Vísir - 01.07.1934, Blaðsíða 2

VISIR
Appelsínur „Snnklst"
------„Brasll"
EpU „Jonathan"
Grapefrnlt
Sítrónnr
Lanknr
SMH*.
Byltingartilrann í Þýskalandi
r. tíT"
brotin á bak attnr.
Hernaðarástanfl í_ Berlín ?
London, 30. júní ’34.
United Press. — FB.
Berlínar-rikislögreglan hefir
tekið á sitt vald höfu'ðstöðvar
árásarsveitanna í Berlín. Göhr-
ing lýsti yfir því, að „önnur
stjórnarbyllingin liefði hyrjað
og endað“. Allmargir árásar-
sveitaforingjar voru skotnir til
hana, er þcir veittu lögreglunni
viðnám. Aðrir frömdu sjálfs-
morð. Von Schleiclier hersliöfð-
ingi var skotinn til bana, er
liann varðist handtöku. Röhm
kapteinn, foringi árásarsveit-
anna, hei’ir verið tekinn fastur
og bjður herréttardóms. Göhr-
ing hefir skýrt frá því opinber-
lega, að vikum saman hafi
stjórninni vcrið kunnugt um að
lítilLflokkur innan foringjaráðs
árásarsveitanna, liafi starfað að
því, að ginna þær til að gera
aðra stjómarbyltingu og koll-
varpa núverandi ríkisstjórn, en
stofna sitt eigið ríki. Upplýst er
að Rölim hafði krafist þess af
Hitler, að hann uppleysti stál-
hjálmaliðið, en liann neitaði.
Óstaðfest fregn hermir, að lýst
iiafi verið vfir hernaðarástandi
í Berlin.
London, 30. júni. FLT.
í dag komst upþ um bylt-
ingartilraun í Þýskalandi. Hit-
ler var að fara í flugvél frá
Berlín til Múnchen, þegar hon-
um var tilkynt það, að i nótt
hefðu árásarsveitirnar i Mún-
chen („stormsveitirn ar“) ver-
ið kvaddar lil vopna með þeim
ummælum, að Hitler og rikis-
varnarliðið (Reichwehr) væri
þeim fjandsamlegt. Það tókst
þó tafarlaust að taka fasta for-
ustumenn uppreisnartilr., og
svifti Ilitler þá persónulega
tignarmerkjum sínum. Hitler
lét einnig taka fastan Rölnn i
svefnherbergi hans í morgun
og veitti hann enga mótstöðu;
einnig hefir Heines verið tek-
inn fastur og fleiri foringjar
úr árásarliðinu, en Göhring
hefir vikið úr embætti í Prúss-
landi þeim, sem grunsamlegt
þótti að viðriðnir væri bylting-
aráformin. Herlið hefir verið
sett við ýmsar járnljrautar-
stöðvar í Berlín.
Göhring liefir lýst því yfir,
að allar gagnbyltingartilraun-
ir muni verða barðar niður
liarðri liendi. Hitler ætlar mjög
| bráðlegá að flvtja útvarpsræðu
| um ástandið í landinu.
Síldartollirlnn
og 7 króna verðið.
—o—
Þeir vilja ekki kannást við
það, alþýðuhroddarnir, að þeir
séu i raun og veru fallnir frá
kröfunni um 7 króna lágmarks-
verðið á síldinni og afnám
síldartollsins. — t grein í Alþbl.
í gær er því liaklið fram, að al-
þýðuflokkurinn haldi fast við
kröfuna um afnám síldartolls-
ins og með því eigi að Jryggja
sjómönnum 7 króna lágmarks-
verð á sildinni!
