Vísir - 02.06.1934, Page 2

VISIR
....................................
Verzlun Ben. S. Þðrarinssonar hýör bezt kaup.
Símskeyti
—o---
Afvopntmarráðstefnan.
Genf, FB. i. júní.
AfvopnunarráSstefnunni hefir
verið frestaö til miövikudags næst-
komandi, til þess aS stjórnarnefnd-
in geti komiö; saman á fund á
mánu.dag, til þess aö ræSa ástand-
iö, og gera uppkast aS tillögum.
í ræSu þeirri er Henderson hélt,
er hann tilkynti frestun ráSstefn-
unnar. kvaS hann horfumar al-
varlegri en nokkru sinni síSan hún
hófst. (United Press).
Eldur í lyngi.
London, FB. i. júní.
í Surrey-héraSi í Englandi hef-
ir kviknaS í lyngi og öSrum gróðri
á svæSi, sem er yfir iooo ekmr
lands aS flatarmáli. Hafa verið
þurkar miklir í SuSur-Englandi
að undanförnu. Nokkur hundmS
hermanna taka þátt í slökkvi-
starfinu, því aö rnörg býli og hús
eru í hættu stödd m. a. sveitaset-
ur stjórnmálaleiStogans Loyd Ge-
orge viS Churt. Flugvélar eru
einnig notaSar viö slökkvitilraun-
irnar. (United Press).
Frá Búlgaríu.
Sofia, FB. I. júní.
ForsætisráSherrann hefir til-
kynt, aS stofnaS hafi verið nýtt
ráSuneyti. Á þaS að hafa út-
breiSslumál meS hóndum. Búist er
yið, aS bráðlega verSi gefin út lög,
sem banni starísemi allra póli-
tiskra flokka. (United Press).
Samkomulag um Saar-málið.
Genf, 2. júní. FB.
Frakkar og ÞjóSverjar hafa náS
samkomulagi um þjóSaratkvæSið í
Saar, sem haldiS verSur i janúar
1935. BáSar ríkisstjórnirnar hafa
fallist á, aö reyna ekki á nokkurn
hátt að ná sér niSri á hinni, hvern-
ig svo sem úrslitin veröa svo og
aö setja á stofn dómstól, 'til þess
að gera út um deifuatriöi. — Al-
þ'ióSalögregla verSur aðeins stofn-
uS til löggæslu í Saar, ef Þjóöa-
bandalagiS telur þaS óhjákvæmi-
!egt. (United Press).
\
Efri deild fríríkisins fellir frum-
varp de Valera.
Dulún, 2. júní. FB.
Efri deild fririkisþingsins hefir
viS aöra umræðu felt frv. stjórnar-
innar um afnám efri deildar meS
33 atkvæSum gegn 15. — VerSur
því um 18 mánaöa drátt aS ræða á
frekari framkvæmdum í málinu.
(United Piæss).
Oslo, FB. 1. júní.
Eldsvoði.
Eldur kom upp í Mjöndaleps
cellulosefabrik í gær. TjóniS áætl-
aS 100.000 kr.
Frii bæiarstjðrnarfundi
í gær.
Fangelsun þurfamanna.
Ólafur Friðriksson hóf máls
á því, að heimild fátækralag-
anna til að fangelsa vandræða-
menn, er þiggja af sveit, yrði
að heila varlega. Var þá upp-
lýst, að hæjarráð liefði nýlega
tekið þetta inál til íhugunar og
hefði fullan hug á því, að sjá
um, að harðræði þessu yrði ekki
heitt, nema fullkomin ástæða
væri til. Urðu um þetta nokkr-
ar umræður og sýndi sérstak-
lega Bjarni Benediktsson fram
á, að hið svonefnda „vinnu-
liæli“ á Litla-Hrauni, þar sem
einnig hinir mestu afbrotamenn
landsins væru látnir afplána
refsingar sínar, væri gersam-
lega óhæfilegt fangelsi fyrir þá
vandræðamenn, sem liér var
um að ræða. Að því yrði að
vinna, að koma upp sérstöku
fangelsi eða liæli fyrir þá, og
meðan Alþingi gerði það ekki,
yrði sveitarstjórnirnar að gæta
alveg sérstakrar varúðar í því,
að beita þessari fangelsun.
Mæðrastyrkir.
