Vísir - 08.03.1934, Síða 2

V IS 1B
Sími 1-2-3-4.
V
fypirliggjandi:
Kartöl'lumjöl.
HaframjöL
Hrísmjöl.
Hrísgrjón.
Sagógrjón.
Ilúgmjöl.
Hálfsigtimjöi.
Hveiti.
Victoríubaunir.
Matbaunir.
Hestahafrar.
Hænsnafóður, bl.
Hveitihrat.
Alisherjarverkfall
og bylting
í
vændu
11
á Spáni?
Madrid 7. mars.
United Press. — FB.
Búist er við. að tilskipun um
at' hernaðarlög skuli ganga í gildi
verSi gefin út þá og þegar, vegna
þess hv'e horfurnar unt að innan-
l&ndsfri'ðurinn verði rofinn eru í-
skyggilegar. Einnig er búist við.
að víða verði lýst yfir verkföllum.
Síðari fregn: Opinberlega til-
kynt, að tilskipun hafi verið gefin
út um v'íðtækar ráðstafanir til þess
að koma í veg fyrir óeirðir. Ráð- [
-stafanirnar gilda fyrir alt landið.
Madrid, 8. mars.
United Press. — FB.
Afleiðingin af hinum víðtæku
vgrúðarráðstöfunum, sem gerð-
ar hafa verið um gervallan Spán
til þess að koma i veg fyrir ó-
eirðir eða kannske byltingu, er
m. a. sú, að stjórnmálafundi
má livergi halda. Hægriflolcka-
menn halda því fram, að verk- [
fallahoðun sósialista nú,' sé
nokkur liluti áætlunar þeirra,
um að hefja allslierjarverkfali
í byltingar skyni.Þess vegna hati
nanðsyn horið til að gera ráð-
stafanir þær, sem komnar ern
til framkvæmda nm land alt.
London í gærkveidi. FÚ.
Spænska stjórnin hefir lýst
þvi yfir í dag, að liún mundi
ekki hika við að beita hverjum
; þeim ráðstöfunum, sem hún sé
uiegnug, ef einhver flokkur í
landinu sýni sig líklegan til þcss
að beita valdi gegn stjórninni.
Verkföllin færast í vöxt á Spáni.
100 þús. manna hafa nú þegar
gert verkfall, og gert er ráð fyr-
ir, að fleiri og fleiri bætist í
hójjinn, ef ekki verður gengið
að kröfu þeirra um 44 stunda
vinnuviku, sem fjöldi iðnaðar-
verkamanna hefir krafist.
Símskeyti
London, 8. mars.
United Press. —- FB.
Viðskifti Breta og Frakka.
Fullyrt var, að afstöðnum
ráðherrafundi í gærkvöldi, að
áformað sé að umleitanir Breta
og Frakka um nýjan viðskifta-
samning hefjist í London næst-
komandi þriðjudag. Fulltrúar
Frakka þessara erinda éru
væntanlegir til London á mánu-
dag. Höfuðmaður Breta við
samninga þessa verður Runci-
tnan verslunarmálaráðherra.
London, 8. mars.
United Press. — FB.
Bæjarstjórnarkosningar
í London.
Bæjarstjórnarkosning fer fram
i London i dag og eru bæjar-
fulltrúaefni 289, en kosið verð-
ur í 118 sæti. Sex ihaldsfram-
bjóðendur eru kosnir gagnsókn-
arlaust. Nú er bæjarstjórnin
þannig skipuð: Ihaldsflokkur-
inn 83, sócíalistar 35, frjáls-
lyndir 6.
Moskvva í febr.
Rússar og Tyrkir.
Stjórn tyrkneská IýSveldisins
hefir gert santningf við rússnesku
ráðstjórnina um að reisa 150 kilo-
watta radiostöð við Ankara. —
(UP.—'FB.).
Utan af landi.
Akitreyri, 7. mars. FÚ.
Kommúnistaóspektir á Akureyri.
Á fundi bæjarstjórnar hér á
Akureyri í gærkveldi vrarð truflun
af hálfú komnumista, svo að fundi
varð að slíta áður en dagskrá væri
lokið.
