Vísir - 03.10.1934, Page 6

Miðvikudaginn 3. okt. 1934.
VÍSIR
Þættir úr spnskri
bökmentasðgu.
Þegar þaS er athugaö, aö lest-
ur og skrift og bókiSnir yfir höf-
uS voru útbreiddari meSal Serkja
á Spáni en nokkurri annari þjóS
í Vesturlöndum til þess tíma, er
um leiS vert aS gera sér grein fyr-
ir hinni tæknislegu hliS þess máls.
Serkir rituSu mest á verksmiSju-
pappir i staS bókfells og papyrus-
blaSa, er Rómverjar notuSu. Frá
þvi um miSja 7. öld var slíkur
pappír búinn til i Austurlöndum,
en til Spánar barst hann ekki fyr
en á 11. öld, er hin fyrsta pappírs-
verksmiSja var sett á stofn í
Játiva. Þessi pappír var langtum
hentugri og ódýrari en alt, sem
áSur hafSi þekst, og þegar svo
þar viS bættist, aS snarhöndin ara-
bíska gerir mögulegt aS ná mikl-
um hraSa i skrift, þá var ekki aS
undra, þótt bókum fjölgaSi geysi-
xnikiS og almenningur gæti keypt
þær viS tiltölulega mjög vægu
verSi. Lestrarfiknin náði hámarki
sinu á dögum Abderramans kalifa
hins þriSja, sem gerSi Kordobu aS
menningarmiSstöS Vesturlanda, og
streymdu þá þangaS hinir kunn-
ustu fræSimenn og námsmenn frá
öllum nágrannalöndunum, hinir
færustu afritarar og rikustu bók-
salar. Fjöldi manna lifSi á því aS
afrita bækur til aS fullnægja eftir-
spurn bókavina og í helstu borg-
um voru stor sölutorg, þar sem
seld voru handrit á opinberu upp-
boSi. MetnaSurinn um þaS aS eiga
rit eftir sem flesta höfunda var'S
til þess, aS menn komu sér upp
stórum bókasöfnum. Stærst var
bókasafn Abderramans kalífa. En
sonur hans, Al-hakam II, jók þaS
enn aS miklum mun og taldi þaS
í hans tiS um 400 þús. bindi. Yfir
þaS var settur bókavörSur, er hafa
skyldi meS höndum samningu
registurs eSa spjaldskrár yfir bæk-
urnar, og auk hans voru starfandi
þar hinir bestu bókbindarar,
skrautmálarai- 0g teiknarar. Aben-
fotaix í Kordobu átti mikiS bóka-
safn, sem fór á uppboSi fyrir 40
þús. gullpeninga, en þaS samsvar-
ar nálega 3 miljónum króna. Til
voru einnig bókasöfn og lesstofur
til afnota fyrir fátæka námsmenn,
og lögSu ýmsir ríkir menningar-
frömuSir fé af mörkum þeim til
viShalds og eflingar. SiSar lögS-
ust þær stofnanir niSur, en i staS
þeirra komu bókasöfn moskanna
eSa musteranna, og efldust þau
mikiS viS þaS, aS sá siSur komst
á aS menn arfleiddu þau aS bók-
um sínum.
Eftir fall kalífadæmísins í Kór-
MILDAR OG ILMAND
TEOrANI
aaretlrur
nvarverna
Mýjustu basjkuF eru:
Sagan um San Micliele eftir Dr. Munthe. (Einhver
allra yndislegasla hók sem til er á íslenskri tungu), h. 13.50,
ib. 17.00 og 22.00. — Sögur frá ýmsum löndum I. og II. bindi.
(Crval af smærri sögum eftir erlenda höf. Þýðingar eftir mál-
snjalla þýðendur, III. hindi kemur út í vetur), h. 7.50, ib.
10.00. — Sögur handa börnum og unglingum 1., 2. og 3. hefti.
(Ágætar sögur. Síra Fr. Hallgrímsson safnaði, 4. liefti kemur
út í vetur), ih. 2.50. — Davíð skygni eftir Jonas Lie. (Ein
fegursta saga skáldsins í prýðilegri þýðingu Guðmundar
Kamban) li. 3.80, ib. 5.50. — Tónar I. Safn fyrir harmonium
eftir íslenska og erlenda höf. Piíll ísólfsson gaf út, h. 5.50. —
Þrjú píanóstykki eftir Pál ísólfsson, 3.00. Fást hjá bóksölum.
