Vísir - 18.02.1931, Blaðsíða 2

V IS l H
D IfeffflH & Olseini ((É
Nýkomið:
S M J Ö R S A L T,
S Ó D I,
,V I T 0“ (ræstiduft) og
GRÆNSÁPAN þjóðkunna
í 12'/2 kg. fötum.
verið ljúfur og traustur í við-
iiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiHiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHii
s Sg
I Þegar hveiti er ódýrt |
er sjálfsagt að kaupa það besta.
E BIÐJIÐ UM |
| MILLENNIUM. |
s Fæst í smápokum, hvarvetna.
liIlSS91III!IIIIIII!II!IIIII!II!KIIIIIIIIIKiIllil8BIIBiai!!ll!ll!KIllillll!(l!llÆ
K. F. U. M.
A. Ð. fundur annað kveld
kl. 8.)/-.
Allir karlnienn veikomnir. —
Óá verður nýja ijókiu til sölu.
SfraKristinn Danfelsson
sjötugur.
Síra Kristinn Daníelsson er
fáéddur á Hrafnagili i Ejrjafirði
18. febrúar 1861. Foreldrar
hans voru síra Daniel próf.
Halldórsson á Hrafnagili og
síðar á Hóimum, og kona hans
Jakobína Magnúsdóttir Thor-
arensen, bónda á Eyrarlandi.
Sira Kristinn gekk skólaveginn
og varð stúdent frá latínuskól-
anum 1882, og' kandidat í guð-
fræði 1884. Vígðist sama ár að
Söndum í Dýrafirði og var þar
prestur til 1903. Árið 1886
kvæntist hann Idu Halldórs-
tióttur Friðrikssonar, og eign-
uðust þau þessi börn: Daníel,
starfsmann á skrifstofu Eim-
skipafélagsins, Halldór og Knút,
sem báðir eru héraðslæknar,
Magnús, stundaði háskólanám
erlendis og andaðist þar, og
Sigríði, sem dvalist hefir í föð-
urgarði, en er nú erlendis.
Árið 1903, hinn 26. septem-
iier fekk síra Kristinn veitingu
fyrir Útskálaprestakalli og
þjónaði því til 1916. Á Út-
skálum misti hann konu sína
(1909). Hann var prófastur i
Kjalarnesþingi 1913—16, eða
þangað til hann fekk lausn frá
prestskap.
Síra Kristinn var þingmaður
fyrir Vestur-Isafjarðarsýslu ár-
in 1909—11, og þingmaður
Kjósar- og Gullbringusýslu árin
1913—19. — í báðum þessum
störfum, prestskap og þing-
mensku, komst hann til þeirra
virðinga sem komist verður.
Hann varð prófastur í Kjalar-
nesþrófastsdæmi undir eins og
það varð laust eftir að hann
fluttist að Útskáium, og til
þeirrar stöðu er jafnan valinn |
einhver hæfasti presturinn í
umdæminu. Alþingi gerði hann
að forseta sameinaðs þings og
var hann það frá 1914 17.
Þeir sem utan þings.eru, líta
oftast svo á, sem þeir einir séu
kosnir forsetar alls þingsins,
sem þingið vill sýna verulegan
heiður, og gatan til að verða
það er að jafnaði ekki sérlega
greiðfaér, því sá sem kosning-
una hlýtur, verður að hafa til
þess meiri iduta alira atkvæða
í þinginu.
Eftir að síra Kristinn lagði
niður prestskap hefir liann alt
til þessa gegnt skrifstofustörf-
um í Landsbankanum.
Þann vegsauka, sem sira
Kristinn liefir hlotið hjá em-
bættisbræðrum og' samþingis-
mönnum er hægt að rekja til
hans sjálfs. Hann liefir ávalt
verið stakur heiðursmaður, sem
aldrei hefir fengið neinn blett
á sinn skjöld. Hann hefir bæði
kýnningu, og hefir senmlega
aldrei átt neinn óvin. Hann lief-
ir verið Iiófsmaður og reglu-
maður i öllum greinum, og
engin ber hann elhmörkín enn
þann dag i dag. Hann ber
manna best þessi 70 ár, sem
Salómon áleit að væru hæsta
’mark mannsæfinnar. Árin
sitja létt á herðum lians.
