Vísir - 13.04.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
IHm«i iölsemC
Hr einlætisvörur:
RÆSTIDUFT — „V1~T0“.
ÞVOTTADUFT — ,.TIP-TOP“.
FÆGILÖGUR „MATADOR & FALCON'
HANDSÁPA fl. teg.
RAKSÁPA — „ORAL“.
SÓDI.
BLÁMI.
Lokalanzeiger gerir ráð fyr-
Símskeyti
—o—
Genf, 12. april.
United Press. - FB.
Fjárhagur Eyrópuríkja.
Framkvæindarráð þjóðabanda-
lagsins liefir samþykt ályktun
þess efnis, að Bretland, Frakk-
land, Þýskaland og Ítalía skuli
útnefna fulltrúa til'þess að at-
huga á ný framkomnar skýrsl-
ur um fjárhag ýmissa Evrópu-
ríkja, í samráði við f jármálasér-
fræðinga bandalagsins. — Eng-
in ákvörðun hefir verið tekin
um aðstoð til lianda ríkjunum i
Mið-Evrópu. Er ekki búist við,
að neinar tillögur verði fram
boraar þeim viðvíkjandi fyrr
en fjórveldafulltrúarnir og fjár-
málasérfræðingarnir hafa á ný
athugað fjárhagsskýrslurnar,
eu það mun vart verða fyrr en
fulltrúaráðið kemur saman til
fundar þ. 9. mai n. k.
Madrid, 12. april.
United Press. - FB.
Frá Spáni.
Spánverska lýðveldið hefir
boðið út fyrsta lán sitt að upp-
liæð 500 miljónir peseta. Lánið
er affallalaust. Vextir 5^2%.
Áskriftir að ríkisskuldabréfun-
um hafa gengið mjög að ósk-
um, því menn hafa þegar skrif-
að sig á fyrir rikisskuldahréf-
um að upphæð 630 milj. peseta.
Hannover, 12. apríl.
United Prcss. - FB.
Kosningabaráttan í Þýskalandi
hafin.
Hugenberg, leiðtogi [ijóðern-
issinna, hefir lialdið fyrstu ræð-
una i kosningabaráttunni.
(Kosningar til þings fara fram
í Prússlandi þ. 24. apríl). Að
margra ætlan ínunu þeir, sem
kosið hafa Hitlcr og Diisterberg
i forsetakosningunum, og nokk-
ur hluti þeirra, sem kosið hafa
Hindénburg, sameinast þjóð-
ernissinnuin í kosningunum, en
af því mundi leiða, að hægri
flokkarnir yrði i meiri hluta á
þingi Prússlands.
Berlín, 12. april.
United Press. - FB.
Otto Braun forsætisráðherra
hefir haldið fyrstu ræðu sína í
kosn i ngabará 11 u nn i. Varaði
hann kjósendur við að ljá Hitler
og hans mönnum fylgi sitt.
„Hitler verður að híða ósigur í
kosningunum“ lét Braun um
mælt. — Ennfremur lýsti liann
því yfir, að ýms skjöl, sem fund-
ist hefði á bækistöðvum Naz-
ista, sönnuðu það, að Hitlers-
sinriar væri sekir um landráð.
Berlín 13. apríl.
United Press. - FB.
Blöðin hirta fregnir um það
að stjórnin íhugi að hanna
starfsemi Hitlerliðsins, „árás-
arliðsins" i hrúnu skyrtunum“,
eins og það er stundum kallað.
ir því, verði af þessu, að Hind-
enhurg gefi út nevðarráðstaf-
analög um þetta efni. — United
Press liefir spurst fyrir um
[ictta lijá rikisstjórninni. Tals-
maður stjórnarinnar vildi
hvorugt gera, játa eða neita,
sannleiksgildi hlaðafregnanna.
London, 12. apríl.
United Press. - FB.
Verslun Breta.
Samkvæmt skýrslum versl-
unarráðuneytisins fyrir mars-
mánuð hafa innflutningar
minkað um 9,482,000 sterlpd.
miðað við sama mánuð í fyrra,
en útflutningar hafa mii\kað
um 2,793,000 sterlpd. Þar af eru
iðnaðarvörur að verðmæti
1,480,000 sterljid.
London, 12. apríl.
United Press. - FB.
Gengi.
Gengi sterlingspunds er við-
skifti hófust 3,80 miðað við
dollar. Ohreytt, er viðskiftum
lauk.
