Vísir - 13.07.1931, Qupperneq 2

V I s I B
Símskeyti
—o--
• Berlin 11. júli.
United I'ress. FB.
Útlendingar flytja fé sitt úr
þýskum bönkum.
Svo mikið hefir kveðið að
])ví, að útlendingar taki fé sitt
úr þýskum bönkum, að nálega
hefir óluig slegiö á þjóðina. I
dag voru teknar út úr bönkum ,
hundrað miljónir marka, og er
það meira en dæmi eru til áð-
ur. Meðal fjármálamanna er
því um kent, að Frakkar háfi
krafist innistæðufjár síns í Kng-
landi og l>ess vegna hafi Eng-
lendingar orðið að krefjast
þess fjár, sem þeir eiga hjá
Þjóðverjum, en aðrir vilja
kenna þetta bönkum í Banda-
ríkjunum. Opinberlega er til-
kvnt, að stjórn Federal Reservc
bankans hafi gefið í skyn, að
bankar í Bandarikjunum muni
fáanlegir lil þess að taka þátt
í frckari lánveitingum til
Þýskalands, að því tilskildu, að
ráðstafanir verði gerðar til
tryggingar því, að komið verði
i veg fyrir, að útlent lánsfé
verði flutt úr Þýskalandi, frem-
ur en orðið er.
Washington 13. júlí.
United Press. FB.
Bankar Bandaríkjanna vilja
hjálpa Þjóðverjum.
Mr. (iastle hefir lýst yfir þvi,
gð ráðstafanir liafi verið gerð-
ar lil þess að koma í veg fyi ir
fjárhagslirun í I •ýskalandi
þangað til forstöðumenn hanka'
i Norðurálfu hafi komið á fund
i Basel á mánudag. „Það er
skoðun mín,“ sagði liann, „að
Jiankar vorir sé við því húnir
að ræða um hjálp til þess að
ráða fram úr fjárhagsvand-
ræðunum.
Khöfn II. júlí.
United Press. FB.
Deilan um Austur-Grænland.
Danska ráðuncytið hcfir á-
kveðið að skjóta þrætumálinu
um Austur-Grænland til gerð-
ardómsins í Haag. En ó meðan
hefir Lauge Kocli verið falið
lögreglueftirlit þar.
Khöfn 11. júlí.
United Press. FB.
Með þvi að tveimur Norð-
mönhum, Devold og Andrea-
sen, hefir þegar verið falið lög-
reglueftirlit i Austur-Græn-
landi, svo aðbúast má við, að
það valdi einhverjum örðug-
leikum, þegar þeir liitta Lauge
Koch, sem danska ráðunevtið
liefir með loftskeyti falið lög-
regluéftirlit á leiðangursskipi
hans við strönd Austur-Græn-
lands, þá hefir talsmaður
norsku stjórnarinnar lýst yfir
því, að Norðmenh ætli að forð-
asl deilur i Austur-Grænlandi,
og þess vegna boðið lögreglu-
mönnunum þar, að láta Dani í
friði fara óáreytta. Norska
stjórnin heldur þvi fram, að
samnihgurinn við Dani frá
1924 sé enn í gildi.
Kaiipniannahöfii 13. júlí.
(Fró fréttaritara FB.).
Dánastjórn liefir sent dóni-
stólnum í Haag kæru út af
landnámi Norðmanna í Aust-
ur-Grænlandi.
Söderblom erkibiskup látinn.
Söderblom erkiliislui]) í Upp-
sölum andaðist í gær eftir upp-
skurð.
Ötúrdúrar J. J.
—o—
11.
.1. .1. segir, í athugasemdum
sínum við grein mína, að eg
„virðist álíta að íhaldsmenn
liafi rctt til byltingar nú efþeim
sýnrst, af því að framsóknar-
flokkurinn hafi ekki hrein-
an(!) kjósendameirihluta hak
við þingmeirihlutann".