Bðkaverslnn Sigf. Eymnndssonar
og Bókabúð Austurbæjar B. S. E., Laugaveg 34.
dobu risu upp myndarleg bókasöfn
í öðrum borgum fyrir atbeina
ýmsra serkneskra smákonunga, er
unnu bókmentum. Frægt var bóka-
safn eitt í Almería, er átti Abus-
jafar Benabas, vesír Zohair kon-
ungs, en í því voru yfir 400 þús.
lieil bindi innbundin, auk mesta
fjölda af lausum örkum og skjöl-
um. Konungurinn í Badajoz, Al-
modafar Benalaftas, samdi rit, er
kallaö var í höfuöiö á honum,
Almodafaria; er þaö alfræöi í 50
bindum, allur sá vísdómur saman-
dreginn, er bókasafn konungsins
hafði að geyma. Enn mætti telja
marga, er áttu stór og merk bóka-
söfn, en þeim fækkaöi því meir
sem leið á endurvinningatímabiliö.
Serkir þeir, sem urðu innlyksa í
löndum kristinna manna og einu
nafni voru kallaðir „mbriscos",-
áttu enn allmikið af þessum gömlu
bókum, en þær týndu meira og
meira tölunni, uns þær hurfu ná-
lega með öllu; sumar lentu í hönd-
um Múhameðspresta, er hötuðu alt,
sem hét vísindi og heimspeki, aðr-
ar í höndum rannsóknarréttarins
spænska, er sýndi enga vægð þeim
ritum, sem eitthvað snertu trúar-
brögð eða siðvenjur Múhameðs-
manna. (Sbr. Hurtado y González
Palencia: Hist. de la lit. esp., Mdr.
1932, bls. 42).' —
Hitt og þetta
Iris og Dlberville.
Nýjum kafbát, Iris, var hleypt
af stokkunum í Nantes í fyrra
mánuði. Kafhátur þessi á að
vera tilbúinn til notkunar fyrir
áramót. Hann er af nýrri gerð
og hefir verið tilkynt, að á-
kvarðanir liafi verið teknar um
að smíða marga slíka kafbáta.
— Sama dag ver hleypt af
stokkunum herskipi, sem
hlaut heitið DTherville. Er það
2.200 smálesta skip, 345 fet á
Mest
og
best
fi vai.
Friðrlk
Þonteins-
son,
Skóla-
vðrðastíg 12
Bestu
rakbiöðia
þunn — flug-
bíta. — Raka
hina skegg-
sáru tilfinu-
ingailaust. —
Kosta að eins
25 aura. Fást
í nær öllum
verslunum
bæjarins.
Pósthólf 373.
Gúmmístimplar
eru búnir til í
Félagsprentsmiðjunni.
Vandaðir og ódýrir.
lengd og grunnskreitt. Ætla
Frakkar að smíða nokkur slík
skip til slraudgæslu í nýlendum
sínum. Vegna þess live grunn-
skreið þau eru geta þau farið
langt upp eftir sumum ám í
nýlendunum.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst
hann.
Nú eru falleg, ódýr og góð
fataefni í Álafossi. Sömu-
leiðis frakkaefni. Fer vel,
er ódýrt.
Verslið við ÁLAFOSS,
Þingholtsstræti 2.
Ef þið viljið fá verulega góðan rakstur, þá
notið:
Gillette rakvélar.
Gillette rakvélablað.
Gillette raksápu.
Gillette skeggkúst.
GiIIette nafnið er ávalt trygging fyrir áð þið
fáið fyrsta flokks vörur og þó merkilegt sé,
um leið ódýrar vörur.
pg55gg|l ísiensk SíiíiíSíííiíSíiíiíiíiíiíiíiííKíiíííiöíiíííííiíí!
má frímerki GardínnsteogDr
lí^áSÍ oti tollmerkl margar gerðir fyrirliggjandi.
Kaupir hæsta rerði Ludvig StOFF,
Gísli Sigurbjörnsson, Laugavegi 15.
Lækjartorgi 1. Í!SGÍÍÍStÍ!StSÖ!Í!l!l!l!i!i!S!iíS!S!S!S!iíi!iíS!
MIÍNAÐARLE Y SIN GI.
„Ekki núna,“ svaraði eg. „Ekki núna í kveld?“
„En hvers óskið þér þá?“
„Einskis,“ svaraði eg þreytulega.