Frú Aðalbjörg Sigurðardóttir
tók upp tillögu, sem feld liafði
verið í bæjarráði, um að mæðra-
styrksnefndinni yrði fengnar
1000 kr. til að lána eða úthluta
stúlkum, sem ganga með barni,
en enn liafa ekki fengið föður-
inn dæindan til að greiða með-
iag. Tillagan var feld með 7 al-
kv. gegn 6, svo og varatillaga í
sömu átt, enda var sýnt fram á,
að slúlkur þessar fengi vitan-
lega opinberan styrk, ef þær
sneru sér til fátækrastjórnar-
innar. Þess vegna væri ekki um
það að ræða, að fopða þeim frá
neyð, lieldur einungis liitt, hvort
ástæða væri til að látajiær njóta
annars og meiri réttar cn þurfa-
menn alment nytu.
Bókakaup.
Ólafi Friðrikssyni þólti það
óþörf afskiftasemi af bæjarráði,
að láta leggja fyrir sig tillögur
liókavarðar um það, hvaða bæk-
ur væri keyptar til safnsins. —
Aðrir, einkum Guðmundur Ás-
björnsson, bentu á, að hér væri
einungis um’það að ræða, sem
frá upphafi hefði tiðkast og ætíð
verið gert meðan bókasafns-
nefndin gamla starfaði á annað
borð, enda lægi fyrir bein sam-
þykt frá henni í þessa átt. Sjálf-
sagt væri fyrir yfirstjóm safns-
ins að fylgjast með þessu og
væri engri rýrð með því varpað
á bókavörð, þólt bæjarráð vildi
hér hafa hönd í bagga með.
Austurbæjarskólinn.
Bjarni Benediktsson spurði
að því, sem nýkominn í bæjar-
stjórn og þessum málum ó-
kunnugur, liver sá Jón Sigurðs-
son væri, sem að öllum .jTifnaði
mætti á fundum skólanefndar,
og með hvaða heimild liann
gerði það. Formaður skóla-
nefndar, frú Aðalbjörg Sigurð-
ardóltir svaraði því, að liér
væri um yfirkennara Austur-
bæjarskólans að ræða, sem
mætti í forfölliun skólastjóra,
Sigurðar Tborlacius. Upplýstist
þá, að Sigurður Thorlacius væri
nær ætið forfallaður frá því að
gegna þessu skyldustarfi sínu!
Sogslánið.
Samkvæmt ósk bæjarráðs
var málið tekið út af dagskrá.
Neyðaróp
frá Rfisslandi.
„Fagnaðarerindið á Rúss-
landi“ (The Gospel in Russia)
heitir mánaðarrit, sem kemur
út í New York. Ritstjórinn er
rússneskur, dr. Prókhanoff að
nafni. Að því stendur félags-
skapur (All-Russian Evangeli-
cal Cliristian Union), sem styð-
ur kristilega starfsemi meðal
Rússa víða um heim og safnar
fé til hjálpar bágstöddu evan-
gelisku fólki á Rússlandi. Rússa-
stjórn bannar þvi að taka við
erlendu fé, en af því að henni
koma vel erlendir peningar,
hafa hjálparfélögin — þau eru
mikið fleiri en þetta eina félag
— getað komist að samningum
um, að rikisverslanir rússnesk-
ar taki við erlendu gjafafé, en
afhendi þvi fólki vörur, mat og
fatnað, sem féð er ætlað. Koma
gjafirnar á þann hátt til skila,
og viðtakendum er ekki mcinað
að þakka fyrir þær bréflega.
En oft verður að orða þau
bréf varlega, og eru þá margofl
notaðar ritningartilvitnanir, til
að segja frá því sem varasamt
þykir að láta rússneska bréfa-
eftirlitið sjá.
Blaðið, sem jeg nefndi, flyt-
ur útdrátt úr ýmsum þessara
bréfa.
Hér eru sýnishorn úr apríl-
blaðinu s.l. Prestskona skrifar:
„Hjálp yðar gegn um Torgsíu
(ríkisverslunina) komst til
skila. Eg þakka yður fyrir um-
hyggjuna fyrir oss. Eg get sagt
yður að það fór fyrir mannin-
um mínum, eins og fjTÍr Páli
og Sílasi, Post. *16., 24.*) Hjálp
yðar var eins og „manna“ frá
liimni. Þegar hún kom, vorúm
við í því ástandi, sem Mark. 6.,
36 lýsir“. **)
Önnur prestskona skrifar í
maí 1933: „Hjálp yðar er kom-
in. Eg^ keypti hveiti, sem oss
vanhagaði mjög um. Maðurinn
minn hefir verið síðan 1. fehr.