I. E.
Símskeyti
—o—
Madrid, 17. febr.
United Press. - FB.
Frá Spáni.
Guerra bafði búist við að j
hafa lokið stjórnarmyndun um
miðjan dag á þriðjudag. — Bú-
ist er við, að ef Guerra takist
að mynda stjórn muni af þvi
leiða víðtækar brevtingar i
stjórnmálalífinu á Spáni.
Berenguer hefir lýst því yfir,
að á meðan hann gegni stjóm-
arstörfum muni hann leggja á-
herslu á að bæla niður hvers-
konar uppþot og óeirðir, sem
fyrir kynnu að koma.
Aðstoðarhermálaráðherrann
neitar því, að rétt sé. að nokkur
uppreistarhugur sé i hernum.
Orðrómur í þessa átt hafi kom-
ist á kreik vegna óvanalegra
ráðstafana, sem verið er að gera
til þess að varðveita friðinn i
landinu, ef þörf krefur.
Alfonsó konungur hefir lýst
því yfir, að liann sé reiðubúinn
til að sýna það, að liann meti
mest velferð Spánar, án tillits
til sjálfs sín.
Síðar: Guerra hæll við stjórn-
armyndunina og ráðlagt kon-
ungi að leita til Aivarez.
Madrid 17. febr.
United Press. - FB.
Alvarez hefir gengið fyrir
konung'. Þegar liann kom af
konungsfundi kvaðsl hann að
eins hafa verið kvaddur á
fund konungs til skrafs og
ráðagerða. Konungurinn liefír
af nýju kailað Romanones og
Alliucemas, frjálslyiidu leið-
togana, á sinn fund. — Eftir-
liti með útgáfu fréttablaða
hefir verið komið á aftur, og
verður svo meðan Berenguer
gegnir stjórnarstörfum, uns ný
stjórn er mynduð.
Frá Alþingi
í gær.
—o—
A dagskrá beggja deilda voru
kosningar fastanefnda, og fóru
þær fram að viðhafðri hlutfalls-
kosningu. Við kosningu ll^err-
ar nefndar komu fram tveir
(eða þrír) listar með jafnmörg-
um mönnum samtals og kjósa
skyldi i nefndina. Kosning í all-
ar nefndir fór því fram án at-
kvgr.
Efri deild.
Áður en gengið var til kosn^
inga, mæltist Jón Þorláksson til,
að f járhagsnefnd yrði skipuð 5
mönnum, eins og venja hefði
verið, en þingsköp mæla svo
fyrir, að hún skuli skipuð 3
mönnum. En það var felt með
6 atkv. gegn 6, að fjölga mömi-
um í nefndina. Hér á eftir
merkir A lista stjórnarflokk-
anna, en B lista sjálfstæðis-
manna.
1. Fjárhagsnefnd:
Ingvar Pálmason (A)
Jón Baldvinsson (A)
Jón Þorláksson (B).
2. Fjárveitinganefnd:
Jón Jónsson (A)
Páll Hermannsson (A)
Erlingur Friðjónsson (A)
Jóhannes Jóhannesson (B)
Halldór Steinsson (B)
3. Samgöngumálanefnd:
Páll Hermannsson (A)
Jón Jónsson (A)
Björn Kristjánsson (B)
1. Landbúnaðarnefnd:
Páll Hermannsson (A)
Jón Baldvinsson (A)
Pétur Magnússon (B)
j 5. Sjávarútvegsnefnd:
Ingvar Pálmason (A)
Erlingur Friðjónssbn (A)
Halldór Steinsson (B)
6. Mentamálanefnd:
Jón Jónsson (A)
Erlingur Friðjónsson (A)
Guðrún Lárusdóttir (B)
7. Allsherjarnefnd:
Ingvar Pálmason (A)
Erlingur Friðjónsson (A)
Pétur Magnússon (B)
Neðri deild.
Áður en gengið var til kosn-
inga fastanefnda, bar Magnús
Guðmundsson fram ósk um
það, að kosnir yrði þá þegar
7 menn í fjárhagsnefnd, í stað
5, sem þingsköp mæla fyrir um.
Benti hann á, að allmörg stjórn-
arfrv. þau, sem fram eru kom-
in, mundu lenda hjá þessari
nefnd og yrði hún þegar í þing-
byrjun störfum lilaðin.