Fulltrúi kommúnista bar fram,
tillögu um, að bæjarstjórn. léti
taíarlaust héfja atvinnubótavinnu
fyrir c.kki færri en ioo verkamenn,
og skyldi henni haldið áfram, það
sem eftir er vetrar, og sitji fátæk-
ustu verkamenn í hænum fyrir
vinnunni. án tillits til þess, hversu
léngi þeir hafa verið búsettir í
bænum. Þegar kom til atkvæða um
tiilöguna þyrptist hópur manna
upp á leiksvið samkomuhússins,
þar sem hæjarstjórn átti s’etu, og
vildi knýja fram tillögunnar. Eigi
að síður var tillagan feld og tekið
fyrir næsta mál, en þá varð sú
ókyrð, aö forseti várð að slíta
fundi, en kommúnistar meinuðu
bæjarfulltrúum útgöngu og stóð
svro 1—2 klst. þar til kommúnist-
?.r fóru burtu ótilneyddir.
Akrattesi, 7. mars. FU.
Frá Akranesi.
Hér réru í fyrsta sinni á vertíð-
inni allir bátarnir 22 að tölu og
fiskuðu nijög vel. Afli var áætlað-
ur 14—15 þús. kg. á bát.
Olafur Bjarnason hefir lagt á
land á Akranesi afla úr einni ferö
30 • 40 smálestir.
7. mars. FÚ.
Aflafréttir af Suðurnesjum.
í nótt var alment róið úr ver-
stöðvum á Suðurrtesjum. Úr
(-rindavík réru allir bátar og fengu
góðan afla, 5—12 skp. á þá báta
sem komnir voru að um miðaftan
í dag.
í Keflavík voru allir bátar á 'sjó
í dag. Þeir bátar sem komnir voru
að landi um miðaftan í dag höfðu
aflað 14—16—18 skip. á bát.
Úr Höfnum réru allir bátar i
nótt. Afli var fremur tregur.
Frá Sandgeröi rértt allir bátar í
nótt. Afli var góöur um 15 skp. á
minstu bátana og allt upp t 30 skjt.
á stærstu bátana. Afli á ]>á útilegtt-
báta í Sandgerði, setn ekki v^ar
vitaö itnt, er skýrt var írá afla í
Sandgerði í gær, var mjög góður.
Véíbáturinn Árni Árnason frá
Gerðum fékk á 7. hundraö litra
lifrar, eða ttnt 25 skp. fiskjar.
Björn aflaði litiö eitt mijtna og
fleiri bátar fiskuöti ntjög vel.
Sjðlfam sðr iíkir.
—o—
Það er auðvitað, að húast má
við ýmsu misjöfnu frá Tíma-
hyskinu, Jónasi, Hermanni og
öðrum þess háttar andlégum
ódámum. Allir vita hvernig Jón-
as hefir titlað Reykvíkinga.
Hann hefir valið þeim svivirði-
legustu nöfn tungunnar. Hann
hefir látið saurhlöð sín kalla ])á
„þjófa“, „lygara", „ræningja“,
„svikara“, „svindlara“, „Grims-
bylýð“ o. s. frv. Þessu og' öðru
siíku hefir verið demht yfir
bæjarhúa svo að segja vikulega
árum saman. En auðvitað liefir
-enginn kipt sér upp við þetta,
því að allir vita, hvernig ástatt
er mn manninn, sem fyrir þess-
um ósköpum hefir staðið.
Menn haí'a melið þetla á horð
við leiðinlega og þráláta hund-
gá i fjarska og jafnvel vorkent
auniingjunum, sem við mann-
orðsþjófnaðinn hafa fengist.
En nú er svo áð sjá, sem Jón-
as og' aðrir „kollupiltar“ sé i
þann veginn að taka upjj nýja
aðferð. Nú virðist eiga að taka
fyrir lítinn hóp manua i senn
og svívirða sem eftirminnilég-
ast. Og' að þessu sinni verða
bankamenn landsins fyrir harð-
inu á ódámunum. í síðasta blaði
Timans er gefið í skyn, að
„hvem einasta hankastarfs-
mann á íslandi“ muni Ianga til
þess, að svíkja með cinhverjum
hætti peningastofnanir þær,
sem veita þeim alvinnu.
Ilvernig líst mönnum á því-
likar getsakir ?
Þá er og enu fremur gefið í
skyn eða um það dylgjað, að
forráðámenn hankanna, þ. e.
bankaráð og framkvæmdar-
stjórar, hegði sér þannig, að
áðurnefnd „löngun“ starfs-
mannanna sé beinlínis eðlileg
hljóti meira að segja að
„ásækja“ ])á tnjög alvarlega!
