Vísir - 24.07.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
KÍIDHtomiOlseini

Heimsins besta hveiti
Cream of Manitoba
er nú komið aflnr.
Ódýr 09 hlý hhsakynni
er eitt af
höfnðviðtangseínnm nfitímans.
A Iðnsýningunni gefsl mönnuni kostur á að kynnast
Eternit 09 Korkotex'byggingarefni
(byggingin við innganginn í portið).
Ensonit og Jonitex-veggplðtnm
(skilrúmin i leikfimissalnum og stofu nr. 14).
EnsO'Veggföðri, Korkparket, Gúmmí
(i stofu nr. 9 og 15).
Spyrjist fyrst fyrir um verð hjá mér.
Aðalumboösmaöup
Jón Loftsson,
Austurstræti 14. — Sími 1291.
ímskeytí
Los Angeles 23. júlí.
United Press. - FB.
Látinn leikhússtjóri.
Látinn er Florenz Ziegfild,
einn af frægustu leikhússtjór-
um Bandaríkjanna.
Dublin 23. júlí.
United Press. - FB.
Deilur Breta og íra.
Neðri deild lriríkisþingsins
(Dail) hefir með sjötiu atkvæð-
um gegn sextiu felt breytingar
þær, sem efri deild þingsins
gerði á frumvarpi því um aukna
tolla á breskum vörum, sem
borið var fram vegna svipaðra
álagninga á írskar innflutnings-
vörur í Englandi. — Cosgrave-
flokkurinn hefir hvatt alla þjóð-
ræknissinnaða Ira til þess að
beita sér fvrir því og vinna
að því sleitulaust, að tollastríð-
ið milli Breta og íra verði sem
fyrst úr sögunni.
Berlín 23. júlí.
United Press. - FB.
Embættasviftingar.
Til þessa, hefir um tuttugu
af æðstu embættismönnum
Prússlands verið vikið úr
embætti, síðan von Papen hóf
frávikningarbaráttu sína á dög-
unum.
Ottawa 23. júlí.
United Press. - FB.
Frá Ottawaráðstefnunni.
Yfirmenn sendinefndanna á
albresku ráðstefnunni ræddu í
dag um skipun nefndar, sem
hefið sérstaklega með höndum
viðskiftaaukningu innan Breta-
veldis.
Bálstofa
og atvinnuhætnr.
—o—
Atvinnubótavinna er fvrir
dyrum. Næg eru verkefnin, ef
fé verður handbært lii fram-
kvæmda. Hér skal minst á eitt
verk, sem bæjárstjórnin þarf að
láta vinna á næstunni. l>að er
hygging hálstofu. í flestum
menningarlöndum Evrópu er
mikill skriður kominn á lik-
brenslu. I Þýskalandi eru rúm-
lega 100 bálstofur og í sumum
bæjum þar í landi eru flést lík
brend. „Dansk Ligbrændings-
forening“ átti hálfrar aldar af-
mæli i fyrra, en „Svenska Eld-
begangelseföreningen“ varð 50
ára í surnar. Væri því ekki ras-
að fyrir ráð fram, Jxitl íslend-
ingar tækju ííú upp bálfarir.
Likhúsið hér í kirkjugarðin-
um er söfnuðinum til liáðung-
ar. Fjöldi bæjarbúa er til neydd-
ur að láta lik standa uppi í
þröngum íbúðum, og er slíkt
óverjandi með öllu. I sambandi
við væntanlega bálstofu verður
pláss, þar sem lík standa uppi,
og jafnframt skrifstofur fvrir
útfararmál bæjarins.
En aðalatriðið er vitanlega,
að gefa kost á að brenna dána
menn, i stað gamla aflægisins
— að grafa líkin í dimma gröf,
til þeirrar andstyggðar, sem
rotnuninni fylgir. Bæjarstjórn-
in ætti að vinna á móti hinu
rándýra útfararprjáli, sem tíð-
kast í Rvik, en reisa bálstofu,
og gefa bæjarbúum kost á bál-
för eftir sinn dag, með öllu
tilheyrandi, gegn vægu gjaldi i
lifanda lífi, í eitt skifti fyrir
öll. í Khöfn fæst þetta fyrir
eina 40—90 króna greiðslu, eft-
ir aldri, og þarf ekki að hafa
áhyggju af útförinni, ef það er
greitt.