New York: Gengi sterlings-
punds $3,80%, er viðskifti lióf-
ust, en $ 3,79% er viðskiftum
lauk.
Frá Alþingi
í gær.
—o—
Efri deild.
Efri deild afgreiddi sem lög
frá Alþ., frv. til 1. urn breyt. á 1.
nr. 19, 4. nóv. 1887, um aðför.
Samþ. var og sent Nd. frv. til 1.
um sölu á nokkurum liluta
beimalands Auðkúlu í Svínadal,,
og samþ. og vísað til 3. umr.
frv. til 1. um barnavernd (með
breytingartill. þeim, er menta-
málan. hafði gert á frv.).
Frv. til 1. um verkakaupsveð.
(Flm.: Jón Baldvinsson) var
vísað til 2. umr. og fjárlin.
Samkvæmt frv. þessu skulu
verkamenn þeir, konur jafnt
sein karlar, sem vinna að síldar-
útgerð, án þess að vera skráðir
liásetar á síldveiðiskip, hafa
lögveð í öllum síldarafurðum
þeim, sem á land flytjast lijá
atvinnurekanda þeim, er þeir
vinna hjá, til tryggingar greiðslu
á umsömdu kaupi, hvort sem
]>að er mánaðar-, viku- eða
tímakaup eða ákvæðisvinna við
verkun síldar.
Lögveð þetta, er nefnist
verkakaupsveð, nær til yllra
síldarafurða, þar með talin ný
síld, krydduð, söltuð eða verk-
uð á annan liátt,einnig til tunna,
salts og krydds, sem notað er
við síldarútgerð, svo og til þcss,
sem unnið er úr sihl, svo sem
lýsis og síldarmjöls.
Lögveðið gengur næst á eflir
opinherum gjöldum, sem á véð-
inu kunna að hvíla, en gengur
fyrir öllum samningshundnum
veðskuldbindingum.
Neðri deild.
Nd. sarnþ. og sendi Ed. frv.
til 1. um afnám I. nr. 33, 20. okt.
1905, um stofnun geðveikrahæl-
is.
Till. kom fram frá Vilmundi
Jónssyni og Haraldi Guðmnds-
syni [>ess efnis, að þftr til sett
yrði sérstök geðveikralög, skuli
daggjald á liverri deild Klepps-
spítala, fvrir þann sjúkling sem,
er á sveitarframfæri, ekki fara
fraln úr kr. 1,50, á meðan lækn-
ar spítalans telja honum vist-
ina þar nauðsynlega. Till. þessi
var samþ. og mælti enginn gegn
henni, nema dómsmálaráðh.
Frv. til 1. um heimild fyrir
ríkisstjómina, til þess að láta
öðlast gildi ákvæðin í samningi
milli Islands, Danmerkur, Finn-
lands, Noregs og Svíþjóðar um
viðurkenningu dóma og fulnæg-
ingu þeirra var samþ. og málinu
vísað lil 3. umr.
Langar umr. urðu enn sem
fyr um frv. til 1. urii lax- og sil-
ungsveiði. Frv. var að umræð-
um loknum samþ. og vísað til
3. umr. Flestar breytingartill.
þær í málinu, sem landhn. har
fram, voru samþ.
Þjððaratkvæði
nm bannlögin.
—o—
Eins og kunnugt er var að-
flutningshann á áfengi tekið i
lög hér á landi, að undangengnu
þjóðaratkvæði. Nú liafa verið
horin fram á Alþingi tvö frum-
vörp, annað um framleiðslu á
áfengum hjór, hitt um innflutn-
ing sterkra drykkja. Að frum-
vörpum þessum standa þing-
menn úr tveimur flokkum,
Sjálfstæðisflokknum og Fram-
sóknarflokknum. í hvorugum
þessum flokki munu frumvörp
þessi verða gerð að flokksmáli.
Er það kunnara en frá þurfi að
segja, að í háðum þcssum flokk-
um cru þingmenn, sem enn eru
gallharðir hannmenn. Og um
þriðja þingflokkinn, Alþýðu-
flokkinn, cr það kúnnugt, að
liann liefir aðflutningsbannið á
stefnuskrá sinni. Hér verður
ekki að því vikið hvort hannlög-
in hafi orðið þjóðinni til meira
gagns eða ógagns, lieldur liitt,
livort rétt væri, þar sem bann-
lög voru selt í landinu að und-
angengnu þjóðaratkvæði, að af-
nema þau, án þess að leila álits
þjóðarinnar á ný.