Eg geri nú ráð fyrir því, að
lesendur „Tímans“ sannfæri
sig um það, við lestur greinar
minnar, eð eg segi að ineiri-
hlulinn muni „taka rétt sinn“.
Eg liefi hvergi gert ráð íyrir
])ví, að nokkur einstakur flokk-
ur, hvorki íhaldsflokkur né
nokkur annar flokkur, grípi til
slíkra ráða, nema ])á að um
ákveðinn meirililuta flokk sé
að ræða. En fylgist meiri liluti
þjóðarinnar að málum, hvort
sem sá meirihluti skipar einn
flokk, tvo eða fleiri, þá á hann
þann rétt, að ráða stjórn lands-
ins, samkvæmt lýðræðisreglum.
Nú er ekki annað upplýst, en
að sjálfstæðisflokkurinu og al-
þýðuflokkurinn fvlgist að mál-
um um það, að una ekki stjórn
framsóknarflokksins. Þessir
tveir flokkar eiga tvímælalaust
’rétt til þess að ráða því, að
framsóknarflokkurinn fari ekki
með stjórn landsins, vegna þess
að þeir liafa fvlgi meiri hluta
kjósenda, vegna ])ess hve ákaf-
lcga því fer fjarri, að fram-
sóknarflokkurinn hafi „hrein-
an kjósenda meirihluta".
Það stoðar ekkerl, ])ó að .1.
.I. sé að revna að láta líta svo
út, sem eg sé aðeins að tala
um „rétl“ sjálfstæðisflókksins.
Það kemur svo ljóst fram í
grein minni, að um rétt meiri
hlulanx er að ræða.
Ahnað máí er það, að lnigs-
anlegt er, að það reynist rétt,
sem .1. J. virðist gera ráð fvr-
ir, að alþýðuflokkurinn taki nú
sinnaskiftum og gangi til
lilýðni við J. .1., svo að ekki
verði um’það að ræða, að um-
boðsmenn kjósenda-meirihlut-
ans fvlgist að málum. En nokk-
uð djarft er það, að draga þá
ályktun, eins og .1. .!. gérir, af
þeim ummælum ónafngreinds
sócíalistaleiðtóga, að sócialist-
ar verði undir vissum kringum-
stæðum „að vinna mcð sjálfum
fjandtuiiim", „ef beinn hagnað-
ur væri í boði“. Það er djarft
ályktað, ef með þessum um-
mælum er átt við samvinnu
sócíalista og sjálfsfæðismanna,
eins og J. .1. virðist skilja þau.
En ef J. J. dregur með sjálf-
um sér þá ályktun af þessum
ummælum, að alþýðuflokkur-
inn sé nú í þann veginn að
ganga aftur í lið við framsókn,
vegna þess „beina hagnaðar",
sem hann geti haft af þcirri
samvinnu, þá er sú ályktun
kálílranaleg i meira lagi.
Sú staðhæfing .1. .1., að kjós-
eiulur socialista liafi með kosn-
ingumim „alveg lýst yfir ótví-
rætt“, að frá’þeim þurfi eg ekki
að vænta „neinnar stjórnmála-
liðveislu", gegn framsóknar-
stjórn, er þó alveg furðuleg.
Þeir þingmenn sócialista, sem
kosningu náðu, voru kosnir
sem andstæðingar framsóknar-
stjórnarinnar. Vel má vera, að
„hinn prýðilegi niaður", Er-
lingur Friðjónsson, liafi fallið,
af þvi að hann hauð sig fram
sem andstæðing .framsóknar.
En af því dregur .1. .1. mjög
ranglega þá ályktun, að þeir
kjósendur sem gáfu lionum og
öðrum frambjóðendum al-
þýðuflokksins atkvæði, hafi
„alveg lýst yfir ótvírætt", að
þeir væri fylgjandi framsókn-
arstjórn. Einn leiðtogi social-
ista lét svo um mælt, er hann
frétti um fall „hins prýðilega“
manns, Erlings, að það mundi
liafa komið lioiium í koll, að
liann hefði of lengi haldið
trygð við framsókn! Og æfli
það sé nú ekki einmitt fyrir
þá sök, að hann cr svo „prýði-
Iegur“ i auguni .1. .1. En þá
snýst þetta líka alveg við. Og
hvert lnirfu hinir gömlu kjós-
endur Erlings? Flestir þeirra
munu liafa kosið kommúnist-
ann Einar Olgeirsson. En er
liann þá yfirlýstur fvlgismaður
framsóknar?
