Vísir - 26.07.1931, Síða 2

V ÍSIR
Ilöfuin fyrirliggjandi:
Þakjárn, 24 & 26, allar stærðir.
Þakpappa, 4 teg.
Þaksaum.
Símskeyti
Kaupmh. 25. júlí. FB.
Frá Val.
Valur kepti við knattspyrnu-
félag (Boldklub) K. F. U. M.,
sem sigraði Val með 3:1. Vals-
menn kunnu í fyrstu illa gras-
inu á knatts[)yrnuvellinum, og
töpuðu þegar tveimur mörkum.
Vöndust aðstöðunni undra
fljótt. Léku vel allan síðara
liluta leiks og höfðu þá betur.
Hólmgeir sköraði Vals-markið.
Leikurinn allur prýðilegur og
blaðaummæli lofsamleg. Er-
um nú í skemtiför um Norðnr-
Sjáland í dag.
Iværar kveðjur.
Valur.
Leningrad, 25. júlí.
United Press. FB.
Pólflugið.
Graf Zeppelin lenti hér ld.
8,40 e. h.
Utan af landi.
Siglufirði, 25. júlí 1931.
Norðaustanstormur og rign-
ing síðustu daga. Lítil síld kom-
ið síðustu daga. Saltað alls
27,166 tunnur, þar af grófsaltað
9,454, fínsaltað og meðhöndlað
á ýmsan hátt 16,630, kryddað
og sykursaltað 1,082. Af þessu
er þegar sent út 9,700 og fer
með Dr. Alexandrine 800 tunn-
ur. Ríkisbræðslan tekið á móti
30,000 málum, Krossanesverk-
smiðjan að sögn 7,000 málum;
saltað í Eyjafirði um 4,500 tunn-
ur. Hæstu skip hér: Ármann,
rúmar 5,000 tn., þar af saltað
og fryst 1,700. Björninn: 4,700
tn. — Reknetaveiði fremur
/*■
treg og fremur fáir bátar stunda
hana. T. d. að eins 3 sunnlensk-
ir, um 40 fyrir fáum árum.
Þorskafli tregur og fáir bátar
sem stunda veiðarnar.
Frá Alþingi
í gær.
--Q-
S a m e i n a ð þ i n g.
í sameinuðu þingi voru
nokkur mál á dagskrá og stóð
fundur þar til kl. 3.
Fyrst mintist forseti síra
Einars prófasts Jónssonar frá
Iíofi í Vopnafirði, er lést í
fyrradag. Iíafði liann verið
þingmaður allmörg ár, sem
kunnugt er.
Þá var kosinn einn maður i
orðunefnd, i stað Klemensar
heitins Jónssonar, fyrir það
sem eftir er tímabilsins 1927—
1932. Hlaut kosningu Aðal-
steinn Kristinsson, einn af for-
stjórum Sambands ísl. sam-
vinnufélaga.
I þingfararkaupsnefnd hlutu
kosningu Þorleifur Jónsson,
Guðm. Ólafsson, Bernharð,
Halldór Steinsson og ' Pétur
Ottesen.
Grænlcindsmálið. Þá var á
dagskrá tillaga Jóns Þorláks-
sonar, sem áður hefir verið
getið í blaðinu, um gæslu hags-
muna Islands i Grænlandsdeil-
unni.
Jón Þorláksson talaði fyrir
tillögunni og flutti alllanga
ræðu. Sagði hann, að Alþingi
hefði áður látið sig varða
Grænlandsmál með þvi að
kjósa nefnd manna 1925 til
rannsóknar á okkar sögulega
rétti til landsins. Nú væri að
gerast þeir viðburðir í sam-
bandi við Grænland, að Al-
þingi mætti ekki sitja lijá að-
gerðalaust.
