Vísir - 21.02.1933, Blaðsíða 2

V I S I R
fe MaraaN 1 útsm öH
Höfum fyrirliggjandi:
NETAKÚLUR
ódýrar.
Hörmulegt slys.
Níu menn drukna.
Miami 20. febr.
United Press. - FB.
Dómurinn yfir Zangari.
Zangari var dæmdur til 20
ára fangelsisvistar fyrir tiiræð-
ið við Franklin Roosevelt og
60 ára fangelsis samtals fyrir
þrjár aðrar ákærur. Ef þau
Cermak borgarstjóri eða Mrs.
Gill, er særðust við árás hans,
látast af sárum sínurn, verður
Zangari ákærður fyrir morð.
Washington 21. febr.
United Press. - FB.
Afnám bannsins í Banda-
ríkjunuml
Fulltrúadeild þjóðþingsins
hefir með 289:121 atkv. sam-
þykt bannlagaafnámið við
lokaafgreiðslu. Gengur það nú
til þinga liinna einstöku ríkja
til fullnaðarafgreiðslu.
Genf 21. febr.
United Press. - FB.
Erjumar í Austur-Asíu.
Japanar hefja sókn.
Samkv. áreiðanlegum lieim-
ildum hafa Japanar nú hafið
stórfelda sókn á hendur Kín-
verjum til þess að ná Jehol-
héraði á sitt vald. Sóknin hófst
i dagrenning í morgun (þriðju-
dag).
Tokio 21. febr.
United Press. - FB.
Talsmaður hermálaráðu-
neytisins, Honma herdeildar-
foringi, vildi hvorki játa því
eða neita, að sóknin i Jehol
væri hyrjuð. Kvað hann svo að
orði, að um stundarsakir yrði
engar fregnir frá vigstöðvun-
um látnar af hendi, fyrr en
jafnótl og opinberar tilkynn-
ingar kæmi.
Peiping 20. febr.
United Press. - FB.
Kínversku hershöfðingj arn-
ir í Jeholhéraði hafa lýst því
yfir, að þeir muni aldrei hörfa
undan Japönum með lið sitt.
Þeir hafa valið sér að herópi:
Jehol skal aldrei falla í hend-
ur .Tapana.
Árás Japana
á Jehol-hérað
Frá Genf er símað 11. þ. m.
um árás þá sem búist var við
að Japanar gerði þá og þegar
á Jehol-liérað: Járnbrautar-
lestir frá Kóreu, með 24.000
japanska hermenn, eru nú á
leiðinni lil Mansjúríu, og á lið
þetta að taka þátt í árásinni á
Jehol-hérað. Samkv. fregnum,
sem kínversku fulltrúarnir hér
hafa fengið, hafa Japanar nú
1000 lierflugvélar í Mansjúríu.
AIls hafa komið 24 herflutn-
ingalestir nýlega til Mansjúriu
frá Kóreu, þar af 220 vagnar
með hermenn, 288 með mat-
væli og ýmsar birgðir handa
liernum og 58 með skotfæri,
fallhyssur og vélhyssur. Kín-
versku fulltrúarnir hér ætla,
að styrjaldarundirbúningur
Japana í Mansjúríu sé meiri
en dæmi eru til áður þar
eystra. - Ivínverjar, sem lieima
eiga í nánd við Mukden, hafa
álcært Japana fyrir Þjóða-
bandalaginu. Segir í ákærunni,
að japanskir hermenn mis-
þyrmi á ýmsan hátt ldnversk-
um bændum og borgurum í
Mansjúríu. — (FB.).
Frá Alþing!
í g æ r.
Efri deild.
Fundur var settur kl. 1, en
síðan var honum frestað, þar
til lokið var fjármálaræðu for-
sætisráðherra í neðri deild. Var
fundur svo settur aftur um
kl. 2.
Á dagskrá voru 4 mál, og
urðu um þau litlar umræður.
