Vísir - 20.10.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
aMXOLSEM
.Drræii eiokatirasksins'
—o—
Heildsölubipgöir:
Þakjárn, no. 24 og 26
Gaddavír. Girðinganet.
Símskeyti
—o-—
•
Bukarest, 19. október.
Unitcd Press. - FB.
Ný stjórn í Rúmeníu.
Maniu, leiðtogi þjóðeruis-
sinna, hefir myndað stjórn. Ráð-
hérralistinn liefir ekki verið
birtur enn, en kunnugt er, að
Titulescu er utanríkismála-ráð-
herra.
London 19. okt.
United Press. - FB.
íslensku stjórninni boðið að
taka þátt í tollmálaviðræðum
við Bretastjórn.
íslensku ríkisstjórninni hef-
ir, eins og ríkisstjórnum hinna
Norðurlamiarík janna, verið
boðið að taka þátt í viðræðum
við bresku rikisstjórnina um
íollamálin.
Helsingfors, 20. okt.
United Press. - FB.
Frá Finnlandi.
Ríkisstjórnin hefir ákveðið að
láta Wallenius hershöfðingja
lausan, þvi að hann er veikur
orðinn og máttþrotinn. Hinir
tveir, sem „hungur-verkfallið“
gerðu, bafa hætt við það.
Stokkhólmi i okt.
United Press. - FB.
Frá Svíþjóð.
Fóllcsflutningar frá Svíþjóð
hafa verið minni i ár en nokk-
uru sinni undanfarin 70 ár. - -
Útflytjendur fyrra misseris
j)essa árs voru að eins 2,971
talsins, en innflytjendur 8,,°>90.
„Við h8imtmn“.
Ein fyrirsögnin í Alþýðu-
blaðinu í fyrradag byrjaði á
orðunum: „Við heimtum".
Hún hefði ált að vcra: „Við
heimtum alt af öðrum“. í þeim
orðum felst í raun.og veru öll
stefnuskrá flokksins. Öll starf-
semi foringjanna miðar að því,
að innræta flokksmönnum sin-
um þann hugsunarhátt, að þeir
eigi að heimla sem minst af
sjálfum sér, cn sem mesl af
öðrum. Eftir þeirra kenningu,
l)cr enginn maður ábyrgð á vel-
ferð sinni, hefir enga skyldu
við fjölskyldu sína, fyrr en á
eftir bæjarfélaginu og þjóðfé-
laginu. Hvernig færi nú, ef
allir landsinenn hugsuðu þann-
ig? Ilvernig færi, ef allir borg-
arar Reykjavíkur „heimtuðu",
að bæjarfélagið sæi þeim fyrir
öllum þörfum þeirra? Hvernig
ætti að fara að því, að vcrða
við allri þeii-ri heimtufrekju?
En því fer nú betur, að þeim
leiðtogum alþýðuflokksins
gengur furðu erfiðlega, að inn-
ræta alþýðunni þessa lífsskoð-
un. Þcss vegna er það líka, að
þeir sjálfir vcrða svo oft að láta
í Ijósi undrun sína vfir þvi, að
gengi þeirra skuli ekki vcra
meira meðal alþýðu en rauu
ber vitni. Ef þeim hefði tckist
að innræta alþýðunni í Revkja-
vík þennan hugsunarhátt, þá
mundu þeir sigra hér í hverj-
um kosningum og ráða öllu í
bæjarstjórninni. En reynslan
sýnir, að fylgi þeirra fer frem-
ur þverrandi cn vaxandi. — En
það þarf ekki að vera nokkr-
um manni undrunarefni. Þeir
ættu jafnvel ckki sjálfir að
þurí'a að undrast vfir þvi, og
| þeir ættu að forðast það, að
láta slika undrun í ljós. Þessi
undrun þeirra er svo ljós vott-
ur þess, live gersamlega þá
skortir skilning á lundarfari og
lifsskoðun íslenskrar alþýðu —
sem þeir hafa sjálfir kjörið sig
foringja fyrir.