Erlendis reynast bálstofur
bæjarfélögunum ódýrari, held-
ur en kirkjugarðar, og verður
væntanlega svo lika hér.
„Dansk Ligbrændingsforen-
ing“ býður Rvíkurbæ lán með
5% vöxtum, og afborgun eftir
hentugleikum, til þess að reisa
bálstofu, og mun bærinn varla
eiga kost á hentugra láni til at-
vinnubóta. Bæjarstjórnin ætti
því að taka rögg á sig og liefja
verkið. Margar liendur atvinnu-
lausra manna bíða eftir þvi, að
þeim sé fengið verk að vinna.
Ódýrt lánsfé er fyrir hendi, og
bér er verk sem bæjarstjórnin
þarf að láta framkvæma fyr
eða síðar.
G. Cl.
Tandræðamenn.
--O—
Stutt athugasemd.
—o—
„Verklýðsblaðið“, sem úl
kom í dag, talar á þá leið, að
ekki verður skilið annan veg en
þann, að allur verkalýður þessa
lands sé kommúnistar. En þetta
er mesti misskilningur og mér
finst rétt, að einliver mólmæla-
rödd lieyrist úr herbúðum
verkamanna sjálfra.
Eg þori ekki um það að segja,
bversu margir kommúnistar
hér á landi muni vera, en eg
þykist þó mega fullyrða, að þeir
skifti ekki mörgum Iiundruð-
um. Þeir eru örlítið brot alls
verkalýðsins.
„Verklýðsblaðið" eða menn
þeir, sem að því standa, mega
ekki imynda sér að alt það fólk,
sem slæst i för með þeim, þeg-
ar þeir eru að labba liér um
bæinn i hinum svokölluðu
kröfugöngum, fylgi þeim að
málum. Sannleikurinn er sá, að
allur l>orrinn hendir gaman að
þessum ærslabelgjum, sem fólk
telur víst að sé að þessu labbi af
eintómum leikaraskap. Mönn-
um er ómögulegt að trúa því, að
labb eða „spásseringar“ um göt-
urnar, tröpi>uræðuböld og þess-
báttar barnaskapur, geti skap-
að neina atvinnu eða orðið
þurfandi heimilum til gagns á
nokkurn hátt. En margir eru
forvitnir og vilja sjá bvað ger-
ist. Og svo mun um mestan
hluta alls fylgdarliðs konnnún-
ista á kröfugöngunum.
Það er skoðun mín, að ís-
lenskum koinmúnistmn só stöð-
ugt að fækka. Og þeir eru árcið-
anlega færri nú, en þeir voru í
fyrra um þetta leyti. Það er
bæði ánægjulegt og skiljanlegt,
að menn hverfi frá villu sins
vegar. Einn fyrverandi komm-
únisti liér i bænum hefir sagt,
að ekki færi hjá því, að allir
skynsamir menn yxi frá komm-
únismanum með aldri og meiri
þroska. Hann væri einskonar
barnasjúkdómur meðal hinna
vinnandi stétta. Með aldri og
þroska sæi hver maður, að ekk-
ert ynnist á með ærslum og
gaspri og löglausu athæfi.
F3g beli nú verið að velta þvi
fyrir mér, hvað það mundi
vera, sem kommúnistarnir
hérna befði unnið verkalýðnum
til gagns. Og eg liefi ekki getað
komið auga á neitt. Alt þeirra
gaspur og ólæti hefir ýmist orð-
ið árangurslaust með öllu, ell-
egar þá verkalýðnum til tjóns.