Forsætisráðh. mæltist heldur
undan því, að kosnir yrðu strax
nema 5 menn í nefndina og'
færði sem ástæðu, að flokkur
lians væri ekki undir það bú-
inn, að nefndin yrði skipuð 7
mönnum á þessum fundi, Héð-
inn vildi biða eftir því, að ósk
kæmi um það frá nefndinni, að
ijölga inönnum í henni. — En
Magnús Guðmundsson vildi láta
deildina skéra úr því. Bar for-
seti þá upp, hvort kjósa skjddi
7 menn óg var það felt með 9:7
atkv.
- Þá var kosið i fastanefndir og
eru þær skipaðar þessum mönn-
um:
1. Fjárhagsnefnd:
Halldór Stefánsson (A)
Ásgeir Ásgeirsson (A)
Héðinn Valdemarsson (A)
Ólafur Thors (B)
Sigurður Eggerz (B)
2. Fjárveitinganefnd:
Ingólfur Bjamarson (A)
Þorleifur Jónsson (A)
Hannes Jónsson (A)
Har. Guðmundsson (A)
Pétur Ottesen (B)
Jón Sigurðsson (B)
Magnús Jónsson (B)
3. Samgöngumálanefnd:
Benedikt Sveinsson (A)
Gunnar Sigurðsson (A)
Magnús Torfason (A)
Hákon Kristófersson (B)
Jón Auðun Jónsson (B)
4. Landbúnaðarnefnd:
Lárus Helgason (A)
Bernharð Stefánssoú (A)
Bjarni Ásgeirsson (A)
Jón Sigurðsson (B)
Einar Jónsson (B)
5. Sjávarútvegsnefnd:
Sveinn Ólafsson (A)
Benedikt Sveinsson (A)
Sigurjón Á. Ólafsson (A)
Jóhann Jósefsson (B)
Hákon Kristófersson (B)
6. Mentamálanefnd:
Ásgeir Ásgeirsson (A)
Gunnar Sigurðsson (A)
Sigurjón Á. Ölafsson (A)
Jón Auðun Jónsson (B)
Jón Ólafsson (B)
7. Allsherjarnefnd:
Magnús Torfason (A)
Lárus Helgason (A)
Héðinn Valdimarsson (A)
Magnús Guðmundsson (B)
Jón Öhafsson (B)
Ný mál.
Tvær till. til þál. eru koninar
fram. .
Er öniiur frá fjármálaráðh.
um dýrtíðaruppbót á laun em-
bættis- og starfsmanna ríkisins.
(Að heimila ríkisstjórninni að
greiða sömu dýrtíðaruppbót ár-
ið 1931 og greidd var á laun
embættis- og starfsmanna ríkis-
ins árið 1928).
Hin till. er um lækkun á dag-
peningum þingmanna og standa
að henni Magnús Torfason,
Lárus Helgason, Jör. Brynjólfs-
son og Hannes Jónsson.
Till. er stutt og þykir rétt að
taka hana orðrétta upp. Hún
hljóðar svo:
„Albingi álvktar, að falla
skuli niður 10% af dagpening'-
um þingmanna á þessu þingi.“
Fylgir till. svo lilióðandi grein-
argerð: „Það er berl, að ekki
verðúr komist hjá að færa sain-
an framlög til þjóðþrifamála,
og yfirleitt halda sein sparleg-
ast á fé rikissjóðs. Tillagan fer
fram á, að þingmenn sýni hug
sinn i því efni.“
Ötvarp
og afyvðufræðsla.
Frá því fyrsta er farið var að
ræða um útvarp hér á landi, hefi
eg alið þá vcm í brjósti, að það
gæti orðið almenuur framhalds-
skóli íslenskrar alþýðu, er ekki
’getur, ýmsra ástæðna vegna, notið
framhalds skólamentunar, enda
mundi slík útvarpskensla reynast
mörguni nemanda hollari en skóla-
gangan.