íslendingar hafa' bygt þetta
land í rúm þúsund ár. Mann
fram af manni hefir íslensk
náttúra kent einstaklingum
þjóðarinnar það, að þeir verði
fyrst og fremst að treysta á
sjálfa sig, að gera kröfur til
sjálfra sin, að heimta af sjálf-
um sér, og altaf því meira sem
erfiðleikarnir eru meiri. ís-
lensk náttúra er því að eins
gjöful, að menn vinni til gjaf-
anna, sæki þær í skaut hennar,
án þess fyrst og fremst að vega
það og meta, hvers virði gjöfin
muni reynast í samanburði við
erfiðið. — Þess vegna er það,
að íslensk alþýða hefir tamið
sér þann liugsunarhátt, að
menn verði fyrst og fremst að
gera kröfur til sjálfra sin, áður
en þeir gera kröfur til annara.
Því er það líka, að foringjum
jafnaðarmanna og kommún-
ista gengur svo seint og erfið-
lega að innræta alþýðunni ó-
mensku-kenningar sinar.
Reykvíkingar eiga nú að
ganga lil kosninga. Andstæð-
ingar sjálfstæðismanna hafa
valið sér að kjörorði: Við
heimtum alt af öðrum. Sjálf-
stæðismenn ganga til kosning-
anna i fullri meðvitund þess,
að fyrst og fremst verða þeir
að heimla af sjálfum sér. —
Revkvíkingar eiga nú undir
högg að sækja að ná rétti sin-
um, stjórnmálalegu jafnrétti
við aðra landsmenn. Sjálfstæð-
ísmönmun í Reykjavík er það
Ijóst, að þeir muni þvi að eins
geta náð þessum rétti sínum,
að þeir, liver einstakur og all-
ir í sameiningu, geri það, sem
i þeirra valdi stendur til þess.
Og þeirn er það Ijóst, að til þess
að þeirra stefna sigri i land-
inu, þá verða þeir fyrst og
fremst að fá jafnréttiskröfunni
fullnægt. - Þess vegna mun
hver einasti sjálfstæðiskjósandi
i Reykjavík telja sér skylt að
koma á kjörstað á laugardag-
inn og greiða þar atkvæði. Þó
að allir þykist vila, að Pétur
Halldórsson muni eiga vísa
kosningu, þá vill enginn sjálf-
stæðismaður láta það um sig
spýrjast, að hann hafi ekki
nent að fara á kjörsiaðinn, til
að leggja sitt lóð í vogarskál-
ina.
Alþýðublaðið sagði á dögun-
Íum, að alþýðan i Danmörku og
Svíþjóð hefði reynt „úrræði
1 einkabrasksins“. Og blaðið bæt-
| ir þvi við, að þau „hafi gefist
illa“. Nú séu komnar jafnaðar-
menskustjórnir í þessum lönd-
um báðum og nú ætti kjósend-
ur hér í Reykjavik „að taka
sömu afstöðu“. En það er áreið-
anlegt, að reykviskir kjósendur
kæra sig ekkert um að fá jafn-
aðarmanna-stjórn, þeir hafa
reynt hvað það er að liafa slika'
stjórn, þvi að framsóknar-
stjórnin, stjórn þeirra Tryggva,
Einars og Jónasar, var ekkert
annað en grímuklædd bolsa-
stjórn. Þessi stjórn kom fjár-
hag landsins í hið versta öng-
þveiti og átti frambjóðandi Al-
þýðuflokksins sinn þátt þar i.
Það verður nú að vísu tæj)lega
ályktað, að liér í landi komisl á
jafnaðarmannastjórn, þótt
reykviskir kjósendur kvsi Sig-
urjón A. Ólafsson á þing, nema
þetta eigi að skilja þannig, sem
sennilegast er, að á uppsiglingu
sé endurfæðing þess banÖalags,
sem var milli jafnaðarmanna
og Jónasar-liðsins i framsóknar-
flokknum, þ. e. hið gamla
bandalag litið breytt frá því,
sem áður var, þegar svo vel ár-
aði, að hægðarleikur liefði ver-
ið að leysa alla skuldaf,jötra al'
þjóðinni, en þau ár voru, sem
kunnugt er, notuð þannig, af
Jónasarliðinu og jafnaðar-
mönnum, að þjóðin var hnept í
nýja skuldafjötra, hvern á fæt-
ur öðrum, sem hún fyrirsjáan-
lega verður áratugi að losa sig
við. Og lnin gctur það þvi að
eins, að engir slikir mehn kom-
ist að völdum aftur, slikir menn
sem Jónas Jónsson, Tryggvi
Þórhallsson og Einar Árnason,
en sannarlega eru alþýðufor-
kólfamir þeim samábyrgir urn
hina alræmdu fjármálastjórn,
er hér var i landi, uns hægfara
framsóknarmenn og sjálfstæð-
ismenn neyddu eyðsluseggina
til að fara frá völdum.