Það er augljóst, að alþýðu-
broddarnir gera ekki ráð fyrir
því, að sjómenn séu vel að sér í
reikningi. Það er viðurkent í
grein Alþýðublaðsins, að kraf-
an um lágmarksverð á sild hafi
verið færð úr 7 krónum niður í
5 krónur. Jafnvel þó að haldið
sé fast við kröfuna um endur-
greiðslu á síldartollinum, eða
afnám hans, þá liossar það ekki
hátt og hækkar ekkert síldar-
verðið, ef þeirri kröfu verður
ekki fullnægt. En jafnvel þó að
henni yrði fullnægt, þa hækkar
ekki lágmarksverðið um meira
en 1 — eina — krónu, af þvi að
síldartollurinn er ekki nema
ein króna á tunnu! Afnám eða
endurgreiðsla síldartollsins get-
ur því ekki trvgt hækkun lág-
marksverðsins úr 5 og újip í 7
krónur, eins og Alþbl. heldur
fram.
En hvað líður svo fastheldni
alþýðuflokksins við kröfuna um
afnám síldatollsins? Það er að
minsta kosti merkilegt, að sú
breyting skyldi verða á þcirri
kröfu, strax eftir kosningarnar,
að algerlega var’ fallið frá því,
að henni yrði fullnægt þegar í
stað og lágmarksverðið sam-
tímis lækkað lielmingi meira en
tollinum nemur! —
Þetta er alveg ótvíræð játn-
ing á því, að krafan um 7 króna
lágmarksverð liefir verið. full-
komin fásinna, svo mikil fá-
sinna, að jafnvel afnám síldar-
tollsins gat ekki réttlætt han'a,
að þessi krafa var borin fram
eingöngu sem kosningabeita og
að alþýðubroddarnir eru alls-
endis ófeimnir við að svíkja öll
kosningafyrirlieit sín, jafnvel
þegar að kosningum nýafstöðn-
um. Þeir líta svo á, að þá, að
kosningum afstöðnum, hafi
„þrællinn gert skyldu sína“, og
þrællinn megi eiga sig úr því,
en „þrællinn“ er kjósandinn,
sem gintur liefir verið að kosn-
ingaborðinu með fögrum lof-
orðum, sem ákveðið var fyrir-
fram, að skyldi verða svikin.
Uggnr
(foringjannm?
Þvi er fleygt milli manna, að
Jónas Jónsson sé nú orðinn svo
lítilhugaður að liaon muni ekki
þora að verða ráðherra, jafnvel
þó að svo ólíklega slcyldi fara,
að flokksmenn lians þyrði að
styðja hann til valda.
Hinsvegar er sagl, að liann
hugsi sér að koma því til leið-
ar, að mestu einfeldningarnir í
liðinu verði dubbaðir upp i ráð-
herrastöður. Mun hann þá'
hugsa sér, að stjórna þeim úr
skúmaskoti sínu. En honum
kemur það ckki að neinu haldi,
að stinga nefinu í sandinn.
Hvert einasta níðingsverk, sem
hann léti þræla sína fram-
kvæma, yrði skrifað hjá honum
sjálfum. — Því er honum óhætt
að treysta.
En hvers vegna er Jónas
svona hugstolinn og hræddur?
Er hann nú loksins farinn að
skilja það, að o]únher fram-
koma lians ýmisleg og breytni,
hafi verið þann veg, að líklegt
megi þykja, að menn heri þung-
an hug til hans?
Er hann loksins farinn að
átta sig á því, að ofsóknarstarf-
semi hans muni ekki hafa gert
hann vinsælan hjá all-miklum
hluta þjóðarinnar.
Er liann nú loksins farinn að
álta sig á ])ví, að jafnvel hans
eigin flokksmenn eru ekki
lirifnir áf eltingaleik lians við
saklausa menn og ofsóknum?
Þessar taumlausu ofsóknir
hafa oft og einatt stjórnast af
einhverskonar haturs-æði, og
eru Iirein og bein andstygð öllu
sæmilegu fólki.
