Vísir - 18.03.1928, Blaðsíða 2

V í k «
Bandalasta
Bollapöi*, krúsir, skálar,
kðnnur o. fl. í mörgum
fallegum litum. Sýnis-
horn hér* á etaðnum, -
Brotnar ekki.
Fyrirligg jandi:
Plómur, Jarðarber, Kirsuber, Piómusultutau,
kandlserað Ananas, Gelee, Vindlar
Yrurac Bat, Cigariilos.
A* Obenliaupt.
]?a'ð er erfitt afi trúa þvi, að
hann sé dáinn. Hann var svo
þrunginn fjöri og lifskrafti, að
þvi er virtist, að hugurinn g'et-
ur ckki saút sig við, að raustin
sterka, seni hljómaði um endi-
langt ísland iil að bera sann-
leikanum ’vitni, sé nú þögnuð.
pa'ð, scm einkendi prófessor
Harald einna mest, var djörf-
ungin. Hann var djarfur maður
og hugralckur. Er lihnn liafði
fundið sannleika, lxikaði hann
ekki við' að bera honuhi vitni,
livort seni öðrum líkaði betur
eða ver. Hann var vcl til for-
ingja fallinn, glæsilegur að ytri
ásýnd og glæsilegur að skör-
ungsskap og gáfuni. Hann var
sannkalla'ður foringiallra frjáls-
liugsandi trúmanna hér á landi,.
af því að hann mat jafnan mest
nútíma-rcynslu og sk>Tisenii og
dæmdi sín fornu fræði út frá
því, hvað Jieilög sem þau voru
talin af öðrum. pví stóð jafnán
stjT um hann. pangað beindu
andstæðingarnir skeytum sin-
um, sem hann var, og þangað
sem hann var, litu skoðana-
bræður hans um varnir fyrir
sameiginlegum málstað.
En þcssi gunnreifi bardaga-
maður og eldlieiti áhugamaður
hafði mörg einkenni barnsins.
Hann hafði bamsins opna Iiug
og fúsleika til að veita viðtöku
nýjum sannleika. Ifann var svo
blessúnarlega laus við lileypi-
dóma og andlegan stirðleika ell-
innar og íhaldsins. Og liann var
eins og barnið sáttfús og óheift-
rækinn, viðkvæmur, þýður og
alúðlegur. Hann var, í fám orð-
um sagt, það sem fornmenn
mátu mest og táknuðu með orð-
unum „drengur góður“. —
Margs er að minnast, Iiins
djarfa trúmálaleiðtöga, liins
ágæta vekjandi kennara, liins
eljusama óþreytandi \isinda-
manns, sem þýddi gamlatesta-
mentið snildarfallega á ís-
lenska tungu, og hins. snjalla
jiredikara. Og þannig mætti
lengi telja. En það grunar mig,
að afskifti lians af rannsókn
duiarfullra fyrirbrigða og spá-
mannleg skarpskygni lians á
mildlvægi þeirra fyrir trúar-
brögðin og trúarlífið inuni
lengst halda nafni lians á lofti.
Eg ,veit að margir ínenn hafa
ivangar lmgmyndir um próf.
Harald í sambandi vi'ð það mál.
peir hyggja, að hann hafi verið
trúgjarn og ógagnrýninn, hafi
gleypt hvern úlfalda dularfullra
fyrirbrigða hugsunarlaust. Ekk-
ert getur verið fjær sanni. Eins
og aðrir forgöngumenn þessa
máls á landi hér þreyttist hann
aldrei á að brýna fyrir sjálfum
sér og öðrum mikiíyægi sann-
ananna. En hitt er auðvitað mál,
að hann, sem Iiafði reynl svo
mikið af dularfullum fyrir-
hrigðum og lesið svo mikið mn
þau, vissi og hlaut að vita, að
margt var staðreynd af því, sem
þcir, er minna eða ckkert vissu
um slíka hluti, þóttust efast um.