Nú er það vitað mál, að
stjórnir hvarvetna um heim
eru misjafnar, og engum heil-
vita mánni dettur i hug, að
halda því fram, að allar borg-
aralegar stjórnir séu ágætar, en
allar jafnaðarmannastjórnir til
einskis nýtar, né lieldur, að
jafnaðarmannastjórnirnar séu
altaf fyrirtaks stjórnir, en eftir
borgaralegu stjórnirnar liggi
aldrei neitt nýtilegt. Hitt má
^aftur rökstyðja sem best, að
borgaralegu stjómirnar reynast
yfirleitt betur, svo miklu betur,
að engin jafnaðarmannastjórn í
nokkuru landi þolir þar saman-
burð. í Svíþjóð er nú jafnaðar-
mannastjórn, sem ekki hefir
meiri hluta í þingi. Þessi stjórn
er svo nýlega komin á, að ekk-
ert verður um sagt hvernig liún
reynist. I Danmörku er jafnað-
armannastjórn, sem sumt gott
liggur eftir, en eigi verður séð
annað en að nóg sé af erfiðleik-
um þar í landi í atvinnumálum
og fjármálum, engu síður en í
þeim löndum, sem liafa borg-
aralegar stjórnir. Það er ósköp
skiljanlegt, að stjórn Staunings
vcitist erfitt að sigrast á ýmsum
erfiðlcikum, sem nú steðja að,
en aðalatriðið er, að lienni hef-
ir ekki tekist að sigrast á þeim.
En því minnist Alþbl. ekki á
árangurinn af stjórn jafnaðar-
manna í Nýja Sjálandi og Ástr-
aliu? Þvi minnist blaðið ekki á
hvaða ,,afstöðu“ breskir kjós-
Kvöldskóli K.F.D.M.
Vegna veikindaforfalla er hægt
að bæta 1—2 námsmeyjum við
í B-deild kvöldskólans. Upplýs-
ingar lijá Sigurbirni Þorkels-
svni í Versl. Vísi, Laugaveg 1.
endur tóku, þegar framkvæmd
á hugmyndum jafnaðarmanna
var að koma Bretlandi í ríkis-
gjaldþrot og niðurlægingu? Því
minnist blaðið ekki á sildar-
einkasöluna, nú fyrir kosning-
una, þetta ástfóstur Jónasar og
jafnaðarmanna? Er það vegna
þcss, að reykvískir kjósendur
víta það fyrir, að ef Jónas og
jafnaðarmenn kæmist að völd-
um á ný, vrði árangurimi svip-
aður og áður eða ef til vill miklu
verri ? Alþbl. vill þjóðnýta
botnvörpungana og koma á
einkasölu á saltfiski o. s. frv.