Eg held að ekki verði komið
auga eitt einasta dæmi, sem
bendi í þá átt, að kommún-
istar hafi orðið verkafólkinu að
liinu allra minsta liði i viður-
eign þess við atvinnurckendur.
Og hvernig ætti það líka að
vera, að menn með sliku liug-
arfari og slíku framferði gcti
orðið öðrum til gagns? Hvernig
getur nokkur atvinnurekandi
eða forstjóri fyrirtækis farið að
semja við svona ]>illa? Eg lái
ekki neinum, þó að liann eigi
bágt með að ganga til samninga
við þann mann eða þá, sem.bafa
svívirt liann á allar lundir og
reynt að níða af honum æru og
mannorð. Mér hefir oft fundist
hæpið, að nokkur árangur gæti
orðið af samningaumleit-
unum jafnaðarmanna við at-
vinnurekendur, og hafa þeir þó
hegðað sér miklu skár en
kommúnistar. Annars verð eg
að segja það, að-mér finst alveg
óverjandi að lála æsingamenn
annast kaupsamninga cða jafna
kaupdeilur, hvern flokk sem
þeir fylla, þvi að af starfi slikra
manna er þvi miður lítils góðs
að vænta.
Annars get eg ekki stilt mig
um, að drepa hér á það, sem
eg hefi oft hugsað um í ein-
rúmi, að okkur verkafólkinu er
í rauninni nokkur hætla búin af
foringjum okkar. Þeir eru flest-
ir eða allir ofmiklir þjösnar
og oflitlir samningamenn. Þeir
vilja keyra alt í gegn með ilksku
og ójöfnuði, en slíkt hefnir sin.
Það er ekki ráðið til góðs árang-
urs, að eg byrji á því, að sví-
virða þann mann og særa á all-
ar lundir, sem eg þarf að semja
við á eftir. Þessháttar framferði
hefnir sín og eg er viss um, að
við höfum oft goldið þess i
lakari samningum. En hvað
mundi þá, ef kommúnistar
hefði átt að semja fyrir okkur?
Ætli niðurstaðan liefði ekki orð-
ið sú oftast nær, að alhr samn-
ingar hefði farið út um þúfur
fvrir fult og alt og atvinnuveg-
irnir lagst í rústir. Eg er gróf-
lega liræddur um það. Blessun
kommúnismans liefði þá eink-
um lýst sér í brauðleysi og klæð-
leysi og algerri eymd verka-
fólksins. \
Að endingu slcal eg geta þess,
að þó að eg álíti samtök verka-
lýðsins alveg nauðsynleg, að
því leyti, sem þau miða til þess,
að hækka kaupið og bæta kjör
almennings, þá er ekki þar með
sagt, að nauðsynlegt sé eða
æskilegt, að alt verkafólk sé
reyrt i viðjar liins sama
stjórnmálaflokks. Slikt ófrelsi
er óþolandi og reynslan sýnir,
að verkafólkinu er nauðsynlegt,
að eiga vingott við alla stjóm-
málaflokka — nema flokk
kommúnista. Eg á að heita
„Dagsbrúnarmaður“, en mér
hefir aldrei dottið i hug, að of-
urselja mig því félagi þaunig,
að eg teldi mér skylt að kjósa
frambjóðendur „Alþýðuflokks-
ins“, hvorki til þings eða i
bæjarstjórn. Eg liefi kosið eftir
sannfæringu minni, og þá vit-
anlega ekki fulltrúa þess 1‘lokks,
sem afneitar ættjörð sinni og
vill fyrir livern mun, að íslenskt
fólk eigi engan sérstakan ríkis-
borgararétt. Eg kýs ekki með
þeim flokki, sem vill fyrir
livern mun, að framandi þjóðir,
svo sem Danir, liafi hér sama
rétt og' við sjálfir.
„Verklýðsblaðinu“ er óhætt
að trúa því, að kommúnisminn
á enga framtíð hér á landi,
nema því að eins, að öll þjóðin
missi vitið. Eg vorkcnni þeim
aumingja mönniun, sem glæpst
hafa á þvi, að herjast fyrir hin-
um versta málstað, en livað
er vcrra en að reyna að koma
þjóð sinni á vonarvöl. Og verk
þeirra eru jafn óhæfileg fyrir
því, þó að þeir fái þau borguð
rausnarlega með rússnesku
gulli.