En til þess að slík kensla gæti
orðið sem happadrýgst og hag-
kvæmust, jiurfa sem flestir að láta
til sín heyra og benda á þær lei&ir,
er að .gagni geta komið í jjessu
máli. jafnframt þarf að myndast
samvinna ínilli allra aðilja: út-
varpsstjórnar, fræðimanna, bóka-
útgefenda og útvarpsnotenda, svo
að starfsemin yrði sem best skipu-
lögð, og not kenslunuar setn víð-
tækust.
Eg ætla með línum Jjessum að
benda á eina leið, sem eg álít að
geti komið að gagni, eí vera mætti
að uppástunga mín gæti komið
öðrum af stað til að ræða rnálið,
þótt ekki væri nema til andmæla;
þau eru oft nauðsynleg til þess að
skýra efni það, sem um er rætt. Eg
hefi prðið jiess var, að suniir ótt-
ast að útvarpið muni skerða um of
lestur bóka í framtíðinni, en þar er
eg á gagnstæðri skoðun, nema ef
vera kynui lestur lélegra skáldrita,
sem mjög hefir aukist á sjðari ár-,
um, og væri að þvi lítill skaði; eg ■
hefi áftúr á móti j)á trú, að út-'
varpið geti glætt lestur góðra bóka'
að miklum mun. íslendinga vantar
tilfinnanlega alþýðleg fræðirit í
flestuni greinum, og stöndum vér
Jiar langt að baki nágrannaþjóðum
voruin, eu ýmsir hafa borið jm við,
að þýðingarlaust væri að gefa út
slík rit, jnd að Jiau seldust ekki, og
hafa jiá venjulega. verið tekin sem
dæmi því til sönnunar þau fræðirit,
sem seint liafa selst, án tillits til
j)ess að j)au hafa verið svo dýr, að
margir efnaminni bókavinir hafa
ekki haft efni á að kaupa jmu, þrátl
fyrir lögeggjan útgefanda, sem
jafnvel hafa stimplað slíka menn
sem enga bókavini, fyrir j)á sök
eina, að þeir hafa ekki haft efni
til að kaupa jæssi dýru rit.
Tækist þar á móti samvinna
milli höfunda, útvarpsins og út-
gefenda í þessu efni, gæti þetta
breytst til batnaðar. Bækurnar
þyrftu ekki að vera éins stórar, og
yrðu jtar af leiðandi ekki eins dýrar ;
sala jteirra yrði tryggari, og gagn
jteirra fyrir hvern einstakling })ó
mun meira en nú gerist.
Eg ætla nú að skýra Jæssa hug-
tnynd mína nokkru nánar. Hvort
seni j)að væri útvarpið eða fræði-
memi sjálfir, sem ættu frumkvæði
að samningu og útgáfu slíkra al-
þýðu-fræðirita, semdi útvarpið við
höfundinn uni fleiri eða færri er-
indi í jæirri fræðigrein, sem bók-
in fjallaði um, er hann flytti í út-
varpið, það löngum tíma eftir út-
komu bókarinnar, að hún gæti ver-
ið komin í hendur útvarpsiíotenda
út um land. Þessi erindi yrðu svo
skýringar og viðaukar við efni bók-
arinnar, eu bókin sjálf lögð tii
grundvallar. Þessar bækur þurfa
elcki að vera stórar; ættu helst að
vera stuttorðar og gagnorðar, en
myndir til skýringar, þar sem eftííð
krefst þess, eins og venjulegt er í
érlendum fræðiritum. Þar sem höf-
undurinn sjálfur hefði nokkurs-
konar kenslustundir með lesendun-
um, mundi ýmislegt bætast inn í,
sem jafnvel hefði orðið út undan,
])ótt bókin væri stór.
Um j)að leyti seni bókin kæmi á
markaðinn, héldi svo höfundurinn
inngangserindi að jæssari kenslu í
útvarpið, þar sem hann benti mönn-
um á aðalj)ætti og nytsemi þeirrar
fræðigreinar, er bókiii fjallaði um,
jafnframt j)ví sem hann l)oðaði út-
varpsnotendum, auðvitað með næg-
um fyrirvara, námskeið í jæirri
fræðigrein með bókina sem grund-
völl. Þetta fyrirkomulag efast eg
ekki um að mundi auka sölu slíkra
bóka, og vekja almennan áhuga
fyrir slíkri heimilismentun, jafn-
framt því að _ lesendurnir hefðu
bókanna miklu lætri not.