J. .1. segir, að cngínn fræði-
maður um þingræði í noklcru
siðuðu landi liafi nokkru sinni
haldið fram „vitleysu íhalds-
ins“, að flokkur, sem hafi beð-
ið ósigur í kosningum, meg:
grípa til ofbeldis. Eg liefi ekki
orðið bess var,-að nokkur mað-
ur annar en .1. .1. sjálfur, lutfi
haldið þessari vitleysu fram, og
tel því rétt að kenna þessa vit-
leysu við liann einan og engan
annan. Og það er áreiðanlegt,
að cnginn annar cn J. J. gæti
dregið svo vitlausa ályktun af
grein minni, sem i „Tímanuii'“
var birr.
í sambandi við þessa vitleysu
sina, getur J. .1. þéss svo, að
flokkur sócíalista i enska þing-
’inu sé stærsti fiokkur þingsins,
og þess vegna fari sá flokkur
með völdin í hmdinu, þó að
hann liafi minni hluta kjósenda
að baki scr. Þetta er alt vit-
levsa. Verkam annaflokk urinn
enski fer með völdin, af því að
hann nýtur fil ])ess stuðnings
frjálslvnda flokksins og þess-
ir tveir flokkar mynda meiri-
hluta þingsins, og liafa meiri
hluta kjósenda að haki sér.
Undir eins og verkamanna-
flokkurinn missir stuðning
frjálslvnda flokksins, hættir
hann að fara með völdin, al-
veg án tillits til þess, hvort
liann er stærsti flokkur þings-
ins eða ekki. Og ihaldsmöun-
um í Englandi kemur auðvitað
ekki í hug, að talca völdin með
íslenskar landiagsmyndir.
Þenna og næsta mánuð látum við heilan myndaflokk,
Nr. 55—100, af hinum fallegu brúnu Teofani ljósmynd-
um (landslagsmyndum)
fyrir 25 arðmiða
úr SWASTIKA cigarettum.
Að eins heill mjmdaflokkur afhentur í einu.
Gildir til 1. ágúst.
Þórður Sveinsson & Co.
Hafnarstræti 10.
ofbeldi, enda hefir íhaldsflokk- x
urinn niinni hluta kjósanda að
haki sér og á engan lýðræðis-
lcgan rétt til ])ess að taka við
völduinun.
J. .1. scgir, að framsóknar-
flokkurinn hafi „löglega“ kos-
inn þingmeirihluta. Stjórn
Mussolinis á llalíu styðst lika
við löglega kosinn þingmeiri-
hluta. Þó cr það almcnt viður-
kent, að ítalir húi við ofbeldis-
stjórn, af þvi að kosningalög
þeirra eru ekki bygð á lýðræð-
isreglum, hcldur eru til þess
gerð, að trvggja ákveðnum
flokki þingmeiribluta, án til-
lils til ])jóðarvilja. Kosninga-
lög okkar eru ])aimig, að með
þeim eru lýðræðisreglurnar
einnig fótnm troðnar. Þau eru
að vísu ekki setl tneð ofbeldi,
en það er ofbeldi að nota rang-
læti þeirra lil að fótum troða
lýðræðið. Það er ofbeldi, að
heita þingmeirililuta, sem kos-
inn er samkvæmf ranglátum
kosningalöguni, af litlum minni
liluta kjósenda, til þess að
hindra brevtingar á þeim. Ef
framsóknarflokkurinn tekur nú
að sér að fara einn með völdin
í landinu framvcgis, og beitir
sér jafnlTamt gegn breytingum
á kosningalögunum, þá eigum
við íslendingar við alveg sams
konar ofbeídisstjórn að húa,
eins og ítalir. En eg staðhæfi
það, að „enginn fræðimaður
um þingræði í nokkru siðuðu
landij hafi nokkru sinni haldið
fram þeirri vitleysu“, að ofbeld-
isstjórnarfyrirkomulag ltahi sé
samkvæmt þingræðis- eða lýð-
ræðisreglum, eða lil efíir-
hrevtni fyrir aðrar þjóðir. Og
eg er þess fullviss, að það sé
viðurkent í öllum þintjræðis-
töndum, a.ð nieirihtnta ítölskn
þjóðannnar sé iclt, að „taka
rétt sinn” otj svifta ofheldis-
stjórnina völdum. (Niðurl.)