Það er að verða skoðim
nokkuð margra, að enginn
maður á þessu landi búi við
ömurlegri andleg kjör en Jónas
Jónsson. Það hlýtur að vcra
örðugt, að vera sí og æ að hugsa
um það, með hvcrjum ráðum
ha'gast muni eða auðveldast, að
koma andslæðingunum á kné
og gera þeim bölvun. Og það er
engin von lil þess, að nokkur
maður komist óskemdur úr
])eirri eldraun og ógæfu, að bera
sífelí logandi halur i brjósti til
annara. — Það eitrar alt hugar-
far og sálarlíf, sýkir og drepur
„manninn í manninum“, og
gerir hann að lokum að l’yrir-
litlegri ófreskju eða villidýri.
Því verður veitt alveg sérstök
athygli að þessu sinni, hvaða
aumiúgjar það verða, sem .1. J.
beitir nú fyrir - sig og lætur
fremja ómenskuverkin.
Færi óneitanlega betur á þvi,
að hann rcyndi að manna sig
upp og ganga hreinlega fram
fyrir skjöldu.-i Hitt væri ekkert
annað en ómenska af versta
tagi, að beila fáráðlingunum
fyrir slysa-vagninn og þykjast
sjálfur hvergi nærri koma.
En best af öllu væri þó, að
hann reyndi að finna sjálfan
sig af nýju og komast úr álög-
unum, meðan einhver von kann
um það að vera, að slíkt megi
takast.
Iíonungshjónin í Síam
cru sem stendur í óopinberri
heimsókn í Danmörku. Komu
þau þangað fyrra sunnudags-
kveld frá Gedser, en þangað
fóru þeir Friðrik ríkiserfingi og
Knud prins, til þess að bjóða
þau velkomin til Danmerkur.
(Sendilierrafregn).
Yerzlan Ben. S. Þðrarlnssonar býðr liezt kanp.
Kosningaórslit.
I Suður-Þingeyjarsýslu voru
atkvæði talin í gær og hlaut
Jónas Jónsson (F.) kosningu
með 1090 atkv. Ivári Sigurjóns-
son (S.) fékk 304 atkv., Aðal-
hjörn Pétursson (K.) 172, Hall-
grímur Þorbergsson (B.) 95 og
Sigurjón Friðjónsson (A.) 83.
í atkvæðatölunum eru innifal-
in þau atkvæði, er féllu á land-
listana (A 17. B 28, C 42, D 19,
E 17).
Er þá talningu atkvæða lok7
ið og hafa flokkarnir hlotið at-
Kvæði og þingmenn kosna sem
hér segir:
Atkv. Þm.
Sjálfstæðisfl. . . . 21924 16
Framsóknarfl. . 11310 15
Alþýðuflokkur . 11223 5
Bændaflokkur . 3195 i
Utan l’lokka . . . 507 i
Kommúnistafl. . 3092 0
Þjpðernissinnar . 363 0
Uppbótarsætin skiftast vænt-
anlega þannig milli flokkanna,
að Alþýðuflokkurinn fær 5,
Sjálfstæðisflokkurinn 4 og
Bændaflokkurinn 2.
Uppbótarþingsæti Sjálfstæð-
isflokksins skipa væntanlega:
Guðrún Lárusdóttir,
Jón Si'gurðsson,
Garðar Þorsieinsson og
Torfi Hjartarson.
Alþýðuflokksins: Stefán Jóli.
Stcfánsson,- Páll Þorbjarnar-
son, Jón Baldvinsson, Jónas
Guðmundsson og Sigurður
Einarsson.
Bændaflokksins: Magnús
Torfason og Þorsteinn Briem.
Hin nýjn
þýskn bændalfig.
1 tilefni af komu þýskr-
ar landbúnaðarnefndar
hingað lil íslands birtum
vér eftirfarandi grein eft-
ir dr. M; K.:
—o—
í Reykjavík dveljast um þess-
ar mundir fjórir þýskir bænda-
fulllrúar, sem komu hingað, til
þess að færa hinum íslensku
hændum kveðjur þýsku bænd-
anna, og skýra með nokkrum
fyrirlestrum viðleitni hinnar
nýju stjórnar í Þýskalandi á
sviði landbúnaðarins og þjóðar-
húskaparins í heild. I þeim fyr-
irlestrum, sem þegar hafa verið
haldnir, hcfir verið varpað Ijósi
á ýmsar víðtækar ráðstafanir,
sem þýska stjórnin liefir gert,
tii þess að bæta hag og afkomu
bænda. Þýskum stjórnmála-
mönnum er ])að ljóst, að fram-
tíð þjóðarinnar er ])ví aðeins
horgið, ef andlega og likamlega
hraustir hændur fá að laaldast
við líði; bændastéttin er álitin
óþrjólandi lind líkamlegs og
andlegs atgjörvis, sem eklcert
ríki getur án verið.