Jón Þorláksson gagnrýndi
nokkuð frv. um vegastæði og
götulóðir í kaupstöðum og
kauptúnum. Er það tilgangur
frumvarpsins, að draga úr
kostnaði, er leiðir af kaupum
á landi undir götur og vegi, eða
koma honum að meira eða
minna leyti yfir á þá aðila, sem
svo eru settir, að þessar opin-
heru framkvæmdir verða til
þess að hækka fasteignir þeirra
í verði. Taldi J. Þ. þennan til-
gang frumvarpsins rétlmætan,
en ýms ákvæði þess væri svo
óákveðin og óvarleg, að leitt
gæti til misnotkunar, þó að
það væri ekki tilgangur frum-
varpsins, og mundi um að
kenna fljótvirkni þess, er það
samdi, sem ræðumaður kvaðst
vita að elcki væri ráðherra
sjálfur. — Atvinnumálaráð-
lierra kvaðst * þakksamlega
vilja ráðgast við J. Þ. um ein-
stök atriði frumvarpsins og
var því síðan vísað til 2. umr.
og allsherjarnefndar.
Dómsmálaráðh. gerði stutta
grein fyrir frv. um réttindi og
skyldur embættismanna. Kvað
hann mikla þörf slíkrar laga-
setningar, því að svo mætti
heita, að engin lög væri til um
þau efni, og mætti þó ætla, að
slíkra laga væri engu síður
þörf en t. d. laga um réttindi
og skyldur vinnuhjúa einstak-
linga, sem til væri um allmik-
ill lagahálkur. Var frv. síðan
vísað til 2. umr. og allsherjar-
nefndar með samhljóða at-
kvæðum.
Enn voru á dagskrá frv. til
laga um að prestlaunasjóður
skuli feldur niður og um inn-
heimtu prestsgjalda, og frv.
J. .1. um að fella niður útflutn-
ingsgjahl af landbúnaðaraf-
urðum, og var þeim báðum
vísað til 2. umr. og nefnda um-
ræðulausf.
Neðri deild.
Þar voru íjögur mál á dag-
skrá, öll til 1. umræðu.
1. Frv. til fjárlaga fyrir árið
19‘ó't. — Um leið og fjármála-
ráðherra lagði frumvarpið fyr-
ir þingið, hélt liann fjármála-
ræðu eins og venja er til, og
gaf yfirlit yfir hag ríkissjóðs á
siðastliðnu ári. Kvað liann yf-
irlit síðasta árs bera með sér
hæði „gott og ilt“. Atvinnuleysi
og verðfall hefði aukist að
miklum mun, en þó hinsvegar
orðið verðhækkun á sjávaraf-
urðum, útgjöld ríkisins mink-
að og verslunarjöfnuðurinn
stórum batnað. Var hann á
þessu ári um 10 milj. kr. okk-
ur í vil og hagur hankanna
gagnvart útlöndum liefir hatn-
að um eina miljón.
Kvaðst liann vonast til, að
þingheimi fyndist ekki hafa
ræst ver úr en á horfðist um
afkomu ríkissjóðs. — En
tekjurnar hefði orðið 1 miljón
og 600 þús. kr. minni en s.l. ár.
En gjöldin hefði þó minkað
meira, eða um rúml. 2,1 milj.
Það, sem einkum veldur þvi,
að tekjurnar eru minni, er
mikil lækkun á tóbakstollin-
um, og vegna innflutningshaft-
anna mikil lælckun á tolli af
ýmsum miður nauðsynlegum
vörunx, senx nxjög lítið lxefir
verið flutt inn af árið senx leið.
Vörutollur hefir og lækkað
nxjög vegna lítils innflutixings
á hyggingarvörum. En nxest
hefir lækkunin orðið á vei’ð-
tolli, vegna hafta og minkandi
kaupgetu almennings, sem
Jxetta mikla kreppuár hefir oi'-
sakað. Fasteignaskattur liefir
þó liækkað urn 80 þús. og bif-
reiðaskattur um 60 þús., en
tekju- og eignarskattur hefir
þrátt fyrir 25% hækkun, sem
samþykt var á síðasta þingi,
orðið 60 þús. krónum lægri en
næsta ár á undan. Pósttekjur
voru áætlaðar 60 þús, kr., en
reyndust engar. Einnig urðu
tekjur af landssímanum og
víneinkasölunni miklu minni
lieldur en árið áður.