ísland ætti til réttinda að
telja á Grænlandi. Sú eina
hvítra manna bygð, sem þar
hefði verið og talist gæti land-
nám, liefði verið frá íslandi,
og liún hefði um langt skeið
staðið í nánustu sambandi við
okkur af öllum þjóðfélögum.
Þegar sambandslögin voru
gerð 1918, hafi ekkert verið
ákveðið um réttindi íslend-
inga til Grænlands og standi
því alt við liið sama og áður
hafi verið. Þegar komi til fulls
skilnaðar íslands og Danmerk-
ur, verði að semja um Græn-
land. Ef við gerum nú engar
ráðstafanir, í sambandi við
deilu Norðmanna og Dana og
málskot þeirra til dómstólsins
i Haag, til þess að láta í ljós
lcröfur okkar, þá munum við
síðar liafa verri aðstöðu til
þess að heimta rétt okkar. Af-
skiftalejrsi nú mvndi verða tal-
inn vottur þess, að við teldum
ísland ekki eiga þar neinna
hagsmuna að gæta.
Ræðunxaður kvaðst vilja láta
Island koma fram sem sér-
stakan aðilja í þessu máli fyr-
ir dómstólnum. Það ætti að
krefjast þess, að Grænland
væri viðui'kent sem ein óskift-
anleg heild, sem elcki mætti
búta sundur og skifta rnilli
einhverra þjóða, t. d. Noi'ð-
manna og Dana, og þá ætti að
leggja álierslu á þann sérstaka
rétt, sem við Islendingar hefð-
um þar til landsnytja umfram
aðrar þjóðir. Þetta tilkall
bygðist bæði á hinum sögulega
rétli (landnáminu og svo sam-
búð okkar við Danmörku) og
því, að við værum næstu ná-
grannar Grænlands af þeim
löndurn sem hvítir menn
byggja.
En þótt Grænland yrði ekki
að þjóðarétti viðurkent sem
ein heild, þá bæri okkur þó
sérstaklega að mótmæla vfir-
ráðai’étti Norðmanna á þeim
hluta, sem þeir hafa nú kast-
að eign sinni á. Sú kenning,
sem nú virðist liafa xnestan
byr um réttindi yfir Norður-
hafinu og landsvæðum þar, sé
sxx, að lxvert ríki sem liggur að
Norðurliafinu, eigi lönd þau er
falla innan þess geira, senx
myndast af línunx dregnunx fx'á
takmörkum ríkisins og til
norðurpólsins (jx. e. að t. d.
ísland eigi tilkall til þeirra
landá sem eru beint norður af
einhverjum liluta þess). Á
þessari kenningu gætunx við
bvgt rétt okkar til þess hluta
Grænlands, sem nú er um deilt,
W:
Alt, sem eftir er af
metva-
voPMm
selst áfranx út mánuðinn
fyrir
innkanpsverð
og sumt þar undir.
Verslun.
þvf að liann liggi beint norður
af íslandi.
Síðan fór ræðumaður nokk-
uruiix orðum um jxað gagn sem
við gætunx liaft af réttindum
yfir Grænlandi. Enn jxá væri
íslendingar ekki fleiri en svo,
að landskostir væri liér nógir.
En enginn viti, hvenær brevt-
ing verði á jxessu, og Jxá sé
Grænland Jxað næsta land, sem
við getum sótt atvinnu til.
Benti hann á í þvi sambandi,
er Bandaríkjamenn liefði
kevpt Alaslca af Rússum fyrir
lítið verð, þá hefði jxessi kaxxp
verið talin hin nxesta heimska.
En síðar lxefði reynst, að þetta
væri liið mesta kostaland og
auðugasta gullland heimsins.
Forsætisráðlierra sagðist i
jxinghyrjun hafa ritað utan-
ríkismálanefnd og óskað eftir
að hún rædxli jxetta mál /ið
sig. Af jxví liefði ekki enn orð-
ið, og óskaði hann að málinu
væri nú frestað og visað iil
Jxtirrar nefndar.