þar sem St. Pétur var (Post. 12.,
4.)*) Eg á 7 hörn hjá mér. Það
er afskaplega, erfitt, en himna-
faðirinn þeklcir neyð vora.“
Frá Ukraine er skrifað: „Vér
getum búist við því, sem stend-
ur í Opinb. 13., 10. og 15. vers.
Eg hefi mist alla von um fram-
tíð mína hér. Dóm. 6., 2.—6.“
(Lesendur geta séð i biblíunni,
*) „Ilann varpaði þeim í
innra fangelsið“.
**) Þeir liöfðu ekkert að
borða.
*) „Er hann hafði handtekið
hann, lét hann setja hann í
fangelsi.“
hvernig þessum manili segist
frá ástandinu).
Kona nokkur komst frá Uk-
raine til Póllands í fýrrasumar,
af því að maður hennar var
pólskur þegn. Hún skrifar svo
um hagi fólks í héraðinu, sem
kent er við Ivharkoff:
Það eru sárfáir hændur eftir;
meira en þriðjungur íbúanna dó
úr hungri. Um tíma dóu svo
margir, að engir gátu jarðað
lildn. Eg var einn dag á gangi
með syslur minni og annari
konu, og sáum við þá svo mörg
lík, að það var skelfilegl. Mað-
ur nokkur gekk á eftir okkur
og hevrði livað við sögðum. -—
Hann sagði í gremjurómi: „Af
hverju eruð þið svona liræddar?
Vitið þið ekki, að það er einn
liðurinn i áætlun kommúnista.
Meiri hlutinn verður að deyja,
svo að hinum geti liðið vel i
Sovét-Rússlandi“.
Eg skal skýra frá einu atriði,
er sannar livað bændurnir eru
orðnir fáir i þorpum: Stjórnar-
völdin sldpuðu í ár, að allir em-
bættismenn skyldu fara út á
akrana og sá — og síðan skera
upp kornið.
En alstaðar er tortrygnin. Það
er búist við, að fólk taki af út-
sæðinu í samlagsbúunum (Kal-
koses), lianda sjálfum sér til
matar og því eru kemisk sölt
sett saman við útsæðið, sem
gera þvi ekkert mein, en eru
baneitruð fyrir verkafólk, sem
lekur af útsæðinu lil matar.
Nota Bolschevikkar þetta ráð til
að komast fyrir, livort etið sé
af útsæðiskominu. Fái einhver
verkamanna magaveiki, þegar
hann er nýhúinn að sá, og hress-
ist aftur, þá er liann drepinn,
þvi að dauðarefsing er við þvi
Iögð, að taka af útsæðinu.“
Þessi kona vann í verksmiðju
í Rússlandi. Hún segir, að laun-
in þar hafi verið alveg ófujl-
nægjandi. Verkafólkið sé þrótt-
yana af Iangvarandi skorli. All-
ir eru þungbúnir, spaugsyrði og
bros eru horfin. Hún fór úr
Rússlandi með þremur börnum
sínum þróttvana. Gömul móðir
liennar lá fárveik af hungri eft-
ir heima.
En þrátt fyrir alt liungur
Iialda guðleysingjar áfram of-
sóknum. í öllum skólum er sér-
stök svört tafla, þar sem skrif-
uð eru nöfn þeirra, sem sækja
kirkju eða trúarlegar samkom-
ur. Aðrir nemendur liæða þá og
afsegja að leika sér með þeim,
og ef þeir láta sér ekki segjast
við það og hætta ekki að fara
i kirkju, eru þeir reknir úr
skóla.
En þrátt fyrir allar ofsóknir
leita margir athvarfs við fót-
skör meistarans i sambæn og
trúartrausti. ----
Önnur rússnesk kona komst
lil Czechoslovaldu, af jiví að
maður hennar var borgari þess
lands. Hún hafði áður verið
meðlimur í evangeliskum söfn-
uði í V. i miðju Rússlandi. Svar-
ar hún svo fyrirspurnum frá dr.