19. júlí.
VerkamaSur.
CJtan af landi.
Akureyri, 22. júlí. FB.
Ivaupdeila stendur nú vfir við
Krossanessverksmið j u. Vil j a
verkamenn vinna fyrir kr. 1,00
um klukkustundina, ef verk-
smiðjan vill lofa tiu vikna
vinnu. Annars fyrir kr. 1,25. —
Verksmiðjan vill greiða kr. 1,10
um klst., en ekki lofa neinu um
lengd vinnunnar.
Frakkn&skur Grænlandsleið-
angur liggur hér á höfninni.
Eru ]>að rannsóknarskipið
„Porquoi Pas“ og herskipið
Pollux. Tekur „Porquoi Pas“
flugvélina, sem Hvidbjörnen
skikii hér eftir.
Valtýr Stefánsson ritstjóri
hefir gefið Mentaskólanum hér
málverk af föður sinum, Stefáni
skólameistara. Ei’ það málað af
frú Kristínu Jónsdóttur og er
hið |)rýðilegasta.
von Crponau
lenti liér kl. fimm mínútur yfir
3 í gær og var hðlega 3 stundir
á leiðinni hingað frá Seyðisfirði.
Flaug hann nyrðri leiðina. von
Gronau gerði ráð fyrir því i
gær, að halda áfram í dag, á-
leiðis til Grænlands, en þaðan
er áform lians að fljúga til
Bandaríkjanna um Labrador.
Ný bók,
sem mörgum mun verða kær-
komin, kom á markaÖinn i gær.
Er það 3. útgáfa hinnar ágætu
„Ensk-íslensku orðabókar" Geirs
T. Zoéga rektors. Fj'rsta útgáfa
orðabókar þessarar var prentuð
1896 og seldist upp á nokkurum ár-
um. Önnur útgáfa (aukin) kom
haustiÖ 1911, og nú kernur þriðja
útgáfa, stórum aukin og endurbætt.
— G. T, Zoéga andaðist 15. apríl
1928, og hafði þá lokið við að end-
urskoða orðabókina (2. útgáfu) og
búa 3. útgáfu undir prentun.
Tengdasonur höfundarins, Þor-
steinn hagstofustjóri Þorsteinsson,
hefir annast útgáfuna, en hann er
hverjum marini vandvirkari og -má,
víst treysta því, að hann Hafi ekki
..kastað höndunum“ til þessa verks.
— Orðabókar-starfsemi Geirs heit-
ins Zoéga rektors var öll hin merki-
legasta og í raun réttri þrekvirki, að
honum skyldi verða svo mikið á-
gengt i þeim efnum, sem raun l>er
vitni, því að hann var löngum önn-
unt kafinn við lýjandi kenslustörf.
— 2. útgáfa orðabókarinnar hefir
nú verið uppseld og ófáanleg um
hríð, og mun þvi þessi útgáfa koma
i góðar þarfir. -r Onnur útgáfa
var aðeins 35 arkir að stærð, en
þessi er 44 arkir, og er þvi Ijóst,
að aukningin muni all-veruleg. —
Útgefandi er Bókaverslun Sigurð-
ar Kristjánssonar (Herbertsprent).
Bókin kostar 18 krónur i laglegu
bandi.
Oveitt prestakall.
Grundárþing í Eyjafjarðar-pró-
fastsdæmi hafa nú verið auglýst
laus til umsóknar. Tekur presta-
kallið yfir Grundar-, Saurbæjar-,
Hóla-, Möðruvalla-, Munkaþverár-
og Kaupangssóknir. Umsóknar-
frestur til 1. september næstkom-
andi.
Runólfur Stefánsson,
frá Litla-Holti cr hálf-sextugur
i dag.