Saurblað „kollupilta“ hefir
líklega gleymt ])ví i svipinn, að
„rauðálfar“, það er „jafnaðar“-
menn og svo nefndir „fratn-
sóknar“-menn, eru í meiri hluta
i yfirstjórn beg'gja hankanna
og hafa verið árum saman! —
Þeir liafa því ráðið öllu um
stjórn bankanna þau árin, sent
misferli síðustu tíma Iiafa verið
að gerast.
Stjðmmálaástaodið
í Frakklandi.
I almennu þingkosningunum
í mai vorið 1932 unnu vinstri
flokkarnir meiri sigur en nokk-
ur liafði búist við og það varð
ijóst, að engin hægriflokka-
stjórn gæti setið við völd. Þegar
Albert Lebrun hafði verið kjör-
inn x-íkisforseti, i stað Paul
Doumer, er var myrtur, beidd-
ist André Tardieu lausnar fyrir
sig og ráðuneyti sitt. Lýsti Tar-
dieu þvi yfir, að vegna kosn-
ingaúrslitanna þ. 8. mai vrði
liann að beiðast lausnar, og að
hann gæti ekki tekið að sér
stjói'narmyndun á ný, því að
vegna liins breytta meiri hluta
mundi hann ekki hafa „athafna-
frelsi“ á borð við það, sem
hann hafði haft til þessa.
A undan Tardieu var Pierxe
Laval foi’sætisráðherra. Hanu
myndaði stjórn 13. jan. 1932 og'
var hún við völd til 16. febr. s.
1. ár. Beið Laval-stjórnin þá ó-
sigur í efri deild þingsins, sem
hafði ráðist á hana fyrir of
mikla ihaldssemi i ulanrikis-
málum, en það var Herriot,
sem myndaði vinstriflokka-
stjórn i júní, að afstöðnum ó-
sigri Tardieu-stjórnai’innar. —
Herriot heiddist lausnar, þegar
fulltrúadeildin hafnaði tillögu
hans um að greiða Bandarikj-
unum af ófriðarskuldunum
$19.261.432 1). 15. des s. ár
(1932). — Josepli Paul Boncour
myndaði sljórn 18. des., en liaiin
beið ósigur við atkvæðagreiðslu
i fullli'úadeild þingsins, er liann
vildi koma fram lækkun á laun-
um starfsmanna ríkisins. —
Eduai’d Daladier, leiðtogi
róttækra jafnaðai’manna (radi-
cal socialists) myndaði stjórn
30. janúai’mánaðar 1933. Hann
heið ósigur við fjárlagaun)-
ræður 24. október. Alberl
Sarraul myndaði stjórn er
hafði svipaða stefnu og fyi’ir-
rennarinn, 27. okl., en varð að
segja af sér 23. nóv. s. á. Nú
varð það hlutskifli Camille
Chautemps að mvnda stjórn.
Hún var við völd til 27. jan.
yfirstandandi árs, er hún loks
varð að segja af sér vegna Sta-
viski-hneykslismálsins mikla,
en nú er ialið, að frakkneskir
hluthafar hafi taj)að sem svarar
til 135—140 milj. isl. króna af
völdum Staviski og þeirra, senx
voru í félagi og vitorði með hon-
um. Kom nú aftur til kasta Da-
ladiers, sem fékk það hlutverk
að „hreinsa til“ og koma i veg'
fyrir illar afleiðngar af Staviski-
hneykslinu, en horfurnár gálu
alls ekki talist glæsilegar
um þetta leyti. Miklar æsingar
voru víða i landinu og mjög
óeirðasamt, en í Paris brutust
út svo alvarlegar óeirðii', að af
sumum er talið, að minstu hafi
mimað, að lýðveldið félli. Öll
lögregla og vai’alið Pai’ísarborg-
ar var undir vopnum, en auk
þess var mikið lierlið til taks, og
suinar deildir þess notaðar, er
múgurinn gerði árás á þinghús-
ið þ. 6. febr. s. 1. Daladier
varð fvrir nxiklum árásum og
stjórn hans og vai’ð að fara frá,
en við tók Gaston Dounxergue.
Ilann er einn af kunnustu
stjórnniálaniönnum Frakk-
lands og hafði fyrir nokkuru
dregið sig í hlé frá ojxinherum
störfum, en vegna þess hve
horfurnar voru alvarlegar í
landinu, lét hann til leiðast að
taka að sér að mynda nýja
stjórn og hepnaðist honum það.