Jakoh Möller.

í»essip ágætu
Beddap
með brík;,
nú komnar aftup.
fóvwHlMjfónaacn
Barnaheimilið
Egiisstaðir.
Eins og frá var skýrt i Vísi
i gær, var blaðamönnum hoðið
síðastl. laugardag að skoða
harnaheimilið Egilsstaði í Ölf-
úsi, seni stendur í Hveragerði,
örskamt sunnan við hús Mjólk-
urhús Ölfusinga.
Afmælisl'élagið hefir þarna
komið up]) myndarlegu, rúm-
góðu, einlvftu timhurhúsi með
kvisti. Er ]>að raflýsl, og hitað
með hveravatni. Fvlgir því
land, um 10 dagsláttur, sem
liggur niður að Varmá, og hef-
ir siunt þegar verið ræktað.
Niðri í liúsinu er stór.borð-
stofa, eldhús, fataherbergi,
steypihaðsklefi og nnindlaug-
arherbergi, þar seni börnin
þvo sér og hursta tennur sínar.
Ennfremur er þar herbergi
forstöðukonu og cin sjúkra-
stofa, sem notuð verður, ef ó-
vænt veikindi ber að höndum.
Uppi eru fjögur stór svefnlier-
bergi handa börnunum og
s t arf s t úlk n ah erh ergi. Rúm
barnanna eru i röðum með
veggjum, og víðast tvö Og tvö
livort upp af öðru, en fataskáp-
ar á milli, og er öllu prýðilega
fyrir komið. Er þar rúm fvrir
38 hörn, og cru þau þegar full-
skipuð.
Úti eru rólur og slár til þess
að „vega salt“, og voru þau
leikföng niikið notuð. Auk þess
hafa börnin gott svigrúm til
þess að leika sér og geta dund-
að við ýmislegt scr til gamans.
Lækur með volgu vatni rennur
um landareignina, og þar er
verið að gera ofurlitla sund-
laug úr steinstypu. Ilefir Völ-
undur og H. Benediktsson &
Co. gefið efnið í liana.
La>knir heimilisins vcrður
Gunnlaugur Einarsson, og á
hann sumarbústað skamt frá
Egilsstöðum.
Þegar gestir höfðu skoðað
luisið, voru veitingar fram
hornar og sátu menn góða
stund undir borðum.
Eormaður Afmadisfélagsins,
prófessor Ólafur Lárusson,
^hauð gesti velkomna og skýrði
þeim nokkuð frá störfum fé-
lagsins og tildrögum þess, að
■ harnaheimilið var stofnað.
Það var Egill Jacohsen kaup-
maður, sem gekst t’vrir stofn-
un Afmælisfélagsins 1924, og
var lífið og sálin í þeim félags-
ska]) á meðan lians naut við,
og i virðingarskyni við minn-
ingu hans, hefir félagið nefnt
b arn aheim ilið EgiIsstaði.
Afmælisfélagið hafði ekki
aðrar tekjur í uppbafi en þær,
sem ])að fékk frá félögum sin-
um. Sendi það þeim kort á af-
mæli þeirra, en þeir greiða 2
krónur, minst, í árgjald. Tekj-