Tekjur ríkissjóðs kvað ráð-
herrann hafa orðið alls 10 mil-
jónir og 800 þús. kr., en gj öld
12 milj. og 56 þús. kr., en í
gjöldunum er mism. á eigna-
hreyfingunx til úlgj. 944 þús.Er
greiðsluhalli því ca. 2 milj. og
250 þús., eða % milj. lægri en
s.l. ár. —- Ilér í kvað lxann þó
vera talið 1 nxilj. kr. samkv.
sérstökum heimildum og styrk
til Eimskipafél. Islands.
Fjáraukalög sagði hann að
myndu verða innan við eina
milj. kr., og væri það óvenju-
lega lágt. Hann vildi því álíta,
að til jafnvægis miðaði milli
tekna og gjalda. Með miklum
sparnaði taldi liann því líklegt,
að á þessu ári nxætti rétta við
greiðsluhallann.
Skuldir ríkissjóðs hafa vax-
ið á árinu um 1 milj. 534 þús.,
mestmegnis innanlands.
Skuldir sem hvila á rilcis-
sjóði sagði hann vera 40 milj.
og 900 þús. kr., en þá er ekki
tekið tillit til gengislækkunar,
sem orðið hefir á dönskum
lánum á s.l. ári. Gagnvart út-
löndum hefir hagur bankanna
hatnað um 1 milj. og 200 þús.
kr., og vildi fjármálaráðlierra
þakka það innflutningshöftun-
um, og kvað hann þjóðar- og
ríkisbúskapinn nú stefna í
rétta átt.
Hann gat þess, að fyrir þing-
ið myndi verða lagður versl-
unarsamningur við Noreg.
Að síðustu gat liann þess, að
komið gæti til mála, að ráð-
Kl. um 8V2 í gærkveldi, er
línuveiðarinn Papey var ný-
lega farin héðan á veiðar, og
var komin i námunda við
Akureyjar-duflið, varð árekst-
ur milli hennar og þýska
fiskflutningaskipsins Brigitte
Sturnx, er var að koma liingað
úr fisktökuerindum af höfnum
úli um land. Eins og stendur
verður eigi sagt nxeð vissu liver
verið liafi orsök þessa sviplega
atburðar, er bar svo skjótt að,
að Papey sökk nærri samstund-
is. Níu menn af Papey drukn-
uðu, en á henni var 17 manna
áhöfn, og björguðust hinir upp
í þýska skipið.
Eigandi skipsins er Guð-
mundur Magnússon skipstjóri
frá Hafnarfirði, og var liann
sjálfur með það.
Væntanlega upplýsist við rétt-
arpróf, hver var orsök árekst-
ui’sins. Um það fer tvennum
sögum manna á meðal, og
legt væri að fresta þinginu til
næsta hausts, þar eð fyr yrði
vart útséð um afkomu land-
húnaðarins og viðskiftasamn-
ingana við Bretland. Yfirvof-
andi væri, að tollur af síld
inyndi hækka nxjög í Þýska-
landi. — Frá Norðurlöndum
liélt liann að ekkert væri
að óttast, en taldi ráðlegt að
búa sem mest að sínu og beita
allri þeirri sparnaðarviðleitni,
sem frekast væri unt.
Að lokinni ræðunni lagði
hann til að málinu yrði visað
lil fjárveitinganefndar.
Þá kvaddi sér lxljóðs 2. þm.
Rvíkur (H. V.) og gat þess, að
sér lxefði virst að fjármálaráð-
heiTann í ræðu sinni hefði lát-
ið í ljós allgóðan vilja til þess
að spara, en sagðist eigi fá séð,
hvar það hefði komið fram í
reyndinni, þar eð allir út-
gjaldaliðir hefðu liækkað,
nema til verkl. franxkvænxda,
vegagerða, bókmenta og lista.