Proklianoff:
„Trúað fólk er mjög ofsótt í
Ukraine. Prédilcandi bræður,
sem komið hafa til Kharkoff
úr öðrum héruðum, liafa oft og
einatt verið settir í fangelsi,
jafnskjótt og þeir höfðu haldið
fyrstu kristilegu samkomuna.
Meðal þeirra var bróðir K. Hann
var settur i fangelsi í Kharkoff
og fékk ekki lausn fyr en Drott-
inn kallaði hann lieim til sín.
Um Oleshka feðgana er jietta að
Talið og metið
spaðsaltað dilkakjöt í heilum
1 og hálfum tunnum.
1 Samband ísl. samvinnafélaga.
Simi 1080.
segja: Faðirinn var rekinn til
Síbiríu árið 1931. Sonur lians
var þá á háskóla. Hann var
spurður, livort liann vildi af-
neita allri guðslrú, og þegar
liann neitaði því, var liann rek-
inn frá háskólanum og litlu síð-
ar til Síbiríu.
Það má bæta því við, kæri
bróðir, að G. P. U. (ríkislögregl-
an) ofsækir mes.t jiá, sem boða
orð Guðs, vegna jiess, að stjórn-
in vill liefta alla trúarboðun.
Rétttrúnaðar kirkjan (fyrv.
þjóðkirkja Rússlands) er í rúst-
um. Stjórnin liefir gjört kirkj-
urnar að hifreiðaskúrum,
skemtistöðum, vörugeymslu-
húsum o. s. frv.
Þú spyrð, kæri bróðir, um
brauðið. Eg get sagt þér, að því
er úthlutað eftir sérstökuin
seðlum til Jieirra, sem vinna í
verksmiðjum og samlagsbúum
ríkisins, og kallaðir eru þrælar
rikisins. Hver skamtur eða
brauðseðill er svo lítill, að bann
er alveg ófullnægjandi. Þú get-
ur dæmt um það sjálfur: Verka-
maður við léttan iðnað fær 400
grömm daglega, en við erfiðan
iðnað 500 gr., vinnuveitandi 100
til 200 grömm, óverkfær 100 gr.
Stundum er hrein lífshætta, að
ná þessu brauði, innan um stór-
hópa að sárhungruðum verka-
mönnum og konum.
Þú spyrð um, livort fólk í
Rússlandi borði hunda og ketti.
Eg verð að segja, kæri bróðir,
að nú eru mjög fáir huridar og
kettir í jiví laridí. Steikt kjöt af
hestum, hundum og köttum er
skoðað sem sælgæti á Rússlandi.
Þegar eg var að fara frá borg-
inni T. var þar mikið hungur.
Margt fólk var bólgið af skorti.
Eg sá með eigin augum fólk
falla á götunni og deyja. í fá-
um orðum: hræðileg skelfing.
Það yrðu margar bækur, ef lýsa
ætti öllum þeim liörmungum“.
Frá Ukraine er skrifað 16. des.
síðastl.:
„Eg get sagt eins og Eben-
eser“ (I Sam.7.,12)*). Ógminn-
ist Sálm 124**). — Þegar eg
hafði séð hvernig þeir óréttlátu
borðuðu lik barna sinna (í april
og maí 1933), hvernig þungað-
ar konur voru reknar til að vaða
snjó í 2 daga i skógunum (1931
og 1932), hvernig fólk borðaði
kartöfluhýði og kornliýði,
hvernig þeir lastmæltu guði —
jiá hefir hjarta mitt skolfið í
auðmýkt og lotið Drottni fyrir
umsjá lians með mér.
Þótt málefni Drottins sé lirak-
ið og smáð opinberlega (jiað
má líkja ástandinu liér við
leynisamkomur í grafhvelfing-
um í Róm í fyrstu kristni), þá
er Drotlinn að leita að gimstein-
um meðal þeirra, sem leita
hans, svo að orð Amosar rætist
(sjá Amos 8., 11.—14.)“.
S. Á. Gíslason þýddi.
*) „Hingað iil hefir Drottinn
hjálpað oss“.
**) „Hefði jiað ekki verið
Drottinn, sem var með oss, jiá
liefðu þeir svelgt oss lifandi“.