
sólinni, og eg lxeld aö ekkert geti
veriö fjær þvi, aÖ, ná því tak-
marki( ef nokkuö er), sem því
befir veriö sett, heldur en hin xs-
lenska víðvarpsstöð.
Þaö var einhverntima í vor, sem
forstjórinn tilkynti: Að fólk mætti
ekki reiðast, þó aö yfir blásumariö
yröi eitthvaö dregið úr öllum þeim
fjölbreyttu „prógrömum", sem
þangað til heföi verið víðvarpaö.
(Dregiö úr hverju?) Enda væri
miklu hollara fyrir fólkið urn þann
tíma aö nota góða veðrið á kvöld-
in. En svo meö haustinu ætti aft-
ur að taka til óspiltra málanna.“
Eg hefi á hverju kvöldi lagt
eyrun viö, til aö hlusta, hlusta eftir
efnduln á gefnum loforöum, urn aö
nú færi aö veröa eitthvað varið
í þaö, sem varpað yrði. Eg býst
við, að enn um stund megi eg
hlusta, ef þeir eiga Iengi fyrir að
ráöa, sem gera það nú.
Eg veit, aö einhver muni segja:
Þaö er alt af hægt aö sakfella.
Er þetta á nokkrum rökum bygt?
Við skuluín sjá. Mér finst ekki
að sú víövarpsstöð sé nothæf, sem
ef til vill ekki getur látiö til sín
heyra yfir hálfan „skikann“, þó
notuð séu dýrustu tæki til mót-
töku.
Til þess að víðvarpstæki komist
inn á sem flest lieimili, þarf stöð-
in aö vera svo sterk, aö menn geti
keypt sér ódýr tæki, því eg geng
ekki aö því gruflandi, að notenda-
gjald verði aö vera nokkuð dýrt,
i svo fámennu landi sem hér. Hins-
vegar vil eg ekki láta taka af mér
hátt stofngjald og mikið árgjald,
fyrir utan annanj- kostnaö, fyrir
það, sem er svo að segja einskis-
nýtt. Hverju hefir verið víðvarp-
að? Það er, eins og þar stendur,
„grautur í alla mata“. Kaffihúsa-
glarnur á hverju kvöldi, viku eftir
viku, örsjaldan fræðandi fyrir-
lestrar, álíka sjaldan almennileg-
ur söngur. Þar hafa t. d. stundum
sungið menn, sem vart þættu boö-
legir á fámennri skemtun, hvað þá
heldur að syngja fyrir alt landiö.
Það eina almennilega, sem aö stað-
aldri hefir verið víövarpaö, eru
guösþjónusturnar. En þaö mun
vera hvaö mest þvi að þakka, aö
þær eru ókeypis.
Ef hiö opinbera á aö reka nokk-
ura stofnun, þá er það víðvarps-
stöð. Ríkið á aö sjá um að á hverj-
. um degi, undantekningarlaust, sé
víðvarpað því einu, sem er ment-
andi, göfgandi og skemtandi. Þaö
er mikið talað urn, hve vont sé
að halda fólkinu í sveitunxim. En
þaö er trú naín, aö víðvarpiö mundi
mikils megna í þyí efni, ef þaö
væri rekiö svo sem vera ætti. Rík-
inu ætti aö geta orðið reksturinn
að mun ódýrari en einstaklingun-
um, því það hefir ávalt í þjón-
ustu sinni t. d. háskólakennara,
þannig, aö þaö ætti ekki að þurfa
aö bæta viö þá miklu fé, til þess
þeim væri ljúft aö láta ljós sitt
skína til fjöldans gegn um víö-
varp.
Eg held ekki aö þaö sé hægt
að búast viö neiuum uppgripatekj-
um af víövai’pi hér. Þess vegna
er síðuii hægt að búast við að
einstaklingar hjafi óþrjótandi á-
huga fyrir því, ef ekkert er upp
úr því að hafa. Og það eru víst
fáir hér svo fjáöix-, aö þeir geti
lengi rekiö fyrirtæki meö tapi,
enda þótt áhuginn fyrir málefn-
inu væri fyrir hendi.
Nei, þetta á að nota sem menn-
ingarmeðal, og ríkið á að sjá um
að þaö verði það. Hvers vegna
befir ekki verið víðvarpað meira
af fræöandi fyrirlestrum góðra,
manna, kórsöng, sjónleikjum, Al-
þingisfundum o. fl. Með lögum frá
síðasta þingi þykist' það víst hafa
gefið þjóöinni víðvarp. En eins
og þaö er nú rekið og fyrir kom-
iö, verð eg aö segja, að það sé
hreinasta hefndargjöf. Það hefir
með þessum lögum leyft einstaka
mönnum aö ginna fólk til aö
kaupa hér köttinn í sekknum.
(sama góða tegundin og áður).
¥epðið ei* afai? lágt.