Efinn er að vísu góður í hófi,
en að efast þrátt fyrir sterkar
líkur eða sannanir er vitleysa,
og að klæða vanþekldngu sina
í flíkur efans er óráðvendni. En
um margt af því, sem kallað er
cfi, gilda enn dálitið breytt or'ð
dr. Rellings i „Vildanden“, —
hvers vegna skyldi maður nota
litlenda orðið „skepsis"*) þeg-
* efasemi.
ar til er innlenda orðið fáfræði.
k’yrir rúmum 20 árum sami-
færðist próf. Huraldur um veru-
leik dularfuUra fyrirbrigða nú
á dögum og uppruna suiura
þéirra fni dánum mönnum. Og
þessi vissa fylti líf hans þáðan
í frá. Hún setti mark sitt á bælc-
ur lians og ritlinga og ú pfedik-
unarstarfsemi hans. Hann var
annar aðalstofnandi Sálarrann-
sóknafélags íslands og varafor-
maður þess og óþi*eytandi í
starfi sínu fyrir það. Má óhætt
segja, að enginn hefir gert
meira hér fyrir það mál, sem er
verkefni þess félags, en próf,
Haraldiu-, að undanskildiun
frumlierja þess hér á landi, Ein-
ari H. Ivvaran.
Og nú er hatm sjálfur kom-
ínn ínn á landið, sem liann hafði
gert svo mik'ð til að fyæða fólk
um, að væri ekkert óverulegt
þokuland, heldur lögbundinn
sólbjartur heimur guðs dá-
semda. Nú opnast landneman-
um og fullhuganum sýn yfir*
ónumdar evjar og lönd á útliafi
eilífðarinnar. En hér í heimi lifa
verkin og minningin.
Jakob Jóh. Sniári.
Nólckur æviatriði.
l’rófessor Haraldur Níelssoiv
var fæddur 30. nóvember 186S,
varð stúdent vorið 1890 og sigldi
samsumars til Kaupmannahafnar.
Þar stundaði hann gviðfræðináni
og lauk embættisprófi í janúar-
mánuði 1897. Eftir ]'að var hon-
mn veittur námsstyrkur og fór
þá til Þýs'kalands og Englands.
Lagði hann þá einkum stund á
gamlatestamentisfræði og bjó sig
undir það starf, sem honum mun
þá þrgar liafa verið hugað, en það
var biblíuþýðingin, sem hann
vann að síðar um mörg ár, og
leysti af.hendi með stakri vand-
virkni og smekkvisi. Hann kom
hingað heint alfarinn laust fyrir
aldamót og stundaði kenslu sam-
fara þ ý ð i ngar s t ar fi nu, sem var
mjög lítið launað. Hánn vígðist
prestur að Holdsveikraspítalanum
22. nóv. 1908, og gegndi þvi starfi
lii dauðadags og hjó þar inn frá
síðustu tvö áriri. Hánn var settur
kennari í Prestaskólanum árið
190S, en árið 1909 var haim kjör-
inn annar dómkirkjuprestur í
Reykjavík. Ctegndi hann því starfi
á annað ár, en varð að láta af
því, samkvæmt læknisráði. vegna
heilsubilunar. Ilann varð prófess-
or í guöfræði þegar háskólinn var
stofnaður og gegndi því embætti
upp frá því, og hafði tvív.egis ver-
ið háskólarektor. — Um mörg 'ár
hafði hann prédikað í fríkirkjunni
annan hvern messudag og jafnan
við mikla aðsókn. Hann vann
mjög í þágu Sálarrannsóknafélags
íslands, fór víða um land til þess
aö flytja fyrirlestra og prédikan-
ir og fór nokkurum sinnuni utan
til þess að sitja þing spíritista.
Ilelstu rit hans cru þessi: Árin
og eilífðin (prédikanásafn), Kirkj-
an og ódau'ðleikasannanirnar, Hvi
slær þú mig? (I,—II.), Kristin
fræði, eftir Gustav Jensen (þýð-
ing). —- Attk þessa hélt hann fyr-
irlestra í Danmörku, er gefnir
voru út í bókarformi og þýddir á
ýrns inál. — Hann ritaði og Trú- .
arsögu Gamla tcstamentisins og
TEOFANI
á hvers manns vörnm.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Sí
x
Inngangsfræði Gamla testament-
isins, • en hvorugt hefir verið.
prentað.
Haraldur prófssor var tvíkvænt-
ur: Fym kona hans var frú Berg-
ljót dóttir Sigurðar prófasts Gunn-
arssonar. Þau giítust 9. júní 1900.