Getur blaðið láð þeim kjósend-
um, sem hafa ekki meiri trú á
forkólfum jafhaðarmanna og
Jónasarliðsins en svo, að þeir
eru sannfærðir um, að stjóm
þeirra á slíkum fyrirtækjum
mundi verða i engu betri en
stjórn þeirra var á síldareinka-
sölunni. Alþbl. veit sem er, að
reykvískir kjósendur óttast, að
ef jafnaðarmenn kæmist að
völdum, myndi þeir koma öllu
í lirun, og það er ekki hægt að
lá kjósendunum þetta, þvi að
reynslan er ólygnust. Allir vita
hvernig ])ingmenn Alþfl. beiltú
áhrifum sinum, er þeir studdu
framsóknarstjórnina, beint og
óbeint. Ivjósendurnir vita vel
hvað fvrir Alþýðublaðinu vak-
ir. Það vill enn, af veikum
mætti, flytja almenningi gvdl-
ingakenningar sínar. En þegar
j)að fer að leita eftir dæmum úti
í löndum, þar sem menn liafa,
reynt að framkvæma hinar
gullnu liugsjónir jafnaðarstefn-
unnar, þá forðast blaðið að
minnast á þau lönd, þar sem
menn hafa fengið meira en nóg
af jafnaðarmenskunni, en bend-
ir á Sviþjóð, þar sem jafnaðar-
mannastjórn er að vísu komin
að völdum, en engin reynsla
um það fengin hvernig stjórn
þeirra reynisl.
Reykviskir kjósendur vita
loks vel, að það er engin ástæða
fyrir ])á, né aðra íslenska kjós-
endur, að lilaupa eftir því hver
verða úrslit kosninga úti í
heimi. Slíkt getur viíanlega ver-
ið goít að hafa til liliðsjónar, er
menn skapa sér skoðun um
þjóðmál, en ])á er sannarlega
einnig vert að einblina ekki á
kosningaúrslitin ein, t. d. í Sví-
þjóð, heldur líta á alla þá
reynslu, sem fengist hefir, þar
sem jafnaðarmenn hafa verið'
við völd, t. d. í Nýja Sjálandi,
Ástralíu, Bretlandi og>Rússlandi,
þar sem tiltölulega fámennur
flokkur, konimúnistar, stjórna
með harðri liendi, en þar i landi
er nú svo ástatt, að þjóðinni eru
sköintuð matvæli, og matvæla-
skamtarnir fara minkandi!
Reykvikingar liafa cnga
ástæðu til ])&ss að vantreysta
l'rambjóðanda Sjálfstæðis-
flokksins og þeir munu meta
það við hann á laugardaginn, að
hann telur sér heiður í að vilja
vinna að því, að einstaklings-
framtakið fái að njóta sín i
, þessu landi. Þeir kjósa ckki
liðsmenn Jónasar frá Hriflu,
hvorki Brynjólf eða .Sigurjón.
Þeir kjósa C-listann, lista Sjálf-
stæðisflokksins, með yfirgnæf-
andi meiri hluta atkvæða.
Sjálfstæðismaður.
-------------------------
m
Valid.
—o—
A laugardaginn kemur eiga
reykvískir kjósendur að velja
sér fulltrúa á Alþing í stað Eín-
ars Arnórssonar hæstaréttar-
dómara, sem tók sæti í hæsta-
rétli frá 1. f. m. Þrir flokkar
hafa lagt fram frambjóðanda-
lista, Sjálfstæðisflokkurinn, Al-
þj'ðuflokkurinn og Kommún-
istaflokkurinn. Framsóknar-
flokkurinn treysti sér ekki til
þess að bjóða fram mann hér
að þessu sinni. Ósigurinn hefði
orðið svo mikill, að skárra þótti
að liafa engan í kjöri heldur en
híða svo herfilegan ósigur, að
af hefði leitt álitshnekki og
fylgistöpun annarstaðar. En
hinir róttækari meðal Fram-
sóknarmanna verða ekki i nein-
um vafa um hvaða lista þeir
greiða atkvæði, þótt enginn list-
anna sé opinberlega þeirra listi.
Þeir liafa um tvo lista að velja,
A-listann og B-listann. Þeir
kjósa Brynjólf eða Sigurjón,
liver eftir sínum smekk. Brynj-
ólfur Bjarnason og Jónas Jóns-
son eiga í þvi sammerkt, að þeir
eru menn álíka rökfimir og
prúðir í rithælti og mundi
Brvnjólfur sennilega reynast J.
J. ekki ónýtur liðsmaður, ef
nokkur von væri til, að hann
kæmisl á þing. Um Sigurjón er
Nýjar vörnr
Gíöar vörnr
Ódýrar vðrnr
hjá
í öllum deildum.
Athugið hvað til er í
HAfiALDARBÚB