Jón J>orIáksson kvaðst á
jxetta fallast fyrir sitt leyti, en
vildi heinxta, að nxálið kæmi
aftur fi'á nefndinni til Jxiugs-
ins, áður en þingtnenn yrði
látnir fara lieim.
Jóhann Jósefsson spurði for-
sætisráðlierra um störf nefnd-
ar Jxeirrar, sem kosin var 1925
til að rannsaka sögulegan rétt
Islands til Grænlands. I henni
sxxtu eða sitja Benedikt Sveins-
son, Tryggvi Þórlxallsson og
Magnús Jónsson.
Forsætisráðherra sagði, að
nefndin liefði viðað að sér rit-
um og' náð kaupum á Græn-
landsbókasafni Einars Bene-
dilctssonar, en hún Ixefði álitið
sínu starfi lolcið Jxegar utan-
ríkismálanefnd tók til st-arfa.
Héðinn Valdimarsson sagð-
ist ekkert leggja upp úr tilkalli
Islendinga til Grænlands. —
Sama réti myndu Jxá Norð-
menn eiga til Islands. En ef ein-
hverjir Islendingar vildu nytja
landið, Jxá liefði stórútgerðar-
nxenn liér átt að sýna einhvern
lit á Jxvi, eins og t. d. Norð-
menn.
Péínr Ottesen taldi íslend-
inga eiga Grænland. Það hefði
verið bygt af íslendingum,
nytjað af þeim, og ísl. réttar-
far gilt Jxar lengi. Islendingar
liefði líka sýnt nú á síðustu ár-
unx, að jxeixn væri allra Jxjóða
best trúandi til að nytja land-
ið, ekki síður á landi, enda
liefði ísl. kvikfénaður verið
fluttur þangað. Og við ættum
lxarðlega að mótmæla því at-
hæfi Dana, að setja lás og
lxespu fvrir öll afnot annara
Jxjóða af landinu.
Einar Arnórsson: Menn
hcfði talað um sögulegan rélt
íslendinga til Grænlands,
vegna landnámsins. En á slik-
um rétti væri ekkert byggj-
andi. Eiríkur rauði lxefði verið
útlagi af íslandi Jxegar hann
nam Grænland. Bæði löndin,
Island og Gi'ænland, liefði ver-
ið sjálfstæð og sérstök Jxjóðfé-
lög í upphafi.
Einnig mætti tala upx rétt
okkar til landsins vegna sanx-
húðarinnar við Dani, en á það
sagðist hann engan dóm vilja
le.ggja.
Hins vegar myndi íslandi nú
mest konxa að gagni krafa,
bygð á þeirri kenningu, að lxinn
umjxráttaði lantlskiki væri
iiorður af Islandi.
Að lokum var umræðum
frestað og málinu vísað til ut-
anríkismálanefndar.
I efri og neðri deild voru ör-
stuttir fundir á eftir, en Jxar
gerðist fátt, er færandi sé í
frásögur.
Frá StðrstúknnnL
—o—
[Ath. Bréf jxað, sem hér er birt,
hefir Stórstúkan sent ríkisstjórninni
og öllum alþingismönnum. Telur
stórtemþlar að vínnautn hafi farið
vaxandi hér á landi síðustu árin,
einkum meöal ungra mánna, og
þykir slíkt horfa til þjóðarböls og
vandræða. Er nú farið fraxn á, að
fjárstyrkur til bindindisstarfsemi í
landinu vei'ði aukinn að mun og er
þess að vænta, að þingið bregðist
vel við og veiti Stórstúkunni hinn
umbeðna styrk, þó að nú sé að vísu
óvenjulega þröngt i búi hjá ríkis-
sjóði. Munu allir góðir menn —
hverjum augum sem .þeir líta á að-
flutningsbann á áfengum drykkjum
og aðrar slíkar ráðstafanir — á
einu máli um það, að nauðsyn beri
til að efla bindindishug þjóðarinn-
ar og uppræta vínbruggun í land-
inu. — Ritstj.].