Fíún andaðist 18. júlí 1915. Börn
þeirra eru Sigurður, Soffia, kona
Sveins M. Sveinssonar, fram-
kvæmdastjóra, Kornelíus, Elíri og
Guðrún. Seinni kona hans er frú
Aðalbjörg Siguröardóttir. Þau
giftust 2. október 1918 og eignuð-
r.st tvö börn, er heita Jónas og
Bergljót.
Jazz-hljóöfæri
fyrir börn, og ýmísleg önnur
smáhljóðfæri komin.
Hljóðfæraverslun
Læíkjargötu 2. — Sírni 1815.
Prestssetrið á Dinguölíum.
—o---
Eitt af því, sem nú er til um-
ræðu á löggjafarþingi jijóðarinn-
ar er friðun skógarins i Þingvalla-
hrauni. Tilgangurinn er sá, að
hjálpa náttúrunni til að gróa
kringuni hinri helga stað, og er
mér fagnaðarefni að þær hugsjón-
ir mættu rætast.
*
Þá hefir verið i ráði, að reisa
nýja kirkju á Þingvöllum, og' hafa
komið tillögur um að hún yrði
gerö fyrir 1930, með því að hin
forna kirkja þar er hrörleg orðin.
Margir munu sammála tun þaö, aö
á þessum staö" eigi aö standa
sæmileg kirkja. Auk Jiess, sem
kristni landsins var löghelguð á
I'ingvöllum, hefir þar verið kirkju-
staður fullar 9 aldir.
En nú kemur fram frumvairp á
Alþingi um að friða Þingv.öll f\r-
ir prestinum, og virðist sú uppá-
slunga harla undarleg. Fyrst og
fremst verður ekki séð, að prest-
urinn geti á nokkurn hátt van-
helgað staðinn. Ef prestur Þing-
\ellinga situr fyrir sunnan Mös-
fellsheiði, er óhætt að telja ÞLng-
vallasókn prestlausa um vetur, þar
sem yfir svo 'langa og torfæra ó-
bygð er að fara. Auk þess er
höggvið breiðara skarð í félagslíf
sveitarinnar en nauðsyn krefur.
Við takmörkun eða afnám ábúð-
ai á Hraunjörðunum, verður ekki
hiá því komisit, að sveitin bíði við
]iað nokkurn halla. Aftur á móti
eru í Þingvallasveit, eins og uni
aðrar bygðir íslands, ónumin lönd.
Mætti svo fara, að framtíðin bætti
að nokkru leyti þá bygð, sem í
góðum tilg*angi kann að verða
lögð niðtir. En það veröur að eins
Eins ofl að
nndanfðrnu
afgreiði ég með stutlum fyrirvara.
Smurt brauð, salat fl.
tegundir, is, o. fl. — Einnig
veislumat, fleiri eða færri rétti.
VerðiS hvergi lægra eltir gæðum.
Sími 1293. Kirkjutorg 4.
með því; að stjórn landsins veiti
ekki sveitarfélaginu áföll að ó-
þörfu.
Ef svo ótrúlega skyldi fara, að
frv. um brottrekstur prestsins af
Þingvöllum næði fram að ganga,
þá mun á sannast hið fornkveðna,
að skamma stund verður liönd
höggi fegin. I>egar 70 ár eru liðin
frá Álþingshátíðinni. verður hald-
ið 1000 ára afmæli kristninnar á
íslandi. Það bjarta aldamótasum-
ar rnunu verða glæsileg hátíðahöld
á Þingvelli. Þá mun hin forna
kirkja þar hljóta nýtt skart og ný
réttindi, og aldrei síðan verða oln-
bogabarn neinna ídtrilungamanna.
Munu þá í minnutn höfð nöfn
þeirra löggjafa, er vejttu þeirri
óhæfu fylgi ’ sitt, að gera ]>jón
kirkjunnar rækan af helgasta
sögustað kristninnar í landinu, og
það því fremur, sem þeim stað er
öllum öðrum framai' ætlað það
dýrlega hlutverk, að geyma heilag-
ar minningar sögu vorrar og ör-
Iaga frá fyrstu tíð.
Jón Magnússon.