„Finst yður nú, að þér sé færar um það, að fara
aftur út í regnið og myrkrið?“ spurði Diana. —-
„Firist yður það, úr því að þér óskið ekki neins af
okkur ?“
Eg leit framan í liana og vonin kviknaði af nýju
I brjósti mínu. Ilún var svo góðleg á svipinn. —
„Iljálpið mér, ef þér getið það og viljið. —. En
spyrjið mig einskis í kveld. — Eg er svo óumræði-
lega þreytt.“
„Hanna,“ sagði St. Jolin eftir augnahlik, „lofaðu
henni að sitja þarna í ró og næði litla stund. Eftir svo
sem fimm mínútur skaltu gefa henni það, sem
eftir er af brauðinu og mjólkinni. — En þið —
'Mary og Diana — skuluð koma með mér inn í stofu
á meðan. Við þurfum að ráðgast um bvað gera
skuli.“
Þau fóru þegar. En eftir litla stund kom önnur
slúlkan aftur, og mér var ómögulegt að átta mig á
því, livor systranna það mundi vera. Einhver sljó-
leiki var kominn yfir mig, samfara nokkurri værð,
er eg sal þarna við eldinn. — Stúlkan hvislaði ein-
hverju að Hönnu og síðan var mér hjálpað upp stiga.
Mér fanst þetta alt eins og óljós draúmur. Eftir fá-
einar minútur var búið að klæða mig úr öllurii vjptu
fötunum og eg var komin í mjúka og hlýja sæng. —
Eg þakkaði guði af lirærðum huga og faun til óum-
ræðilegrar gleði. — Svo dofnaði hugsunin — eins og'
hún fjaraði burtu. Og aúgnabliki siðar var eg stein-
sofnuð.
IX.
Það sem gerðist næstu þrjá sólarliringa er alt
nokkuð óljóst í vitund minni. — Eg mari það hest,
að eg lá í litlu lierhcrgi og í litlu rúmi. -— Eg minnist
þess ennfremur, að mér fanst einhvern veginn, eins
og rúmið væri hluti af sjálfri mér og að eg mundi
deyja, ef eg færi að brölta fram úr þessu ágæta rúmi,
eða lireyfa mig lil nokkurra muna. — Eg varð þcss
vör, að stundum var komið inn til mín. Eg vissi líka
hver eða hverjir það voru, sem til mín komu. Eg
heyrði alt, sem talað var í herberginu, en eg gat ekki
sagl eitt einasta orð og þvi síður lireyft mig. Eg vissi
að það var Hanna, scm oftast kom til mín. Og eg gat
ekki neitað því, áð eg þóttist finna á mér, að hún
teldi mig óvelkominn gest.
Þegar leið á þriðja sólarhringinn, var eg allmjög
tekiri að hressast. Á fjórða degi gal eg ialað og risið
á olnboga í rúminu. Ilanna kom með súpu á diski og
sneið af liveitibrauði. Eg borðaði þetta með góðri
lyst og nokkuru síðar fanst mér eg vera orðin svo
iiress, að eg gæti farið á fætur.
Eg tók eftir því, að fötin mín lágu öll á stól við
höfðagaflinn á rúminu. Þau voru öll þur og þokka-
leg. Skórnir mínir stóðu við rúmstokkinn og furðaði
eg mig á þvi, að þeir skyldi ekki vera verri útlits,
eftir alla liina nriklu göngu. — Eg lilaðist um enn
belur. Þarna var þvottaborð og vatnskanna, greiða og
bursti. Og nú fór eg að reyna að klæða mig. Það geklc
ekki sem best. Eg þurfti að livíla mig við og við og
stundum fann eg til svima. En það liafðist þó af að
lokum. En livað kjóllinn minn var hólkvíður! „Eg
Iiefi líklega grenst á flakkinu“, sagði eg við sjálfa
mig. —- Eg fleygði sjalinu yfir herðarnar, staulaðist
út úr herberginu og niður stigann. Og bráðlega var
eg komin í eldhúsið. Þegar eg opnaði dyrnar kom á
móti mér ilmur af nýbökuðu brauði.
Hanna var rétt i þann veginn að taka brauðið úr
ofninum, þegar eg kom inn í eldhúsið. — Eins og
allir vita, er erfitt að fást við hleypidómana. Og það
var nú einhvern veginn svo, að Hanna hafði gert
ráð fyrir því í upphafi, að eg væri ómerkilegur flæk-
ingur eða jafnvel glæpakvendi. — Hún leit vai’la við