Þýska stjórnin hefir með nýj-
um lögum trvgt örvggi bænda-
stéttarinnar og afkomu hennar.
Með hinum svokölluðu erfða-
festulögum liefir hún útilokað
alt jarðabrask og losað hænd-
ur og sveitabúskap við gamla
fyrirkomulagið, sem gerði ])að
mögulegt að versla með bújarð-
ir eins og með einliverjar aðrar
vörur. Erfðafestulögin gera
hvern bónda, sem á jörð, sem a.
m. k. nægir til framfærslu
bóndans og fjölskvlduliðs lians,
að óðalsbónda og jörð hans að
óðalsjörð. Það er þjóðin í lieild
sinni, sem ræður yfir öllu því
landrými, sem notað er til
framfærslu hennar, en hún veit-
ir bóndanum eignarrétt á jörð-
inni, á meðan hann býr eins og
óðalsbónda sæmir. Óðalsjörð
má livorki skifta, selja né veð-
setja. Ilún er arfgeng i ætt
bóndans, svo lengi sem æltingi
bóndans er til, sem er álitinn
hæfur til að vera óðalsbóndi.
Sérslakir bændadómstólar vaka
yfir búskap óðalshændanna og
tryggja erfingjunum rétt sinn.
Þessi lög gera bændastéttina að
meginstólpa þjóðfélagsins og
veita lienni sérstaka trúnaðar-
stöðu innan þess.
Trúnaðarstörf bændanna í
þágu þjóðarheildarinnar eru
fólgin í því, að sjá þjóðinni fyr-
ir lífsviðurværi. Þetta hlutverk
geta þeir því aðeins levst af
hendi, að verð afurða þeirra sé
óháð öllu kauphallarhraski. Til
])ess að trvggja bændunum
nægilega greiðslu fyrir sveita-
afurðir og um leið að samræma
verðlag landbúnaðarafurða \ið
kaupgetu almennings, skóp
þýslca stjórnin hinn svonefnda
„Reiclisnáhrstand“. Þetta orð
mætli e. t. v. þýða með „rikis-
framfærslusámlag“. I þessu
samlagi sameinast allir, seni
vinna að framleiðslu og dreif-
ingu neysluvaranna, og það er
hlutverk þessa samlags, að
skipuleggja framleiðslu, verk-
un og sölu þessara' afurða og
valca yfir verðlagi þcirra. Ráð-
stafanir stjórnarinnar hafa þeg-
ar borið árangur. Ycrðið á ýms-
um landbúnaðarafurðum hefir
hækkað og það svo mjög, að
von er á að bændur geti losað
sig við gamla skuldabagga, tek-
ið fleiri menn í vinnu og keypt
sér nýjar vélar.
Erfðafestulögin gera 60%
allra þýskra búgakða að óöals-
jörðum. Nú eru tveir möguleik-
ar til að fjölga óðalájörðum og
hefir þýska stjórnin gért ráð-
stafanir til að notfæra sér báða.
Fyrs 1 og fremst hefir verið skift
óþarflega stórum jörðum i óð-
alsjarðir; í öðru lagi er unnið
| ötullega að því, að skapa nýjar
I bújarðir með aukinni ræktun.
Barnavagnar.
Hina þjóðfrægu ensku „Star“ barnavagna og
kerrur höfum við nú fengið aftur í mjög miklu
úrvali. — Fegurstu vagnarnir, sem til Iandsins
flytjast. — Verðið mjög hagstætt.
Verslunin FÁLKINN.