Nú horfir svo, livað sem verð-
ur, að þess muni skamt að bíða,
að gengið vcrði lil kosninga á
ný. Mælir þá ekki öll sanngirni
með því, úr því áfengismálin
eru komin inn i þingið, að
þjóðin fái að segja silt álii um
það, livort hún vilji afnám eða
ekki? Eg fæ ekki hetur séð en
að bæðí bannmenn og andbann-
ingar geli sælt sig við, að sú
leið verði valin. Það má að vísu
búasl við, að sumir lialdi því
fram, að með því skjóti þing-
nienn sér undan þeirri áhyrgð,
sem skylda þeirra sé að bera.
Eri |>ess er að gæta, að þegar
[/ingkosningar fara fram jafn-
framl, horfir þetta öðruvísi við.*
Segja má að vísu, að næsl verði
kosið um kjördæmamálið aðal-
lega, og það geti valdið glund-
roða, að hafa tvö stórmál á
oddinum í kosningum. En þar
til er að svara, að það er ekki
liægt að krefjast þess af kjós-
öndum, að þeir láti skoðun sína
í einu máli, þó stórmál sé, ráða
úrslitum um hverjum þeir
greiði atkvæði. Þannig má vel
vera, að t. d. þeir, sem eigi vilja
breytingu á kjördæmaskipun-
inni greiði atkvæði gegn fram-
bjóðöndum núverandi stjórnar-
flokks, vegna þess öngþveitis,
sem leiðtogar lians hafa komið
fjárliag ríkisins í. Eins má vera,
ef atkvæðagreiðsla færi fram
um afngm bannlaganna, að
sumir kjósanda létu afstöðu
frambjóðanda í því máli, ráða
úrslitum um, livort hann fengi
atkvæði þeirra eða einliver ann-
ar. En hvað sem þessu líður,
verður það að álílast réttast,
vegna forsögu málsins, að þjóð-
in fái að láta álit sitt í ljós, En
eg er smeykur um, að það komi
seint til þjóðaratkvæðis í mál-
inu, ef það ætti að bíða eftir því,
að eigi væri annað stórmál á
döfinni uni sama leyti. Kjósend-
ur ahnent láta sig miklu varða
áfengismálin, enda eru menn
yfirleitt óánægðir með rílcjandi
ástand í þessum efnum, jafnt
hannmenn og andhaníiingar.
Og fyrst svo er málum komið,
er þá arinað réttara en að láta
þjóðina skera úr og hlíta þeim
úrskurði ?
*
Strætisvaparnir.
—o—•
Reykjavík er ekki lengur neitt
smáþorp. — Hún hefir stækkað ó'Ö-
fluga hin síðari árin og þanist út í
allar áttir, svo að segja. Hún er
farin að teljast „liorg með borgum".
Að tiltölu við fólksfjölda mun
Reykjavik vera með víðáttumestu
borgum heimsins. Vegna hinna
miklu fjarlægða, sem myndast hafa
í bænum, við byggiiigu hinna ýmsu
úthverfa, vantaði hér ódýra sam-
gönguhót innanbæjar. -—• Strætis-
vagnar áttu nú orðið fullan rétt á
sér Og hinn stutti tími, sem liðinn
er síðan þeir tóku til starfa, hefir
sannað þetta fullkomlega. Notkun
þeirra virðist mikil og almenn.
Strætisvagnar munu nú þegar tald-
ir ómissandi í höfuðborg íslands.
Forgöngumenn [>essa fyrirtækis
eiga þakkir skildar fyrir að hafa
komið á fót reglubundnum strætis-
vagnaferðum hér í bænurn. En
jafnframt ber að þakka þeim sér-
staklega fyrir nýmæli, sem þeir
sömuíeiðis verða að álítast braut-
ryðjendur að hér í bæ. Og það er
stundvísi. íslendingar hafa altaf, og
]iað með réttu, veriö álitnir manna
óstundvísastir.
Þess vegna er }>að, að menn hafa
veitt því sérstaka athygli, að strætis-
vagnarnir’ renna ætíð af stað á
þeirri mínútunni, sem þeini er ætl-
að 'að gera það. Það er regluleg á-
nægja að þvi að sjá alla fimm vagn-
ana hefja ferðir síriar frá Lækjar-
torgi á einni og sömu mínútunni.
Hér er 'að skapast glæsilegt for-
dæmi, sem margir okkar íslendinga
þyrfti að taka til eftirbreytni á
mörgum sviðum.