I. O. G. T.
Stórstúka íslands.
Reykjavík, 16. júlí 1931.
Háttvirti alþingismaður.
Eins og yður er kunnugt,
hér ríkjum, skilur ekki skað-
semi vínnautnar, skilur ekki
hvers virði Jxað er fyrir einstak-
linga og Jxjóðir að forðast
áfengi. Bindindisstefnan er á
undanhaldi í landi voru, svo
alvarlegu undanlxaldi, að þjóð-
arvoði er fyrir dyrum. Þessum
orðum til sönnunar viljum vér
benda á hraðvaxandi sölu lxjá
Áfengisverslun ríkisins, og hitt,
sem er á almanna vitorði Jxó ó-
sannað sé, að vínbrxiggun í
heimahúsum fer mjög í vöxt.
Regla Góðtemplara á Islandi
hefir orðið að horfast í augu
við þessar staðreyndir,, og við-
urkenna að henni hefir ekki
hin síðustu ár tekist eins vel og
hún vildi að hamla á móti fram-
sækni „Bakkusar“. Af þessum
sökum hefir Stórstúka Islands
tekið málið til alvarlegrar íhug-
unar á þingi sínu í vor, og á-
kveðið að breyta í ýmsum atrið-
um um starfsháttu, og' hefja
sókn um land alt, gegn lxinni
sívaxandi vínnautn. Vér viljum
leyfa oss að setja hér fram tvær
tillögur, sem síðasta Stórstúku-
þing samþykti og fara um þær
nokkurum orðum:
1. „Regluhagsnefnd leggur til,
að útbi'eiðslustarfseminni verði
hagað Jxannig: Að Umdæmis-
stúkum sé falið að annast eftir-
lit með stúkum hverri í sínu
umdæmi, en Stórstúkan lxafi
hinsvegar í sinni jxjónustu
regluboða, er hún sendir út um
landið eftir óskum og bending-
um Umdænxisstúknanna.“
2. „Stórstúkan samjxykkir að
gefa út vikublað og sé lxvert
tölublað á stærð við liálfan
„Templai'“.
Viðvíkjandi fyrri tillögunni
skal tekið fram: Bindindis- og
regluboðun hefir unx alllangt
skeið verið í höndum Umdæm-
isstúknanna, og liafa þær því
farið með mest af þvi fé sem
Stórstúkan hefir fengið frá rík-
inu. Þetta fyrirkomulag hefir
ekki reynst eins vel og skyldi,
lxvi þegar fénu er dreift á svo
margar hendur (Umdsemis-
stúkurnar eru 5) er auðvitað
Ixefir Stórstúka Islands farið
Jxess á leit við hið háa Aljxingi,
að það veiti henni kr. 15,000,00
finxtán Jxúsund krónur —
styrk á fjárhagsárinu 1932. Vér
viljum leyfa oss að benda yður
á þau helstu rök sem vér teljurn
liggja til grundvallar fyrir
þessari beiðni.
Allir hugsandi menn hafa
veitt Jxvi atlxygli, að vínnautn
hefir aukist hröðum fetum í
landi voru hin síðustu ár. Ölv-
un á almannafæri verður meir
og nxeir áberaiidi og æska Jxjóð'-
arinnar er í augljósunx voða
fyrir árásum „Bakkusar“, ef
hún lærir ekki að skilja að hann
er fjandmaður, sem verður að
lirinda af höndum sér. En, Jxví
xniður, kynslóðin, sem er að
vaxa upp í landinu, kynslóðin,
Njftt!
Pokabuxur
fyrir
konur og karla og
unglinga.
Ferðaföt.
Jakkar.
Reiðbuxur og Jakkar.
Sportsokkar.
Hitunartæki.
Jfotafclatfámðcn
sem innan skamms á að ráða