Doumergue er nú um sjötugt.
Hann hefir langan stjórnmála-
feril að baki sér, þvi að hann
byrjaði stjórnmálaþátttöku um
tvítugt. Árið 1924 var haixju
kjörinn forseti frakkneska lýð-
veldisins og hafði maður mót-
mælandatrúar aldrei gegnt
þein’i yeglegu og áhyrgðai’-
miklu stöðu fyrr. Sköinmu áður
en hann fór frá 1931 gekk lxann
að eiga auðuga ekkju. Var hún
unnusta lians, er hann var ung-
ur niaður, en leiðir þeirra skildu
J)á. Settist Doumergue nú að I
suðurhluta ITakklands og ætl-
aði að lifa þar kyrlátu lifi við
hókalestur og húskap, en sem
íyi-r segir var hann kvaddur til
þess að taka að sér stjómar-
myndun, á xnjög alvarlegum
timum. Doumergue á miklum
vinsældum að fagna mcðal
þjóðai'innar.
Kunnur anxerískur hlaðamað-
ux’, Walter Lippmann, segir i
New York Herald Ti’ihune, að
ástandinu i Frakklandi svipi nú
mjög til ástandsins í Banda-
ríkjunum fyrir ári síðan,
ástandsins i Englandi 1931 og
ýmsum löndum heims, sem leit-
asl lxafi við eða leitist við, að
lxverfa ekki aí grundvelli gulls-
ins. Gjaldmiðill þessara landa,
segir Lipphiann, er metinn of
mikils, vegna óvanalegs (ah-
normals) kaupmáttar gullsins
—- og' þetta, segir Lippmann
enníTemur veldur Ixinu
slæma ástandi sem útflutnirigs-
málin cru komin í, og afleiðing-
in nf þvi lamar innanlands al-
vinnu- og viðskiftalíf. Ríkis-
tekjurnar miiika. Til þess að
jafna tekjuhaila fjárlaganna
verður stöðugt að krefjast
meiri sjxarnaðar, útgjaldalækk-
unar á ýmsum sviðum, m. a.
launalækkunar, se:n alt af
cr óvinsæl af þeini, sem hún
bitnar á, og mætir þvi mikilli
mótspyrnu.
Frakknesku hlöðin flési voru
ánægð yfir því, að borgara-
slyrjöldin var kæfð i fæðing-
uniii, og létu sér þvi vel hka, að
mynducV var samsteypustjórn
til ]>ess að ráða fram úr vand-
anum. En vitanlega deildu
þau mjög um, hverjum um
væri að kenna öngþveiti það og
vandræði, sem leiddu til óeirð-
anna o. s. frv. Parísarblaðið
Oéuvre fór virðingarorðum um
þá, sem féllu i óeirðunum, en
lýsti því vfir, að ríkisstjómin
bæri enga sök á dauða ]>eirra,
])ví að húii hefði ekki getað
hnigðist þeirri skyldu sinni að
varðveita iiinaiiíandsfriðinn.
Notre Teinjis (rad. soc.) lét svo
um mælt, að ef Daladier hefði
látið uppiyöðslumeimina vaða
inn i sal fulltrúadeildarimiar
liefði hann verið sekur 11111 land-
ráð. Parísarblaðið Soir lét í ljós
áuægju sína yfir falli Daladier-
stjórnarinnar og telur „mikla
andúðaröldu meðal þjóðarinn-
ar“ liafa orðið henni að falli.
„Svör við réttmætri gremju
þjóðarinnar yfir óráðvendni
ISLENZKAR
SMÁSÖGUR
HÖFUNDAR:
Jónas Hallgrímsson. Jón Thoroddsen.
Þorgils Gjallandi. Gestur Pálsson. St.
G. Stephansson. Þorst. Erlingsson. E.
H. Kvaran. Sigurjón FriíSjónsson.
Guím. FriíSjónsson. Jón Tratisti.
Krstín Sigfúsdóttir. Jóh. Sigurjóns-
son. Hulda. Sig. Nordal. Jakob Thor-
arensen. Fr. Á Brekkan. Helgi Hjövv-
ar. Gunnar Gunnarsson. GuSm. G.
Hagalín. Daví'Ö Þorvaldsson- Krisl-
mann Guímundsson. H. K. Laxness.
Bókin er 300 bls. og ib. í fallegt band
Fæst hjá bóksölum.