Samt er ])að ein óregla, sem á
sér stað í sambandi við strætisvagn-
ana. Efst og frémst á hvcrjum
vagni er hreyfanlegt skilti, með
nafni ákvörðunarstáðarjns. Slik
merki, sem þessi nöfn eru, um það,
hvert vagninn aki, eru alveg óhjá-
kvæmileg. Þess vegna er það óaf-
sakanlegt, [)egar vagnstjórarnir
gleyma að skifta um nöfn, en það
kemur oft fyrir. —■ Það nær engri
átt, að á vagni, sem er á leið suð-
ur að Skerjafirði, standi Sogamýri
eða Kleppur, cða á vagni, sem ek-
ur inn i Sogamýri, standi Skerja-
fjörður eða Kaplaskjól. Þetta er
trassaskapur eða hugsunarleysi, sem
ekki á og ekki má koma fyrir. —
Vagnstjórarnir eiga að vera jafn-
reglusamir um þessa hluti, sem þeir
eru stundvisir.
Sömuleiðis er það óviðkunnan-
legt, að ekkert nafn skuli standa á
vagni þeim, er ekur suður að Land-
spítala og suður að Leynimýri. —-
Nöfnin þurfa að koma strax og
vagninn ej tekinn til notkunar, svo
ekki verði á því undandráttur.
Væri ekki heppilegt, að setja
skýrar ljóstölur efst á vagnana, svo
sem siður er erlendis? -— Og loks:
Ætlar ekki Strætisvagnafélagið að
gefa út áætlun, sérprentaða, með
nákvæmum burtfarartímum frá
sem flestum stöðvum, svo almenn-
ingur — einnig þeir, sem ekki nota
vagnana að sta^aldri — geti sem
best áttað sig á ferðum þeirraa.
Að síðustu endurtek eg þakk-
læti mitt. til þeirra, sem hrundið
hafa í framkvæmd [)essu nauðsynja-
máli og árna félaginu allra heilla.
Einn farþec/anna.
Dánarfregn.
Látinn er í gær að lieimili
sínu, Syðra-Scli við Stokkseyri,
Júníus Pálsson, bóndi og sýslu-
nefndarmaður, bróðir þeirra
kunnu bræðra Isólfs og Jóns
Pálssona hér í hænum. Júníus
heitinn var á sjötugasta og
fyrsta ári, fæddur 3. júni 1861.
Hann var hinn mætasti maður
og löngum mjög við opinber
mál riðinn, tillögugóður og vin-
sæll.
Kaupendur Vísis,
sem verða fyrir vanskilum á
blaðinu, eru vinsamlegast beðn-
ir að gera afgreiðslunni aðvarL
Símar 400 og 1592.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 7 stig, ísafirði
1, Akureyri 2, Seyðisfirði 7, Vest-
mannaeyjum 7, Stykkishólmi 3,
Blönduósi 5, Hólum í Hornafirði
7, Færeyjum 4, Julianehaab 3,
Jan Mayen -f- 6, Angmagsalik -f-
6, Hjaltlandi 3 st. (Skeyti vantar
frá Raufarhöfn, Grindavík, Tyne-
mouth og Kaupmannahöfn). —
Mestur hiti hér í gær 7 stig, minst-
ur 1 stig. Úrkoma 7.2 mm. — Yfir-
lit: Lægð yfir íslandi, en önnur
dýpri fyrir sunnan land, á hra'ðri
hreyfingu norðaustur eftir. —
Horfnr: Suðvesturland, Faxaflói:
Allhvass og sumstaðar hvass. aust-
an með rigningu fyrst, en hvass
norðan og kólnar með kveldinu.
Breiðafjörður, Vestfirðir: Norð-
austan stormur og sumstaðar rok.
Snjókoma. Norðurland: Hvessir
snögglega á norðaustan með hríð
þegar líður á daginn. Norðaustur-
land, Austfirðir: Allhvass suð-
austan með rigningu í dag, en hvess-
ir á norðaustan með slyddu eða
snjókomu í nótt. Suðausturland:
Allhvass austan og rigning í dag,
en gengur í norður og kólnar í
nótt.
Botnvörpungarnir.
Af veiðum komu í gærkveldi og
í morgun: Hannes ráðherra, Gyllir,
Egill Skallagrímsson, Snorri goði,
Belgaum, Ari og Geir. Afli allra
góður.
Æfifélagi í. S. í.
gerðist nýlega Óskar Einarsson
héraðslæknir á Flateyri. Eru æfi-
félagar íþróttasambands íslands nú
94 að tölu. — (FB.).