— Þá spurðist liann og fyr-
ir um það, livar talin væru
útgjöld til varalögreglunnar, en
tók um leið fram, að hann ætl-
aði ekki að liefja eldhúsum-
ræður að þessu sinni.
Fjármálaráðh. svaraði þessu
með nokkurum orðum og
kvað kostnað við varalögregl-
una vera færðan á dómgæslu
og lögreglustjórn og næmi hann
52 þús. kr.
Málinu var síðan vísað til
fjárhagsnefndar með 21 sam-
hlj. atkv.
2. mál var frv. til.fjáraulca-
laga fyrir 1931. Lagði fjár-
málaráðherra til, að því yrði
vísað til 2. umi’æðu, og var það
gert með 21 samlilj. atkv., og
til fjárhagsnefndar með 18
sanihlj. atkv.
3. málið var frv. til laga um
samþykl á landsreikningnum
1931. Þvi var visað til 2. umr.
og f járhagsnefndar með 23
samlilj. atkv.
4. mál var tillaga til þings-
álijktunar um skipun kreppu-
nefndar (hvernig ræða skuli).
Forseti lagði til að ein umr.
yrði um málið, og var það
samþvkt.
verður eigi að þeim frásögnum
vikið hér, en þess beðið, að hið
rétta upplýsist.
Þeir, sem drukknuðu, voni:
Jón Óddsson, 1. vélstjóri,
Hafnarfirði, f. 11. októher 1900.
Bjarni Magnússon, háseti,
Hafnarfirði, f. 13. okt. 1893.
Björn Jónsson, háseti, Hafn-
arfirði, f. 22. sept. 1889.
Cecil Sigui’björnsson, háseti,
Grundarfirði, f. 22. ágiist 1896.
Eiríkur Magnússon, háseti,
Hafnarfii’ði, f. 28. júlí 1908.
Jóhann Kristjánsson, háseti,
Grundarfirði, f. 9. júní 1892.
Ólafur Jónsson, liáseti, Dal-
vik, f. 7. mai 1913.
Þórður Kárason, háseti, ætt-
aður úr Landeyjum, en til
heimilis. i Rvík, f. 10. ágúst
1909.
Þórður Guðmundsson, Vest-
urgötu 22, Rvík, f. 29. ágúst
1891.
Hesteyrarmáiið.
Dómur uppkveðinn í gær. For-
stjórar Kveldúlfs sýknaðir.
Eins og kunnugt er, lét fyrv.
dómsmálaráðherra, Jónas frá
Hriflu, liefja rannsókn og síðar
liöfða sakamál gegn forstjórum
Kveldúlfs úl af grun unx það,
að síldai'verksmiðja þeirra
á Hesteyri notaði of stór
síldar-mál eða mæliker. Var
Ólafi lögfræðingi Þorgrímssyni
falin rannsóknin og hefir hann
nú kveðið upp dóm í málinu.
Forsendur eru langar og eru
ekki tök á að birta þær í blað-
inu í dag, en dómsorðið er sem
hér segir:
„Því dæmist rétt vera:
Hinir ákærðu, Ricliard, Ólaf-
ur og Thor Thors, eiga að vera
sýknir af ölluni ákærum rétt-
vísinnar og valdstjórnarinnar í
máli þessu.
Ákærðir, Kjartan og Haukur
Tliors, eiga einnig að vera
sýknir af ákæru réttvísinnar
í málinu, en greiði fyrír brot
á 1. gr. laga nr. 13 frá 1924,
sbr. 1. og 11. gr. tsk. nr. 1 frá
1925 sekt í ríkissjóð kr. 130
hvor, er greiðist innan 15 daga
frá lögbirtingu dómsins. Sé
sektin eigi greidd á réttum
tíma, komi í stað hennar 10
daga einfalt fangelsi. Kostnaður
sakarinnar greiðist af almanna-